αἰτιάομαι-ῶμαι (f. άσομαι, ao. ᾐτιασάμην, pf. ᾐτίαμαι [ᾱ]) :
      1 regarder comme cause ou auteur de : αἰτ. τινα αἴτιον, PLAT. Phil. 22 d, etc. désigner qqn comme auteur de ; αἰτ. τι, PLAT. Phæd. 98 d, etc. ; DÉM. 314, 20, etc. alléguer qqe ch. ; οὐ τὸ αἴτιον αἰτ. PLAT. Rsp. 329 b, ne pas alléguer la véritable cause ; avec une prop. inf. alléguer que, PLAT. Prot. 333 d, etc. ; DÉM. 277, 11 ;
      2 rendre responsable, d’où accuser : τινα, IL. 11, 654, etc. ; OD. 1, 32, etc. qqn ; τινά τινος, PLAT. Rsp. 619 c ; DÉM. 548, 21, etc. ; τινά τι, AR. Ach. 514 ; τινα περί τινος, XÉN. Hell. 1, 7, 6, accuser qqn de qqe ch. ; avec un acc. de pers. et un acc. neutre adv. : οἷον θεοὺς βροτοὶ αἰτιόωνται, OD. 1, 32, voyez comme les mortels accusent les dieux ! qqf. αἰτ. τινός τι, LUC. Herm. 2, reprocher qqe ch. à qqn ; avec l’inf. αἰτ. τινα ποιεῖν τι, PLAT. Criti. 120 c, accuser qqn de faire qqe ch. ; avec une conj. αἰτ. τινα ὡς ou ὅτι, THC. 1, 120 ; XÉN. An. 3, 1, 7, accuser qqn de ; αἰτίαν κατά τινος αἰτ. ANT. 144, 32, porter une accusation contre qqn.

➳ Prés. ind. 3 sg. ion. αἰτιῆται, HPC. 6, 106 ; 3 pl. épq. αἰτιόωνται, OD. 1, 32 ; opt. 2 sg. épq. αἰτιόῳο, OD. 20, 135 ; 3 sg. épq. αἰτιόῳτο, IL. 11, 654 ; inf. épq. αἰτιάασθαι, IL. 13, 775. Impf. 2 pl. épq. ᾐτιάασθε, IL. 16, 202 ; 3 pl. épq. αἰτιόωντο, IL. 11, 78. Fut. au sens pass. αἰτιαθήσομαι, DC. 37, 56. Ao. au sens pass. ᾐτιάθην, THC. 6, 53 ; XÉN. Hell. 2, 1, 32. Pf. au sens pass. ᾐτίαμαι, THC. 3, 61 ; PLAT. Criti. 120 c ; pf. ion. ᾐτίημαι, HPC. Epist. 3, 784.

Étym. αἰτία.

used by Hom. only in Ep. forms, 3 pl. αἰτιόωνται, opt. αἰτιόῳο, ῳτο, inf. αἰτιάασθαι, impf. ἠτιάασθε, όωντο ; Aeol. impf. 2 sg. αἰτίαο Lyr.Adesp. 66; fut. -άσομαι Ar. Nu. 1433, Pl. Phd. 85d; aor. ᾐτιασάμην E. Fr. 254, Th. 1.120, etc., Ion. -ησάμενος Hdt. 4.94, -ήσασθαι Hp. de Arte 4; pf. ᾐτίαμαι D. 19.215, Ion. -ίημαι Hp. Ep. 17 (also in pass. sense, and aor. ᾐτιάθην always so, v. infr. I. 1):
(< αἰτία): — accuse, censure, c. acc. pers., τάχα κεν καὶ ἀναίτιον αἰτιόῳτο Il. 11.654, cf. Od. 20.135; ἀναίτιον αἰτιάασθαι Il. 13.775; θεοὺς βροτοὶ αἰτιόωνται Od. 1.32, cf. E. Fr. 254; καί μ’ H) (τιάασθε ἕκαστος Il. 16.202, cf. S. OT 608, Lys. 7.38, etc. ; αἰ. ὡς μιαρούς Pl. R. 562d; αἰ. τινά τινος to accuse of a thing, Hdt. 5.27, Pl. R. 619c, D. 21.104, etc. ; c. inf., αἰ. τινὰ ποιεῖν τι accuse one of doing, Hdt. 5.27, Pl. Criti. 120c, X. Mem. 1.1.2; οὐ τὰ ὑμέτερα αἰτιασόμεθα μὴ οὐχ ἕτοιμα εἶναι Pl. La. 189c; αἰ. τινὰ ὡς… or ὅτι…, Th. 1.120, X. An. 3.1.7; αἰ. τινὰ περί τινος X. HG 1.7.6; c. acc. cogn., αἰ. αἰτίαν κατά τινος bring a charge against one, Antipho 6.27; — Pass., to be accused, aor.1 ᾐτιάθην (always) Th. 6.53, 8.68, X. HG 2.1.32; pf. ᾐτίαμαι Th. 3.61; fut. αἰτιαθήσομαι D.C. 37.56. in good sense, give one the credit of being, σὲ τίς αἰτιᾶται νομοθέτην ἀγαθὸν γεγονέναι ; Pl. R. 599e, cf. 379c, Cra. 396d. c. acc. rei, lay to one΄s charge, impute, τοῦτο αἰ. X. Cyr. 3.1.39; ταῦτα D. 19.215; c. dupl. acc., τί ταῦτα τοὺς Λάκωνας αἰτιώμεθα ; Ar. Ach. 514.
injure, ὁπλήν Hippiatr. 105.
allege as the cause, οὐ τὸ αἴτιον αἰ. not to allege the real cause, Pl. R. 329b; τίνα ἔχεις αἰτιάσασθαι… τούτου κύριον ; ib. 508a; φωνάς τε… καὶ ἄλλα μυρία αἰ. Id. Phd. 98e; τἀναίτια Id. Ti. 88a; ὧν τὴν πενίαν αἰτιάσαιτ’ ἄν τις D. 18.263; τὴν δίνην Arist. Cael. 295a32; τὸ αὐτόματον Id. Ph. 196a25. c. inf., allege, τὸν λόγον αἰ. δυσχερῆ εἶναι Pl. Prt. 333d, cf. Men. 93d; αἰ. τι αἴτιον εἶναι Grg. 518d; ἰλίγγους ἐκ φιλοσοφίας ἐγγίγνεσθαι allege by way of accusation that…, Id. R. 407c; τῆς ἱερᾶς χώρας ᾐτιᾶτο εἶναι he alleged that it was part of…, D. 18.150, cf. 37.12. Late in Act., POxy. 1032.51 (ii AD).

med., als Grund, Ursach angeben ; Hom. siebenmal, Od. 1.32 αἰτιόωνται, 20.135 αἰτιόῳο, Il. 11.654 αἰτιόῳτο, 10.120, 13.775 αἰτιάασθαι, 16.202 ᾐτιάασθε, 11.78 ᾐτιόωντο, überall im bösen Sinne, beschuldigen, anklagen ; ἀναίτιον Od. 20.135, Il. 11.654, 13.775 ; im guten Sinne Plat. Phaed. 98d, Phaedr. 262d ; gewöhnlicher im bösen Sinne auch in Prosa ; σεαυτὴν αἰτιῶ Eub. Ath. II.69c ; mit darauf folgendem acc. c. inf. Plat. Rep. X.599e ; Xen. An. 1.2.20 ; ὅτι Plat. Lach. 179c ; τινά Her. 4.94 ; Soph. Phil. 385 ; τί Xen. Cyr. 8.2.12 ; τινά τινος Her. 5.27 ; Dem. 19.333 u. sonst ; περί τινος Xen. Hell. 1.7.6 ; Dem. 18.191 ; τινά τι Ar. Ach. 488, Th. 473 ; τίνα αἰτίαν ἑαυτὸν αἰτ. Dem. 36.25 ; αἰτίαν κατά τινος αἰτ. Antiph. 6.27 ; τινός τι Luc. Hermot. 2 ; – aor. ᾐτιάθην in passiver Bdtg Thuc. 6.53 ; Xen. Hell. 2.1.32 u. Sp.; so auch ᾐτιαμένος Thuc. 3.61 u. ᾐτίαται Dem. 19.215 ; αἰτιαθήσομαι D.Cass.

1. to charge, accuse, censure, blame , with accusative pers., τάχα κεν καὶ ἀναίτιον αἰτιόωιτο (Iliad by Homer); αἰτ. τινά τινος to accuse of a thing, (Herdotus Historicus), etc.;—;with infinitive, αἰτ. τινα ποιεῖν τι to accuse one of doing, (Herdotus Historicus):—;in this signification, certain tenses are used in passive sense, to be accused , aor1 ἠιτιάθην (Thucydides); perfect ἠιτίαμαι (Thucydides)
2. with accusative rei, to lay to one's charge, impute , τοῦτο αἰτ. (Xenophon Historicus); ταῦτα (Demosthenes Orator); with double accusative, τί ταῦτα τοὺς Λάκωνας αἰτιώμεθαa (Aristophanes Comicus)
3. to allege as the cause , αἰτ. τινα αἴτιον (Plato Philosophus); φωνάς τε καὶ ἄλλα μυρία αἰτ. (Plato Philosophus); τῆς ἱερᾶς χώρας ἠιτιᾶτο εἶναι he alleged that it was part of the sacred territory, (Demosthenes Orator) (ML)