LAT

Lewis Short

(verb) : mŏnĕo, ŭi, ĭtum, 2 (
* Inf. pres. pass. monerier, Plaut. Capt. 2, 3, 36; perf. subj. moneris pro monueris, Pac. ap. Non. 507, 24 sq.; cf. Trag. Rel. p. 66 Rib.; likewise: di monerint meliora, Pac. ap. Non. l. l. p. 74 Rib.), causative from the root men; whence memini, q. v., mens, mentio; lit. to cause to think.
* Lit., to remind, put in mind of, bring to one's recollection; to admonish, advise, warn, instruct, teach (syn.: hortor, suadeo, doceo): bene mones; tute ipse cunctas, Enn. ap. Non. 469, 25 (Com. v. 3 Vahl.): ea (auctoritas) adhibeatur ad monendum non modo aperte, sed etiam acriter,Cic. Lael. 13, 44: melius nos Zenonis praecepta monent,Juv. 15, 107.
* Aliquem de re: oro, ut Terentiam moneatis de testamento,Cic. Att. 11, 16, 5; id. Q. Fr. 2, 3, 6.
* Transf. (mostly poet. and in post-Aug. prose).
* Aliquem alicujus rei (post-Aug., and only in Tac.; cf.: admoneo, commonefacio): Caecina milites temporis ac necessitatis monet,Tac. A. 1, 67 Nipperd. ad loc.: Plancinam Augusta monuit Agrippinam insectandi,id. ib. 2, 43.— (ε) With ut, ne, or the simple subj.: monere te atque hortari, ut in rem publicam incumberes,Cic. Fam. 10, 1, 2: monet ut suspiciones vitet,Caes. B. G. 1, 20: moneo, praedico, ante denuntio, abstineant, manus Cic. Verr. 1, 12, 36: moneo obtestorque ut, etc.,Sall. J. 10, 3; 49, 2; id. H. 4, 61, 23: vos, ne amittatis, etc.,id. J. 31, 25: Macedonas monebat, ne multitudine hostium ... moverentur,Just. 11, 13: quamquam edicto monuisset ne quis quietem ejus interrumperet,Tac. A. 4, 67 init.—(ξ) With an object- or rel.-clause: (Caesar) monuit ejus diei victoriam in earum cohortium virtute constare,Caes. B. C. 3, 89, 4: moneret rationem frumenti esse habendam,Hirt. B. G. 8, 34: Cerealis propinquos monebat fortunam belli mutare, etc.,Tac. H. 5, 24: Arminius colligi suos et propinquare silvis monitos vertit,id. A. 1, 63: ultro struebantur qui monerent perfugere ad Germaniae exercitus,id. ib. 4, 67 fin.: Radamistum obpugnationem celerare,id. ib. 12, 46; 13, 37; 16, 11; id. H. 4, 33: si te unum illud monuerimus, artem sine assiduitate dicendi non multum juvare,Auct. Her. 1, 1, 1: moneo, quid facto opus sit,Ter. Ad. 3, 4, 65: res monet cavere, consultare,Sall. C. 52, 3: alio properare tempus monet,id. J. 19, 2.—Pass.: cum Nicanorem insidiari Piraeo a Dercillo moneretur,Nep. Phoc. 2, 4.
* Of inanim. and abstr. subjects: res ipsa monebat tempus esse,Cic. Att. 10, 8, 1: (sol) caecos instare tumultus Saepe monet,Verg. G. 1, 464: immortalia ne speres, monet annus,Hor. C. 4, 7, 7: natura monet festinare,Plin. 18, 25, 60, § 227: ut monet ira,Sall. H. 2, 41, 8: ratio ipsa monet amicitias comparare,Cic. Fin. 1, 20, 66.
* Without the accessory notion of reminding or admonishing, in gen., to teach, instruct, tell, inform, point out; also, to announce, predict, foretell: tu vatem, tu diva, mone,instruct thy bard,Verg. A. 7, 42: velut divinitus mente monitā,Liv. 26, 19: hoc moneas precor,Ov. F. 4, 247: amici somnio monitus,Suet. Aug. 91: reddebant parvuli, quae monebantur,what they were taught,Plin. Pan. 26: vates Helenus cum multa horrenda moneret,announced, foretold,Verg. A. 3, 712; cf.: ante sinistra cavā monuisset ab ilice cornix, etc.,id. E. 9, 15: quid augurales alites vel cantus monerent,Amm. 28, 1: recte monemur, causas non utique ab ultimo esse repetendas,Quint. 5, 10, 83.
* To punish, chastise (only in Tacitus): puerili verbere moneri,Tac. A. 5, 9.
Charlton T. Lewis, Charles Short, A Latin Dictionary

TLL

s. TLL
Thesaurus Linguae Latinae
memory