'αἱρέω-ῶ (impf. ᾕρουν, f. αἱρήσω ; ao.2 εἷλον, d’où impér. ἕλε, sbj. ἕλω, opt. ἕλοιμι, inf. ἑλεῖν, part. ἑλών ; pf. ᾕρηκα ; pass. f. αἱρεθήσομαι ; ao. ᾑρέθην, pf. ᾕρημαι) :
   I act.
      1 prendre dans ses mains, saisir : τι ἐν χερσί, μετὰ χερσίν ou simpl. χερσίν, OD. 4, 66, etc. prendre qqe ch. avec ses mains : τινα κόμης, χερός, IL. 1, 197, 323, qqn par les cheveux, par la main ; ἀχλὺν ἀπ' ὀφθαλμῶν, IL. 5, 127, enlever les ténèbres des yeux ; τινά τι, IL. 16, 805, enlever qqe ch. à qqn ; abs. part. ἑλών, ayant pris de force, par force, SOPH. Ant. 497 ;
      2 prendre à la chasse ou à la guerre, capturer, IL. 21, 102, etc. ; ζῶντας, XÉN. An. 1, 6, 2, faire des prisonniers (litt. prendre les hommes vivants) ; p. ext. s’emparer de : πόλιν, HDT. 1, 562, THC. 2, 21 ; SOPH. Ph. 347, etc. d’une ville ; χώραν, SOPH. Tr. 240, d’un pays ; tuer (cf. ἀναιρέω), EUR. H.f. 994, d’où triompher de : αἱρεῖ κακά, EUR. El. 942, (la vertu innée) triomphe des malheurs ; p. anal. στεφάνους, PD. P. 3, 133) κῦδος, IL. 17, 321, remporter des couronnes, de la gloire ; δελεάσμασί τινα αἱρ. AR. Eq. 786, prendre qqn à l’appât ; en parl. de l’intelligence : αἱρ. τι, PLAT. Phil. 17 e, POL. 282 d, etc. saisir, comprendre qqe ch. ; en parl. des impressions phys. ou mor. μηδέ τιν' ὕπνος αἱρείτω, IL. 10, 192, que nul ne se laisse prendre par le sommeil ; ἐμὲ δέος ᾕρει, OD. 11, 633, la crainte s’emparait de moi ; de même ἵμερος αἱρεῖ με, IL. 3, 446 ; οἶκτος, EUR. El. 968, le désir, la pitié s’empare de moi ;
      3 saisir ou surprendre en flagrant délit : ἐπ' αὐτοφώρῳ ἑλεῖν, EUR. Ion 1214, prendre sur le fait ; φῶρα ἐπὶ κλοπῇ ἑλεῖν, PLAT. Leg. 874 b, prendre un voleur en flagrant délit ; d’où convaincre : τινα δώρων, AR. Nub. 591, qqn de vénalité ; τινα κλέπτοντα, AR. Eq. 834 ; PLAT. Leg. 941 d, qqn de vol ; avec l’acc. du délit : αἱρέω τὰ διαμαρτυρηθέντα, ISOCR. 374 b, convaincre de faux témoignage ; avec un seul rég. de pers. : τοῦτ' ἔστιν ὃ ἐμὲ αἱρήσει, PLAT. Ap. 28 a, voilà ce qui va me perdre ; d’où αἱρ. δίκην ou γραφήν, ANT. 115, 24 ; DÉM. 18, 3 ; 21, 181 Baiter-Sauppe, avoir gain de cause ; οἱ ἑλόντες, DÉM. 518, 16, ceux qui ont gain de cause, p. opp. à οἱ ἑαλωκότες ; fig. ὁ λόγος αἱρεῖ, PLAT. Rsp. 604 c, la raison démontre ou prescrit ; αἱροῦντος λόγου, avec l’inf. PLAT. Rsp. 440 b, quand la raison démontre que ; αἱρέει ἐμὴ γνώμη, HDT. 2, 43, mon opinion me persuade que, etc. ;
   II pass. :
      1 être pris, HDT. 1, 185, etc. (en ce sens, att. ἁλίσκομαι) ; fig. être pris, être saisi : οὐδὲν εἰδὼς ὧν ὕφ' αἱρεθεὶς χρόνῳ δίκην δέδωκας, EUR. El. 952, toi qui ne prévoyais rien de cette punition sous l’atteinte de laquelle tu as enfin expié tes crimes ;
      2 être gagné, être remporté (prix, victoire, etc.) SOPH. O.C. 1148 (en ce sens rare chez les Att.) ;
      3 être choisi (surt. à l’ao. et au pf.) HDT. 7, 118, etc. ; ESCHL. Ag. 1209, etc. ; αἱρεθεὶς ἑκών, EUR. I.A. 1364 (il viendra) chargé de cette mission (litt. choisi pour remplir cette mission, mais cependant) de son plein gré ; στρατηγεῖν ᾑρημένος, XÉN. Mem. 3, 2, 1, élu général ; rar. au près. ARSTT. Pol. 4, 15, 3 ;
   III moy. (f. αἱρήσομαι ; ao.2 εἱλόμην, d’où impér. ἑλοῦ, sbj. ἕλωμαι, opt. ἑλοίμην, inf. ἑλέσθαι, part. ἑλόμενος ; pf. ᾕρημαι, v. ci-dessous) :
      1 prendre pour soi ou qqe ch. à soi : τεύχεα, IL. 3, 338, etc. ; δεῖπνον, XÉN. Cyr. 8, 1, 13, prendre ses armes, son repas ; ὕπνον, THC. 2, 75, prendre son repos en dormant ;
      2 prendre de préférence, choisir, IL. 10, 235 ; OD. 16, 149 ; αἱρ. τὰ Ἀθηναίων, THC. 3, 63, ou Ἀθηναίους, THC. 3, 56, embrasser le parti des Athéniens ; αἱρ. γνώμην, HDT. 4, 137, 139, adopter une opinion ; αἱρεῖσθαί τι πρό τινος, HDT. 1, 87 ; XÉN. Mem. 2, 5, 3, etc. ; τι ἀντί τινος, XÉN. An. 1, 7, 3 ; DÉM. 22, 21 ; ARSTT. Nic. 9, 8 ; τί τινος, SOPH. Ph. 1100, préférer une chose à une autre ; αἱρ. τι μᾶλλον ἤ, PLAT. Ap. 38 e ; XÉN. Ap. 9 ; ou simpl. αἱρ. τι ἤ, XÉN. Ages. 4, 5 ; LYS. 196, 23 ; THCR. Idyl. 11, 49, faire une chose plutôt qu’une autre ; μᾶλλον αἱρ. PLAT. Ap. 38 e, ou simpl. αἱρ. avec l’inf. HDT. 1, 11, préférer faire ; abs. αἱροῦμαι, ESCHL. Ch. 551, j’agrée ; particul. choisir par un vote, élire : τινα στρατηγόν, HDT. 6, 67 ; THC. 8, 82 ; δικαστήν, XÉN. Cyr. 2, 4, 8 ; ἄρχοντα, XÉN. Cyr. 1, 5, 5, élire qqn général, juge, chef ; αἱρ. τινα ἐπ' ἀρχήν, PLAT. Leg. 809 a, etc. ou τινα ἄρχειν, PLAT. Ap. 28 e, élire qqn pour commander.

➳ Act. prés. ind. 3 sg. ion. αἱρέει, HDT. 1, 132 ; 3 pl. ion. αἱρέουσι, HDT. 8, 11. Impf. poét. ᾕρεον, IL. 24, 579 ; épq. ᾕρευν, HÉS. Sc. 302 ; ion. αἵρεον, HDT. 6, 31 ; 3 sg. ion. αἵρεε, HDT. 5, 117, Fut. inf. poét. αἱρησέμεν, IL. 18, 260. Ao.1 réc. ᾕρησα, POLYEN 7, 39 ; Ps.-CALLISTH. 1, 19 ; 2, 20 ; 3, 23. Ao.2 poét. ἕλον, IL. 17, 321 ; PD. I. 7, 14 ; sbj. 3 sg. épq. ἕλῃσι, IL. 23, 345 ; inf. poét. ἑλέειν, IL. 15, 558. Ao. itér. 3 sg. ἕλεσκε, IL. 24, 752. Pf. part. ion. ἀραιρηκώς, HDT. 4, 66. Pl.q.pf. 3 sg. ἀραιρήκεε, ou, sel. d’autres, αἱρήκεε, HDT. 3, 39. — Pass. ao. ion. αἱρέθην, HDT. 3, 55, 159. Pf. part. ion. ἀραιρημένα, HDT. 1, 185, etc. Pl.q.pf. 3 sg. ἀραίρητο, HDT. 1, 191, 7, 3. Fut. ant. ᾑρήσομαι, PLAT. Prot. 388 b. — Moy. prés. ion. αἱρέομαι, HDT. 8, 63 ; part. ion. αἱρεύμενοι, IL. 16, 353 ; éol. αἰρεύμενος, HÉS. O. 476. Impf. 3 sg. ion. αἱρέετο, HDT. 1, 70 ; 5, 94. Fut. αἱρήσομαι (v. ci-dessus) ; fut. réc. ἑλοῦμαι, DH. 4, 75 ; SIB. 8, 184. Ao.2 poét. ἑλόμην, IL. 19, 412 ; 2 sg. ion. εἵλευ, HDT. 3, 52 ; impér. 2 sg. ἑλεῦ (ἕλευ Bkk.) IL. 13, 294 ; 3 sg. ἑλέσθω, IL. 9, 139 ; 3 pl. ἑλέσθων, HDT. 8, 140. Ao.1 réc. εἱλάμην, ANTH. App. 257. Autre ao.1 réc. ᾑρησάμην, d’où sbj. 3 pl. αἱρήσωνται, POL. 38, 5 (vulg. -ήσονται Bkk. Dind.). Pf. pass. au sens moy. ᾕρημαι, XÉN. An. 5, 6, 12 ; AR. Av. 1577 ; DÉM. 22, 21. Pl.q.pf. pass. au sens moy. 3 pl. ᾕρηντο, THC. 1, 62.

Étym. inconnue.

'

impf. ᾕρεον Il. 24.579, Ion. αἵρεον Hdt. 6.31, but contr. ᾕρει even in Il. 17.463, ᾕρευν Hes. Sc. 302; fut. αἱρήσω Il. 9.28, etc. ; aor.1 ᾕρησα late (ἀν-) Q.S. 4.40, etc. ; pf. ᾕρηκα A. Ag. 267, Th. 1.61, etc., Ion. ἀραίρηκα or αἵρηκα (ἀν-) Hdt. 5.102; plpf. ἀραιρήκεε 3.39; — Med., fut. αἱρήσομαι Il. 10.235, etc. ; aor.1 ᾑρησάμην Plb. 38.13.7 s.v.l., Gal. 19.53, etc. ; pf. in med. sense ᾕρημαι Ar. Av. 1577, X. An. 5.6.12, D. 2.15, etc. ; 3 pl. plpf. ᾕρηντο Th. 1.62; — Pass., fut. αἱρεθήσομαι Hdt. 2.13, Pl. Mx. 234b; rarely ᾑρήσομαι Id. Prt. 338c; aor. ᾑρέθην and pf. ᾕρημαι D. 20.146, al. ; pf. part. ἀραιρημένος Hdt. 4.66; plqf. ᾕρηντο X. An. 3.2.1, ἀραίρητο Hdt. 1.191, etc. — From [root] ἑλ-; fut. ἑλῶ only late (δι-) Test.Epict. 6.18, (ἀν-) D.H. 11.18, (καθ-) APl. 4.334 (Antiphil.); aor.1 εἷλα (ἀν-) Act. Ap. 2.23, (ἀν-) Epigr.Gr. 314.24 (Smyrna); elsewh. aor.2 εἷλον Il. 10.561, etc., Ep. ἕλον 17.321, Ion. ἕλεσκε 24.752; — Med., fut. ἑλοῦμαι D.H. 4.75, (ἀφ-) Timostr. 5, (δι-) D.H. 4.60, (ἐξ-) Alciphr. 1.9; aor.1 εἱλάμην Epigr.Gr. 314.5 (Smyrna), (ἀφ-) v.l. in Ath. 12.546a, (δι-) AP 9.56 (Phil.); elsewh. aor.2 εἱλόμην Il. 16.139, etc., 2 sg. ἤλεο Sappho Oxy. 1787.6.3; — Cret. forms αἰλεθῇ Leg. Gort. 2.21, ἀναιλῆθαι ib. 7.10, al. ; — the etym. is doubtful, and ἀγρέω prob. has a difft. root.
Act., take with the hand, grasp, seize, αἱ. τι ἐν χερσίν Od. 4.66; αἱ. τινὰ χειρός to take one by the hand, Il. 1.323; κόμης τινά ib. 197; μ’ ἑλὼν ἐπὶ μάστακα χερσίν Od. 23.76; part. ἑλών adverbially, κατακτεῖναί μ’ ἑλών S. Ant. 497; ἄξω ἑλών Il. 1.139, cf. Pi. O. 7.1; but ἔνθεν ἑλών having taken up [the song], Od. 8.500.
take away, ἀπ’ ἀπήνης ᾕρεον ἄποινα Il. 24.579.
take, get into one΄s power, νῆας ib. 13.42; esp.
take a city, 2.37, S. Ph. 347, etc. ; overpower, kill, Il. 4.457, etc. ; ἕλοιμί κεν ἤ κε ἁλοίην 22.253; — freq. of passions, etc., come upon, seize, χόλος Il. 18.322; ἵμερος 3.446; ὕπνος 10.193; λήθη 2.34, etc. ; c. dupl. acc., τὸν δ’ ἄτη φρένας εἷλε 16.805; of disease, Pl. Tht. 142b.
catch, take, ζωὸν ἑλεῖν Il. 21.102; take in hunting, Hes. Sc. 302, Hdt. 1.36, etc. ; overtake, in a race, Il. 23.345; get into one΄s power, entrap, S. OC 764, etc. ; in good sense, win over, X. Mem. 2.3.16, cf. 3.11.11, Pl. Ly. 205e, etc. c. part., catch, detect one doing a thing, S. Ant. 385, 655; ἐπ’ αὐτοφώρῳ ἑλεῖν E. Ion 1214; φῶρα ἐπὶ κλοπῇ ἑλεῖν Pl. Lg. 874b. generally, win, gain, κῦδος Il. 17.321; στεφάνους Pi. P. 3.74, etc. ; esp. in games, Ἴσθμι’ ἑλὼν πύξ Simon. 158; with double sense, overcome and win, ἑλέτην δίφρον τε καὶ ἀνέρε Il. 11.328; ἕλεν Οἰνομάου βίαν παρθένον τε σύνευνον Pi. O. 1.88, cf. S. Tr. 353; — Pass., ἁγὼν ᾑρέθη the fight was won, S. OC 1148. generally, get, obtain, Pl. R. 359a, Ti. 64b, etc. as law-term, convict, τινά τινος Ar. Nu. 591, Is. 9.36, Aeschin. 3.156; εἷλέ σ’ ἡ Δίκη E. Heracl. 941, cf. Supp. 608; c. part., αἱ. τινὰ κλέπτοντα to convict of theft, Ar. Eq. 829, Pl. Lg. 941d; ᾑρῆσθαι κλοπεύς (sc. ὤν) S. Ant. 493, cf. 406. αἱ. δίκην, γραφήν get a verdict for conviction, Antipho 2.1.5, etc. ; also ἑλεῖν τινα obtain a conviction against one, Is. 7.13; ἑλεῖν τὰ διαμαρτυρηθ έντα convict the evidence of falsehood, Isoc. 18.15. abs., get a conviction, οἱ ἑλόντες, opp. οἱ ἑαλωκότες, D. 21.11; δολίοις ἕλε Κύπρις λόγοις Aphrodite won her cause…, E. Andr. 289, cf. Pl. Lg. 762b, etc. of a thing or circumstances which convict, τοῦτ’ ἔστιν ὃ ἐμὲ αἱρεῖ Id. Ap. 28a. ὁ λόγος αἱρέει reason or the reason of the thing proves, Hdt. 2.33; c. acc. pers., reason persuades one, i.e. it seems good to one, Id. 1.132, 7.41; ὡς ἐμὴ γνώμη αἱ. Hdt. 2.43; ὅπῃ ὁ λόγος αἱ. βέλτιστ’ ἂν ἔχειν Pl. R. 604c, cf. Lg. 663d; c. inf., R. 440b; ὁ αἱρῶν λόγος Chrysipp. Stoic. 3.92; αἱρεῖ alone, proves, Plu. 2.651b. τὸ αἱροῦν the sum due, PRyl. 167.25 (i AD); τὰ αἱροῦντα [τάλαντα] PGrenf. 2.23.14 (ii BC), PRyl. 88.19 (ii AD).
grasp with the mind, understand, Pl. Phlb. 17e, 20d, Plt. 282d. Med., with pf. ᾕρημαι (v. supr.), take for oneself, ἔγχος ἑλέσθαι take one΄s spear, Il. 16.140, etc. ; ἐκ γαίας λίθον A. Fr. 199; δόρπον, δεῖπνον take one΄s supper, Il. 7.370, 2.399; πίειν δ’ οὐκ εἶχεν ἑλέσθαι Od. 11.584; Τρωσὶν… ὅρκον ἑλ.
obtain it from…, Il. 22.119; and so in most senses of the Act., with the reflexive force added.
take to oneself, choose, ἕταρον Il. 10.235, cf. 9.139, Od. 16.149, etc. ; prefer, τι πρό τινος Hdt. 1.87; τι ἀντί τινος X. An. 1.7.3, D. 2.15; τί τινος S. Ph. 1101, cf. Theoc. 11.49. c. inf., prefer to do, Hdt. 1.11, etc. ; ἑλέσθαι μᾶλλον τεθνάναι X. Mem. 1.2.16, cf. Pl. Ap. 38e; μᾶλλον ἂν ἕλοιτό μ’ ἢ τοὺς πάντας Ἀργείους λαβεῖν S. Ph. 47; without μᾶλλον, Pi. N. 10.59, Lys. 2.62. αἱ. εἰ… to be content if., AP 12.68 (Mel.). αἱ. τά τινων take another΄s part, join their party, Th. 3.63, etc. ; αἱ. γνώμην to adopt an opinion, Hdt. 4.137.
choose by vote, elect to an office, αἱ. τινὰ δικαστήν, στρατηγόν, etc., Id. 1.96, Eup. 117, etc. ; τινὰς ἀριστίνδην Lex ap. D. 43.57; αἱ. τινὰ ἐπ’ ἀρχήν Pl. Men. 90b; αἱ. τινὰ ἄρχειν Id. Ap. 28e, cf. Il. 2.127. Pass., to be taken, Hdt. 1.185, 191, 9.102; more commonly ἁλίσκομαι. v. supr. A. 11.3. Pass. to med. sense, to be chosen, in pf. ᾕρημαι A. Ag. 1209, etc. ; Ion. ἀραίρημαι Hdt. 7.118, 172, 173, al. ; στρατηγεῖν ᾑρημένος X. Mem. 3.2.1; ἐπ’ ἀρχῆς ᾑρῆσθαι ib. 3.3.2; ἐπὶ τὴν τῶν παίδων ἀρχήν Pl. Lg. 809a; τοῦ ἔτους… ᾑρημένοι elected for the year…, IGRom. 3.1422 (Bithyn.); — aor. ᾑρέθην is always so used, A. Th. 505, Ar. Av. 799, Th. 7.31, etc. ; pres. rarely, αἱροῦνται πρεσβευταί are chosen, Arist. Pol. 1299a19, cf. And. 4.16.

fut. αἱρήσω, ἑλῶ Ar. Lys. 542, Antiphil. 15 (Plan. 334) καθελεῖ ; aor. εἷλον, ἑλεῖν, ep. ἕλεσκον, Hom. Od. 14.220, ἕλεσκε(ν) Il. 24.752, Od. 8.88 ; aor. I. ᾕρησα, ᾑρησάμην nur Sp. u. an wenigen Stellen sicher, s. Lobeck zu Phryn. 716 vgl. ἐξαιρέω ; perf. ᾕρηκα, ᾕρημαι, ion. ἀραίρηκα, ἀραίρημαι Her. 4.66 ; aor. ᾑρέθην ; fut. med. αἱρήσομαι, ἀφελοῦμαι = ἀφαιρήσομαι Timostrat. com. bei B.A. 80 ; εἱλόμην, ἑλοίατο Od. 20.117 ; εἱλάμην nur Sp., wie Ep.adesp. (APP 257) u. DS ; ᾑρήσεται fut. exact. pass. Plat. Gorg. 338b.
1) Act., nehmen, fassen, χεῖρ' ἕλε δεξιτερήν Od. 1.191, ἀμφοτέρων ἕλε χεῖρα 3.37, χειρὸς ἑλόντ' ἀγέμεν Βρισηΐδα Il. 1.323, κόμης ἕλε Πηλείωνα 1.197, κύσα γούναθ' ἑλών Od. 14.279, τῇ ἑτέρῃ μὲν ἑλὼν ἐλλίσσετο γούνων Il. 21.71, δεξιτερὴν ἐπὶ καρπῷ ἑλὼν ἐμὲ χεῖρα προσηύδα Od. 18.258, ἀλλά με κεῖνος ἑλὼν ἐπὶ μάστακα χερσὶν οὐκ ἔα εἰπέμεναι 23.76, μέσσου δουρὸς ἑλών Il. 7.56, ἕλκε δὲ δουρὸς ἑλών 16.406 ; ἔνθεν ἑλών, von dort beginnend, Od. 8.500 ; τὴν δὲ προτὶ οἷ εἷλε Il. 21.508 vgl. Od. 24.348 ; ἀγκὰς ἑλεῖν Od. 7.252, Il. 24.227, ἑλεῖν ohne Zusatz = umarmen, Od. 11.205 ; ὀδὰξ ἑλεῖν οὖδας Il. 11.749, γαῖαν ἀγοστῷ 11.425, ἔπαλξιν χερσί 12.397, χαλκὸν ὀδοῦσιν 5.75, χερσὶ δόρυ 15.474 ; παρθένον χερὶ χερὸς ἑλών Pind. P. 9.216 ; ἐν χερσὶν ἑλεῖν Od. 12.229 Theocr. 3.41, μετὰ χερσὶν ἕλοντο Od. 8.372 ; – καθαρὰ χροῒ εἵμαθ' ἑλοῦσα Od. 4.750. – Häufig = fangen, in seine Gewalt bringen, von der Jagd sowohl, λέοντα ἐν βρόχοις Eur. Herc.Fur. 150, ἰχθύν Theocr. 21.49, als Menschen im Kampfe, ζωοὺς ἕλον πολλούς Il. 21.102, ζῶντας Xen. An. 1.6.2. u. zwar in doppelter Beziehung, entweder das Einholen bezeichnend, neben παρελθεῖν Il. 23.345 ; Od. 8.330, τοὺς φεύγοντας Lys. 2.4, vgl. Il. 21.555, Xen. Cyr. 4.3.17, od. mit dem Speere treffen, ἔγχεσιν ἑλεῖν Il. 17.276, χαλκῷ 7.77 ; ohne Zusatz = töten Il. 15.515, 16.306, = gefangen nehmen 21.77, Pferde erbeuten 17.488 ; vgl. Soph. Phil. 435, wo der Schol. erklärt ἀναιρεῖν φαρμάκοις ; Eur. Med. 389, Hec. 869 ; ähnlich πατρῷον αἷμα ταῖς ἐμαῖς χερσὶν ἑλεῖν Soph. O.C. 996 ; vgl. auch Xen. Cyr. 3.4.36. Daran reihen sich die beiden Bdtgn
   a) Einen über etwas ertappen, ἐπ' αὐτοφώρῳ, auf der Tat, Eur. Ion 1214 ; ἐπὶ κλοπῇ Plat. Legg. IX.874b ; pass., ᾑρῆσθαι κλοπεύς, als Betrüger erfunden worden sein, Soph. Ant. 493 ; mit dem partic., τήνδ' εἵλομεν θάπτουσαν 385 ; τινὰ κλέπτοντα Ar. Eq. 835, woran sich die gerichtlichen Ausdrücke reihen (vgl. διώκειν u. φεύγειν), τινά τινος, z.B. παρανοίας Aesch. 3.156, Einen des Wahnsinnes überführen ; Xen. Mem. 1.2.49 ; δώρων, der Bestechung, Ar. Nub. 582 ; οἱ δίκῃ καὶ ψήφῳ ἑλόντες Dem. 21.11 ; δίκην, γραφὴν αἱρεῖν, mit einer Klage durchdringen, 18.3, 21.181 ; Antiph. 2 α 5 ; Plut. Arat. 25 ; μή σε ψῆφος Ἀργείων ἕλῃ Eur. Or. 797 ; ἀγὼν ᾑρέθη, der Kampf wurde gewonnen, Soph. O.C. 1148 ; auch von Sachen, τοῦτο ἐμὲ αἱρήσει, dies wird mich verurteilen, Plat. Apol. 28b;
   b) mit Gründen überzeugen, für sich gewinnen, zunächst δελεάσμασί τινα ἑλεῖν Ar. Eq. 786 ; τὸν ἐρώμενον Plat. Lys. 205e, 206a ; ἄνθρωπον Xen. Mem. 2.3.16 ; ὑπὸ χρημάτων αἱρεθῆναι, bestochen werden, Plut. Cat. min. 18 u. öfter ; οἱ λέγοντες αἱροῦσιν, sie überreden, Ael. H.A. 14.13, V.H. 1.25 ; ohne acc. oft bei Her., ὁ λόγος αἱρεῖ, die gesunde Vernunft kehrt, 2.53 ; γνώμη 2.43 ; ὅ τι ἂν ὁ λογισμὸς αἱρῇ, was die Rechnung ergibt, erweift, Aesch. 3.59. Ebenso Plat. ὁ λόγος αἱρεῖ Phileb. 35d, Crit. 48c, αἱροῦντος λόγου Rep. IV.440b, u. mit hinzugefügtem ἡμᾶς X.607b, u. ohne λόγος, χαλεπώτερον ἑλεῖν, ὡς, es ist schwerer zu erweisen, daß, Theaet. 179c ; auch öfter Plut., z.B. Symp. 3.4 τρίτον τοῦτο τὸ περὶ τὰς ταφὰς αἱρεῖ, θερμότερα τὰ θήλεα εἶναι.
– Sehr gewöhnlich von Hom. an : im Kriege erobern, einnehmen, πόλιν Il. 2.37, νῆας 13.42, πόλιν Aesch. Pers. 861 ; Her. 1.162 ; Thuc. 2.25 u. die Folgenden ; νήσους Her. 3.39 ; τὰ τόξα αἱρεῖ Τροίαν Soph. Phil. 113, χώραν Tr. 240 ; τοὺς Ἐρετριέας Plat. Legg. III.698d ; τὸν βασιλέα, besiegen, Xen. Hell. 3.5.1 ; von Plut. Pomp. 65 verbunden mit καταπολεμῆσαι τὰς δυνάμεις.
– Auch von Affektionen des Körpers und der Seele wird sehr häufig gesagt, daß sie die Menschen ergreifen, so ἵμερος αἱρεῖ τινα Il. 3.446, πόθος Od. 4.596, τὴν δ' ἅμα χάρμα καὶ ἄλγος ἕλε φρένα Od. 19.471, ἄχος Il. 13.581, χόλος 4.23, μένος 5.136, ἄτη 16.805, δέος 17.67, τρόμος 19.14, θάμβος Od. 3.372, τάφος 21.122, οἶκτος 2.81, λήθη Il. 2.34, σκότος 16.607, ὕπνος 10.192, κοῖτος Od. 19.515 ; ὕπνος Soph. Ant. 605 ; umgekehrt Thuc. ὕπνον αἱρεῖν, sich schlafen legen ; θάμβος Ar. Av. 782 ; ἔρως Eur. Rhes. 856, οἶκτος El. 972, φθόνος Or. 972 ; νόσημα Plat. Theaet. 142b, wo der Schol. καταπονεῖ erkl., überwältigen. – Umgekehrt κῦδος, Ruhm erlangen, Il. 17.321 ; στεφάνους Pind. P. 3.133 ; τὰ Ἴσθμια, den Sieg in den isthmischen Spielen, Simonid.
2) Med., für sich nehmen, Od. 2.357, Ὠρίων' ἕλετο ῥοδοδάκτυλος ἠώς Od. 5.121 vgl. κακά νιν μοῖρα ἕλοιτο Soph. O.R. 885, εἰ γάρ πως εἴη αὐτάγρετα πάντα βροτοῖσιν, πρῶτόν κεν τοῦ πατρὸς ἑλοίμεθα νόστιμον ἦμαρ Od. 16.149, ὦ φίλοι, ἀνέρες ἔστε καὶ ἄλκιμον ἦτορ ἕλεσθε Il. 5.529 ; – σφαῖραν καλὴν μετὰ χερσὶν ἕλοντο Od. 8.372, εἵλετο δ' ἄλκιμον ἔγχος Il. 3.338 ; in vielen Verbindungen gebraucht Hom. act. u. med. ohne Unterschied, so daß also in ihnen geradezu das med. für das act. steht ; lehrreich z.B. Il. 15.125, wo Athene dem Ares den Helm abnimmt, τοῦ' δ' ἀπὸ μὲν κεραλῆς κόρυθ' εἵλετο καὶ σάκος ὤμων, ἔγχος δ' ἔστησε στιβαρῆς ἀπὸ χειρὸς ἑλοῦσα ; – δαῖτα ἑλέσθαι Od. 20.117, δεῖπνον Il. 2.399, δόρπον 18.298, πιέειν δ' οὐκ εἶχεν ἑλέσθαι Od. 11.584 ; vgl. οἶνον ἑλεῖν Od. 21.294 ; ἑλέσθαι ἄριστον Her. 3.26 ; σῖτον Thuc. 2.75, u. öfter ; δεῖπνον Xen. Cyr. 8.1.13 ; ὕπνου δῶρον Il. 7.482, ὕπνον Thuc. 2.75 ; – erlangen, erreichen, empfangen, ἄσπετον ὦνον ἕλοιτο Od. 14.297, μυρί' ἕλοντο 15.367, vgl. λέβηθ' ἕλε Il. 23.613 ; – ἐπὶ ἴστορι πεῖραρ ἑλέσθαι Il. 18.501 ; – ἐμεῦ δ' ἕλετο μέγαν ὅρκον Od. 4.746, er nahm mir einen Eid ab, Τρωσὶν γερούσιον ὅρκον ἕλωμαι = παρὰ τῶν Τρώων Il. 22.119. – Sich für etwas entscheiden, wählen, Il. 16.282 Πηλείωνα μηνιθμὸν μὲν ἀπορρῖψαι, φιλότητα δ' ἑλέσθαι ; sich etwas auswählen, aussuchen, Illad. 9.578 τέμενος ἑλέσθαι, 139 γυναῖκας, 10.235, 242 ἕταρον ; – πόλεμον πρὸ εἰρήνης, den Krieg dem Frieden vorziehen, Her. 1.87 ; πρὸ δέκα μνῶν Xen. Mem. 2.5.3 ; vgl. Plat. Rep. II.366b, Crit. 52b ; bes. ἀντί τινος, z.B. ἀντὶ πάντων, es Allem vorziehen, Arist. Eth. Nic. 9.8 ; Xen. An. 1.7.3 ; ἀντὶ τοῦ πολεμεῖν ἑλέσθαι δουλεύειν Mem. 2.1.13 ; auch mit dem gen., noch häufiger μᾶλλον ἤ, Plat. Apol. 38e, Gorg. 469c ; Xen. Apol. 9, so daß μᾶλλον αἱρεῖσθαι geradezu lieber wollen heißt, und ohne μᾶλλον Xen. Ages. 4.5. Vgl. περὶ πλείονος τῆς πίστεως Dinarch. 3.10 ; πῦρ ἱερὸν οὐκ ἄμεινον αἱρούμενοι ἑτέρου Plut. Symp. 7.4.3. – Daher geradezu wollen, σὺ οὖν πότερον αἱρεῖ Plat. Rep. I.347e ; u. bes. wählen, στρατηγόν Her. 6.67 ; Thuc. 8.82 ; ἄρχοντα Xen. Cyr. 1.5.5, δικαστήν 2.4.8 ; ἐπὶ τὴν ἀρχήν, zu dem Amte, Plat. Men. 90b, Legg. VII.809a, 709 ; εἱλόμην ῥᾳθυμεῖν Isocr. 4.3 ; mit folgdm inf. Ar. Eccl. 2, 17 ; ἐκ τριῶν ἕν Soph. Tr. 747 ; τὰ τῶν Ἀθηναίων, die Partei der Athener ergreifen, Thuc. 3.63 ; Ἀθηναίους 3.56 ; ἄλλους Her. 1.108 ; Κῦρον Xen. Hell. 3.1.3, u. Sp.; bes. einer philosophischen Sekte beitreten, τὰ Πλάτωνος Luc. Hermot. 85 ; αἱρεῖσθαι γνώμην, eine Meinung billigen, annehmen, Her. 4.137, 139 ; ᾐρηνται, sie haben gewählt, Xen. An. 5.6.12, ᾑρημένοι στρατηγόν Hell. 1.4.12 ; aber pass. ᾑρημένος στρατηγός ib. 21 u. οἱ προστατεῖν αἱρούμενοι Men. bei Stob. Flor. 45.5.

αἱρέω,
[in LXX for אמר hi., בּחר, etc. ;]
to take; Mid., -ομαι (M, Pr., 158 f.; MM, VGT, see word), to choose: Php.1:22, 2Th.2:13, Heb.11:25. (Cf. ἀν-, ἀφ-, δι-, ἐξ-, καθ-, περι-, προ-αιρέω.) †
(AS)