(verb) : vīvo, vixi, victum, 3 (
* Pluperf. subj. syncop. vixet, Verg. A. 11, 118), Sanscr. giv-, givami, live; Gr. βίος, life; Goth. quius, living; Germ. quicken; Engl. quick, to live, be alive, have life (syn. spiro).
* Lit.
* In gen.: Ca. Eho, tua uxor quid agit? Me. Immortalis est. Vivit victuraque est, Plaut. Trin. 1, 2, 18: valet atque vivit (gnatus),Ter. Heaut. 3, 1, 21: nemo'st hominum qui vivat minus,id. Eun. 4, 6, 19; id. Ad. 3, 2, 34: vivere ac spirare,Cic. Sest. 50, 108: is demum mihi vivere atque frui animā videtur, qui, etc.,Sall. C. 2, 9.—With acc. of time: et pueri annos octingentos vivont ... Quin mille annorum perpetuo vivont ab saeclo ad saeclum,Plaut. Mil. 4, 2, 85; 4, 2, 87: Nemo est tam senex, qui se annum non putat posse vivere,Cic. Sen. 7, 24: vixi Annos bis centum,Ov. M. 12, 187: Aufidius vixit ad summam senectutem,Cic. Brut. 48, 179: ad centesimum annum,id. Sen. 6, 19: ad vesperum,id. ib. 19, 67: triginta annis,id. Off. 3, 2, 8: negat Epicurus, jucunde posse vivi, nisi cum virtute vivatur,live pleasantly unless we live virtuously,id. Tusc. 3, 20, 49.—Subst.: vīventes, ium, the living (opp. mortui), Lact. 5, 19, 25; 5, 3, 25.—With a homogeneous object: modice et modeste melius est vitam vivere,Plaut. Pers. 3, 1, 18; cf. Ter. Ad. 5, 4, 5; Cic. Verr. 2, 2, 47, § 118; id. Clu. 61, 170: tamne tibi diu videor vitam vivere?Plaut. Mil. 3, 1, 34: Bacchanalia vivunt,Juv. 2, 3.— Pass.: nunc tertia vivitur aetas,Ov. M. 12, 187.—Transf., of things: et vivere vitem et mori dicimus,Cic. Fin. 5, 14, 39; cf. id. Tusc. 1, 24, 56: saepes,Varr. R. R. 1, 14, 2: oleae,Plin. 16, 44, 90, § 241: cinis,Ov. R. Am. 732: ignes,id. F. 3, 427: picturatum opus,lives,Claud. IV. Cons. Hon. 589.
* Transf.
* To survive, be still alive (mostly in secondary tenses): quas inimicitias si tam cavere potuisset, quam metuere solebat, viveret,would be still alive,Cic. Rosc. Am. 6, 17: is jam pridem mortuus est: si viveret, verba ejus audiretis,id. ib. 14, 42: Mustius dixisset, si viveret,Cic. Verr. 2, 1, 53, § 139: si viveret Hortensius cetera fortasse desideraret,id. Brut. 2, 6: si viveret, mihi cum illo nulla contentio jam maneret,id. Att. 14, 13, B, 4; id. Fam. 12, 1, 1: dixisti paulum tibi esse etiam nunc morae, quod ego viverem,id. Cat. 1, 4, 9; cf. id. Red. Quir. 4, 10: utinam L. Caesar valeret, Serv. Sulpicius viveret,id. Phil. 8, 7, 22: constitueram, neminem includere in dialogos eorum, qui viverent,id. Att. 13, 19, 3: divinat enim, quae futura fuerint, si Philippus vixisset,Liv. 41, 24, 4; cf.: quid Philippus, si vixisset, facturus fuerit,id. 41, 24, 5: qui censor fuisset, vetustissimusque ex iis, qui viverent, censoriis esset,id. 23, 22, 10; cf.: hic tamen vivit. Vivit? Immo vero etiam in senatum venit,Cic. Cat. 1, 1, 2: vivis; et vivis non ad deponendam sed ad confirmandam audaciam,id. ib. 1, 2, 4.
* Pregn.
* Ita vivam, as true as I live, as a formula of asseveration: nam, ita vivam, putavi,Cic. Fam. 2, 13, 3; 2, 16, 20; id. Att. 5, 15, 2; Sen. Ep. 82, 11 al.
* Ne vivam si, may I not live if, may I die if; as a form of asseveration: quid poteris, inquies, pro iis dicere? Ne vivam, si scio,Cic. Att. 4, 16, 8; id. Fam. 7, 23 fin.
* Si vivo, if I live, a formula of menacing: erit ubi te ulciscar, si vivo,Plaut. Ps. 5, 2, 26; id. Cas. 1, 1, 27; Ter. And. 5, 2, 25; id. Eun. 5, 5, 20.
* In the phrases
* Alicui vivere, to live for a person: haec qui misit, non sibi soli postulat Te vivere et suā causā excludi ceteros,Ter. Eun. 3, 2, 28; cf.: si tibi soli viveres,Cic. Marcell. 8, 25; cf.: secum vivere, II. B. infra.
* In diem vivere, from hand to mouth, for the present hour, Cic. de Or. 2, 40, 169; id. Tusc. 5, 11, 33; id. Phil. 2, 34, 86; cf.: hi, qui in horam viverent,id. ib. 5, 9, 25.
* De lucro vivere, a life that is clear gain, i. e. at the mercy of another, Cic. Fam. 9, 17, 1.
* To live well, live at ease, enjoy life: quod me cohortaris ad ambitionem et ad laborem, faciam quidem: sed quando vivemus?Cic. Q. Fr. 3, 1, 4, § 12: vivite lurcones, comedones, vivite ventres, Lucil. ap. Non. p. 11, 8; Varr. ib. p. 156, 13; Cat. 5, 1; Hor. C. 3, 29, 43; id. Ep. 1, 6, 66.—Hence, in bidding farewell: vive valeque,Hor. S. 2, 5, 110; id. Ep. 1, 6, 67 al.; cf.: vivite, silvae,fare ye well,Verg. E. 8, 58.
* Like our to live, for to last, endure, remain, be remembered (mostly poet.): vivet extento Proculeius aevo ... Illum aget Fama superstes,Hor. C. 2, 2, 5: per omnia saecula famā vivam,Ov. M. 15, 879: mea semper gloria vivet, Cic. poët. ap. Gell. 15, 6, 3: tacitum vivit sub pectore vulnus,Verg. A. 4, 67: spirat adhuc amor Vivuntque commissi calores Aeoliae fidibus puellae,Hor. C. 4, 9, 11; cf. id. ib. 1, 32, 3: carmina,id. Ep. 1, 19, 2: scripta,Ov. Tr. 1, 7, 25: das nostro nomen victurum amori,id. Am. 3, 1, 65: odia,Stat. Th. 12, 441: mihi quidem Scipio, quamquam est subito ereptus, vivit tamen semperque vivet, Cic. Lael. 27, 102: vivit vivetque semper, atque etiam latius in memoriā hominum et sermone versabitur, postquam ab oculis recessit,Plin. Ep. 2, 1, 11; Sen. Ben. 3, 5, 2.
* To live on any thing or in any manner, i. e. to support life; to sustain or maintain one's self: stirpibus palmarum vivere,Cic. Verr. 2, 5, 50, § 131: piscibus atque ovis avium vivere,Caes. B. G. 4, 10 fin.: lacte atque pecore,id. ib. 4, 1; 5, 14: cortice ex arboribus,id. B. C. 3, 49: coriis herbisque et radicibus vivere,Liv. 23, 30, 3: herbis Vivis et urticā,Hor. Ep. 1, 12, 8: siliquis et pane secundo,id. ib. 2, 1, 123: parvo,id. S. 2, 2, 1: rapto,Verg. A. 7, 749: de vestro,Plaut. Truc. 5, 61: misere,id. Aul. 2, 4, 36: parcius,Hor. S. 1, 3, 49: suaviter,id. Ep. 1, 8, 4: bene,id. ib. 1, 6, 56; 1, 11, 29: rapto,Liv. 7, 25, 13; 27, 12, 5: verbum vivere quidam putant ad cibum pertinere,Dig. 50, 16, 234.— Impers. pass.: vivitur ex rapto,Ov. M. 1, 144. —Trop.: (sunt) in eo studia illa nostra, quibus antea delectabamur, nunc etiam vivimus,Cic. Fam. 13, 28, a, 2.
* To live, i. e. to pass one's life, to reside, dwell, be in any place or manner (cf.: vitam dego): Rhodi,Cic. Fam. 4, 7, 4: extra urbem,id. Brut. 74, 258: Cypri,Nep. Chabr. 3, 4: in litteris vivere,Cic. Fam. 9, 26, 1; id. Sen. 11, 38: in maximā celebritate atque in oculis civium,id. Off. 3, 1, 3: in paupertate,id. Part. Or. 18, 63: in humilitate,Lact. 7, 9, 17: cum timore, Cael. ap. Cic. Fam. 8, 14, 3: unis moribus et numquam mutatis legibus,Cic. Fl. 26, 63: e naturā,id. Fin. 3, 20, 68: convenienter naturae,id. ib. 3, 7, 26; id. Off. 3, 3, 13: valde familiariter cum aliquo,id. Att. 6, 6, 2; cf.: Hirtius vivit habitatque cum Balbo,id. ib. 14, 20, 4: cum Pansā vixi in Pompeiano,id. ib.: ecquis me vivit hodie fortunatior?Ter. Eun. 5, 8, 1: ego vivo miserrimus,Cic. Att. 3, 5: viveret in terris te si quis avarior uno,Hor. Ep. 2, 2, 157: illā sorte Contentus vivat,id. S. 1, 1, 3.—Prov.: secum vivere,to live for one's self, care only for one's self,Cic. Sen. 14, 49.—Impers. pass.: quoniam vivitur non cum perfectis hominibus, sed, etc.,Cic. Off. 1, 15, 46.