(adj.adv.) : in-cŏlŭmis, e (
* Abl. sing. regularly incolumi; incolume, Pomp. and Cic. ap. Charis. p. 108 P.), adj., unimpaired, uninjured, in good condition, still alive, safe, sound, entire, whole (class. and freq.; syn.: salvus, intactus, integer): urbem et cives integros incolumesque servavi,Cic. Cat. 3, 10 fin.: salvum atque incolumem exercitum transducere,Caes. B. C. 2, 32, 12; cf. id. ib. 1, 72, 3; Cic. Fin. 4, 8, 19: ut haec retinere per populum Romanum incolumia ac salva possimus, id. Div. ap. Caccil. 22, 72: ut salvae et incolumes sint civitates,id. Inv. 2, 56, 169: valeant cives mei: sint incolumes, sint florentes, sint beati,id. Mil. 34, 93: aliquem in omni honore incolumem habere,id. Sull. 21, 61; id. Rosc. Am. 47, 136: sortium beneficio se esse incolumem,Caes. B. G. 1, 53 fin.: incolumes ad unum omnes in castra perveniunt,id. ib. 6, 40, 4: quo stante et incolume, Cic. Fragm. ap. Charis. p. 108 P.; cf.: incolume illo, Pomp. Fragm. ib.: omnibus navibus ad unam incolumibus milites exposuit,Caes. B. C. 3, 6 fin.: ita ut sit data Incolumem (dotem) sistere ei,Plaut. Trin. 3, 3, 15: argentum hoc actutum incolume redigam,id. Pers. 2, 5, 23: (arx) incolumis atque intacta,Cic. Rep. 2, 6: incolumes non redeunt genae,Hor. C. 4, 10, 8: nulla incolumi relicta re,Liv. 5, 14, 7: aedes,Dig. 39, 2, 13. — With ab: a calamitate judicii,Cic. Planc. 5, 12: audacia,unshaken, unsubdued,Amm. 16, 5, 14.—Comp.: deteriores sunt incolumiores, Quadrig. ap. Gell. 17, 2, 16.—Sup. and adv. do not occur.

s. TLL