(f. ιῶ, ao. ἐϐασάνισα ; pass. ao. ἐϐασανίσθην, pf. βεϐασάνισμαι) [ᾰᾰ]
   I essayer avec la pierre de touche, d’où éprouver : χρυσόν, PLAT. Gorg. 486 d, de l’or ;
   II fig. :
      1 examiner à fond, HPC. 281 ; d’où vérifier, éprouver, PLAT. Conv. 184 a, etc. ; en parl. de pers. mettre à l’épreuve, HDT. 1, 116, etc. ; AR. Ran. 802, etc. ; βεϐασανισμένος εἰς δικαιοσύνην, PLAT. Rsp. 331 c, qui est d’une justice éprouvée ;
      2 p. suite, mettre à la question, torturer, AR. Ran. 616, 618 ; ANT. 120, 8 ; fig. LGN 10 ; au pass. être mis à la question, THC. 7, 86 ; 8, 92, etc. ; p. ext. être éprouvé (par la maladie, etc.) NT. Matth. 8, 6 ; 14, 24 ; βεϐασανισμένος, DH. Thuc. 55, tourmenté, torturé, en parl. du style.

Étym. βάσανος.

Att. fut. -ιῶ Ar. Ra. 802, 1121, Ec. 748; aor. ἐβασάνισα, subj. βασανίσω v.l. in Id. Ra. 618 cod. R; — Pass., aor. ἐβασανίσθην ; pf. βεβασάνισμαι : — rub upon the touch-stone (< βάσανος), χρυσόν Pl. Grg. 486d; hence, put to the test, prove, Arist. GA 747a3 (Pass.), etc. ; investigate scientifically, Hp. Aër. 3; of the instances used in inductive inference, ἀπὸ τῶν πανταχόθεν βεβασανισμένων [μεταβαίνομεν] Phld. Sign. 29. of persons, examine closely, cross-question, Hdt. 1.116, 2.151, Ar. Ach. 110, Ra. 802, etc. ; βεβασανισμένος εἰς δικαιοσύνην having his love of justice put to the test, Pl. R. 361c, cf. 413e, Smp. 184a; ὑπὸ δακρύων βασανίζεσθαι, i.e.
to be convicted of being painted by tears (washing off the cosmetic), X. Oec. 10.8.
question by applying torture, torture, rack (v. βάσανος III), Ar. Ra. 616, 618; [δούλους] πάντας παραδίδωμι βασανίσαι Antipho 2.4.8, cf. 5.36; — Pass., to be put to the torture, Th. 7.86, Lys. 4.14, Arist. Rh. Al. 1443b31; αἰωνίοις ἀμοιβαῖς βασανισθησόμενοι πρὸς τῶν θεῶν Phld. D. 1.19; to be tortured by disease (censured by Luc. Sol. 6), Ev. Matt. 8.6; ὑπὸ τῶν κυμάτων ib. 14.24; of animals, Philostr. VA 1.38; metaph of the earth, ib. 6.10. metaph of style, strain, Longin. 10.6; βεβασανισμένος forced, unnatural, D.H. Th. 55.

eigtl. am Probierstein reiben u. die Echtheit erproben, χρυσόν Plat. Gorg. 486d ; ἐν πυρὶ χρυσόν Rep. III.413e ; gew. verhören, ausforschen, Her. 2.151, 7.146, öfter bei Plat. τινά u. τι ; vgl. Xen. Cyr. 3.3.16 ; bes. mit Anwendung der Folter die Wahrheit erforschen, foltern, vgl. Ar. Ran. 615 ff.; B.A. 226 ; oft bei den Rednern, z.B. Antipho 1.8, 11 Lys. 4.14 ff.; Thuc. 8.92 u. Folgde. Bei Sp. auch allgemeiner, martern, z.B. ὑπὸ κυμάτων NT ; ὑπὸ νόσου, was Thom.Mag. tadelt. Absol. von Krankheiten. – Auch vom Styl, bes. βεβασανισμένον, geschraubt, Dion.Hal. Thuc. 41.

βασανίζω
(< βάσανος), [in LXX: 1Ki.5:3, Sir.4:17, and freq. in Wi, II, 4Mac ;]
__1. prop., to rub on the touchstone, put to the test.
__2. to examine by torture, hence, generally, to torture, torment, distress: Mat.8:6, 29 14:24, Mrk.5:7 6:48, Luk.8:28, 2Pe.2:8, Rev.9:5 11:10 12:2 14:10 20:10.
† (AS)