LAT

Lewis Short

(verb) : sūmo, sumpsi, sumptum, 3 (sync. form of the
* Inf. perf. sumpse, Naev. ap. Gell. 2, 19, 6 (Com. Rel. v. 97 Rib.; suremit for sumpsit, surempsit for sumpserit,Paul. Diac. 299, 2; Fest. 298, 9), contr. for subimo, from sub-emo, to take, take up, lay hold of, assume (syn. capio).
* In gen.: auferere, non abibis, si ego fustem sumpsero, Plaut. Am. 1, 1, 202: laciniam,id. Merc. 1, 2, 16: si hoc digitulis duobus sumebas primoribus,id. Bacch. 4, 4, 24: si mutuas non potero, certum'st sumam foenore,id. As. 1, 3, 95: postremo a me argentum quanti est sumito,Ter. Ad. 5, 9, 20: locum ( = capere),Plaut. Aul. 4, 6, 9: legem in manus,Cic. Agr. 2, 6, 15: unum quodque vas in manus,Cic. Verr. 2, 4, 27, § 63: Epicurum et Metrodorum non fere praeter suos quisquam in manus sumit,id. Tusc. 2, 3, 8: orationes in manus,Quint. 10, 1, 22: litteras ad te a M. Lepido consule quasi commendaticias sumpsimus,have taken, provided ourselves with,Cic. Fam. 13, 26, 3: spatium ad vehicula comportanda,Liv. 2, 4: spatium ad colloquendum,id. 8, 18: ferrum ad aliquem interficiendum,id. 40, 11, 10: Tusculi ante quam Romae sumpta sunt arma,id. 3, 19, 8: pro conjuge ferrum,Ov. H. 15 (16), 371: arma,Quint. 5, 10, 71: sume venenum,id. 8, 5, 23; Nep. Them. 10, 3; id. Hann. 12, 5: partem Falerni,Hor. C. 1, 27, 9: cyathos,id. ib. 3, 8, 13: panem perfusam aquā frigidā,Suet. Aug. 77: potiunculam,id. Dom. 21: antidotum,id. Calig. 23: pomum de lance,Ov. P. 3, 5, 20: cibum,Nep. Att. 21; Petr. 111: soporem,Nep. Dion, 2, 5: sumptā virili togā,put on,Cic. Lael. 1, 1: virilem togam,Suet. Aug. 8; 94 med.; id. Tib. 7; id. Galb. 4; Val. Max. 5, 4, 4: calceos et vestimenta,Cic. Rep. 1, 12, 18: regium ornatum,Nep. Eum. 13, 3: latum clavum (opp. deponere bracas), Poët. ap. Suet. Caes. 80: diadema,Suet. Calig. 22: annulos ferreos (opp. deponere),id. Aug. 100: gausapa,Ov. A. A. 2, 300: alas pedibus virgamque manu tegumenque capillis,id. M. 1, 672: perventum est eo, quo sumpta navis est,Cic. Off. 3, 23, 89: pecuniam mutuam,id. Fl. 20, 46; Sall. C. 24, 2: aurum mutuum,Suet. Caes. 51.—Of time: diem ad deliberandum,Caes. B. G. 1, 7: tempus cibi quietisque,Liv. 32, 11.
* Trop.
* In partic.
* Esp.: supplicium sumere, to exact satisfaction, inflict punishment, rarely absol.: supplici sibi sumat, quod volt ipse, ob hanc injuriam,Plaut. Merc. 5, 4, 31: satis sumpsimus jam supplici,id. Pers. 5, 2, 72: graviore sententiā pronuntiatā more majorum supplicium sumpsit,Caes. B. G. 6, 44.—Usu. de aliquo: potuisse hunc de illā supplicium sumere,Cic. Inv. 2, 27, 82: tum homo nefarius de homine nobili virgis supplicium crudelissime sumeret,Cic. Verr. 2, 2, 37, § 91: supplicium de matre sumpsisse,Cic. Rosc. Am. 24, 66; Liv. 39, 29; cf. supplicium.—Rarely ex aliquo, Liv. 23, 3, 1.— Post-class. also ab aliquo, Val. Max. 4, 1, ext. 1; 5, 1, ext. 2.—Rarely poenam sumere ( = capere): pro maleficio poenam sumi oportere,Cic. Inv. 2, 36, 108: merentis poenas,Verg. A. 2, 586: poenam scelerato ex sanguine,id. ib. 12, 949; cf. id. ib. 6, 501.
* In an oration, disputation, etc.
* To take as one's own, to assume, claim, arrogate, appropriate to one's self (syn.: ascisco, assumo, arrogo): quamquam mihi non sumo tantum neque arrogo, ut, etc.,Cic. Planc. 1, 3: sed mihi non sumo, ut meum consilium valere debuerit,id. Att. 8, 11 D, § 6: sumpsi hoc mihi pro tuā in me observantiā, ut, etc.,id. Fam. 13, 50, 1: tantum tibi sumito pro Capitone apud Caesarem, quantum, etc.,id. ib. 13, 29, 6: sibi imperatorias partes,Caes. B. C. 3, 51: nec sumit aut ponit secures Arbitrio popularis aurae,Hor. C. 3, 2, 19: vultus modo sumit acerbos,Ov. Tr. 5, 8, 17: mores antiquos,Liv. 3, 68: proelio sumpta Thessalia est,conquered,Flor. 4, 2, 43.
* To take as a purchase, to buy, purchase: quanti ego genus omnino signorum non aestimo, tanti ista quattuor aut quinque sumpsisti,Cic. Fam. 7, 23, 2: decumas agri Leontini,Cic. Verr. 2, 3, 64, § 149: quae parvo sumi nequeunt, obsonia captas,Hor. S. 2, 7, 106.
* Aliquam, to use, enjoy, etc., in mal. part., Mart. 10, 81, 2: mille licet sumant,Ov. A. A. 3, 90; Auct. Priap. 5; cf. gaudia,Nemes. Ecl. 4, 59: aliquid,Petr. 100.
* To take, fascinate, charm: simul conspexerit juvenem, venustate ejus sumitur,App. M. 2, p. 116, 40.
* To take for certain or for granted, to assume, maintain, suppose, affirm: alterutrum fatearis enim sumasque necesse'st,Lucr. 1, 974: nec solum ea sumitis ad concludendum, quae ab omnibus concedantur, sed ea sumitis, quibus concessis, etc.,Cic. Div. 2, 50, 104: aliquid pro certo,id. ib.—With inf.-clause: beatos esse deos sumpsisti,Cic. N. D. 1, 31, 89: pro non dubio legati sumebant, quae Antiochi fuerunt, Eumenem aequius esse quam me habere,Liv. 39, 28, 5.
* To make, take a beginning, etc. (late Lat.): ab uno signo sumamus exordium,Macr. Somn. Scip. 18: ab illā quaestione principium sumere,Lact. 1, 2: quin fictio a capite sumat exordium, id. Opif. Dei, 12, 7.
* To take, bring forward, cite, mention as a proof, an instance, etc. (cf. profero): homines notos sumere odiosum est,Cic. Rosc. Am. 16, 47: unum hoc sumo,id. ib. 34, 97: sumam annum tertium,Cic. Verr. 2, 3, 44, § 104: ex istis tuis sumam aliquem,id. Cael. 15, 36: quid quisquam potest ex omni memoriā sumere illustrius?id. Sest. 12, 27: ab oratore aut poëtā probato sumptum ponere exemplum,Auct. Her. 4, 1, 1.
Charlton T. Lewis, Charles Short, A Latin Dictionary
memory