saecŭlum | sae-clum | sēcŭlum, sē-clum (noun N) : (poet., esp. Lucretian, ; less correctly ), , dim. etym. dub.; perh. root si- = sa-; Gr. σάω, to sift; Lat. sero, satus; whence Saturnus, etc.; hence, orig.
* A race, breed, generation (freq. in Lucr.; very rare in later writers; usu. in plur.): saecla propagare,Lucr. 1, 21; cf. id. 2, 173; 5, 850: nec toties possent generatim saecla referre Naturam parentum,id. 1, 597: saecla animantum,i. e. animals,id. 2, 78; 5, 855: hominum,id. 1, 467; 5, 339; 6, 722: ferarum,id. 2, 995; 3, 753; 4, 413; 4, 686; cf.: silvestria ferarum,id. 5, 967: serpentia ferarum,id. 6, 766: mortalia,id. 5, 805; 5, 982; 5, 1238: bucera (with lanigerae pecudes),id. 5, 866; 6, 1245; cf.: vetusta cornicum (with corvorum greges),id. 5, 1084: aurea pavonum,id. 2, 503: totisque expectent saecula ripis,i. e. the shades of the infernal regions,Stat. Th. 11, 592.—Sing.: et muliebre oritur patrio de semine saeclum,the female sex, women,Lucr. 4, 1223; so, muliebre,id. 5, 1020; 2, 10 sq.
* Transf.
* Like γενεά.
* The ordinary lifetime of the human species, a lifetime, generation, age (of thirty-three years; class.; esp. freq. in signif. 2. infra; cf. Schoem. ad Cic. N. D. 1, 9, 21): cum ad idem, unde semel profecta sunt, cuncta astra redierint ... tum ille vere vertens annus appellari potest: in quo vix dicere audeo, quam multa saecula hominum teneantur,Cic. Rep. 6, 22, 24 Mos.: cum ex hac parte saecula plura numerentur,Liv. 9, 18: quorum (Socratis atque Epicuri) aetates non annis sed saeculis scimus esse disjunctas,Hier. Vit. Cler. 4, p. 262; cf. Censor. de Die Nat. 17; Auct. ap. Serv. Verg. A. 8, 508; id. E. 4, 5.
* The utmost lifetime of man, a period of a hundred years, a century: saeclum spatium annorum centum vocārunt,Varr. L. L. 6, 2, § 11 Müll.; cf. Fest. s. v. saeculares, p. 328 ib.; Censor. de Die Nat. 17: cum (Numa) illam sapientiam constituendae civitatis duobus prope saeculis ante cognovit, quam eam Graeci natam esse senserunt,Cic. de Or. 2, 37, 154: saeculo festas referente luces,Hor. C. 4, 6, 42; cf.: multa virum durando saecula vincit,Verg. G. 2, 295.
* The human race living in a particular age, a generation, an age, the times: serit arbores quae alteri saeculo prosient, Caecil. ap. Cic. Sen. 7, 24: in id saeculum Romuli cecidit aetas, cum jam plena Graecia poëtarum esset,Cic. Rep. 2, 10, 18 (for which: quorum aetas cum in eorum tempora incidisset,id. Or. 12, 39): saeculorum reliquorum judicium,id. Div. 1, 19, 36: ipse fortasse in hujus saeculi errore versor,id. Par. 6, 3, 50; cf.: hujus saeculi insolentia,id. Phil. 9, 6, 23; and: o nostri infamia saecli, Ov. M. 8, 97; cf. also: novi ego hoc saeculum, moribus quibus siet,Plaut. Trin. 2, 2, 6; so, hujus saecli mores,id. Truc. prol. 13; and: hoccine saeclum! o scelera! o genera sacrilega, o hominem impurum!Ter. Ad. 3, 2, 6; cf. id. Eun. 2, 2, 15: nec mutam repertam esse dicunt mulierem ullo in saeculo,Plaut. Aul. 2, 1, 7: Cato rudi saeculo litteras Graecas didicit,Quint. 12, 11, 23; so, rude,id. 2, 5, 23: grave ne rediret Saeculum Pyrrhae,Hor. C. 1, 2, 6: primo statim beatissimi saeculi ortu,Tac. Agr. 3; so, beatissimum,id. ib. 44: felix et aureum,id. Or. 12; Quint. 8, 6, 24: aureum,Sen. Contr. 2, 17; Lact. 5, 6, 13; cf.: aurea saecula,Verg. A. 6, 792; Ov. A. A. 2, 277: his jungendi sunt Diocletianus aurei parens saeculi, et Maximianus, ut vulgo dicitur, ferrei,Lampr. Elag. 35: ceteri, qui dii ex hominibus facti esse dicuntur, minus eruditis hominum saeculis fuerunt (with Romuli aetas),Cic. Rep. 2, 10, 18; cf.: res publica constituta non unā hominum vitā sed aliquot saeculis et aetatibus,id. ib. 2, 1, 2: perpetuā saeculorum admiratione celebrantur,Quint. 11, 1, 13: fecunda culpae saecula,Hor. C. 3, 6, 17: ferro duravit saecula,id. Epod. 16, 65; cf.: sic ad ferrum venistis ab auro, Saecula,Ov. M. 15, 261.
* Like the biblical , αἰών, the world, worldliness (eccl. Lat.): immaculatus ab hoc saeculo,Vulg. Jacob. 1, 27: et servientem corpori Absolve vinclis saeculi, Prud. στεφ. 2, 583; so id. Cath. 5, 109; Paul. Nol. Ep. 23, 33 fin.
* Heathenism (eccl. Lat.): saeculi exempla,Tert. Exhort. ad Cast. 13 (al. saecularia).