(adj.adv.) : ōtĭōsus, a, um, adj.otium
* At leisure, unoccupied, disengaged, unemployed, idle (class.; cf. feriatus, immunis; opp. negotiosus).
* Of persons.
* In gen.: nimis otiosum te arbitror hominem esse,Plaut. Truc. 1, 2, 34; 40: quamvis etiam maneo otiosus hic,Ter. Ad. 2, 4, 15: cum essem otiosus domi,Cic. Brut. 3, 10: rebus humanis aliquos otiosos deos praeficere,id. N. D. 3, 39, 93.
* Of inanim. and abstr. things, at leisure, free, idle, unemployed: otioso in otio animus nescit, quid velit, Enn. ap. Gell. 19, 10, 12 (Trag. v. 256 Vahl.): ego, cui fuerit ne otium quidem umquam otiosum,Cic. Planc. 27, 66: pecuniae, idle, unemployed (opp. occupatus), Plin. Ep. 10, 62, 1: senectus,Cic. Sen. 14, 49: his supplicationum otiosis diebus,id. Q. Fr. 3, 8, 3: quid quiete otiosius animi,Sen. Ira, 2, 13, 4.
* Without official employment, free from public affairs: quo in studio hominum quoque ingeniosissimorum otiosissimorumque totas aetates videmus esse contritas,Cic. de Or. 1, 51, 219: quem locum nos otiosi convertimus,in an interval of leisure,id. Div. 2, 30, 63: Graeculum se atque otiosum putari maluit,id. Sest. 51, 110: numquam se minus otiosum esse, quam cum otiosus, that he was never less at leisure than whenfree from official business, Cato ap. Cic. Off. 3, 1, 1: cum a te tua promissa flagitabam, ad urbem te otiosissimum esse arbitrabar,Cic. Fam. 3, 11, 3: cum otiosus stilum prehenderat,id. Brut. 24, 93.
* Subst.: ōtĭōsus, i, m., a private person, one not in official life: et facilior et tutior vita est otiosorum,Cic. Off. 1, 21, 70: otioso vero et nihil agenti privato, ... quando imperium senatus dedit?id. Phil. 11, 8, 20.
* Without excitement, quiet, passionless, calm, tranquil: etiam istos, quibus odio est otium, quietissimos atque otiosissimos reddam,Cic. Agr. 2, 37, 102: vide ut otiosus it,Ter. Eun. 5, 3, 10; Cic. Fam. 9, 25, 3.
* Of style, tedious, dull: (Cicero) lentus est in principiis, longus in narrationibus, otiosus circa excessus,Tac. Or. 22.
* That has leisure for any thing; with gen.: studiorum otiosi, Plin. H. N. praef. § 6.—Hence
* Non-combatants, civilians: crudeliter enim otiosis minabantur,Cic. Fam. 9, 6, 3 (B. and K. otiosissimi): militare nomen grave inter otiosos,Tac. Agr. 40.
* Transf.
* Idle, useless, unprofitable, superfluous (cf.: ignavus, iners, desidiosus): sententiae,Quint. 1, 1, 35: sermo,id. 8, 2, 19: otiosissimae occupationes,Plin. Ep. 9, 6, 4; so, otiosum est persequi singula,Lact. 2, 4, 28; cf. Min. Fel. 23, 1.
* Lit., at leisure, at ease, without occupation: vivere,Cic. Off. 3, 26, 97: inambulare in foro,Liv. 23, 7 fin.: sequi,Plaut. Mil. 4, 6, 8: ire,id. Ep. 5, 1, 21: magnast res, quam ego tecum otiose, si otiumst, cupio loqui,id. Aul. 4, 10, 41.
* Transf.
* Calmly, quietly, without haste, gently, gradually: ambula ergo cito. Sy. Immo otiose, Plaut. Ps. 4, 1, 14; cf. id. Truc. 1, 2, 66 (opp. to properare): bene et otiose percoquere,Cato, R. R. 76 fin.: contemplari unumquodque otiose et considerare coepit,Cic. Verr. 2, 4, 15, § 33: quaerere,id. Fin. 4, 13, 22: segniter, otiose, neglegenter, contumaciter omnia agere,Liv. 2, 57.
* Free from fear, quietly, fearlessly: ademptum tibi jam faxo omnem metum, in aurem utramvis otiose ut dormias,Ter. Heaut. 2, 3, 100.

s. TLL