fūnus (noun N) : Sanscr. dhū-mas, smoke; v. fumus
* A funeral procession, funeral rites, burial, funeral, usually with reference to the burning of the body; cf.: funus est jam ardens cadaver; quod dum portatur, exsequias dicimus; crematum, reliquias; conditum jam, sepulcrum,Serv. ad Verg. A. 2, 539 (freq. and class.).
* Lit.: funus, quo amici conveniunt ad exsequias cohonestandas,Cic. Quint. 15, 50; cf.: mater exsequias illius funeris prosecuta,id. Clu. 71, 201: funus innumeris exsequiis celebratum,Plin. 10, 43, 60, § 122: mercedem funeris ac sepulturae constituere,Cic. Verr. 2, 5, 51, § 134: maeror funeris,id. Lael. 3, 11: cui acerbissimum funus ducitur,id. Quint. 15, 50; cf.: funus triumphali portā ducendum,Suet. Aug. 100: facere filio,Cic. Clu. 9, 28: celebrare,Liv. 8, 10, 10: ornare,Cic. Rep. 6, 2; Suet. Aug. 100: paterno funeri omnia justa solvere,Cic. Rosc. Am. 8, 23: funeri operam dare,id. Att. 15, 1, B, 1: venire in funus,id. ib.: pro ea copia quae Athenis erat, funus ei (Marcello) satis amplum faciendum curavi, Serv. ap. Cic. Fam. 4, 12, 3: funus militare alicui facere,Liv. 3, 43, 7; cf.: prodire (alicui) in funus,Ter. And. 1, 1, 88; Varr. R. R. 1, 69, 2: funere efferri,Cic. de Or. 2, 55, 225; Suet. Ner. 9; 30; 33: praetereunte funere,id. Tib. 57: corpus crematum publico funere,id. ib. 75: nec te in tua funera mater Produxi (= funus tuum duxi),Verg. A. 9, 486: funus imagines Ducant triumphales tuum,i. e. be borne at the head of the procession,Hor. Epod. 8, 11: sub ipsum funus,id. C. 2, 18, 18: statim a funere,Suet. Caes. 85.—Comically: fecisti funus med absente prandio: Cur ausu's facere, quoi ego adaeque heres eram? have buried, i. e. devoured it, Plaut. Men. 3, 2, 27.—In plur.: funera agitant, exsequia ititant,Naev. 3, 9: nemo me lacrumis decoret, nec funera fletu Faxit, Enn. ap. Cic. Tusc. 1, 15, 34, and de Sen. 20, 73 (Epigr. 3, p. 162 Vahl.); poetically imitated by Cicero: linquamus amicis Maerorem, ut celebrent funera cum gemitu, Cic. poët. Tusc. 1, 49, 117: cum senatus auctoritatem suam in virorum fortium funeribus ornamentisque ostenderit,id. Phil. 9, 7, 16: edictum, quod de funeribus habeant (aediles curules),id. ib. § 17: tristia,Hor. Ep. 2, 2, 74: tria si concurrant foro,id. S. 1, 6, 43: justa reddere alicui,Plin. 10, 2, 2, § 4; Sil. 2, 184.
* Transf.
* Trop., destruction, ruin, fall (rare but class.): vir summā eloquentiā dixit graviter, casum illum meum funus esse rei publicae, sed funus justum et indictum,Cic. Prov. Cons. 19, 45: dum Capitolio Regina (Cleopatra) dementes ruinas Funus et imperio parabat,Hor. C. 1, 37, 8. —In plur.: sub lacrimosa Trojae Funera,Hor. C. 1, 8, 15: pro dira pudoris funera,Luc. 4, 231.—Also concr. of persons plotting destruction: Gabinium et Pisonem, duo rei publicae portenta ac paene funera,Cic. Prov. Cons. 1, 2.
* Death, esp. violent death, murder (mostly poet.): maturo propior ... funeri,Hor. C. 3, 15, 4: vicinum funus ut aegros Exanimat,id. S. 1, 4, 126: exstinctum Nymphae crudeli funere Daphnin Flebant,Verg. E. 5, 20: (quos) Abstulit atra dies, et funere mersit acerbo,id. A. 6, 429: qui patrios foedasti funere vultus,with murder,id. ib. 2, 539.—Freq. in plur.: quae funera Turnus Ediderit,Verg. A. 9, 526; cf. id. ib. 10, 602; Hor. C. 1, 15, 10; 4, 14, 49; once in Cic., acc. to Nonius: ut vix hominum acerbis funeribus satietur, Cic. Fragm. ap. Non. 300, 26 (id. Rep. 2, 41 Mos.).

s. TLL