LAT

Lewis Short

(v. a.P. a.) : să_cro, āvi, ātum, 1, v. a.sacer
* To declare or set apart as sacred; to consecrate, dedicate, or devote to a divinity (class.; cf. consecro).
* Lit.: ne quis agrum consecrato. Auri, argenti, eboris sacrandi modus esto,Cic. Leg. 2, 9, 22: eum praedam Veientanam publicando sacrandoque ad nihilum redegisse, ferociter increpant,Liv. 5, 25: (agrum) Cypriae,Ov. M. 10, 644: Capitolino Jovi donum ex auro,Suet. Tib. 53 fin.: (laurum) Phoebo,Verg. A. 7, 62: aras,id. ib. 5, 48: vigilem ignem,id. ib. 4, 200: votum immortale,id. ib. 8, 715: inter haec auream aquilam pinnis extendenti similem sacraverant,Curt. 3, 3, 16: templum, in quo Helena sacravit calicem ex electro,Plin. 33, 4, 23, § 81.—In part. perf.: duabus aris ibi Jovi et Soli sacratis cum immolasset,Liv. 40, 22: arae,Suet. Tib. 14: sacratas fide manus,Liv. 23, 9: sacrata Crotonis Ossa tegebat humus,Ov. M. 15, 55: rite pecudes,Verg. A. 12, 213: templum,id. ib. 2, 165 al.
* With a bad accessory signif. (cf. sacer, II.), to devote or doom to destruction, to declare accursed, to condemn: de sacrando cum bonis capite ejus, qui regni occupandi consilia inisset, gratae in vulgus leges fuere,Liv. 2, 8; cf.: caput Jovi,id. 10, 38.
* Meton.
* To render sacred or inviolable by consecration; to hallow, consecrale: hoc nemus aeterno cinerum sacravit honore Faenius,Mart. 1, 117, 1: foedus, quod in Capitolio sacratum fuisset, irritum per illos esse,that had been decreed inviolable,Liv. 38, 33; cf.: sanctiones sacrandae sunt genere ipso aut obtestatione legis, aut, etc.,Cic. Balb. 14, 33: sacrata lex,a law whose violation was punished by devoting the offender to the infernal gods,id. Sest. 7, 16; id. Dom. 17, 43; Liv. 2, 33; 3, 17; 7, 41; 9, 39; 36, 38; cf.: sacratae leges sunt, quibus sanctum est, qui quid adversus eas fecerit, sacer alicui deorum sit cum familia pecuniaque,Fest. p. 318 Müll.
* Of a deity, to hold sacred, to worship or honor as sacred: haud frustra te patrem deum hominumque hac sede sacravimus,Liv. 8, 6: Vesta sacrata,Ov. M. 15, 864.
* Transf., in gen., to render imperishable, to immortalize (rare): aliquem Lesbio plectro,Hor. C. 1, 26, 11; cf.: miratur nihil, nisi quod Libitina sacravit,id. Ep. 2, 1, 49: vivit vigetque eloquentia ejus (Catonis), sacrata scriptis omnis generis,Liv. 39, 40: avum Sacrārunt carmina tuum,Ov. P. 4, 8, 64.—Hence, să_crātus, a, um, P. a., hallowed, consecrated, holy, sacred: sacrata jura parentum,Ov. M. 10, 321: jura Graiorum,Verg. A. 2, 157: vittae Sacrati capitis,id. ib. 3, 371: dux,i. e. Augustus,Ov. F. 2, 60; cf.: manus (Tiberii),id. ib. 1, 640: dies sacratior,Mart. 4, 1, 1: numen gentibus sacratissimum,Plin. 33, 4, 24, § 82: homines,devoted to the gods,Macr. S. 3, 7; Aug. Civ. Dei, 2, 26.—At a later per., Sacratissimus,an epithet of the emperors, Most Worshipful,Dig. 38, 17, 9; Mamert. Pan. ad Maxim. 1 et saep.—Adv.: să_-crātē, in eccl. Lat.
* Holily, piously: vivere,Aug. Ep. 22 fin.
* Mysteriously, mystically, Aug. Doctr. Chr. 2, 16.
Charlton T. Lewis, Charles Short, A Latin Dictionary
memory