'γαμέω-ῶ (impf. ἐγάμουν ; f. γαμῶ, postér. γαμήσω ; ao. ἔγημα, postér. ἐγάμησα ; pf. γεγάμηκα ; pass. fut. réc. γαμηθήσομαι ; ao. ἐγαμέθην, réc. ἐγαμήθην ; pf. γεγάμημαι) [ᾰ]
   I intr. se marier, en parl. de l’homme (mais voy. I, 3) d’où :
      1 épouser, prendre pour femme (lat. ducere uxorem), abs. OD. 4, 208 ; οἱ γεγαμηκότες, XÉN. Conv. 9, 7, les hommes mariés ; avec un acc. de pers. γ. τινά, IL. 9, 388 ; OD. 11, 179, etc. prendre qqn pour femme ; γ. ἄλοχον, IL. 9, 399 ; OD. 21, 72 ; ou γυναῖκα, OD. 15, 241, m. sign. ; avec un acc. exprimant l’idée de mariage : γάμον γαμεῖν, ESCHL. Pr. 764, 909, contracter mariage ; τόν τινος γάμον γ. EUR. I.A. 467, contracter mariage avec qqn ; γ. λέκτρα βασιλέως, EUR. Med. 594, épouser la fille du roi ; avec un dat. exprimant l’idée de mariage : γάμῳ γ. DÉM. 1002, 12, s’unir par un mariage régulier ; rar. avec doubl. acc. : γάμους τοὺς πρώτους ἐγάμεε (ion.) Κύρου δύο θυγατέρας, HDT. 3, 88, en premières noces il épousait deux filles de Cyrus ; avec un rég. marquant l’origine : γ. ἀπό τινος, EUR. Andr. 976 ; ou παρά τινος, PLAT. Pol. 310 c ; ou ἔκ τινος, HDT. 6, 130, prendre une femme dans la famille de qqn ; ἐκ μειόνων, XÉN. Hier. 1, 28, prendre femme dans une famille de condition inférieure, se mésallier ; au même sens, direct. avec un gén. Ἀδρήστοιο δ' ἔγημε θυγατρῶν, IL. 14, 121, il épousa l’une des filles d’Adrèstos ; — au pass. être prise comme femme, être épousée, XÉN. An. 4, 5, 24 ; THCR. Idyl. 8, 91 (v. ci-dessous) ; PLUT. Rom. 2, etc. ;
      2 prendre pour compagne, en gén., sans idée de mariage, OD. 1, 36 ; LUC. As. 32 ; γ. βιαίως σκότιον λέχος, EUR. Tr. 44, contracter par la violence une union clandestine ;
      3 ironiq. en parl. de la femme : γαμοῦσα σε, EUR. Med. 606, en t’épousant (Médée exprime ainsi son mépris pour Jason) ;
   II trans. (seul. à l’ao. ἐγάμησα) donner pour femme, MÉN. 4, 298 Meineke ;

Moy. γαμέομαι-οῦμαι (fut. γαμοῦμαι, postér. γαμήσομαι ; ao. ἐγημάμην) ;
   I intr. se marier, en parl. de la femme et ironiq. de l’homme :
      1 en parl. de la femme, prendre pour époux, se donner en mariage (lat. nubere) : τινι, OD. 2, 113 ; 11, 273, à qqn ; p. opp. à γαμεῖν (prendre pour femme) ESCHL. fr. 11 ; ironiq. en parl. d’un mari docile : οὐκ ἔγημεν ἀλλ' ἐγήματο, ANACR. 86, il a pris non une femme, mais un mari (cf. lat. uxori nubere, MART. 8, 12) ; ou d’un mari pauvre épousant une femme riche, ANTIPH. (Bkk. 86) ;
      2 rar. se donner à, sans idée de mariage, en parl. de la femme, CALL. Del. 240 ;
   II tr. en parl. des parents, marier sa fille, donner sa fille pour femme : τινι, IL. 9, 394 ; EUR. Med. 262, à qqn.

➳ Act. Prés. ion. et épq. sans contract. : ind. 3 sg. γαμέει, HDT. 6, 71 ; inf. γαμέειν, OD. 15, 522 ; part. γαμέων, OD. 4, 208. Impf. 3 sg. ion. ἐγάμεε, HDT. 3, 88. Fut. épq. et ion. γαμέω, IL. 9, 388, 391 ; HDT. 5, 16 ; att. γαμῶ, ESCHL. Pr. 764 ; SOPH. O.R. 1500 ; XÉN. Cyr. 8, 4, 20 ; etc. ; fut. réc. γαμήσω, PLUT. M. 386 c ; ANTH. 11, 306 ; LUC. Rh. præc. 8, etc. Ao. ἔγημα, IL. 14, 121, etc. ; OD. 16, 34, etc. ; HDT. 3, 88 ; SOPH. Tr. 460 ; THC. 1, 128 ; XÉN. Cyr. 5, 2, 8 ; etc. ; dor. 3 sg. indic. ἔγαμεν [ᾱ] PD. N. 4, 65 ou γᾶμεν), PD. P. 3, 91 ; THCR. Idyl. 8, 93 ; inf. dor. γᾶμαι, THCR. Idyl. 3, 40 ; ao. réc. ἐγάμησα, au sens de « prendre pour femme », DS. 2, 39 ; LUC. Luct. 13 ; D. deor. 5, 4 ; au sens de « donner pour femme », MÉN. l. c. Pf. γεγάμηκα, HDT. 6, 43 ; ATT. (AR. Lys. 595 ; PLAT. DÉM.). Pl.q.pf. 3 sg. ἐγεγαμήκει, THC. 1, 126. — Pass. fut. réc. γαμηθήσομαι, APD. 2, 4, 7 ; HLD. 5, 81 ; DC. 58, 3, etc. Ao. ἐγαμέθην, d’où part. fém. γαμεθεῖσα, THCR. Idyl. 8, 91 (vulg.) ; ao. réc. ἐγαμήθην, APD. 2, 1, 3 ; DH. 11, 34 ; PLUT. Rom. 2 ; etc. Pf. γεγάμημαι, XÉN. An. 4, 5, 24 ; DÉM. 954, 22. Pl.q.pf. 3 sg. ἐγεγάμητο, APP. Civ. 4, 23. — Moy. prés. γαμέομαι-οῦμαι, HDT. 4, 117 ; SOPH. El. 594 ; EUR. Ion 58 ; inf. épq. γαμέεσθαι, OD. 1, 275 ; 2, 113. Fut. γαμοῦμαι, EUR. Ph. 1673 ; Hel. 833 ; AR. Th. 900 ; épq. 3 sg. γαμέσσεται, IL. 9, 394 (sel. Aristarque γε μάσσεται) ; fut. réc. γαμήσομαι, PLUT. Eum. 3 ; Artax. 26. Ao. ἐγημάμην, HDT. 4, 117 ; ATT. (IS. PLAT. DÉM. etc.) ; d’où opt. 3 sg. γήμαιτο, OD. 16, 392 ; 21, 162 ; inf. γήμασθαι (par élis. γήμασθ'), OD. 2, 128, etc. ; part. fém. γημαμένη, OD. 11, 273.

Étym. γάμος.

'

fut. γαμέω Il. 9.388, 391, contr. γαμῶ A. Pr. 764, S. OT 1500, Ant. 750, E. Or. 1655, X. Cyr. 5.2.12, etc. ; later γαμήσω Plu. 2.386c, Luc. Rh. Pr. 8 (for γαμήσεις Tim. 52 leg. γαμησείεις); aor.1 ἔγημα Il. 14.121, etc. ; later ἐγάμησα LXX Es. 10.3, Ev. Marc. 6.17, Luc. DDeor. 5.4, etc. (cf. infr. II. 2); pf. γεγάμηκα Ar. Lys. 595, Pl. Lg. 877e; plpf. ἐγεγαμήκει Th. 1.126; — Med., fut. Ep. γαμέσσεται Il. 9.394 codd., Att. γαμοῦμαι E. Ph. 1673, Ar. Th. 900, later γαμήσομαι Plu. Art. 26, etc. ; aor. ἐγημάμην Od. 16.392, Anacr. 86, Is. 5.5, etc. ; — Pass., fut. γαμηθήσομαι J. AJ 6.13.8, Ant.Lib. 1.2, D.C. 58.3, Hld. 5.30, etc. ; aor. ἐγαμήθην D.H. 11.34, Str. 10.4.20, etc. ; poet. shortd. γαμεθεῖσα v.l. in Theoc. 8.91, cf. Eust. 758.52; pf. γεγάμημαι X. An. 4.5.24, D. 36.32; plpf. ἐγεγάμητο App. BC 4.23:
(< γάμος): — marry, i.e.
take to wife, of the man, Ἀδρήστοιο δ’ ἔγημε θυγατρῶν one of his daughters, Il. 14.121; ἔνθα δ’ ἔγημε γυναῖκα Od. 15.241; γ. γυναῖκα ἐς οἰκία, like ἄγεσθαι, Hdt. 4.78; c. acc. cogn., γάμον γαμεῖν A. Pr. 764, 909; τὸν Ἑλένης γάμον… γήμας E. IA 467; γῆμαι γέκτρα βασιλέως the king΄s daughter, Id. Med. 594; rarely c. dupl. acc., γάμους τοὺς πρώτους ἐγάμεε Κύρου δύο θυγατέρας (for πρῶτον ἐγάμεε… θυγατέρας) Hdt. 3.88, cf. E. Tr. 357; also γάμῳ γ.
marry in lawful wedlock, D. 39.26; ἐκ κακοῦ, ἐξ ἀγαθοῦ γῆμαι, marry a wife of mean or noble stock, Thgn. 189, 190; ἐκ μειόνων X. Hier. 1.28; ἐκ γενναίων E. Andr. 1279; παρά τινος ib. 975, Pl. Plt. 310c; ἐπὶ θυγατρὶ γ. ἄλλην γυναῖκα set a stepmother over one΄s daughter, Hdt. 4.154, cf. E. Alc. 372; ἐπὶ δέκα ταλάντοις τινὰ γαμεῖν marry a wife with a dowry of ten talents, And. 4.13. of mere sexual intercourse, take for a paramour, Od. 1.36, Luc. Asin. 32; γ. βιαίως σκότιον λέχος E. Tr. 44. later of the woman, ἐὰν γαμήσῃ ἄλλον Ev. Marc. 10.12; abs., 1 Ep. Cor. 7.28. Med., give oneself or one΄s child in marriage; of the woman, give herself in marriage, i.e.
wed, c. dat., γαμέεσθαι τῷ ὅτεῴ τε πατὴρ κέλεται Od. 2.113; γημαμένη ᾧ υἷϊ· ὁ δ’ ὃν πατέρ’ ἐξεναρίξας γῆμεν 11.273; abs., Hdt. 4.117; σοὶ μὲν γαμεῖσθαι μόρσιμον, γαμεῖν δ’ ἐμοί A. Fr. 13; εἰς τύρανν’ ἐγημάμην I married into a royal house, E. Tr. 474; γήματο δ’ εἰς Μαραθῶνα, i.e. she married Herodes of Marathon, IG 14.1389 i 5 (ἥν τ’ ἐγήματο is f.l. for ἥ τ’ ἐγ. in E. Med. 262); ironically of a henpecked husband, κεῖνος οὐκ ἔγημεν ἀλλ’ ἐγήματο Anacr. 86; so Medea to Jason, μῶν γαμοῦσα… σέ ; did I marry you? E. Med. 606; ἐγημάμην, of a man marrying a rich wife, Antiph. 46; γαμεῖται ἕκαστος (sens. obsc.) Luc. VH 1.22; ὁ γαμηθεὶς ὡς παρθένος κἄπειτα γενόμενος ἀνήρ Phld. Sign. 2; incorrectly, in later writers, γημάμενος Apollod. 3.12.6, cf. Q.S. 1.728. of parents, get their children married, betroth them, get a wife for the son, Πηλεύς θήν μοι ἔπειτα γυναῖκα γαμέσσεται αὐτός (where Aristarch. γε μάσσεται will seek or make suit for) Il. 9.394; — Act. aor.1 ἐγάμησα in this sense, Men. 885. Pass., to be taken to wife; hence, marry a husband, ll. cc. ad init., PGrenf. 2.76.11 (iv AD), etc. ; rarely in correct authors, Poll. 3.45.

(fut. γαμέω Il. 9.388, 391 ; att. γαμῶ, Xen. Cyr. 5.2.12, 8.4.20 ; Sp. γαμήσω, wie Luc. D.mer. 7 ; med. γαμέσσεται v.l. Il. 9.394, s. unten ; att. γαμοῦμαι Eur. Phoen. 1667 ; aor. I. ἔγημα, z.B. Xen. Cyr. 8.5.19 ; med. γήμασθαι Od. 2.128 ; erst Sp. von Menand. an u. NT ἐγάμησα, γαμῆσαι, Matth. 19.9 ; Men. beim Schol. Il. 9.394 ; Xen. Cyr. 8.4.20 ist γαμήσειας l.d. ; perf. γεγάμηκα, ἐγεγαμήκει, Thuc. 1.126 ; γεγαμημένη Xen. An. 4.5.24 ; aor. pass. ἐγαμήθην, Theocr. 8.91 γαμεθεῖσα),
1) act., heiraten, zum Weibe nehmen, τινά, von Hom. an überall ; Od. 21.72 ἀλλ' ἐμὲ ἱέμενοι γῆμαι θέσθαι τε γυναῖκα, Homerische Figur, παραλλήλως ; auch absol., Hom. Od. 4.208 ᾧ τε Κρονίων ὄλβον ἐπικλώσῃ γαμέοντί τε γιγνομένῳ τε, Homerische Figur ; οἱ γεγαμηκότες, im Ggstz der ἄγαμοι, Xen. Symp. 9.7 ; γυναῖκα γαμεῖν Od. 15.241 ; Eur. Alc. 373 ; Her. 4.154 u. sonst ; γάμον γαμεῖν Aesch. Prom. 908 ; Eur. El. 926 ; τὸν Ἑλένης γάμον I.A. 467 ; γάμους τοὺς πρώτους ἐγάμει Κύρου δύο θυγατέρας, die beiden ersten Ehen schloß er mit zwei Töchtern, Her. 3.88 ; λέκτρα βασιλέως, eine Königstochter, Eur. Med. 591 ; σκότιον λέχος Tr. 44 ; anders Dem. 39.26 γάμῳ γαμεῖν, als rechtmäßige Frau heiraten. Zu bemerken sind noch : ἀπὸ φίλων ἀνδρῶν γαμεῖν, Eur. Andr. 976, wie παρά τινος, Plat. Polit. 310c (wie Plut. Symp. 4.3.1); ὁπόθεν ἂν βούληται Rep. II.362b ; ἐξ ἐμεῦ γῆμαι Her. 6.130, aus meinem Hause eine Frau nehmen ; ἐκ γενναίων Eur. Andr. 1280 ; ἐκ μειόνων, eine Frau aus geringerm Stande, Xen. Hier. 1.28 ; Ἀδρήστοιο ἔγημε θυγατρῶν, eine von den Töchtern des Ad., Il. 14.121 ; εἰς οἰκία, eine Frau ins Haus führen, Her. 4.78. – Von außerehelichem Beischlaf Od. 1.36 u. Sp., wie Luc. Asin. 32. – Den aor. ἐγάμησα brauchte Menand. in der Bdtg zum Weibe geben, s. Meineke p. 274.
2) Med., a) gew. vom Weibe, sich verheiraten, τινί, mit Jemandem, von Hom. an überall, vgl. Od. 11.273 ἣ μέγα ἔργον ἔρεξεν ἀϊδρείῃσι νόοιο γημαμένη ᾧ υἱεῖ· ὁ δ' ὃν πατέρ' ἐξεναρίξας γῆμεν, activ. u. med. neben einander ; Plat. Legg. XI.925e, act. neben med., die auch in VLL oft so unterschieden werden ; εἰς τύραννα, sich in ein Fürstenhaus verheiraten, Eur. Tr. 474 ; vgl. Herod.Attic. (APP 51.5). Selten von außerehelichem Beischlaf, wie Callim. Del. 240. – Vom Manne, Antiphan. B.A. 86 nach Meineke, ich ließ mich heiraten.
   b) von den Eltern, die ihre Kinder verheiraten, v.l. Il. 8.394 Πηλεὺς θήν μοι ἔπειτα γυναῖκα γαμέσσεται αὐτός, s. Scholl. u. Apollon. Lex.Homer. p. 53.30, Aristarch las nach Scholl. Didym. γυναῖκά γε μάσσεται, er wird suchen, auswählen ; Parthen. 33 ; die Tochter an Jemand verheiraten, τὸν δόντα τ' αὐτῷ θυγατέρα, ἥντ' ἐγήματο Eur. Med. 257, wo man ἥτ' hat ändern wollen.
3) Pass., geheiratet werden, γεγαμημένη Xen. An. 4.5.24 ; γαμεθεῖσα Theocr. 8.91 ; Sp. brauchen γαμηθῆναι = γήμασθαι, was Poll. 3.45 tadelt, s. Beispiele Lobeck Phryn. 742.

γαμέω, -ῶ,
[in LXX: Est.10:3, 2Ma.14:25, 4Ma.16:9 * ;]
to marry;
__1. of the man, to marry, take to wife (ducere): absol., Mat.19:10 22:25, 30 24:38, Mrk.12:25, Luk.17:27, 20:34, 35, 1Co.7:28, 33; with accusative: Mat.5:32 19:9, Mrk.6:17 10:11, Luk.14:20 16:18.
__2. Of the woman,
__(a) mid. (and in late writers, pass.), to give oneself in marriage, marry (nubere): 1Co.7:39;
__(b) in Hellenistic (M, Pr., 159), act. (as of the man), to marry: absol., 1Co.7:28, 34 1Ti.5:11, 14. with accusative, Mrk.10:12.
__3. Of both sexes: absol., 1Ti.4:3, 1Co.7:9, 10 36.
† (AS)