Lewis Short
ob-jurgo (old form objūrĭgo, Plaut. Trin. 1, 2, 30; 32), āvi, ātum, 1 (
* Part. pass. objurgatus, as a dep. in the act. signif.: Hirrius Curionem non mediocriter objurgatus, Cael. ap. Cic. Fam. 8, 9, 1), v. a., to chide, scold, blame, rebuke, reprove (freq. and class.; syn.: increpo, improbo, vitupero); constr. usually with acc. of the person or thing; post-class. also with dat.
* In gen.: objurgat is, qui id facit (i. e. jurgat) juste,Varr. L. L. 7, § 93 Müll.: Menelaus me objurgat, Enn. ap. Rufin. Fig. (Trag. v. 264 Vahl.): quod Chrysalus med objurgavit plurimis verbis malis,Plaut. Bacch. 4, 9, 97: hanc,id. Trin. 2, 2, 74: objurgavit M. Caelium, sicut neminem umquam parens,Cic. Cael. 11, 25: monendi amici saepe sunt et objurgandi,id. Lael. 24, 88; 90: ne, in quo te objurgem, id ipsum videar imitari,id. Fam. 3, 8, 6: aliquem molli bracchio de aliquā re,moderately,id. Att. 2, 1, 6: cum objurgarer, quod nimiā laetitiā paene desiperem,id. Fam. 2, 9, 2.—With an abstract object: Caesar meam in rogando verecundiam objurgavit,Cic. Q. Fr. 3, 1, 3, § 10; 3, 1, 2, § 5: si objurgaret populi segnitiem,Quint. 6, 5, 8: fatum,Sen. Ep. 93, 1: naturam,id. ib. 107, 9.—Absol.: recte objurgat,Plaut. Curc. 1, 3, 15: sic objurgant, quasi oderint, Quint. 2, 2, 7: cum objurgamus, maledicimus,id. 3, 4, 3.
* With dat.: objurgo filium veteres dicebant; nos, objurgo filio, ut Graeci (sc. ἐπιτιμᾶν τινι), Diom. p. 305 P.: objurgavi eos,Vulg. 2 Esdr. 13, 25.—With double acc.: objurgare haec me,Plaut. Merc. 1, 1, 46.
* Transf. *
* To dissuade or deter one from any thing, by means of reproof: objurgans me a peccatis,Plaut. Trin. 3, 2, 54.
* To urge in a tone of reproof, to exhort earnestly: quā (epistulā) me objurgas, ut firmior sim,Cic. Att. 3, 15, 1.
* Objurgare aliquem aliquā re, to punish, chastise, correct a person with any thing, = ferire, plectere (postAug.): colaphis objurgare puerum,Petr. 34: verberibus,Sen. Ira, 3, 12, 6: flagris,Suet. Oth. 2: ferulis,id. Calig. 20: soleā rubrā,Pers. 5, 169: sestertio centies objurgatus, punished, i. e. fined, Sen. Ben. 4, 36, 2.
Charlton T. Lewis, Charles Short, A Latin Dictionary