(verb) : formo, āvi, ātum, 1, forma
* To shape, fashion, form (class.; esp. freq. in the trop. sense).
* Lit.: omnis fere materia nondum formata rudis appellatur, Paul. ex Fest. p. 265: materia, quam fingit et format effectio,Cic. Ac. 1, 2, 6: utcumque temperatus sit aër, ita pueros orientes animari atque formari,id. Div. 2, 42, 89: lapsos formare capillos,to adjust,Prop. 1, 3, 23: classem in Ida,Verg. A. 9, 80: vultus,Plin. 35, 8, 34, § 56: e Pario formatum marmore signum,Ov. M. 3, 419.— Absol.: (individua corpora, i. e. atomi) formare, figurare, colorare, animare (se ipsa) non possent,Cic. N. D. 1, 39, 110.
* Trop., to shape, form, regulate, dispose, direct; to prepare, compose, etc. (in Cic. only with abstr. objects): verba nos, sicut mollissimam ceram, ad nostrum arbitrium formamus et fingimus,Cic. de Or. 3, 45, 177: orationem,id. ib. 2, 9, 36: verba recte formare,Quint. 1, 12, 9; 10, 7, 7: ea quae inter se discrepant,Cic. de Or. 3, 9, 34: eloquentiam,Quint. 2, 10, 2: actionem,id. 11, 3, 180: disciplinam filii,id. 4 praef. § 1; cf.: studia ejus, id. prooem. § 5: consuetudinem partim exercitationis assiduitate partim ratione formare,Cic. Ac. 1, 5, 20: mores,Quint. 12, 2, 27: vitam et mores juventutis,Plin. Pan. 47, 1: custodireque in aetate prima pudorem,Quint. 1, 2, 4: nulla res magis penetrat in animos, eosque fingit, format, flectit, etc.,Cic. Brut. 38, 142: quae formabat canendo Heroum mentes,Sil. 11, 452; cf. Quint. 1, 12, 10: animum judicum,id. 4, 1, 60: mentes,id. 2, 16, 10: mores juventutis quam principaliter formas!Plin. Pan. 47, 1; 88, 3: epistolas orationesque et edicta alieno formabat ingenio,Suet. Dom. 20; cf.: si quid res exigeret, Latine formabat,id. Aug. 89: inventus est ejus de hac re sermo formatus,id. Ner. 47: personam formare nevam,to invent,Hor. A. P. 126: versus meos cantat formatque citharā, qs. trims, embellishes them, Plin. Ep. 4, 19, 4: cogitet oratorem institui, rem arduam, etiam cum ei formando nihil defuerit,Quint. 1, 1, 10; cf.: (juvenis) ita a me formari et institui cupit, ut, etc., Plin. Ep. 1, 14, 3: perfectum ora torem,Quint. 2, 15, 33: sapientem,id. 1, 10, 5: virum,id. 12, 1, 44: puerum dictis,Hor. S. 1, 4, 121: feros cultus hominum recentum dictis,id. C. 1, 10, 3: tenerae nimis mentes asperioribus formandae studiis,id. ib. 3, 24, 54: poëtam (with alere),id. A. P. 307: format enim natura prius nos intus ad omnem Fortunarum habitum,id. ib. 108: ad credendum ante formatus,Quint. 5, 7, 8; 7, 3, 14: opus movendi judicum animos atque in eum quem volumus habitum formandi,id. 6, 2, 1; 11, 1, 2: at quae non tacita formavi gaudia mente,Ov. Am. 3, 7, 63: se in mores alicujus,Liv. 1, 21, 2: in admirationem formata, i. e. feigning, simulans, Suet. Claud. 37.

s. TLL