LAT

Lewis Short

(adj.adv.) : pār, păris (collat. form of the
* Nom. fem. paris, Atta ap. Prisc. p. 764 P.—Abl. pari and pare, acc. to Charis. p. 14 P.; Prisc. p. 763 ib.; the latterpoet.—Gen. plur. usu. parĭum; parum, acc. to Plin. ap. Charis. p. 110 P.), adj. cf. Sanscr. para, another, and prae, equal (cf.: aequus, similis).
* Lit.: par est, quod in omnes aequabile est,Cic. Inv. 2, 22, 67: par et aequalis ratio,id. Or. 36, 123: aequo et pari jure cum civibus vivere,id. Off. 1, 34, 124: vita beata ... par et similis deorum,id. N. D. 2, 61, 153: est finitimus oratori poëta ac paene par,id. de Or. 1, 16, 70: pari atque eādem in laude aliquem ponere,id. Mur. 9, 21: intelleges de hoc judicium meum et horum par et unum fuisse,id. Sull. 2, 5: pares in amore atque aequales,id. Lael. 9, 32: libertate esse parem ceteris,id. Phil. 1, 14, 34: verbum Latinum (voluptas) par Graeco (ἡδονή) et idem valens, id. Fin. 2, 4, 12: pares ejusdem generis munitiones,of equal size,Caes. B. G. 7, 74: similia omnia magis visa hominibus, quam paria,Liv. 45, 43: pares similesque (affectus),Sen. Ira, 1, 19 et saep.: quod in re pari valet, valeat in hac, quae par est ... valeat aequitas, quae paribus in causis paria jura desiderat,Cic. Top. 4, 23: si ingenia omnia paria esse non possunt: jura certe paria debent esse eorum inter se, qui sunt cives in eādem re publicā,id. Rep. 1, 32, 49: necesse est eam esse naturam, ut omnia omnibus paribus paria respondeant,id. N. D. 1, 19, 50; id. Fam. 5, 2, 3: equites Ariovisti pari intervallo constiterunt,Caes. B. G. 1, 43: hi (equites), dum pari certamine res geri potuit, etc.,i. e. horsemen against horsemen,id. B. C. 1, 51.— Poet., with a respective gen. or inf.: aetatis mentisque pares,Sil. 4, 370: et cantare pares et respondere parati,Verg. E. 7, 5.
* The thing with which the comparison is made is most freq. added in the dat.: quem ego parem summis Peripateticis judico,Cic. Div. 1, 3, 5: in his omnibus par iis, quos antea commemoravi,id. Clu. 38, 107: omni illi et virtute et laude par,id. Planc. 11, 27: isti par in belligerando,id. Font. 12, 26: par anseribus,as large as,Juv. 5, 114: prodigio par,i. e. extremely rare,id. 4, 97.—In sup.: QVOIVS FORMA VIRTVTEI PARISVMA FVIT, Epit. of the Scipios,Inscr. Orell. 550: parissumi estis hibus,Plaut. Curc. 4, 2, 20.—Adverb. (colloq. and very rare): feceris par tuis ceteris factis,Plaut. Trin. 2, 2, 3.
* Transf., subst.
* In partic.
* Equal to, a match for any one in any respect: quibus ne di quidem immortales pares esse possint,Caes. B. G. 4, 7 fin.: qui pares esse nostro exercitu (dat.) non potuerint, id. ib. 1, 40, 7; cf.: ille, quod neque se parem armis existimabat, et, etc.,Sall. J. 20, 5: non sumus pares,not on an equality,Juv. 3, 104: exime hunc mihi scrupulum, cui par esse non possum,Plin. Ep. 3, 17, 2: habebo, Q. Fabi, parem, quem das, Hannibalem,an opponent, adversary,Liv. 28, 44: inter pares aemulatio,Tac. A. 2, 47: ope Palladis Tydiden Superis parem,Hor. C. 1, 6, 15.
* Equal in station or age, of the same rank, of the same age (syn. aequalis): ut coëat par Jungaturque pari,Hor. Ep. 1, 5, 25: si qua voles apte nubere, nube pari,Ov. H. 9, 32; Petr. 25, 5.—Prov.: pares vetere proverbio cum paribus facillime congregantur,i. e. birds of a feather flock together,Cic. Sen. 3, 7.
* Par est, it is fit, meet, suitable, proper, right.
* With a subject-clause (class.; syn.: oportet, aequum, justum est): amorin me an rei opsequi potius par sit,Plaut. Trin. 2, 1, 6: posterius istaec te magis par agere'st,id. Pers. 5, 2, 21: canem esse hanc par fuit,id. Curc. 1, 2, 17: par est primum ipsum esse virum bonum, tum, etc.,Cic. Lael. 22, 82: sic par est agere cum civibus,id. Off. 2, 23, 83: dubitans, quid me facere par sit,id. Att. 9, 9, 2: quicquid erit, quod me scire par sit,id. ib. 15, 17, 2: quibus (ornamentis) fretum ad consulatūs petitionem aggredi par est,id. Mur. 7, 15; id. Rab. Perd. 11, 31; cf.: ex quo intellegi par est, eos qui, etc.,id. Leg. 2, 5, 11.
* Par pari respondere, or par pro pari referre, to return like for like, of a'repartee: par pari respondet,Plaut. Truc. 5, 47; id. Merc. 3, 4, 44; id. Pers. 2, 2, 11; cf.: paria paribus respondimus,Cic. Att. 6, 1, 23: ut sit unde par pari respondeatur,id. ib. 16, 7, 6: par pro pari referto, quod eam mordeat,Ter. Eun. 3, 1, 55 Fleck., Umpfenb., cited ap. Cic. Fam. 1, 9, 19 (Bentl. ex conject. par, pari; cf. Krebs, Antibarb. p. 281, ed. 5).
* Paria facere, to equalize or balance a thing with any thing, to settle, pay (post-Aug.): cum rationibus domini paria facere,to pay.Col. 1, 8, 13; 11, 1, 24.
* Trop.: cum aliter beneficium detur, aliter reddatur, paria facere difficile est,to return like for like, to repay with the same coin,Sen. Ben. 3, 9, 2: denique debet poenas: non est quod cum illo paria faciamus, repay him, id. Ira, 3, 25, 1: nihil differamus, cotidie cum vitā paria faciamus,settle our accounts with life,id. Ep. 101, 7; Plin. 2, 86, 88, § 202; so, parem rationem facere,Sen. Ep. 19, 10.
* Ludere par impar, to play at even and odd, Hor. S. 2, 3, 248: August. ap. Suet. Aug. 71 fin.
* Ex pari, adverb., in an equal manner, on an equal footing (post-Aug.): sapiens cum diis ex pari vivit,Sen. Ep. 59, 14.
* Pār, păris, m., a companion, comrade, mate, spouse: plebs venit, et adcumbit cum pare quisque suo,Ov. F. 3, 526: jungi cum pare suā,id. ib. 3, 193: edicere est ausus cum illo suo pari, quem omnibus vitiis superare cupiebat, ut, etc.,Cic. Pis. 8, 18.—Esp., a table companion, = όμόκλινος: atque ibi opulentus tibi par forte obvenerit,Plaut. Trin. 2, 4, 68 Brix ad loc.: cedo parem quem pepigi,id. Pers. 5, 1, 15 (v. also I. A. γ. supra).
* Pār, păris, n., a pair: gladiatorum par nobilissimum,Cic. Opt. Gen. Or. 6, 17: ecce tibi geminum in scelere par,id. Phil. 11, 1, 2: par nobile fratrum,Hor. S. 2, 3, 243: par columbarum,Ov. M. 13, 833: par mularum,Gai. Inst. 3, 212: par oculorum,Suet. Rhet. 5: tria aut quatuor paria amicorum,Cic. Lael. 4, 15: scyphorum paria complura,Cic. Verr. 2, 2, 19, § 47: paria (gladiatorum) ordinaria et postulaticia,Sen. Ep. 7, 3: pocula oleaginea paria duo, Lab. Dig. 32, 1, 30. Hence, adv.: părĭter, equally, in an equal degree, in like manner, as well.
* In gen.: dispartiantur patris bona pariter, Afran. ap. Non. 375, 1: ut nostra in amicos benevolentia illorum erga nos benevolentiae pariter aequaliterque respondeat,Cic. Lael. 16, 56: laetamur amicorum laetitiā aeque atque nostrā, et pariter dolemus angoribus,id. Fin. 1, 20, 65: caritate non pariter omnes egemus,id. Off. 2, 8, 30: ut pariter extrema terminentur,id. Or. 12, 38; Phaedr. 5, 2, 10: et gustandi et pariter tangendi magna judicia sunt,Cic. N. D. 2, 58, 146: nulla pro sociā obtinet, pariter omnes viles sunt,id. ib. 80, 7; Quint. 9, 3, 102: cuncta pariter Romanis adversa,Tac. A. 1, 64: tantumdem est; feriunt pariter,all the same, nevertheless,Juv. 3, 298.
* With cum: Siculi mecum pariter moleste ferent,Cic. Verr. 2, 5, 67, § 173: pariter nobiscum progredi,Auct. Her. 3, 1, 1; Verg. A. 1, 572.
* In partic.
* With et ... et: pariterque et ad se tuendum et ad hostem petendum,Liv. 31, 35: pariter et habitus et nomina edocebuntur,Quint. 1, 1, 25; Ov. M. 11, 556.—(ε) With dat. (in late poets, and once in Liv.): pariter ultimae (gentes) propinquis, imperio parerent,the remotest as well as the nearest,Liv. 38, 16; Stat. Th. 5, 121; Claud. Rapt. Pros. 1, 166.—* (ζ) With qualis: pariter suades, qualis es,Plaut. Rud. 3, 6, 37.
* Like simul, of equality in time or in association, at the same time, together: nam plura castella Pompeius pariter, distinendae manūs causā, tentaverat,at the same time, together,Caes. B. C. 3, 52: pariter decurrere,Liv. 22, 4, 6: ut pariter et socii rem inciperent,id. 3, 22, 6; 10, 5, 7; 26, 48 fin.; cf.: plura simul invadimus, si aut tam infirma sunt, ut pariter impelli possint, aut, etc.,Quint. 5, 13, 11; so, pariter multos invadere,id. 5, 7, 5: pariter ire,id. 1, 1, 14; 1, 12, 4; Tac. H. 4. 56; Plin. 26, 8, 40, § 66.
* With cum (so commonly in Cic.): conchyliis omnibus contingere, ut cum lunā pariter crescant pariterque decrescant,Cic. Div. 2, 14, 33; cf. id. de Or. 3, 3, 10: studia doctrinae pariter cum aetate crescunt,id. Sen. 14, 50: pariter cum vitā sensus amittitur,id. Tusc. 1, 11, 24: equites pariter cum occasu solis expeditos educit,Sall. J. 68, 2; 77, 1; 106, 5: pariter cum collegā,Liv. 10, 21, 14; 27, 17, 6.
* In order to give greater vivacity to the expression, reduplicated: pariter ... pariter, as soon as (poet. and in post-Aug prose): hanc pariter vidit, pariter Calydo nius heros Optavit,Ov. M. 8, 324; Plin. Ep. 8, 23 fin.
* In like manner, likewise, also: pariterque oppidani agere,Sall. J. 60, 1: postquam pariter nymphas incedere vidit,Ov. M. 2, 445.
Charlton T. Lewis, Charles Short, A Latin Dictionary

TLL

s. TLL
Thesaurus Linguae Latinae
memory