βοη·θέω-ῶ (impf. ἐϐοήθουν, f. βοηθήσω, ao. ἐϐοήθησα, pf. βεϐοήθηκα ; pass. pf. βεϐοήθημαι) litt. courir au secours, d’où venir au secours de, en parl. d’un secours de guerre (en hommes, en vaisseaux, etc.) : ἐς ou ἐπὶ τόπον, HDT. 6, 103 ; 4, 125 ; THC. XÉN. venir au secours d’une place, d’un pays, etc. ; β. τινι, HDT. 1, 82 ; EUR. I.A. 79 ; πρός τινα, XÉN. Hell. 1, 2, 3, venir au secours de qqn ; τινι ἀντία τινός, HDT. 5, 99, ou τινι πρός τι, XÉN. Hell. 4, 8, 38, secourir qqn contre un ennemi, contre un danger ; ναυσὶ β. τινι, XÉN. Hell. 1, 6, 22, venir avec sa flotte au secours de qqn ; p. anal. en parl. d’un secours ou d’une aide quelconque : β. χρήμασι, ARSTT. Nic. 5, 2, 2, aider de sa bourse, β. τινι τὰ δίκαια, XÉN. Mem. 2, 6, 25, aider qqn à faire prévaloir son droit ; β. τοῖς νόμοις, ESCHN. 5, 23, etc. venir au secours des lois ; en parl. d’un médecin, donner ses soins (à un malade), PLUT. Alex. 19. ; en parl. d’un remède, être bon contre, dat. DIOSC. 1, 6 ; impers. βοηθεῖ πρός τι, TH. H.P. 9, 20, 1, cela vient en aide pour qqe ch. ; au pass. être secouru, recevoir du secours, de l’aide, DIOSC. 4, 83 ; PLUT. M. 687 f, 689 b, 720 c ; παρά τινος, ARSTT. Rhet. 2, 6, de qqn ; impers. ἐμοὶ βεϐοήθηται, ANT. 114, 36, on est venu à mon secours ; cf. PLAT. Ep. 347 b.

➳ Ao. pass. réc. ἐϐοηθήθην, SPT. Esaï. 10, 3 ; 30, 2. Fut. moy. βοηθήσομαι au sens pass. SPT. Dan. 11, 34. — Par contract. ion. βωθ- au lieu de βοηθ- : prés. impér. 2 pl. βωθεῖτε, ANTH. 12, 84 ; mais impf. ἐϐοήθεον (sel. Dind. ἐϐώθεον), HDT. 6, 103, 108, 138 ; ao. ἐϐοήθησα (ἐϐώθησα Dindorf), HDT. 7, 165 ; dans Hpc. touj. βοηθέω, — Dans une inscr. att. part. ao. plur. βοιηθήσαντες, CIA. 2, 121, 24 (338 av. J.C.).

Étym. βοή, θέω ; cf. βοηδρομέω.

(sts. written βοιηθέω, IG2². 237 (iv BC), BGU 1007.12 (iii BC)), Ion. βωθέω, only Hsch. βωθέοντες, not in Hdt. (but cf. Eust. 812.59) or Hp., cf. βοηθήσω Michel 12.15 (Erythrae, iv BC); Dor. βοαθοέω SIG 421.27 (Thermon); Aeol. βαθόημι ; — Med., fut. -ήσομαι Lib. Or. 1.128:
come to aid, succour, assist, aid, c. dat., τῇ σφετέρῃ Hdt. 1.82; τοῖσιν ἠδικημένοις E. IA 79; πρὸς τοὺς αὑτῶν ψιλούς X. HG 1.2.3; τινὶ ἀντία τινός Hdt. 5.99; τινὶ πρὸς τὸ ἄναντες X. HG 4.8.38; ναυσὶ β. τινί πολιορκουμένῳ ib. 1.6.22; β. τοῖς φίλοις τὰ δίκαια Id. Mem. 2.6.25; β. τοῖς τῶν προγόνων ἀτυχήμασιν Aeschin. 3.169; β. τῷ λόγῳ Pl. Phd. 88e; β. τῷ θεῷ maintain his rights, Epist. Philipp. ap. D. 18.157; β. τοῖς νόμοις Aeschin. 1.33; c. dat. et acc., πατρὶ βοηθῶν θάνατον Pl. Lg. 874c; of a physician, β. τῷ θερμῷ ἐπὶ τὸ ψυχρόν Hp. VM 13; abs., Plu. Alex. 19. abs., come to the rescue, Hdt. 1.30, 7.158, A. Supp. 613, etc. ; β. παρά τινα Hdt. 9.57; ἐπί τινα against one, Id. 1.62, 4.125, Th. 1.126, etc. ; β. ἐς… Hdt. 6.103; ἐπὶ… Th. 3.97, 4.72; ἐπὶ τὰς ναῦς Id. 8.11; ἐκεῖσε D. 4.41; β. πρός τι contribute to an object, v.l. in Arist. EN 1155a14, cf. Metaph. 1079b16, or keep it off, Id. Resp. 474b24, HA 621a13; χρήμασι with money, Id. EN 1130a19; Medic., βοηθεῖ πρὸς τὸ κώνειον it is an antidote to…, Thphr. HP 9.20.1; freq. in Dsc. as β. τοῖς φαγοῦσι 4.83. Pass., to be assisted, receive help, παρά τινος Arist. Rh. 1383b28; βοηθήσομαι LXX Da. 11.34, but βοηθηθήσομαι Is. 44.2; ἐβοήθην ib. 10.3, 2 Ch. 26.15 (v.l. ἐβοηθήθην); ἵν’ ὦ βεβοηθημένη PRyl. 122.12 (ii AD); esp. of patients, derive benefit, Dsc. 4.82, Plu. 2.687f; impers., ἐμοὶ βεβοήθηται τῷ τεθνεῶτι Antipho 1.31; ταύτῃ μοι βεβοηθημένον ἐγεγόνει φιλοσοφίᾳ Pl. Ep. 347e.

auf ein Hilfegeschrei herzulaufen, zu Hilfe eilen, bes. von einem Hilfscorps im Kriege, u. übh. helfen, beistehen, absolut, Her. 7.158 u. öfter ; τινί, 7.157, u. so gew. bei Folgdn ; τινὶ ἀντία τινός, Jemandem gegen Einen beistehen. 5.99 ; ἐς τόπον 6.403 ; παρά τινα 9.57 ; ἐπί τινα 1.62, gegen Jem. rücken ; πρός τινα Xen. Hell. 1.2.3 ; Pol. 4.18 ; ἐπί τινα τόπον oft Thuc. u. Xen.; ἐπὶ τὰς ναῦς, zum Beistand der Schiffe, Thuc. 8.11 ; τινὶ ναυσί Xen. Hell. 1.6.22 ; – τινὶ τὰ δίκαια Xen. Mem. 2.6.25. u. öfter bei Rednern, z.B. Dem. 27.3, 30.25, Jemandem in seinen Gerechtsamen beistehen ; pass. βεβοήθηται ἐμοί Antiph. 1.31. – Vom Arzte, in die Kur nehmen, Plut. Alex. 19 ; pass., geheilt werden, Diosc.

βοηθέω, -ῶ
(< βοή + θέω, to run), [in LXX chiefly for עזר ;]
to come to aid, to help, succour: absol., Act.21:28; with dative, Mat.15:25, Mrk.9:22, 24 Act.16:9, 2Co.6:2' (LXX), Heb.2:18, Rev.12:16.†
(AS)