(f. βάψω, ao. ἔϐαψα, pf. inus. ; pass. ao.2 ἐϐάφην [ᾰ], pf. βέϐαμμαι) :
   I tr. plonger, immerger : εἰν ὕδατι, OD. 9, 392 ; ἐν ὕδατι, HPC. 468, 50 ; ὕδατι, HPC. 553, 31 ; εἰς ὕδωρ, PLAT. Tim. 73 e, dans l’eau ; p. anal. φάσγανον εἴσω σαρκὸς β. EUR. Ph. 1577, plonger un glaive dans la chair (de qqn) ; εἰς τὰς πλευρὰς β. τὴν αἰχμήν, DH. 5, 15, plonger sa lance dans les flancs (de qqn) ; d’où ἐν σφαγαῖσι β. ξίφος, ESCHL. Pr. 863, plonger une épée dans le corps d’un homme et le tuer ; β. ἔγχος πρὸς Ἀργείων στρατῷ, SOPH. Aj. 95, plonger son épée dans les rangs de l’armée argienne ; part. :
      1 plonger (du fer, de l’acier) dans l’eau, d’où tremper (du fer, de l’acier) OD. 9, 392 (v. ci-dessus) ; PLUT. M. 136 a ;
      2 plonger dans la teinture, d’où teindre, BATR. 220 ; HDT. 7, 67 ; PLAT. Rsp. 429 d ; ou enduire d’une teinture : τρίχας β. ANTH. 11, 68, teindre des cheveux (cf. le Moy.) ; enduire d’un poison, en parl. de traits, etc. SOPH. Tr. 574 ;
      3 plonger dans l’eau, d’où baigner, laver, AR. Eccl. 216 ;
      4 plonger pour puiser, d’où puiser : β. ποντίας ἁλός, EUR. Hec. 610, plonger (un vase pour puiser de l’eau) dans la mer ; cf. THCR. Idyl. 5, 127, etc. ;
   II intr. se plonger, s’enfoncer dans l’eau, en parl. d’un navire, EUR. Or. 707 ; εἰς ψυχρόν, ARSTT. H.A. 8, 2, 37, plonger dans l’eau froide ; β. κῦμα, BABR. 71, 2, s’enfoncer dans les flots, en parl. d’un navire ; ou β. ῥόου, ARAT. 858, se plonger dans le courant càd. fendre les flots ;

Moy. :
      1 faire teindre, AR. Lys. 51 ;
      2 se teindre les cheveux, MÉN. 4, 178 Meineke.

➳ Pass. fut.2 βαφήσομαι, SPT. Lev. 41, 32 ; M. ANT. 8, 51. Ao.1 ἐϐάφθην, ANTH. 6, 254.

Étym. incert.

fut. βάψω (ἐμ-) Ar. Pax 959; aor. ἔβαψα S. Aj. 95, etc. ; — Med., fut. βάψομαι Ar. Lys. 51; aor. ἐβαψάμην Arat. 951, AP 9.326 (Leon.); — Pass., fut. βαφήσομαι LXX Le. 11.32, M.Ant 8.51; aor. ἐβάφθην AP 6.254 (Myrin.), (ἀπ-) Ar. Fr. 416; in Att. generally ἐβάφην [α] Pl. R. 429e, etc. ; pf. βέβαμμαι Hdt. 7.67, Ar. Pax 1176. trans., dip, ὡς δ’ ὅτ’ ἀνὴρ χαλκεὺς πέλεκυν… εἰν ὕδατι ψυχρῷ βάπτῃ (so as to temper the red-hot steel) Od. 9.392; β. εἰς ὕδωρ Pl. Ti. 73e, cf. Emp. 100.11; τἄρια θερμῷ Ar. Ec. 216; εἰς μέλι, εἰς κηρόν, Arist. HA 605a29, de An. 435a2; — Pass., βαπτόμενος σίδηρος iron in process of being tempered, Plu. 2.136a; and of coral, become hard, Dsc. 5.121 (s.v.l.). of slaughter in Trag, ἐν σφαγαῖσι βάψασα ξίφος A. Pr. 863; ἔβαψας ἔγχος εὖ πρὸς Ἀργείων στρατῷ; S. Aj. 95; φάσγανον εἴσω σαρκὸς ἔβαψεν E. Ph. 1578 (lyr.); in later Prose, εἰς τὰ πλευρὰ β. τὴν αἰχμήν D.H. 5.15; β. τὸν δάκτυλον ἀπὸ τοῦ αἵματος LXX Le. 4.17. also, dip in poison, ἔβαψεν ἰούς S. Tr. 574; χιτῶνα τόνδ’ ἔβαψα ib. 580.
dye, ἔβαψεν… ξίφος the sword dyed [the robe] red, A. Ch. 1011; β. τὰ κάλλη dye the beautiful cloths, Eup. 333; β. ἔρια ὥστ’ εἶναι ἁλουργά Pl. R. 429d; εἵματα βεβαμμένα Hdt. 7.67; τρίχας βάπτειν AP 11.68 (Lucill.); abs. in Med., dye the hair, Men. 363.4, Nicol.Com. 1.33; glaze earthen vessels, Ath. 11.480e; of gilding and silvering, Ps.-Democr.Alch. p. 46 B. ; Com., βάπτειν τινὰ βάμμα Σαρδιανικόν dye one in the [red] dye of Sardes, i.e. give him a bloody coxcomb, Ar. Ach. 112; but βέβαπται β. Κυζικηνικόν he has been dyed in the dye of Cyzicus, i.e. is an arrant coward, Id. Pax 1176 (v. Sch.).
draw water by dipping a vessel, ἀνθ’ ὕδατος τᾷ κάλπιδι κηρία βάψαι Theoc. 5.127; ἀρύταιναν… ἐκ μέσου βάψασα τοῦ λέβητος ζέοντος ὕδατος draw water by dipping the bucket, Antiph. 25, cf. Thphr. Char. 9.8; βάψασα ποντίας ἁλός (sc. τὸ τεῦχος) having dipped it so as to draw water from the sea, E. Hec. 610.
baptize, Arr. Epict. 2.9.20 (Pass.). intr., ναῦς ἔβαψεν the ship dipped, sank, E. Or. 707; β. εἰς ψυχρὸν [αἱ ἐγχέλυς] Arist. HA 592a18; εἰ δ’ ὁ μὲν (sc. ἠέλιος) ἀνέφελος βάπτοι ῥόου ἑσπερίοιο Arat. 858 (ῥόον Sch.); c. acc., νῆα… βάπτουσαν ἤδη κῦμα κυρτόν dipping into…, Babr. 71.2; — also Med., ποταμοῖο ἐβάψατο Arat. 951. βάψας (sc. τὴν κώπην) Ar. Fr. 225. (Cf. ONorse kuefia ΄dip΄.)

aor. pass. ἐβάφην,
1) eintauchen, untertauchen, πέλεκυν εἰν ὕδατι, um es zu härten, Od. 9.392 ; σίδηρος βαπτόμενος, gehärtetes Eisen, Plut. de san. tu. 406 ; Paus. 2.3.3 ; ἀκίδας βελέων Κύπρις ἔβ. Anacr. 27.5. Auch sonst ἔν τινι ; εἰς ὕδωρ Plat. Tim. 73e. Bei Tragg. oft übertr., ξίφος ἐν σφαγαῖς Aesch. Ch. 1006 ; φάσγανον εἴσω σαρκός Eur. Phoen. 1594 ; ἔγχος πρὸς στρατῷ Soph. Aj. 95 ; Sp. in Prosa, αἰχμὴν εἰς πλευράς Dion.Hal. 5.15 ; – ἰούς, Pfeile in Gift tauchen, Soph. Tr. 571 ; vgl. Gaetul. 6 (VII.71).
2) färben, εἵματα βεβαμμένα Her. 7.67 ; ἔρια, χρώματα, Plat. Rep. IV.429d u. sonst ; βάπτειν τινὰ βάμμα Σαρδιανικόν, s. βάμμα ; τρίχας Lucil. 31 (XI.68), wofür Moer. u. Thom.Mag. μελαίνεσθαι als att. empfehten ; doch s. Men. bei Ath. IV.166a ; vom Glasieren irdener Gefäße Ath. XI.480e.
3) baden, waschen, Ar. Eccl. 215 ; so med. βάψομαι Men. Ath. IV.166a.
4) durch Eintauchen füllen, schöpfen, Eur. Hec. 610 ; Theocr. 5.127. – Auch, doch selten, intr., ἡ ναῦς ἔβαψεν, das Schiff sank, Eur. Or. 707 ; ῥόου, in den Strom, Arat. 857.

βάπτω,
[in LXX chiefly for טבל ;]
__(a) to dip: Luk.16:24, Jhn.13:26 (ἐμβ-, L);
__(b) to dip in dye, to dye: Rev.19:13 (Rec.; ῥεραντισμένον, WH; περιρεραμμένον, T; ῥεραμμένον, Swete, in l., which see).
† (AS)