LAT

penetralis

download
JSON

Lewis Short

(adjective) : pĕnētrālis, e, penetro.
* Piercing, penetrating (ante-class.): frigus,Lucr. 1, 494: ignis,id. 1, 535: fulmineus multo penetralior ignis,id. 2, 382.
* Transf., inward, inner, internal, interior, innermost (mostly poet.): tecta,Verg. G. 1, 379: aeternumque adytis effert penetralibus ignem,id. A. 2, 297: abditi ac penetrales foci,Cic. Har. Resp. 27, 57: di Penates ... ab eo, quod penitus insideret: ex quo etiam penetrales a poëtis vocantur,id. N. D. 2, 27, 68; so, per penetrales deos,Sen. Oedip. 265; id. Phoen. 340: penetrale sacrificium dicitur, quod interiore parte sacrarii conficitur: unde et penetralia cujusque dicuntur; et penes nos, quod in potestate nostrā est,Fest. p. 250 Müll.—As subst.: pĕnētrāle, is (pĕnētral, Macr. S. 7, 1; Symm. Ep. 2, 34), n.; usually in plur.: pĕnētrālĭa, ium, the inner part, interior of any thing, esp. of a building; the inside space, an inner room (mostly poet.; not in Cic. or Caes.; cf. adytum).
* Lit.
* In gen.: penetrale urbis,Liv. 41, 20, 7: in ipsis penetralibus (Britanniae),Tac. Agr. 30: apparent Priami et veterum penetralia regum,the inner chambers,Verg. A. 2, 484: in penetralibus regum ipsorum,Vulg. Psa. 104, 30; so, penetralia alta medio tecti,Verg. A. 7, 59: magni amnis penetralia,Ov. M. 1, 574; Sil. 7, 501.
* Trop., an inner place, secret place, a secret (post-Aug.), Stat. S. 3, 5, 56: loci aperire penetralia,Quint. 6, 2, 25: auxilia ex ipsis sapientiae penetralibus petere,id. 12 prooem. § 3: animus secedit in loca pura ... Haec eloquentiae penetralia,Tac. Or. 12: penetralia animi,Ambros. in Luc. 1, 1, 12: mentis,id. ib. 1, 5, 105.—With esp. reference to the signif. sanctuary (v. supra, I. B.): ut tantum intra suum penetral existimes adorandam (philosophiam),Macr. S. 7, 1: sanctum penetral animi tui nesciunt,Symm. Ep. 2, 34. —Adv.: pĕnētrālĭter, inwardly, internally (post-class.), Ven. Vit. S. Mart. 4, 597.
* A sanctuary, esp. that of the Penates, a chapel: penetralia sunt penatium deorum sacraria,Fest. p. 208 Müll.: Capitolini Tonantis,Mart. 10, 51.
* Transf., poet., the Penates, guardian deities: huc vittas castumque refer penetrale parentum,Sil. 13, 62: avi penetralia Turni,id. 1, 668.
Charlton T. Lewis, Charles Short, A Latin Dictionary

TLL

s. TLL
Thesaurus Linguae Latinae
memory