Lewis Short
gens (noun F) : root GEN, gigno, that which belongs together by birth or descent
* A race or clan, embracing several families united together by a common name and by certain religious rites; orig. only patrician, but, after the granting of the connubium between patricians and plebeians, also plebeian (syn.: familia, stirps, genus; natio, populus).
* Lit.: Sulla gentis patriciae (sc. Corneliae) nobilis fuit, familia prope jam exstincta majorum ignaviā,Sall. J. 95, 3: vera decora, non communiter modo Corneliae gentis, sed proprie familiae suae,Liv. 38, 58, 3: L. Tarquitius patriciae gentis,id. 3, 27, 1: apud P. Sestium patriciae gentis virum,id. 3, 33, 9; 6, 11, 2: cum Marcelli ab liberti filio stirpe, Claudii patricii ejusdem hominis hereditatem, gente ad se rediisse dicerent,Cic. de Or. 1, 39, 176: gens Tarquiniorum,id. Rep. 2, 25 fin.: Julia,Liv. 1, 3, 2: L. Tarquinius duplicavit illum pristinum patrum numerum, et antiquos patres majorum gentium appellavit, quos priores sententiam rogabat; a se ascitos minorum,Cic. Rep. 2, 20 Mos.; cf. Liv. 1, 35, 6: ex gente Domitia duae familiae claruerunt, Calvinorum et Aenobarborum,Suet. Ner. 1; cf. Liv. 2, 29, 4: patricii minorum gentium,Cic. Fam. 9, 21, 2; Liv. 1, 47, 7; Capitol. ap. Gell. 10, 20, 5: anni principio de connubio patrum et plebis C. Canuleius tribunus plebis rogationem promulgavit, qua contaminari sanguinem suum patres confundique jura gentium rebantur,Liv. 4, 1, 1; cf. id. 4, 2, 5; 10, 8, 9: uti Feceniae Hispalae gentis enuptio, tutoris optio esset, etc., the right of marrying out of her gens, id. 39, 19, 5: perjurus, sine gente,i. e. of no family, of vulgar birth,Hor. S. 2, 5, 15; cf. respecting the Roman gens, Dict. of Antiq.
* Transf.
* In a manner borrowed from the division of the senators into majorum and minorum gentium (v. above): ipsi illi majorum gentium dii qui habentur, hinc a nobis profecti in caelum reperientur, the superior deities (the consentes), Cic. Tusc. 1, 13, 29: Cleanthes, qui quasi majorum est gentium Stoicus,id. Ac. 2, 41, 126.
* In a more extended sense (as also γένος), a race, nation, people (sometimes more restricted than natio and populus, and sometimes put for them; v.in the foll., and cf. Drak. Liv. 23, 42, 1; freq. and class.): Qui gentis omnis mariaque et terras movet,Plaut. Rud. prol. 1: cf.: nos per gentis disparat,id. ib. v. 10: gradus plures sunt societatis hominum. Ut enim ab illa infinita discedatur, propior est ejusdem gentis, nationis, linguae, qua maxime homines conjunguntur: interius etiam est ejusdem esse civitatis,Cic. Off. 1, 17, 53; cf.: (Deus) non curat singulos homines ... ne civitates quidem ... ne nationes quidem et gentes,id. N. D. 3, 39, 93: ita nationis nomen, non gentis evaluisse paulatim,Tac. G. 2: Suebi, quorum non una gens...propriis adhuc nationibus nominibusque discreti,id. ib. 38: atrox in Thracia bellum ortum, omnibus ejus gentis nationibus in arma accensis,Vell. 2, 98: omnes exterae gentes ac nationes,Cic. de Imp. Pomp. 11, 31; cf.: per omnes gentes nationesque,Quint. 11, 3, 87; for which, in an inverted order: exterae nationes ac gentes,Cic. Font. 11, 25: aut gentes aut populos,Quint. 11, 1, 86: inter multas regum gentiumque et populorum legationes, Liv. 45, 19, 1; 45, 22, 8; cf. in an inverse order: populi et gentes,Quint. 12, 2, 3: postquam bello subegit Aequorum magnam gentem et ferocem,Cic. Rep. 2, 20: Sabina aut Volsca,id. ib. 3, 4: Transalpinae,id. ib. 3, 9: Allobrogum,id. Cat. 4, 6, 12: Nerviorum,Caes. B. G. 2, 28, 1: Germanorum,id. ib. 6, 32 init.: Suevorum longe maxima Germanorum omnium,id. ib. 4, 1, 3; so of the Etruscan nation,Liv. 5, 1, 6; and in a wider sense than populus: non ex iisdem semper populis exercitus scriptos, quamquam eadem semper gens bellum intulerit,id. 6, 12, 4; 40, 15, 6; 2, 50, 2.—Also for civitas, the inhabitants of a city or town: Caesar Gomphos pervenit, quod est oppidum primum Thessaliae venientibus ab Epiro, quae gens ultro ad Caesarem legatos miserat,Caes. B. C. 3, 80, 1: atqui ad hoc, de quo agitur, non quaerimus gentem, ingenia quaerimus,Cic. Rep. 1, 37 fin.; cf.: gladio pugnacissima gens Romani,Quint. 9, 3, 8; Liv. 5, 48, 3: Segni Condrusique, ex gente et numero Germanorum,Caes. B. G. 6, 32, 1: in illa incorrupta maxime gente Aegyptiorum,Cic. Rep. 3, 9, 14: nos plurimis ignotissimi gentibus,id. ib. 1, 17, 26: jus gentium,id. ib. 1, 2, 2; cf.: quod naturalis ratio inter omnes homines constituit, id ... vocatur jus gentium quasi quo jure omnes gentes utuntur,Gai. Inst. 1, 1.
* In a contemptuous sense, like our tribe, brood, crew: si illo die gens ista Clodiana, quod facere voluit, effecisset,Cic. Sest. 38, 81; so, Clodia,id. Q. Fr. 2, 13, 1.
* In the widest sense = genus, the race; gens humana, the human race, Cic. Fin. 5, 23, 65; Hor. C. 1, 3, 26.
* Of beasts, etc., a race, herd, brood, swarm (poet. and in post-Aug. prose): intestino bello totae gentes consumuntur,Col. 9, 9, 6: quos (equos) in spem statues summittere gentis,of the race, breed,Verg. G. 3, 73: utque luat poenas gens haec (i. e. vulpes),breed, race,Ov. F. 4, 711.
* In partic.
* As a partit. gen., gentium, like terrarum, for the sake of emphasis, in the world, on earth (freq. and class.): ubicumque terrarum et gentium violatum jus civium Romanorum sit,Cic. Verr. 2, 5, 55, § 143: quod ubique gentium est,id. Rep. 2, 4: ubinam gentium sumus,where in the world?id. Cat. 1, 4, 9: ubi ubi est gentium?Plaut. As. 2, 2, 21: obsecro, unde haec gentium?id. Cist. 4, 1, 16: ubi tu's gentium,id. Rud. 2, 5, 11: quaerit quod nusquamst gentium,id. Ps. 1, 4, 9: non hercle quo hinc nunc gentium aufugiam scio,id. Rud. 3, 5, 44: ubivis gentium agere aetatem quam, etc.,Ter. Hec. 3, 1, 4: an quisquam usquam gentium est aeque miser?id. ib. 13: equidem te nisi nunc hodie nusquam vidi gentium,Plaut. Am. 2, 2, 54: fratrem nusquam invenio gentium,Ter. Ad. 4, 2, 1: abeat multo malo quovis gentium, Quam hic, etc.,id. Heaut. 5, 1, 55: res est in manibus: tu autem abes longe gentium,Cic. Att. 6, 3, 1: nostri τυραννοκτόνοι longe gentium absunt, id. Fam. 12, 22, 2: ah! minime gentium, non faciam,by no means,Ter. Ad. 3, 2, 44; so, minime gentium,id. Eun. 4, 1, 11; id. Phorm. 5, 8, 44.
* Gentes, opp. to the Romans, foreign nations, foreigners (post-Aug. and rare): maneat, quaeso, duretque gentibus si non amor nostri at certe odium sui,Tac. G. 33; Auct. B. Hisp. 17 fin.
* Transf., a region, country (very rare): ut Aspim aggrederetur, qui Cataoniam tenebat: quae gens jacet supra Ciliciam,Nep. Dat. 4: gentes viduatas esse suis cultoribus et desolatas,Arn. 1, 4.
Charlton T. Lewis, Charles Short, A Latin Dictionary