Lewis Short
(verb) : red-do, dĭdi, dĭtum, 3 (old
* Fut. reddibo = reddam, Plaut. Cas. 1, 41; id. Men. 5, 7, 49, acc. to Non. 476, 27; id. Fragm. ap. Non. 508, 9; pass. reddibitur, id. Ep. 1, 1, 22)
* Lit., to give back, return, restore (freq. and class.; syn. restituo): reddere est quod debeas ei cujus est volenti dare,Sen. Ben. 7, 19, 2: ut mihi pallam reddat, quam dudum dedi,Plaut. Men. 4, 2, 109; 4, 3, 5; cf.: potes nunc mutuam drachmam dare mihi unam, quam cras reddam tibi?id. Ps. 1, 1, 84; so corresp. to dare,id. ib. 1, 1, 89; id. Stich. 4, 1, 42: quid si reddatur illi, unde empta est,id. Merc. 2, 3, 83; id. Men. 3, 3, 21 sq.; Ter. Ad. 5, 9, 24 sq. et saep.; cf. the foll.: ea, quae utenda acceperis, majore mensurā, si modo possis, jubet reddere Hesiodus,Cic. Off. 1, 15, 48; so corresp. to accipere,id. Lael. 8, 26; 16, 58; id. Rep. 2, 5, 10; Sen. Ben. 1, 1, 13: accipe quod nunquam reddas mihi,Hor. S. 2, 3, 66; Verg. G. 4, 172; id. A. 8, 450 et saep.: si quid ab omnibus conceditur, id reddo ac remitto,I give it back and renounce it,Cic. Sull. 30, 84: Th. Redde argentum aut virginem. Ph. Quod argentum, quam tu virginem, me reposcis? Plaut. Curc. 5, 2, 14: ut (virginem) suis Restituam ac reddam,Ter. Eun. 1, 2, 67; so with restituere,Liv. 3, 68 al.; cf.: reddere alias tegulas, i. e. restituere,Plaut. Most. 1, 2, 29: obsides, Naev. ap. Non. 474, 19; so Caes. B. G. 1, 35; 1, 36; 6, 12: captivos,id. ib. 7, 90; Liv. 26, 50: ho mines,Cic. Q. Fr. 1, 1, 7 al.: corpora (mor tuorum),Verg. A. 11, 103; cf. id. ib. 2, 543: equos,Cic. Rep. 4, 2, 2; Suet. Aug. 38: suum cuique,Cic. Rosc. Am. 47, 136: hereditatem mulieri,id. Fin. 2, 18, 58: sive paribus paria redduntur,i. e. are set against, opposed to,id. Or. 49, 164: nosmet ipsos nobis reddidistis,id. Red. in Sen. 1, 1: redditus Cyri solio Phraates,Hor. C. 2, 2, 17: reddas incolumem, precor,id. ib. 1, 3, 7: ut te reddat natis carisque,id. S. 1, 1, 83: redditus terris Daedalus,Verg. A. 6, 18; cf.: patriis aris,id. ib. 11, 269: oculis nostris,id. ib. 2, 740: tenebris,id. ib. 6, 545: sed jam urbi votisque publicis redditus,Plin. Pan. 60, 1: ex magnā desperatione saluti redditus,Just. 12, 10, 1: quin tu primum salutem reddis, quam dedi,Plaut. Bacch. 2, 3, 11: operam da, opera reddibitur tibi,id. Ep. 1, 1, 22; so id. Men. 4, 2, 101: cum duo genera liberalitatis sint, unum dandi beneficii, alterum reddendi, demus nec ne, in nostrā potestate est; non reddere viro bono non licet,Cic. Off. 1, 15, 48; so Sen. Ben. 1, 1 sq.; and cf. Plaut. Pers. 5, 1, 10: redde his libertatem,id. Poen. 5, 4, 17; so, Lyciis libertatem ademit, Rhodiis reddidit,Suet. Claud. 25: patriam,Liv. 5, 51 fin.: sibi ereptum honorem,Verg. A. 5, 342: conspectum,id. ib. 9, 262 al.: se ipse convivio reddidit,betook himself again to the banquet, returned,Liv. 23, 9 fin.: quae belua reddit se catenis,Hor. S. 2, 7, 71: se reddidit astris,Sil. 4, 119; so, lux terris,Verg. A. 8, 170: se iterum in arma,id. ib. 10, 684.
* Poet., with inf.: sua monstra profundo Reddidit habere Jovi,Stat. Th. 1, 616.
* Transf.
* To give up, hand over, deliver, impart, assign; to yield, render, give, grant, bestow, pay, surrender, relinquish, resign (syn.: trado, refero): Cincius eam mihi abs te epistulam reddidit, quam tu dederas,Cic. Att. 1, 20, 1; so, litteras (alicui),id. ib. 2, 1, 1; id. Fam. 2, 17, 1: litteras a te mihi reddidit stator tuus,id. ib. 2, 1, 1; Caes. B. C. 1, 1; 2, 20; 3, 33; Sall. C. 34, 3; cf. mandata,Suet. Tib. 16: pretium alicui pro benefactis ejus,Plaut. Capt. 5, 1, 20: hoccine pretii,id. As. 1, 2, 2; cf.: praemia debita (along with persolvere grates),Verg. A. 2, 537: cetera praemia (with dare),id. ib. 9, 254: primos honores,id. ib. 5, 347: gratiam alicui (for the usual referre gratiam),Sall. J. 110, 4: reddunt ova columbae,Juv. 3, 202: obligatam Jovi dapem,Hor. C. 2, 7, 17: o fortunata mors, quae naturae debita, pro patriā est potissimum reddita,Cic. Phil. 14, 12, 31; cf.: vitam naturae reddendam,id. Rep. 1, 3, 5; so, vitam. Lucr. 6, 1198: debitum naturae morbo,i. e. to die by disease,Nep. Reg. 1 fin.: lucem,Ov. Tr. 3, 3, 35: ultimum spiritum,Vell. 2, 14, 2; cf. id. 2, 22, 2; 2, 35 fin.; 2, 87, 2: animam caelo,id. ib. 123 fin.; cf. animas (with moriuntur),Verg. G. 3, 495: hanc animam, vacuas in auras,Ov. P. 2, 11, 7: caute vota reddunto,to pay, offer, render,Cic. Leg. 2, 9, 22; so, vota,Verg. E. 5, 75; Just. 11, 10, 10: tura Lari,Tib. 1, 3, 34: liba deae,Ov. F. 6, 476: fumantia exta,Verg. G. 2, 194; Tac. H. 4, 53; cf.: graves poenas,i. e. to suffer,Sall. J. 14, 21: promissa viro,Verg. A. 5, 386 al.: tibi ego rationem reddam?will render an account,Plaut. Aul. 1, 1, 6; so, rationem,id. Trin. 2, 4, 114; Cic. Tusc. 1, 17, 38; v. ratio: animam a pulmonibus respirare et reddere,to give off, exhale,id. N. D. 2, 54, 136; cf.: ut tibiae sonum reddunt,give forth,Quint. 11, 3, 20; so, sonum,id. 9, 4, 40; 66; Sen. Ep. 108; Hor. A. P. 348: vocem,Verg. A. 3, 40; 7, 95; 8, 217 (with mugiit); Hor. A. P. 158: stridorem,Ov. M. 11, 608: murmura,id. ib. 10, 702: flammam,Plin. 37, 2, 11, § 36 et saep.; so, alvum,Cels. 2, 12, 2: bilem,id. 7, 23: sanguinem,to vomit,Plin. Ep. 5, 19, 6 (just before: sanguinem rejecit): urinam,Plin. 8, 42, 66, § 165: calculum,id. 28, 15, 61, § 217: catulum partu,Ov. M. 15, 379; cf. so of parturition,id. ib. 10, 513; id. H. 16, 46: fructum, quem reddunt praedia,yield, produce,Ter. Phorm. 4, 3, 75; Ov. P. 1, 5, 26; Col. 2, 16, 2; Pall. Febr. 9, 4; Plin. 18, 9, 20, § 87; cf. Tib. 2, 6, 22; Quint. 12, 10, 25: generi nostro haec reddita est benignitas,is imparted to,Plaut. Stich. 1, 3, 27; cf.: nulla quies est Reddita corporibus primis, Lucr. 2, 96. — Hence, poet., redditum esse, in gen., = factum esse, esse: una superstitio, superis quae reddita divis,which is given, belongs to the gods,Verg. A. 12, 817: quibus et color et sapor una reddita sunt cum odore,Lucr. 2, 681; cf. id. 2, 228 Munro ad loc.; Juv. 1, 93; Orell. ad Hor. Ep. 2, 1, 216: neque iis petentibus jus redditur,is dispensed, granted,Caes. B. G. 6, 13: alicui jus,Quint. 11, 2, 50; cf.: alicui testimonium reddere industriae,id. 11, 1, 88: quod reliquum vitae virium, id ferro potissimum reddere volebant,to yield, sacrifice,Cic. Verr. 2, 5, 34, § 89: quibus ille pro meritis ... jura legesque reddiderat,had conferred upon it the power of self-jurisdiction,Caes. B. G. 7, 76; cf Liv. 9, 43, 23 Drak.: Lanuvinis sacra sua reddita,id. 8, 14: conubia,to bestow, grant,id. 4, 5: peccatis veniam,Hor. S. 1, 3, 75: nomina facto vera,to call by the right name,Ov. Tr. 3, 6, 36.— Hence
* Jurid. t. t.: judicium,to appoint, grant, fix the time for a trial,Ter. Phorm. 2, 3, 57; Caes. B. C. 2, 18; Quint. 7, 4, 43; Tac. A. 1, 72: jus,to administer justice, pronounce sentence,id. ib. 6, 11; 13, 51; id. H. 3, 68; id. G. 12; Suet. Vit. 9 et saep.
* To give up, yield, abandon to one that which has not been taken away, but only threatened or in danger: Thermitanis urbem, agros legesque suas reddere,Cic. Verr. 2, 2, 37, § 90 ( = relinquere, id. ib. 2, 2, 36, § 88): Orestis leges suae redditae,left undisturbed,Liv. 33, 34, 6; 9, 43, 23 (cf. restituere); 29, 21, 7.
* To give back, pay back; hence, to take revenge for, punish, inflict vengeance for: per eum stare quominus accepta ad Cannas redderetur hosti clades,Liv. 24, 17, 7: reddidit hosti cladem,id. 24, 20, 2: redditaque aequa Cannensi clades,id. 27, 49, 5.
* To give back in speech or writing, i. e.
* To translate, render (syn.: converto, transfero): cum ea, quae legeram Graece, Latine redderem,Cic. de Or. 1, 34, 155: verbum pro verbo,id. Opt. Gen. 5: verbo verbum,Hor. A. P. 133; cf. Ov. Tr. 5, 7, 54.
* To give back or render a thing according to its nature or qualities; to represent, imitate, express, resemble (poet. and in post - Aug. prose): quas hominum reddunt facies,Lucr. 6, 812: faciem locorum,Ov. M. 6, 122; 7, 752: lux aemula vultum Reddidit,gave back, reflected,Stat. Achill. 2, 191: formam alicujus,Sil. 3, 634: et qui te nomine reddet Silvius Aeneas,Verg. A. 6, 768; cf.: jam Phoebe toto fratrem cum redderet orbe,Luc. 1, 538: paternam elegantiam in loquendo,Quint. 1, 1, 6; 6, 3, 107; cf.: odorem croci saporemque,i. e. to smell and taste like saffron,Plin. 36, 23, 55, § 177: imaginem quandam uvae,id. 34, 12, 32, § 123: flammam excellentis purpurae et odorem maris,id. 35, 6, 27, § 46: Apelleā redditus arte Mentor,Mart. 11, 10, 2.
* To give back, return a thing changed in some respect: senem illum Tibi dedo ulteriorem lepide ut lenitum reddas,Plaut. Bacch. 5, 2, 31; cf.: quas tu sapienter mihi reddidisti opiparas opera tua,id. Poen. 1, 1, 4.— Hence, in gen.
* To make or cause a thing to be or appear something or somehow; to render (very freq. and class.; cf.: facio, redigo): reddam ego te ex ferā fame mansuetem,Plaut. As. 1, 2, 19; id. Capt. 4, 2, 42: eam (servitutem) lenem reddere,id. ib. 2, 5, 1: tutiorem et opulentiorem vitam reddere, Cic. Rep. 1, 2, 3: haec itinera infesta reddiderat,Caes. B. C. 3, 79: aliquem insignem,Verg. A. 5, 705: obscuraque moto Reddita forma lacu est,dimmed by the disturbance of the water,Ov. M. 3, 476: homines ex feris et immanibus mites reddidit et mansuetos,Cic. Inv. 1, 2, 2: omnes Catilinas Acidinos postea reddidit, has made all the Catilines seem to be Acidini, i. e. patriots, in comparison with himself, id. Att. 4, 3, 3: aliquid perfectum,Plaut. As. 1, 1, 109: aliquid effectum,to accomplish,id. Ps. 1, 3, 152; 1, 5, 116; 5, 2, 14: omne transactum,id. Capt. 2, 2, 95: actum,id. Trin. 3, 3, 90: dictum ac factum,Ter. Heaut. 4, 5, 12.— With ut and subj.: hic reddes omnia Quae sunt certa ei consilia incerta ut sient,Ter. And. 2, 3, 15.— Pass. = fieri scripsit fasciculum illum epistularum totum sibi aquā madidum redditum esse, Cic. Q. Fr. 2, 12, 4; Just. 16, 4, 6; 22, 7, 2: per sudorem corpus tantum imbecillius redditur,Cels. 3, 3, 19; cf. Just. 29, 4, 3; 42, 5, 4; 44, 1, 10; Flor. 3, 5, 17; Val. Max. 4, 3 prooem.; Lact. 4, 26, 33.
Charlton T. Lewis, Charles Short, A Latin Dictionary