lŏquor, cātus (quūtus), lŏqui (
* Inf. loquier, Naev. ap. Gell. 1, 24, 2), v. dep. n. and a. [Sanscr. lap-, to talk, whisper; Gr. λακ-, ἔλακον, λάσκω], to speak, talk, say (in the lang. of common life, in the tone of conversation; cf. Quint. 9, 4, 10; 11, 3, 45).
* Lit.
* Neutr.: mitte male loqui,Ter. And. 5, 3, 2: Scipio mihi sane bene et loqui videtur et dicere,Cic. Brut. 58, 212; id. Or. 32, 113: magistratum legem esse loquentem; legem autem mutum magistratum,id. Leg. 3, 1, 2: male ... vere ac libere,id. Rosc. Am. 48, 140: cum loquimur terni, nihil flagitii dicimus,id. Fam. 9, 22, 3: quid tu, Epicure? loquere,id. Ac. 2, 39, 123: pure et Latine,id. de Or. 1, 32, 144; id. Fin. 2, 4, 14; 2, 5, 15: aliud esse Latine, aliud grammatice loqui,Quint. 1, 6, 27: Latine atque emendate,id. 8, 1, 2: aliā linguā,Cic. de Or. 2, 14, 61: pro aliquo,id. Att. 3, 1: apud aliquem,before any one,id. Fin. 2, 22, 74; so, adversum aliquem,before any one,Ter. And. 1, 5, 30: secum,Cic. Off. 3, 1, 1: cum aliquo,Ov. M. 6, 205: bene de aliquo,Sen. Contr. 2, 9, 63: secus de aliquo,Tac. A. 2, 50: male de aliquo,Vulg. Sirach, 8, 5; Capitol. Alb. 2: de me male,Suet. Aug. 51 fin.
* Transf.
* Act.
* To speak out, to say, tell, talk about, mention, utter, name: loquere tuum mihi nomen,Plaut. Men. 5, 9, 7; id. Aul. 2, 1, 15: deliramenta,id. Am. 2, 2, 64: quas tu mulieres quos tu parasitos loquere,id. Men. 2, 2, 47: si quid tu in illum bene voles loqui, id loqui licebit,id. Most. 1, 3, 83: adfirmat nihil a se cuiquam de te secus esse dictum,Cic. Att. 1, 19, 11: horribile est, quae loquantur,id. ib. 14, 4, 1: pugnantia,id. Tusc. 1, 7, 13: ne singulas loquar urbes,mention,Liv. 5, 54, 5: quid turres loquar,id. 5, 5, 6: quid ego legem loquar?id. 3, 11, 13: quid loquar marmora, etc.,Sen. Ep. 90, 25: proelia,Hor. C. 4, 15, 1: aliquem absentem,Ov. Tr. 3, 3, 17.
* To talk of, speak about, to have ever on one's lips: Dolabella merum bellum loquitur,Cic. Fam. 9, 13, 8: ne semper Curios et Luscinos loquamur,id. Par. 6, 50: multi etiam Catilinam atque illa portenta loquebantur,id. Mil. 23, 63: nil nisi classes loquens et exitus,id. Att. 9, 2, 3: qui de magnis majora loquuntur,Juv. 4, 17.
* Loquuntur, they say, it is said, they talk of, the talk is of: hic mera scelera loquuntur,Cic. Att. 9, 13, 1; Cic. Verr. 2, 5, 30, § 78: eodem die vulgo loquebantur Antonium mansurum esse Casilini,id. Att. 16, 10, 1: omnia magna loquens,Hor. S. 1, 3, 13: dare aliquem famae loquendum,Mart. 5, 25, 5: Juppiter, hospitibus nam te dare jura loquuntur,Verg. A. 1, 731: de damnatione ferventer loqui est coeptum, Cael. ap. Cic. Fam. 8, 8.
* To speak, declare, show, indicate or express clearly: oculi nimis arguti quemadmodum animo affecti simus, loquuntur,Cic. Leg. 1, 9, 27: res loquitur ipsa, judices, quae semper valet plurimum,id. Mil. 20, 53: haec ipsae res loquuntur,Tert. de Pud. 5: ut fama loquitur,Vell. 2, 93, 3: cum chartā dextra locuta est,has written upon it,Ov. H. 18, 20: volucres mea fata loquentur,Stat. Th. 8, 181; Luc. 6, 617: rescriptum divi Marci sic loquitur, quasi, etc.,Dig. 2, 14, 10.
* Poet., to rustle, murmur: pini loquentes,Verg. E. 8, 22; Cat. 4, 11: mollia discordi strepitu virgulta loquuntur, Petr. poët. Sat. 120, 73.

s. TLL