LAT

Lewis Short

(v. a.P. a.adv.) : purgo, āvi, ātum, 1, v. a.contr. for purigo, from purum ago
* To make clean or pure, to clean, cleanse, purify (class.).
* Lit.: oleam a foliis et stercore purgato,Cato, R. R. 65, 1: cum falcibus purgarunt locum, cleared the place, freed it from bushes, etc., Cic. Tusc. 5, 23, 65; Liv. 24, 19: arva longis ligonibus,Ov. P. 1, 8, 59: domum muribus,Phaedr. 1, 22, 3: fossas,Plin. 18, 26, 64, § 236: proprios leniter ungues cultello,Hor. Ep. 1, 7, 51: cana labra, i. e. to clear or free from beard, Mart. 9, 28, 5: pisces,Ter. Ad. 3, 3, 22: segetes,Plin. 18, 26, 65, § 241.—Absol.: levi sarculo purgare,Plin. 18, 26, 65, § 241.—Mid.: purgor in amni,wash,Sil. 8, 125.
* In partic., in medic. lang., to cleanse by stool, vomiting, etc., to purge: quid scammoneae radix ad purgandum possit,Cic. Div. 1, 10, 16; Cato, R. R. 157, 3: si is, qui saepe purgatus est, subito habet alvum suppressam,Cels. 2, 12: qui purgor bilem sub verni temporis horam,Hor. A. P. 302: se helleboro,Val. Max. 8, 7, 5 fin.: se per inferna aut vomitione,Plin. 25, 5, 21, § 51.
* Trop., to cleanse, purify (syn. lustro).
* To make even by clearing away, to level, Inscr. Murat. 582 fin.; cf.: purgare viam proprie dicitur ad libramentum proprium redigere, sublato eo quod supra eam esset,Dig. 43, 11, 1, § 1.
* To clear away, remove: rudera,Suet. Vesp. 8: vermes clavo aëneo,Pall. 4, 10, 4: lapides,id. 3, 6: sordes,Claud. in Eutr. 1, 383; cf.: scindit se nubes et in aethera purgat apertum,melts away,Verg. A. 1, 587.
* In partic., in medicine, to remove or expel by purging, rinsing, etc., to heal, cure: purgatum te illius morbi,Hor. S. 2, 3, 27: pituitas,Plin. 20, 17, 73, § 188: fastidium lauri folio,id. 8, 27, 41, § 101: suppurationes,id. 23, 1, 16, § 24: tarditatem aurium,id. 23, 2, 28, § 59: succus purgat cicatrices et nubeculas (oculorum),id. 27, 12, 85, § 109.
* In gen.: pectora,Lucr. 6, 24: urbem,Cic. Cat. 1, 5, 10: amplissimos ordines contaminatos veteri neglegentiā purgavit,Suet. Vesp. 9: rationes,to clear up, settle, pay,id. Calig. 29.
* To clear away, remove: metum doloris,Quint. 12, 2, 3.
* In partic.
* To clear from accusation, to excuse, exculpate, justify (syn. excuso): ut me purgarem tibi,Plaut. Am. 3, 2, 28: QVIBVS DE REBVS VOS PVRGAVISTIS ... QVOMQVE DE EIEIS REBVS SENATVEI PVRGATI ESTIS, S. C. de Tiburt. lin. 3 and 12 (ap. Grut. 499, 12): quod te mihi de Sempronio purgas, accipio excusationem,Cic. Fam. 12, 25, 3: cui se purgat,id. Or. 29, 230: ego me tibi purgo,id. Fam. 15, 17, 1; so, Caesarem de interitu Marcelli,id. Att. 13, 10, 3: si quis tibi se purgare volet, quod, etc.,Q. Cic. Petit. Cons. 9, 35: si parum vobis essem purgatus,Cic. Phil. 14, 6, 17: velle Pompeium se Caesari purgatum, ne, etc.,Caes. B. C. 1, 8; cf. id. B. G. 1, 28: ea pars epistulae tuae, per quam te ac mores tuos mihi purgatos ac probatos esse voluisti,Cic. Att. 1, 17, 7; Ter. Hec. 2, 2, 12: accedebant blanditiae virorum factum purgantium cupiditate atque amore,Liv. 1, 9 fin.: factum,Ov. P. 3, 2, 24: facinus,Curt. 7, 5, 39; 5, 12, 8: crimina,to disprove,Cic. Clu. 1, 3; Liv. 38, 48, 14; cf. probra,Tac. A. 4, 42: adulescentem crimine civilis belli,to acquit,id. ib. 3, 17: innocentiam suam,to vindicate,Liv. 9, 26: suspicionem,to remove,id. 28, 43: ea, quae ipsis obicerentur,to refute,id. 8, 23: purget miles, quod vicerit hostem,Sil. 7, 510: aliquem alicujus rei,Liv. 37, 28: se adversus alicujus criminationes purgare,Suet. Caes. 55: illi lacrimantes nunc purgare se,Curt. 5, 10, 11.—With acc. and inf.: laborare regem, ut purganti se nihil hostile dixisse aut fecisse, fides habeatur,Liv. 42, 14: qui purgarent nec accitos ab eo Bastarnas nec auctore eo quidquam facere,id. 41, 19.
* Cleansed, purified, pure (poet.): auris,Hor. Ep. 1, 1, 7: somnia pituitā purgatissima,Pers. 2, 57: purgatioris auri vena,Mart. Cap. 1, § 7 (cf. Plaut. Mil. 3, 1, 179).
* Excused, exculpated: ita fiducia quam argumentis purgatiores dimittuntur, Sall. Fragm. ap. Non. 310, 22, and ap. Don. Ter. Phorm. 1, 4, 28.
* Pure, freed from sin (eccl. Lat.): vota purgatiora, Aug. Civ. Dei, 6, 2: purgatissima ecclesia,id. Doctr. Christ. 2, 16: pietas,id. Ver. Rel. 1. —Hence, adv.: purgātē, purely: enucleate dicitur purgate, exquisite,Non. 60, 5.
Charlton T. Lewis, Charles Short, A Latin Dictionary

TLL

s. TLL
Thesaurus Linguae Latinae
memory