'(impf. ᾐσθανόμην, f. αἰσθήσομαι, ao.2 ᾐσθόμην, pf. ᾔσθημαι) :
      1 percevoir par les sens, HDT. 3, 87 (par l’odorat, XÉN. Mem. 3, 11, 8 ; par la vue, SOPH. Ph. 75 ; surt. par l’ouïe, THC. 6, 17 ; SOPH. Aj. 1318 ; p. opp. à εἶδον, SOPH. Ph. 445) ; τι, SOPH. ll. cc. ; τινος, XÉN. Hell. 4, 4, 4 ; AR. Nub. 292, etc. qqe ch. (un bruit, un cri, etc.) ;
      2 percevoir par l’intelligence, s’apercevoir de, comprendre : τι, THC. 4, 70, etc., ou τινος, EUR. Tr. 633, etc. qqe ch. ; αἰσθ. ὑπό τινος, THC. 5, 2, apprendre de qqn ; avec un gén. ou un acc. de pers. accompagné d’un part. : ᾔσθησαί μου ψευδομαρτυροῦντος ; XÉN. Mem. 4, 4, 11, m’as-tu surpris rendant un faux témoignage ? εἰ λυπουμένην γ' αἴσθοιτό με, AR. Pl. 1011, s’il s’apercevait que j’ai du chagrin ; avec une conj. ou un rel. αἰσθ. ὅτι, PLAT. Gorg. 518 e, etc. ; ὡς, XÉN. An. 3, 1, 40 ; ὁποῖον, XÉN. Mem. 4, 4, 13 ; πῶς, PLAT. 1 Alc. 135 c, etc. s’apercevoir ou comprendre que, quel, comment, etc. ; ἐπεὶ ᾔσθετο τὸ στράτευμα ὅτι, etc. XÉN. An. 1, 2, 21, lorsqu’il avait appris que l’armée, etc. ; ψυχὴ θεῶν ᾔσθηται ὅτι εἰσί, XÉN. Mem. 1, 4, 13, l’âme a le sentiment qu’il y a des dieux ; avec un part. se rapportant au suj. : ὁπότε τις αἴσθοιτο κάμνων, THC. 2, 51, lorsqu’on se sentait atteint par le mal ; abs. comprendre, être intelligent, avoir conscience de soi, être en possession de ses facultés, THC. 5, 26 ; οἱ αἰσθανόμενοι, THC. 1, 71, les gens de bon sens.

➳ Prés. opt. 3 pl. ion. αἰσθανοίατο, AR. Pax 209. Fut. pass. réc. αἰσθανθήσομαι, SPT. Esaï. 49, 26, et αἰσθηθήσομαι, Esaï. 33, 11. Ao. pass. ᾐσθήθην, SPT. Job 40, 18.

Étym. R. indo-europ. *h₂eu-is-, percevoir ; cf. ἀΐω¹, lat. audiō, obœdiō.

'

(cf. αἴσθομαι), Ion. 3 pl. opt. αἰσθανοίατο Ar. Pax 209; impf. ᾐσθανόμην ; fut. αἰσθήσομαι S. Ph. 75, etc. ; later αἰσθανθήσομαι LXX Is. 49.26; αἰσθηθήσομαι ib. 33.11; aor.2 ᾐσθόμην ; pf. ᾔσθημαι ; later, aor.1 ᾐσθησάμην Sch. Arat. 418; ᾐσθήθην LXX Jb. 40.18; (cf. ἀΐω):
perceive, apprehend by the senses, Alcmaeon 1a, Hdt. 3.87, Democr. 11, etc. ; τῇ ὄψει, τῇ ἁφῇ, τῇ ἀκοῇ Hp. Off. 1; αἰ. τῇ ἀκοῇ, τῇ ὀσμῇ, Th. 6.17, X. Mem. 3.11.8; see, S. Ph. 75, etc. ; hear, βοήν Id. Aj. 1318, cf. Ph. 252; οὐκ εἶδον αὐτόν, ᾐσθόμην δ’ ἔτ’ ὄντανιν ib. 445; τινὸς ὑποστενούσης αἰ. Id. El. 79; βοῆς E. Hipp. 603, etc. of mental perception, perceive, understand, τῇ γνώμῃ αἰσθέσθαι Hp. Off. 1; τὸ πραχθέν Lys. 9.4, cf. Th. 3.36, etc. :
hear, learn, v. infr. II; abs., αἰσθάνει you are right, E. Or. 752; ᾔσθημαι, in parenthesis, Id. Hipp. 1403. Construct. in both senses, c. gen., take notice of, have perception of, τῶν κακῶν E. Tr. 638 s.v.l. ; rarely περί τινος Th. 1.70; αἰ. ὑπό τινος learn from one, Id. 5.2; διά τινος Pl. Tht. 184e, al. ; c. acc., S. El. 89, Ph. 252, E. Hel. 653, 764, etc. ; — freq. with part. agreeing with subject, αἰσθάνομαι κάμνων Th. 2.51; αἰσθώμεθα γελοῖοι ὄντες Pl. Thg. 122c; agreeing with object, τυράννους ἐκπεσόντας ᾐσθόμην A. Pr. 957, cf. Th. 1.47, etc. ; ἤδη τινῶν ᾐσθόμην ἀχθομένων Lys. 16.20, cf. Pl. Ap. 22c; ᾐσθόμην τεχνωμένου Ar. V. 176; less freq. c. acc. et inf., Th. 6.59; αἰ. ὅτι… Id. 5.2, Pl. Ap. 21e, etc. ; ᾔσθετο ὅτι τὸ στράτευμα ἦν… X. An. 1.2.21; αἰ. ὡς… ib. 3.1.40, etc. ; οὕνεκα… S. El. 1477; — abs., αἰσθανόμενος having full possession of one΄s faculties, τῇ ἡλικίᾳ Th. 5.26; sensible, of keen perception, καὶ μετρίως αἰσθανομένῳ φανερόν X. Mem. 4.1.1, cf. Th. 1.71, Pl. R. 360d. — The Pass. is supplied by αἴσθησιν παρέχω, cf. αἴσθησις 1.
display feeling, Arist. Po. 1454b37.

αἰσθήσομαι, ᾐσθόμην (αἰσθέσθαι, s. αἴσθομαι), ᾔσθημαι (bei Sp., wie LXX, auch αἰσθανθῆναι), vgl. ἀΐω,
durch die Sinne wahrnehmen, bemerken, τινός, z.B. hören, κραυγῆς Xen. Hell. 4.4.4 ; φωνῆς Ar. Nub. 292 ; κηρυγμάτων Soph. El. 683 ; εἴτε ἄλλου παρὼν ἐπαινοῦντος ᾔσθησαι Plat. Polit. 306d ; φωνήν Ar. Plut. 670 ; βοήν Soph. Aj. 1308 ; κτύπον Eur. Or. 1296 ; τῇ ἀκοῇ, mit dem Gehöre, vernehmen, Thuc. 6.17 ; riechen, τῇ ὀσμῇ Xen. Mem. 3.11.8, Cyneg. 3.3. Vom Sehen, Soph. Phil. 75 ; Xen. Cyr. 3.2.1. Vom Gefühl, beim μαστιγοῦν, Ar. Ran. 634. Ganz allgemein : ἀκούω ἡ τιν' ἄλλην αἴσθησιν αἰσθάνομαι Plat. Theaet. 192d ; ὁρᾶν, ἀκούειν καὶ τἄλλα αἰσθ. Phaed. 75b. Uebrtr., mit dem Geiste wahrnehmen, bemerken ; mit folgender Fragepartikel, ὅσου ἐνδέουσιν Cratyl. 432d ; πῶς ἐχεις Alc.I, 135c ; ὁποῖον λέγεις Xen. Mem. 4.4.13 ; mit ὅτι, Plat. Gorg. 518e, Symp. 202a ; Xen. An. 3.1.40 ; ᾔσθου τὸν Ἄβυδον ὡς ἀνὴρ γεγένηται Hermipp. com. Ath. XII.524f ; ᾔσθετο τὸ στράτευμα ὅτι ἦν An. 1.2.21 ; ψυχὴ θεῶν ᾔσθηται ὅτι εἰσί Mem. 1.4.13 ; häufig c. gen. u. partic., τινὸς ὑποστενούσης Soph. El. 79 ; τειχιζόντων Thuc. 5.83 ; ἐμοῦ ψευδομαρτυροῦντος Xen. Mem. 4.4.11 ; σοῦ φιλοῦντος Ar. Vesp. 888 ; mit dem bloßen gen., Soph. El. 673 ; ἀπειλῶν Plat. Tim. 70b ; mit acc. c. partic., τυράννους ἐμπεσόντας Aesch. Prom. 459 ; ἐμὲ λυπουμένην Ar. Plut. 1011 ; vgl. Soph. Phil. 443 ; Plat. Theaet. 144a ; öfter Thuc. u. Xen.; ῥύγχος φορῶν ὕειον ᾐσθόμην Anaxil. Ath. III.95b ; mit dem bloßen acc., τὰ τῶν πολεμίων Thuc. 4.70 u. öfter ; selten περί τινος, 1.70 ; aber ὑπό τινος, von Einem erfahren, 5.2 ; Plat. Theaet. 185a. Absolut, οἱ αἰσθανόμενοι, die Verständigen, Thuc. 1.71, Schol. οἱ φρόνιμοι ; vgl. Xen. Mem. 4.1.1 ; ἀγαθῶν καὶ κακῶν, der Recht und Unrecht zu unterscheiden weiß, 4.5.6.

αἰσθάνομαι,
[in LXX for בּין, חפז, ידע ;]
to perceive: withaccusative of thing(s) (Bl., §36, 5; MM, VGT, see word), Luk.9:45 (Cremer, 619 f.).†
(AS)