LAT

Lewis Short

(adj.adv.) : praestō (old collat. form praestū, acc. to Curtius Valerianus in Cassiod. p. 2289 P.: qui praestu sunt, Inscr. Carina Via Appia, 1, p. 217. In later time as adj.: prae-stus, a, um:
* Bonorum officio praestus fui,Inscr. Grut. 669, 4), adv.dat. from praestus, a sup. form from prae, so that praesto esse alicui = to be or stand in the foremost place for or as respects one, at hand, ready, present, here; usually with esse (very freq. and class.).
* Lit.: ni tua propitia pax foret praesto,Plaut. Trin. 4, 1, 18: sed ubi est frater? Chaer. Praesto adest, Ter. Eun. 5, 8, 20; id. Heaut. 1, 1, 120; so Att. Tr. 498: quod adest praesto in primis placet,Lucr. 5, 1412; Lact. 3, 7, 10: sacrificiis omnibus praesto adesse,id. 2, 16, 10; more freq., praesto esse: ibi mihi praesto fuit L. Lucilius,Cic. Fam. 3, 5, 1: togulae lictoribus ad portam praesto fuerunt,id. Pis. 23, 55: tibi nulla fuit clementia praesto?hadst thou no compassion?Cat. 64, 137: praesto esse, to arrive, appear: hirundines aestivo tempore praesto sunt,Auct. Her. 4, 48, 61.—Without esse (poet.): era, eccum praesto militem,Plaut. Mil. 4, 6, 1: ipsum adeo praesto video,Ter. And. 2, 5, 4; Stat. Th. 6, 643.
* In partic: praesto esse or adire
* To be at hand, to attend or wait upon, to serve, aid: ero meo ut omnibus locis sine praesto,Plaut. Men. 5, 6, 26: jus civile didicit, praesto multis fuit,Cic. Mur. 9, 19: praesto esse clientem tuum?id. Att. 10, 8, 3: saluti tuae praesto esse, praesto esse virtutes ut ancillulas,id. Fin. 2, 21, 69; id. Fam. 4, 14, 4: ut ad omnia, quae tui velint, ita assim praesto, ut, etc.,id. ib. 4, 8, 1; id. Att. 4, 12, 1 fin.; also with videor,id. ib. 4, 12, 1 fin.—With adire: pauper erit praesto semper tibi, pauper adibit primus,will be at hand, at your service,Tib. 1, 5, 61.
* With esse, to present one's self in a hostile manner, to resist, oppose: si quis mihi praesto fuerit cum armatis hominibus,Cic. Caecin. 30, 87: quaestores cum fascibus mihi praesto fuerunt,Cic. Verr. 2, 2, 4, § 11.
Charlton T. Lewis, Charles Short, A Latin Dictionary

Lewis Short

(v. n.P. a.adv.) : prae-sto, ĭti (post-class. also praestāvi), ātum or ĭtum, 1, v. n. and
* A.
* Neutr., to stand before or in front.
* Lit.: dum primae praestant acies,Luc. 4, 30.
* Act.
* Praestat, with a subjectclause, it is preferable or better: nimio impendiosum praestat te, quam ingratum dicier,it is much better,Plaut. Bacch. 3, 2, 12: mori milies praestitit, quam haec pati,it was better,Cic. Att. 14, 9, 2: praestare dicunt, Gallorum quam Romanorum imperia perferre,it is better,Caes. B. G. 1, 17: motos praestat componere fluctus,Verg. A. 1, 135; 3, 429; 6, 39.
* To surpass, outstrip, exceed, excel (not in Cic. or Caes.; constr. usually aliquem aliquā re): qui primus in alterutrā re praestet alios, Varr. ap. Non. 502, 23; Varr. R. R. 2, 2, 10; 3, 1, 3: quantum Galli virtute ceteros mortales praestarent,Liv. 5, 36, 4: qui belli gloriā Gallos omnes Belgasque praestabant,Hirt. B. G. 8, 6: praestate virtute peditem, ut honore atque ordine praestatis,Liv. 3, 61, 7: ut vetustate et gradu honoris nos praestent,id. 7, 30, 4; 34, 34, 14; 37, 30, 2: praestat ingenio alius alium,Quint. 1, 1, 3; Val. Max. 3, 2, 21; 3, 2, ext. 7; 7, 2, 17: honore ceteros,Nep. Att. 18, 5; 3, 3; id. Reg. 3, 5: imperatores prudentiā,id. Hann. 1, 1: eloquentiā omnes eo tempore,id. Epam. 6, 1.—Only aliquem, Stat. Th. 4, 838.
* To become surety for, to answer or vouch for, to warrant, be responsible for, to take upon one's self, etc. (class.): ut omnes ministros imperii tui rei publicae praestare videare,Cic. Q. Fr. 1, 1, 3: quem tamen ego praestare non poteram,id. Att. 6, 3, 5: quanto magis arduum est alios praestare quam se, tanto laudabilius,Plin. Pan. 83: communem incertumque casum neque vitare quisquam nostrum, nec praestare ullo pacto potest,Cic. Fam. 5, 17, 3: simus eā mente ut nihil in vitā nobis praestandum praeter culpam putemus, that we need only answer for guilt, i. e. keep ourselves clear of guilt, id. ib. 6, 1, 4: impetus populi praestare nemo potest,no one can be held to answer for the outbreaks of the people,id. de Or. 2, 28, 124: periculum judicii,id. Mur. 2, 3: damnum alicui,id. Off. 3, 16: invidiam,id. Sest. 28, 61: nihil,to be responsible for nothing,id. Q. Fr. 3, 1, 3; cf. in pass.: cum id, quod ab homine non potuerit praestari, evenerit,what none could vouch for that it would not happen,id. Tusc. 3, 16, 34. —With ab aliquā re: ego tibi a vi praestare nihil possum,Cic. Fam. 1, 4, 3.—With de: quod de te sperare, de me praestare possum,Cic. Fam. 4, 15, 2.—With an objectclause: quis potest praestare, semper sapientem beatum fore, cum, etc.?Cic. Tusc. 5, 10, 29; cf.: (praedones) nullos fore, quis praestare poterat?id. Fl. 12, 28: meliorem praesto magistro Discipulum,Juv. 14, 212.—With ut: illius lacrimae praestant ut veniam culpae non abnuat Osiris,Juv. 6, 539.
* In gen., to fulfil, discharge, maintain, perform, execute: arbitramur nos ea praestitisse, quae ratio et doctrina praescripserit,Cic. N. D. 1, 3, 7: ultima exspectato, quae ego tibi et jucunda et honesta praestabo,id. Fam. 7, 17, 2: suum munus,id. de Or. 2, 9, 38: hospitii et amicitiae jus officiumque,id. Fam. 14, 4, 2: ne quem ejus paeniteret, praestiti,I took care, exerted myself,Liv. 30, 30; Ov. Tr. 5, 14, 19: quamcumque ei fidem dederis, ego praestabo,I will fulfil, keep the promise,Cic. Fam. 5, 11, 2: fidem alicui,Liv. 30, 15: pacem cum iis populus Romanus non ab se tantum, sed ab rege etiam Masinissa praestitit,maintained,id. 40, 34: tributa,to pay,Juv. 3, 188: annua,id. 6, 480: triplicem usuram,id. 9, 7.—Pass.: promissum id benignius est ab rege quam praestitum,Liv. 43, 18, 11: mea tibi tamen benevolentia fidesque praestabitur,Cic. Fam. 12, 2, 3; so, quibus (victoribus) senatūs fides praestabitur,id. Phil. 14, 11, 30: virtus vetat spectare fortunam dum praestetur fides,id. Div. 2, 37, 79: ni praestaretur fides publica,Liv. 2, 28, 7.
* In partic.
* In gen. (class.).
* To show, exhibit, to prove, evince, manifest: Pomptinius praestat tibi memoriam benevolentiamque, quam debet,Cic. Fam. 3, 10, 3: neque hercule in iis ipsis rebus eam voluntatem, quam exspectaram, praestiterunt,id. ib. 1, 9, 5: virtutem,Caes. B. G. 2, 27: benevolentiam,Cic. Att. 11, 1, 1: consilium suum fidemque,id. de Or. 3, 33, 134. —With se, to show, prove, or behave one's self as: praesta te eum, qui, etc., show thyself such, as, etc., Cic. Fam. 1, 6, 2: se incolumem,Lucr. 3, 220: se invictum,Ov. Tr. 4, 10, 104: teque praesta constanter ad omne Indeclinatae munus amicitiae,show thyself constant,id. ib. 4, 5, 23: Victoria nunc quoque se praestet,show itself,id. ib. 2, 169: sed ne ad illam quidem artissimam innocentiae formulam praestare nos possumus, prove ourselves innocent even according to that rule, Sen. Ira, 2, 28, 1: juris periti consultatoribus se praestabant,showed themselves accessible,Dig. 1, 2, 2.— Poet.: vel magnum praestet Achillem,should show, prove, approve himself a great Achilles,Verg. A. 11, 438.
* In partic.
* To give, offer, furnish, present, expose: alicui certam summam pecuniae,Suet. Dom. 9: cervicem, Sen. ap. Diom. p. 362 P.: caput fulminibus,to expose,Luc. 5, 770: Hiberus praestat nomen terris,id. 4, 23: anser praestat ex se pullos atque plumam,Col. 8, 13: cum senatui sententiam praestaret,gave his vote,Cic. Pis. 32, 80: terga hosti,to turn one's back to the enemy, to flee,Tac. Agr. 37: voluptatem perpetuam sapienti,to assume,Cic. Fin. 2, 27, 89.—Pass.: pueri, quibus id (biduum) praestabatur,was devoted,Quint. 1, prooem. § 7; cf.: corpus, cui omnia olim tamquam servo praestabantur, nunc tamquam domino parantur,Sen. Ep. 90, 19.—Hence, praestans, antis, P. a., pre-eminent, superior, excellent, distinguished, extraordinary.
* Of persons: omnibus praestans et ingenio et diligentiā,far surpassing all,Cic. Tusc. 1, 10, 22: usu et sapientiā praestantes,noted for their experience and wisdom,Nep. Timoth. 3, 2.—Comp.: virginibus praestantior omnibus Herse,superior to all,Ov. M. 2, 724.—Sup.: in illis artibus praestantissimus,Cic. de Or. 1, 50, 217: praestantissimi studio atque doctrinā,id. Ac. 1, 4, 17.—With gen.: o praestans animi juvenis,distinguished for courage,Verg. A. 12, 19: belli,Sil. 5, 92: armorum,Stat. Th. 1, 605: praestantissimus sapientiae,Tac. A. 6, 6.—Poet., with objectclause: quo non praestantior alter Aere ciere viros,whom no other excelled in rousing the men,Verg. A. 6, 164.
* Of things, pre-eminent, excellent, remarkable, extraordinary, distinguished: praestanti corpore Nymphae,Verg. A. 1, 71: praestanti corpore tauri,id. G. 4, 550: formā,id. A. 7, 483: naturā excellens atque praestans,Cic. N. D. 1, 20, 56: qui a te tractatus est praestanti et singulari fide,id. Fam. 3, 10, 3: praestans prudentiā in omnibus,Nep. Alc. 5, 1; Cic. Tusc. 5, 13, 38: quid praestantius mihi potuit accidere?id. Vatin. 3, 8.
* Efficacious: medicina,Plin. 13, 24, 47, § 130: usus praestantior,id. 18, 13, 34, § 126: calamus praestantior odore,id. 12, 22, 48, § 105: sucus sapore praestantissimus,id. 15, 1, 2, § 5: praestantissima auxilia,id. 27, 13, 120, § 146.
* Sup.: Praestantissimus,a title of the later emperors,Nazar. 26; Tert. Cor. Mil. 1.— Hence, adv.: praestanter, excellently, admirably (post-Aug.); sup.: praestantissime,Plin. 28, 12, 50, § 186.
Charlton T. Lewis, Charles Short, A Latin Dictionary

TLL

s. TLL
Thesaurus Linguae Latinae

TLL

s. TLL
Thesaurus Linguae Latinae

TLL

s. TLL
Thesaurus Linguae Latinae
memory