LAT

Lewis Short

(verb) : păcisco, ĕre, 3, and
* A. [collat. form of dep. paciscor, q. v.], to agree, contract, bargain, covenant (class. only in perf. part. pass.): id quoque paciscunt, Naev. ap. Non. 474, 17: paciscit, obsides ut reddant,id. ib. 18.—Hence, pactus, a, um, in pass. signif., agreed upon, settled, determined, covenanted, stipulated (class.).
* In gen.: pactum pretium,Cic. Off. 3, 29, 107: pacta praemia,id. Q. Fr. 3, 3, 2: dies,id. Cat. 1, 9, 24: merces,Hor. C. 3, 3, 22: foedus,Cic. Sest. 14, 33: cum hoste pactae induciae,id. Off. 1, 10, 33.—In the abl. absol.: quidam pacto inter se ut victorem res sequeretur, ferro decreverunt,by agreement,Liv. 28, 21, 5; Sil. 14, 97.
* In partic., betrothed: haec tibi pacta'st Callicli filia,Plaut. Trin. 5, 2, 59: cujus filio pacta est Artavasdis filia,Cic. Att. 5, 21, 2: alii pacta puella,Tac. A. 1, 55: Turnus, cui pacta Lavinia fuerat,Liv. 1, 2: conjux,Verg. A. 10, 722.—Hence, as subst.
* Pacta, ae, f., a betrothed woman: gremiis abducere pactas,Verg. A. 10, 79: pacta ejus, Menelai filia,Vell. 1, 1, 3; Juv. 6, 200.
* Pactus, i, m., a betrothed husband, a man engaged or promised in marriage: proles Amissum didicere patrem, Marpissaque pactum,Stat. Th. 3, 172.
* Pactum, i, n., an agreement, covenant, contract, stipulation, compact, pact (cf.: conventio, pactio, obligatio): pactum est, quod inter aliquos convenit,Cic. Inv. 2, 22, 68; cf. Auct. Her. 2, 13, 20: pacta et promissa semperne servanda sint,Cic. Off. 3, 24, 92: mansit in condicione atque pacto,Cic. Verr. 1, 6, 16: pacti et conventi formula,id. Caecin. 18, 51; cf.: ex pacto et convento,id. Att. 6, 3, 1: pacta conventaque,Sen. Ben. 3, 15, 1: stare pacto,Liv. 9, 11: pactum violans,Vulg. Mal. 2, 10 et saep.—Hence (eccl. Lat.), the covenant of God: dereliquerunt pactum Domini,Vulg. Deut. 29, 25; id. 3 Reg. 11, 11; id. 2 Par. 6, 14.—Poet.: sacrum,i. e. a marriagecontract,Val. Fl. 8, 401; cf. Juv. 6, 25.
* Transf., in gen., abl. pacto (like ratione and modo), manner, way, means (class.): percontat Aeneas, quo pacto Troiam urbem liquerit,Naev. Bell. Pun. 2, 1: si non fecero ei male aliquo pacto,Plaut. Bacch. 3, 6, 27; id. Am. prol. 137: nescio quo pacto semper hoc fit,how,Cic. Mur. 21, 43; id. Quint. 17: non tacebo umquam alio pacto, nisi, etc.,Plaut. Rud. 5, 3, 46: aliquo pacto verba his dabo,Ter. Heaut. 4, 4, 13: quoquo pacto tacito est opus,id. Ad. 3, 2, 44: si nullo alio pacto, id. Phorm. 2, 1, 71: alio pacto docere,Cic. Inv. 1, 21, 30: fieri nullo pacto potest, ut, etc.,id. Fin. 1, 8, 27; Ter. And. 1, 5, 12: servi mei si me isto pacto metuerent,Cic. Cat. 1, 7, 17; Hor. Ep. 1, 6, 10; 1, 8, 13: hoc pacto,Verg. G. 2, 248.
Charlton T. Lewis, Charles Short, A Latin Dictionary
memory