Lewis Short
(v. freq. a.P. a.adv.) : specto, āvi, ātum, 1, v. freq. a.id.
* To look at, behold; to gaze at, watch, observe, etc. (freq. and class.; syn.: adspicio, speculor, conspicor, contueor).
* Lit.
* In gen.
* Trop.
* In partic.
* Absol.: vise, specta tuo arbitratu,Plaut. Most. 3, 2, 106: Am. Sosia, age me huc aspice. So. Specto, id. Am. 2, 2, 119: quam magis specto, minus placet mihi hominis facies,id. Trin. 4, 2, 19: alte spectare,Cic. Rep. 6, 23, 25: populo spectante,Hor. Ep. 1, 6, 60.
* With ad, in, per, or adv. of place: spectare ad carceris oras,Enn. Ann. 1, 102: quaeso huc ad me specta,Plaut. Most. 3, 2, 149; so, ad me, Afran. ap. Isid. Orig. 12, 8, 16: ad dexteram,Plaut. Poen. 3, 4, 1: tota domus, quae spectat in nos solos,Cic. Off. 1, 17, 58: ego limis specto Sic per flabellum clanculum,Ter. Eun. 3, 5, 53: quoquo hic spectabit, eo tu spectato simul,Plaut. Ps. 3, 2, 69.—(ε) Impers. pass. with subj. or final clause: cum plausu congregari feros (pisces) ad cibum assuetudine, in quibusdam vivariis spectetur,Plin. 10, 70, 89, § 193: spectandum ne quoi anulum det,Plaut. As. 4, 1, 33. —(ζ) With inf.: spectet currere Gangem,Sen. Herc. Oet. 629: minaces ire per caelum faces specta,id. ib. 325.
* To look at or see (a play or an actor) as a spectator, to look on: fabulam,Plaut. Bacch. 2, 2, 37: Megalesia,Cic. Har. Resp. 11, 22; Hor. A. P. 190: ludos,id. S. 2, 6, 48; 2, 8, 79; id. Ep. 2, 1, 203; Suet. Aug. 40; 53 al.: Circenses,id. ib. 45; id. Claud. 4: pugiles,id. Aug. 45: artifices saltationis,id. Tit. 7 al.—With inf.: spectavi ego pridem Comicos ad istum modum Sapienter dicta dicere atque is plaudier,Plaut. Rud. 4, 7, 23: matronae tacitae spectent, tacitae rideant,id. Poen. prol. 32: jam hic deludetur (Amphitruo), spectatores, vobis spectantibus,id. Am. 3, 4, 15; cf. id. ib. prol. 151. —Hence, very often in inscrr. and tesseris: GLADIATORIIS SP., i. e. spectatus, of a gladiator who had stood the first public fight, Inscr. Orell. 2561 sq.; cf.: Morcelli delle tessere degli spettacoli Roma, Becker, Antiq. 4, p. 562.
* Of localities, to look, face, lie, be situated towards any quarter (syn.: prospicio, vergo); constr. usu. with ad, in, inter, etc., or an adv. of place; less freq. with acc.: (hujus insulae) alter angulus ad orientem solem, inferior ad meridiem spectat,Caes. B. G. 5, 13; so, ad orientem solem,id. ib. 7, 69: ad fretum,Cic. Verr. 2, 5, 66, § 169: ager, qui in ventum Favonium spectet,Varr. R. R. 1, 24, 1: in urbem ... in Etruriam,Liv. 5, 5; v. also infra: Aquitania spectat inter occasum solis et septentriones,is situated to the north - west,Caes. B. G. 1, 1 fin.: quare fit, ut introversus et ad te Spectent atque ferant vestigia se omnia prorsus, Lucil. ap. Non. 402, 7; cf.: ut ora eorum deorsum spectent,Col. 12, 16, 4: vestigia Omnia te adversum spectantia, nulla retrorsum,Hor. Ep. 1, 1, 75: quo (villae) spectent porticibus,Varr. R. R. 1, 4, 4: Creta altior est, quā spectat orientem, Sall. ap. Serv. Verg. A. 6, 23 (H. 3, 58 Dietsch): Acarnania solem occidentem et mare Siculum spectat,Liv. 33, 17, 5: mediterranea regio est, orientem spectat,id. 25, 9, 10; 30, 25, 11: quae et Tanaim et Bactra spectant,Curt. 7, 7, 4; Plin. Ep. 5, 6, 15; Vell. 1, 11, 3: ab eo latere, quo (Gadis) Hispaniam spectat,Plin. 4, 21, 36, § 120; 6, 17, 20, § 53.—Transf., of nations: Belgae spectant in septentriones et orientem solem,Caes. B. G. 1, 1, 6: Masaesyli in regionem Hispaniae spectant,Liv. 28, 17.
* To examine, try, test: (argentum) dare spectandum,Plaut. Pers. 3, 3, 35: ut fulvum spectatur in ignibus aurum, Tempore sic duro est inspicienda fides,Ov. Tr. 1, 5, 25; cf.: qui pecuniā non movetur ... hunc igni spectatum arbitrantur,as having stood the test of fire,Cic. Off. 2, 11, 38; cf. spectatio, I. B., and spectator, I. B.
* In gen., to look at, behold, see, regard, consider (very rare): specta rem modo!Plaut. Bacch. 4, 6, 14: audaciam meretricum specta,Ter. Eun. 5, 5, 24: importunitatem spectate aniculae,id. And. 1, 4, 4: suave, E terrā magnum alterius spectare laborem,Lucr. 2, 2: caeli signorum admirabilem ordinem spectat, Cic. Fragm. ap. Non. 402, 17: ad te unum omnis mea spectat oratio,Cic. Deiot. 2, 5.
* In partic.
* To look to a thing, as to an end or guide of action; hence, to have in view, bear in mind; to aim, strive, or endeavor after; to meditate; to tend, incline, refer, pertain, or have regard to a thing (freq. and class.; syn.: contendo, pertineo, tendo): juvenes magna spectare et ad ea rectis studiis debent contendere,Cic. Off. 2, 13, 45: nec commune bonum poterant spectare,Lucr. 5, 958: rem, non hominem, spectari oportere,Auct. Her. 1, 6, 9: nihil spectat nisi fugam,Cic. Att. 8, 7, 1: Pompeius statuisse videtur, quid vos in judicando spectare oporteret,id. Mil. 6, 15: nos ea, quae sunt in usu vitāque communi, non ea quae finguntur aut optantur spectare debemus,id. Lael. 5, 18: ingenti consensu defectionem omnes spectare,Liv. 22, 22, 21: arma et bellum,id. 3, 69, 2: Romani, desperatā ope humanā, fata et deos spectabant,id. 5, 16, 8; Curt. 9, 7, 2; Just. 13, 1, 8: tota domus quae spectat in nos solos,relies on,Cic. Off. 1, 17, 58: in philosophiā res spectatur, non verba penduntur,id. Or. 16, 51: mores,id. Off. 2, 20, 69; so (with sequi) id. de Or. 2, 50, 204: quem locum probandae virtutis tuae spectas?do you seek?Caes. B. G. 5, 44: noli spectare, quanti homo sit,Cic. Q. Fr. 1, 2, 4, § 14: me spectasse semper, ut tibi possem quam maxime esse conjunctus,id. Fam. 5, 8, 3: ad imperatorias laudes,id. Vatin. 10, 24: ad suam magis gloriam quam ad salutem rei publicae,id. Sest. 16, 37: ad vitulam,Verg. E. 3, 48: cum plebes Nolana de integro ad defectionem spectaret,Liv. 23, 16, 2; so id. 23, 6, 4: ab scelere ad aliud spectare mulier scelus,id. 1, 47, 1; 34, 56, 10.—Of subjects not personal: et prima et media verba spectare debent ad ultimum,Cic. Or. 59, 200: ad arma rem spectare,id. Fam. 14, 5, 1; cf.: rem ad seditionem spectare,Liv. 25, 3, 19: ad vim spectare res coepit,id. 1, 9, 6; cf.: si ad perniciem patriae res spectabit,Cic. Off. 2, 23, 90: aliquid anquirunt, quod spectet et valeat ad bene beateque vivendum,id. ib. 2, 2, 6: ea non tam ad religionem spectant, quam ad jus sepulcrorum,belong to, concern,id. Leg. 2, 23, 58: quoniam de eo genere beneficiorum dictum est, quae ad singulos spectant: deinceps de iis, quae ad universos pertinent, disputandum est,id. Off. 2, 21, 72; cf. id. ib. 1, 3, 7: artem negabat esse ullam, nisi quae cognitis et in unum exitum spectantibus, Cic. de Or. 1, 20, 92: nostra consilia sempiternum tempus spectare debent,id. ib. 2, 40, 169: solvendi necessitas debitorem spectat,Dig. 2, 14, 42: res eo spectat, ut eā poenā non videamini esse contenti,Cic. Lig. 5, 13: hoc eo spectabat, ut eam (Pythiam) a Philippo corruptam diceret,id. de Div. 2, 57, 118: summa judicii mei spectat huc, ut meorum injurias ferre possim, Anton. ap. Cic. Phil. 13, 20, 46: quo igitur haec spectat oratio?Cic. Att. 8, 2, 4; cf. id. Phil. 13, 20, 46: quorsum haec omnis spectat oratio?id. ib. 7, 9, 26 et saep.: quia quicquid ad corpus spectat, et immortalitatis est expers, vanum sit,Lact. 3, 12, 33.
* Tried, tested, proved (syn.: probatus, cognitus): tuam probatam et spectatam maxime adulescentiam, Lucil. ap. Non. 437, 14: homines spectati et probati,Cic. de Or. 1, 27, 124: fides spectata et diu cognita,id. Div. in Caecil. 4, 11; Ov. P. 2, 7, 82: pietas spectata per ignes,id. F. 4, 37: integritas,Liv. 26, 49, 16; cf.: homo in rebus judicandis spectatus et cognitus,Cic. Verr. 1, 10, 29: spectata ac nobilitata virtus,id. Fl. 26, 63: spectata multis magnisque rebus singularis integritas,id. Phil. 3, 10, 26: rebus spectata juventus,Verg. A. 8, 151: utebatur medico ignobili, sed spectato homine, Cleophanto,id. Clu. 16, 47: mores,Plaut. Pers. 2, 1, 4: ni virtus fidesque vestra spectata mihi forent,Sall. C. 20, 2.—Sup.: id cuique spectatissimum sit, quod occurrerit, etc.,let that be the best test of each,Liv. 1, 57, 7.—With subject-clause: mihi satis spectatum est, Pompeium malle principem volentibus vobis esse quam, etc.,Sall. H. 3, 61, 23 Dietsch.
* In gen., looked up to, respected, esteemed, worthy, excellent: fecere tale ante alii spectati viri,Plaut. Merc. 2, 2, 47: in perfecto et spectato viro,Cic. Lael. 2, 9: homines,id. Div. in Caecil. 7, 24: castitas,Liv. 1, 57, 10.—Comp.: quo non spectatior alter,Sil. 1, 440.—Sup.: auctoritas clarissimi et spectatissimi viri atque in primis probati,Cic. Fam. 5, 12, 7: spectatissima femina,id. Rosc. Am. 50, 147.—Of things (Plinian): paeninsula spectatior (with flumen clarum),Plin. 4, 18, 32, § 107: spectatius artificium,id. 11, 1, 1, § 1: spectatissima laurus,id. 15, 30, 40, § 134.— Hence, adv.: spectātē, splendidly, excellently: spectatissime florere,Plin. 21, 1, 1, § 2: spectatissime ministrere,Amm. 28, 3, 9.
Charlton T. Lewis, Charles Short, A Latin Dictionary