(v. n.P. a.P. a.Subst.adv.) : fŭgĭo, fūgi, fŭgĭtum (
* Gen. plur. part. sync. fugientum, Hor. C. 3, 18, 1; part. fut. fugiturus, Ov. H. 2, 47 al.), 3, v. n. and a. [root FUG; Gr. ΦΥΓ, φεύγω; Sanscr. bhuj; syn.: flecto, curvo; v. fuga], to flee or fly, to take flight, run away.
* Neutr.
* Lit.: propera igitur fugere hinc, si te di amant,Plaut. Ep. 3, 4, 78; cf.: a foro,id. Pers. 3, 3, 31: senex exit foras: ego fugio,I am off,Ter. Heaut. 5, 2, 47: cervam videre fugere, sectari canes,id. Phorm. prol. 7: qui fugisse cum magna pecunia dicitur ac se contulisse Tarquinios,Cic. Rep. 2, 19: Aeneas fugiens a Troja,Cic. Verr. 2, 4, 33, § 72: omnes hostes terga verterunt, nec prius fugere destiterunt, quam ad flumen Rhenum pervenerint,Caes. B. G. 1, 53, 1: oppido fugit,id. B. C. 3, 29, 1: ex ipsa caede,to flee, escape,id. B. G. 7, 38, 3; cf.: ex proelio Mutinensi,Cic. Fam. 10, 14, 1: e conspectu,Ter. Hec. 1, 2, 107: Uticam, Hor. Ep. 1, 20, 13: fenum habet in cornu; longe fuge,id. S. 1, 4, 34: nec furtum feci nec fugi, run away (of slaves), id. Ep. 1, 16, 46; cf.: formidare servos, Ne te compilent fugientes,id. S. 1, 1, 78; Sen. Tranq. 8.— Prov.: ita fugias ne praeter casam,i. e. in fleeing from one danger beware of falling into another,Ter. Phorm. 5, 2, 3 Ruhnk.
* Act., to flee from, seek to avoid; to avoid, shun any thing.
* Transf., in gen., to pass quickly, to speed, to hasten away, flee away; cf.: numquam Vergilius diem dicit ire, sed fugere, quod currendi genus concitatissimum est,Sen. Ep. 108 med. (mostly poet. and of inanim. and abstr. things): tenuis fugiens per gramina rivus,Verg. G. 4, 19: Tantalus a labris sitiens fugientia captat Flumina,Hor. S. 1, 1, 68: concidunt venti fugiuntque nubes,id. C. 1, 12, 30: spernit humum fugiente pennā,hasting away, rapidly soaring,id. ib. 3, 2, 24: nullum sine vulnere fugit Missile,Stat. Th. 9, 770: insequitur fugientem lumine pinum (i. e. navem),Ov. M. 11, 469: fugere ad puppim colles campique videntur,Lucr. 4, 389: fugiunt freno non remorante dies,Ov. F. 6, 772: sed fugit interea, fugit irreparabile tempus,Verg. G. 3, 284: annus,Hor. S. 2, 6, 40: hora,id. C. 3, 29, 48: aetas,id. ib. 1, 11, 7.—Of persons: evolat ante omnes rapidoque per aëra cursu Callaicus Lampon fugit,hastens away,Sil. 16, 335. Here perh. belongs: acer Gelonus, Cum fugit in Rhodopen atque in deserta Getarum, i. e. swiftly roves (as a nomade), Verg. G. 3, 462 (acc. to another explan., flees, driven from his abode).
* Pregn., to vanish, disappear, to pass away, perish: e pratis cana pruina fugit,Ov. F. 6, 730: fugiunt de corpore setae,id. M. 1, 739; cf.: jam fessae tandem fugiunt de corpore vires,Verg. Cir. 447; for which: calidusque e corpore sanguis Inducto pallore fugit,Ov. M. 14, 755: fugerat ore color,id. H. 11, 27: nisi causa morbi Fugerit venis,Hor. C. 2, 2, 15: fugiunt cum sanguine vires,Ov. M. 7, 859: amor,Prop. 1, 12, 12: memoriane fugerit in annalibus digerendis, an, etc.,Liv. 9, 44, 4: gratissima sunt poma, cum fugiunt,i. e. when they wilt, become wilted,Sen. Ep. 12; cf.: vinum fugiens, under P. a.
* Trop. (rare but class.): nos naturam sequamur, et ab omni, quod abhorret ab oculorum auriumque approbatione, fugiamus,Cic. Off. 1, 35, 128; cf.: omne animal appetit quaedam et fugit a quibusdam; quod autem refugit, id contra naturam est, etc.,id. N. D. 3, 13, 33; Quint. 11, 1, 54: ad verba,to have recourse to,Petr. 132.
* Lit. (mostly poet.): erravi, post cognovi, et fugio cognitum, Enn. ap. Auct. Her. 2, 24, 38 (Trag. v. 160 Vahl.): cum Domitius concilia conventusque hominum fugeret,Caes. B. C. 1, 19, 2: neminem neque populum neque privatum fugio,Liv. 9, 1, 7: vesanum fugiunt poëtam qui sapiunt,Hor. A. P. 455: percontatorem,id. Ep. 1, 18, 69: hostem,id. S. 1, 3, 10: lupus me fugit inermem,id. C. 1, 22, 12: nunc et ovis ultro fugiat lupus,Verg. E. 8, 52: (Peleus) Hippolyten dum fugit abstinens,Hor. C. 3, 7, 18: scriptorum chorus omnis amat nemus et fugit urbes,id. Ep. 2, 77; id. S. 1, 6, 126: data pocula,Ov. M. 14, 287; cf. vina,id. ib. 15, 323.—Pass.: sic litora vento Incipiente fremunt, fugitur cum portus,i. e. is left,Stat. Th. 7, 140.
* In partic. (cf. supra, I. A. b.), to leave one's country: nos patriam fugimus,Verg. E. 1, 4: Teucer Salamina patremque cum fugeret,Hor. C. 1, 7, 22.—Hence: quis exsul Se quoque fugit?Hor. C. 2, 16, 20.
* Trop., to flee from, avoid, shun (very freq. and class.): conspectum multitudinis,Caes. B. G. 7, 30, 1: ignominiam ac dedecus,Cic. Rep. 5, 4: nullam molestiam,id. ib. 3, 5; cf. laborem,Ter. Heaut. 1, 1, 114; Verg. A. 3, 459 (opp. ferre): recordationes,Cic. Att. 12, 18: vituperationem tarditatis,id. de Or. 2, 24, 101; cf.: majoris opprobria culpae,Hor. Ep. 1, 9, 10: judicium senatus,Liv. 8, 33, 8: vitium,Quint. 2, 15, 16: hanc voluptatem (with reformidare),id. 8, 5, 32: disciplinas omnes (Epicurus),id. 2, 17, 15: nuptias,Ter. And. 4, 4, 27; cf.: usum conjugis,Ov. M. 10, 565: conubia,id. ib. 14, 69: amplexus senis,Tib. 1, 9, 74: nec sequar aut fugiam, quae diligit ipse vel odit,Hor. Ep. 1, 1, 72: spondeum et dactylum (opp. sequi),Quint. 9, 4, 87.—Pass.: simili inscitiā mors fugitur, quasi dissolutio naturae,Cic. Leg. 1, 11, 31: quemadmodum ratione in vivendo fugitur invidia, sic, etc.,Auct. Her. 4, 38, 50: quod si curam fugimus, virtus fugienda est,Cic. Lael. 13, 47: fugiendas esse nimias amicitias,id. ib. 13, 45: fugienda semper injuria est,id. Off. 1, 8, 25; Cic. Verr. 2, 3, 43, § 103: vitiosum genus fugiendum,id. Or. 56, 189; cf. Quint. 11, 3, 128: petenda ac fugienda,id. 3, 6, 49.
* Like the Gr. φεύγειν, with inf. (mostly poet.), to avoid doing something, to omit, forbear, beware, = omittere, cavere: illud in his rebus longe fuge credere, etc.,Lucr. 1, 1052: o fuge te tenerae puerorum credere turbae,Tib. 1, 4, 9: quid sit futurum cras, fuge quaerere,Hor. C. 1, 9, 13; cf. also: fuge suspicari, etc.,id. ib. 2, 4, 22: mene igitur socium summis adjungere rebus, Nise, fugis?Verg. A. 9, 200; cf. Ov. H. 9, 75: fugeres radice vel herbā Proficiente nihil curarier,Hor. Ep. 2, 2, 150; cf.: neque illud fugerim dicere, ut Caelius, etc.,Cic. de Or. 3, 38, 153: huic donis patris triumphum decorare fugiendum fuit?id. Mur. 5, 11.
* Lit.: accipiter,Lucr. 3, 752: membra deficiunt, fugienti languida vitā,id. 5, 887: vinum,growing flat, spoiling,Cic. Off. 3, 23, 91: ocelli,dying,Ov. Am. 3, 9, 49: portus fugiens ad litora,running back, retreating,Prop. 4 (5), 6, 15.
* Esp. freq., res me fugit, it escapes me, escapes my notice; I do not observe it, do not know it (cf.: latet, praeterit): novus ille populus vidit tamen id, quod fugit Lacedaemonium Lycurgum,Cic. Rep. 2, 12; cf.: illos id fugerat,id. Fin. 4, 23, 63: hominem amentem hoc fugit,Cic. Verr. 2, 4, 12, § 27: quem res nulla fugeret,id. Rep. 2, 1: quae (ratio) neque Solonem Atheniensem fugerat, neque nostrum senatum,id. ib. 2, 34; 1, 16: non fugisset hoc Graecos homines, si, etc.,id. de Or. 1, 59, 253: neminem haec utilitas fugit,Quint. 2, 5, 17: nisi quae me forte fugiunt, hae sunt fere de animo sententiae,Cic. Tusc. 1, 11, 22; Quint. 9, 2, 107; 7, 1, 40: nullam rem esse declarant in usu positam militari, quae hujus viri scientiam fugere possit,Cic. de Imp. Pomp. 10, 28: quae (partitio) fugiet memoriam judicis,Quint. 4, 5, 3; cf. Gell. 1, 18, 6.—With a subject-clause: de Dionysio, fugit me ad te antea scribere,Cic. Att. 7, 18, 3; 5, 12, 3: illud alterum quam sit difficile, te non fugit,id. ib. 12, 42, 2.—Hence, fŭgĭens, entis, P. a., fleeing, fleeting, vanishing.
* Trop., with gen.: nemo erat adeo tardus aut fugiens laboris, quin, etc.,averse to labor, indolent,Caes. B. C. 1, 69, 3: doloris,Lact. 3, 8, 13: solitudinis (with appeteus communionis ac societatis),id. 6, 10, 18.— Comp., sup., and adv. do not occur.

s. TLL