LAT

Lewis Short

hŏmo (noun Comm) : (archaic form hemonem hominem dicebant, Paul. ex Fest. p. 100 Müll.; cf. humanus
* Init., and nēmo, from nĕ-hĕmo: homōnem, Enn. ap. Prisc. p. 683 P. = Ann. v. 141 Vahl.: hŏmōnes,Naev. 1, 1), comm. root in humus, Gr. χαμαί; cf. Germ. -gam in Bräutigam; O. H. Germ. gomo; Goth. guma; Old Engl. goom; Engl. groom; cf. also Gr. ἐπιχθόνιοι; Hebr. Adam, a human being, man.
* Lit.
* In gen.: animal hoc providum, sagax, multiplex, acutum, memor, plenum rationis et consilii quem vocamus hominem, praeclara quadam condicione generatum esse a summo deo, etc.,Cic. Leg. 1, 7, 22; cf., on the natural history of man,Plin. 7 praef. sq.; § 5 sq.: decem hominibus vitam eripis, indictā causā, Cato ap. Gell. 13, 25 (24), 12: dum quidem unus homo Romanus toga superescit, Enn. ap. Fest. p. 302 Müll. (Ann. v. 486 Vahl.); cf.: unus homo nobis cunctando restituit rem, id. ap. Macr. S. 6, 1 (Ann. v. 313 ib.): navus repertus homo Graio patre Graius homo rex, id. ap. Fest. p. 169 Müll. (Ann. v. 183 ib.): homo jam grandior,Ter. Phorm. 2, 3, 15: homo amicus nobis ... homo antiqua virtute ac fide,id. Ad. 3, 3, 86 sq.; cf.: bonus homo et nobis amicus,Cic. Fam. 16, 18 fin.: quid est, quod homo masculus lubentius videre debeat bella uxore? Varr. ap. Non. 248, 16: infelix,Plaut. Am. 1, 1, 169: homo omni doctrina eruditus,Cic. Fin. 1, 5, 13; cf.: homo summā prudentiā, multā etiam doctrinā,id. Fam. 3, 7, 5: de hujus hominis (i. e. Pompei) felicitate, etc.,id. de Imp. Pomp. 16, 47: iners atque inutilis,id. Off. 3, 6, 31; cf.: contemptus et abjectus,id. Agr. 2, 34, 93: insulsus,id. Tusc. 1, 8, 15; cf. also: hominum homo stultissime,Ter. Ad. 2, 2, 10: quid hoc homine faciatis?Cic. Verr. 2, 1, 16, § 42: consulere generi hominum,the human race, mankind,id. Rep. 3, 12: genus hominum,id. ib. 2, 26; id. de Or. 1, 9, 36; Hor. Ep. 2, 1, 7 et saep. (more freq., genus humanum; v. humanus and genus); cf.: natura hominem conciliat homini ... hominum coetus et celebrationes,Cic. Off. 1, 4, 12: placet Stoicis, quae in terris gignantur, ad usum hominum omnia creari, homines autem hominum causa esse generatos,id. ib. 1, 7, 22: homines plurimum hominibus et prosunt et obsunt,id. ib. 2, 5, 17: is dictus popularibus olim, Qui tum vivebant homines, Enn. ap. Cic. Brut. 15, 58 (Ann. v. 308 Vahl.): homines Romani,Cic. de Imp. Pomp. 14, 41: lege conciliati homines cum dis putandi sunt,id. Leg. 1, 7, 23: pro deum atque hominum fidem!Plaut. Curc. 5, 3, 16 et saep.: divumque hominumque pater, Enn. ap. Varr. L. L. 5, § 65 Müll. (Ann. v. 566 Vahl.); so, id. ap. Cic. N. D. 2, 2, 4 (Ann. v. 567) and ap. Gell. 12, 4 (Ann. v. 254); but homo, sing., is used of the human race, mankind (= homines, genus humanum), when it has no predicate joined with it: qua haud scio an quidquam melius sit homini datum,Cic. Lael. 6, 20; 3, 11: taces, Monstrum hominis?Ter. Eun. 4, 4, 29; cf.: odium illud hominis impuri,Cic. Fam. 12, 1, 1: quid hoc sit hominis?Plaut. Am. 2, 1, 26; cf.: quid illuc hominus est?Ter. Eun. 5, 1, 17; in addresses: nisi caves tu homo, etc.,id. Heaut. 5, 3, 1: tu homo adigis me ad insaniam,id. Ad. 1, 2, 31.—In apposition: mares homines,Plaut. Poen. 5, 5, 32: amanti homini adulescenti,id. Trin. 1, 2, 94; cf.: filius homo adulescens,Ter. Phorm. 5, 8, 52; v. adulescens: verberare hominem senem,id. Ad. 4, 2, 23: servom hominem,id. Phorm. 2, 1, 62: oculi hominis histrionis,Cic. de Or. 2, 46, 193: nemo homo,Plaut. Pers. 2, 2, 29; cf.: ut homo nemo velit nisi hominis similis esse,Cic. N. D. 1, 28, 78; v. nemo. —Of females: mater, cujus ea stultitia est, ut eam nemo hominem appellare possit,Cic. Clu. 70, 199: quae (Io) bos ex homine est,Ov. F. 5, 620; Juv. 6, 284: dulcissimum ab hominis camelinum lac,Plin. 28, 9, 33, § 123: homines feminae (opp. mares homines), Aug. Civ. Dei, 3, 3.
* Transf., esp. in familiar lang., the man, the fellow, instead of the pron. he, his, him: haben argentum ab homine?Plaut. Ps. 4, 7, 65: ibi homo coepit me obsecrare, ut, etc.,Ter. Eun. 2, 2, 30: itast homo,id. Ad. 1, 2, 63: dixit, se senatui roganti de Marcello ne hominis quidem causa negaturum,Cic. Fam. 4, 4, 3: ei medico imperasti, ut venas hominis incideret,id. Pis. 34, 83: tantum esse in homine sceleris,id. Sest. 9, 22 Halm.; 41, 89; Cic. Verr. 2, 4, 27, § 62: persuasit homini,Nep. Dat. 10, 3: aut insanit homo aut versus facit,Hor. S. 2, 7, 117: agnoscit hominem Caesar,Phaedr. 2, 5, 19 Burm. ad loc.; al.
* In partic.
* Ut homo est, ita morem geras, Ter. Ad. 3, 3, 77 (but in Plaut. Most. 3, 2, 36 spurious, v. Ritschl ad h. l.).
* Homines, dum docent, discunt, Sen. Ep. 7, 8 fin.
* Aiunt homines plus in alieno negotio videre quam in suo, the lookers-on see farther in the game than the players, id. ib. 109, 16.
* Homo nulli coloris, neither fish nor flesh, Plaut. Ps. 4, 7, 99.
* Homo sum; humani nihil a me alienum puto, Ter. Heaut. 1, 1, 25; cf.: homo ego sum, homo tu es,Plaut. Trin. 2, 4, 46.
* Lupus homo homini, non homo, quom qualis sit non novit, Plaut. As. 2, 4, 88.
* Pregn., in a good or a bad sense.
* In a good sense (cf. vir), a man, as a reasonable or moral being: homo es, qui me emunxisti mucidum,Plaut. Ep. 3, 4, 57: si homo esset, eum potius legeret,Cic. Att. 2, 2, 2: nox te expolivit hominemque reddidit,id. de Or. 2, 10, 40: si vis homo esse,id. Att. 4, 15, 2: homines visi sumus,id. ib. 13, 52, 2: nos quod simus, quod habeamus, quod homines existimemur, id omne abs te habere,id. Fam. 7, 29, 1: si tu sis homo,Ter. Ad. 5, 8, 11: et tu illum tuom, si esses homo, sineres, etc.,if you had a man's sense,id. ib. 1, 2, 27: exuens hominem ex homine,Cic. Fin. 5, 12, 35: cum Socrates Alcibiadi persuasisset, eum nihil hominis esse, that he was nothing of a man (i. e. in no respect such as a man should be), id. Tusc. 3, 32, 77: (Nero) dicebat se quasi hominem tandem habitare coepisse,like a human being,Suet. Ner. 31: me hominem inter homines voluit esse,Petr. 39.
* In opp. to a woman, a man (anteand post-class., and very rare): mi homo et mea mulier, vos saluto,Plaut. Cist. 4, 2, 57; Lact. 2, 12; Dig. 48, 19, 38.—*
* In milit. lang., homines, opp. to cavalry, foot-soldiers, infantry: capti homines equitesque producebantur,Caes. B. C. 2, 39, 5; cf. vir.
* Homo novus, v. novus.
* Bodies, corpses: jam pigritia singulos sepeliendi promisce acervatos cumulos hominum urebant,Liv. 5, 48, 3.
* Particular phrases.
* Paucorum hominum esse, to have but few intimates, be choice in one's company: (Maecenas) paucorum hominum et mentis bene sanae. Hor. S. 1, 9, 44: homo est Perpaucorum hominum,Ter. Eun. 3, 1, 19.— Hence, comically, of the favorite but rare fish, acipenser: Scipio vide, quid agas: acipenser iste paucorum hominum est, Cic. Fragm. ap. Macr. S. 2, 12 (see the anecdote in connection).
* Inter homines esse (agere).
* To be among the living, to be alive, to live (very rare): Hercules numquam abiisset ad deos, nisi cum inter homines esset, eam sibi viam munivisset,Cic. Tusc. 1, 14, 32: inter homines esse desinere,i. e. to die,Dig. 31, 1, 59; so, agere inter homines desinere,Tac. A. 15, 74 fin.: ab hominibus ereptus est,Dig. 31, 1, 58.
* To see the world, be among men: iste homo qui numquam inter homines fuerit,Cic. Rosc. Am. 28, 76.
* Hic homo, this man, = I, myself (ante-class. and poet.): hunc hominem velles si tradere,Hor. S. 1, 9, 47: solus hic homo est, qui sciat, etc.,Plaut. Curc. 2, 1, 33: tibi verba, huic homini verbera,Ter. Heaut. 2, 2, 114 (cf. hic, G.).
Charlton T. Lewis, Charles Short, A Latin Dictionary

TLL

s. TLL
Thesaurus Linguae Latinae
memory