LAT

Lewis Short

fāma (noun F) : for, fa-ri, = φήμη
* The talk of the multitude, like rumor, either as relating or as judging (v. rumor; cf. also: nomen, gloria, laudatio; clamor, plausus; honos, dignitas, honestas, laus, etc.).
* That which people say or tell, the common talk, a report, rumor, saying, tradition (freq. and class.; plur. very rare); absol., or with a statement of the subject-matter annexed with de, or as an object-clause; rarely with gen.
* Absol.: hascine propter res maledicas famas ferunt?Plaut. Trin. 1, 2, 149: a Brundisio nulla adhuc fama venerat, Cic. Att. 9, 3, 2: cum tristis a Mutina fama manaret,id. Phil. 14, 6, 15: at fuit fama. Quotusquisque est, qui istam effugere potest in tam maledica civitate?id. Cael. 16, 38: magna illico fama surrexit, Cael. ap. Cic. Fam. 8, 8, 2: aliquod fama ac nuntiis afferre,Caes. B. G. 6, 30, 2: hac fama ad Treviros perlata,id. ib. 5, 53, 2: reliquos (deos) ne famā quidem acceperunt,id. ib. 6, 21, 2; cf.: quam Eratostheni et quibusdam Graecis famā notam esse video,id. ib. 6, 24, 2: concedamus famae hominum,Cic. Rep. 2, 2: Daedalus, ut fama est, fugiens, etc.,Verg. A. 6, 14; cf.: pulsis (vetus est ut fama) Sabellis,Hor. S. 2, 1, 36: ita fama ferebat,Ov. M. 12, 197: duplex inde fama est,a twofold tradition,Liv. 1, 1, 6.— In plur.: inhonestas famas adjungere diis,Arn. 7, 219: per omnem provinciam magnae atrocesque famae ibant,Sall. H. 1, 67 Dietsch, ex conj.
* The voice or judgment of the many, public opinion; more freq. objectively, the fame, character, reputation which a man has, either in general or in particular, as a good or bad reputation, etc. (very freq. and class.).
* Personified: Fama, a goddess, daughter of Terra, swiftfooted, all-seeing, growing as she runs: Fama, malum qua non aliud velocius ullum,Verg. A. 4, 173 sq.; Ov. M. 12, 43 sq.; Val. Fl. 2, 116 sq.; Stat. Th. 3, 426 sq.; Ov. M. 8, 267; 9, 137; 14, 726; 15, 4; 853 al.
* With an appos. clause: ne mihi hanc famam differant, Me ... dedisse, etc.,Plaut. Trin. 3, 2, 63; v. differo, B. 2.: accipere fama et auditione, esse quoddam numen et vim deorum,Cic. N. D. 2, 37, 95: quod tibi esse antiquissimum constante famā atque omnium sermone celebratum est,id. Q. Fr. 1, 1, 8, § 24; so, constans fama,Liv. 6, 25, 4: cum esse praestantem Numam Pompilium fama ferret,Cic. Rep. 2, 13: cum fama per orbem terrarum percrebuisset, illum, etc.,Caes. B. C. 3, 43 fin.: fama nuntiabat, te esse in Syria,Cic. Fam. 12, 4, 2: fama incerta duos equites venisse,a vague rumor,Liv. 27, 50, 6: capsis quem (Cassium) fama est esse librisque Ambustum propriis,Hor. S. 1, 10, 63 al.
* With gen.: vix ad aures meas istius suspicionis fama pervenit,Cic. Sull. 4, 12: propter incertam famam aeris alieni,an unsupported rumor,Liv. 6, 27, 3.
* In gen.: famam atque rumores pars altera consensum civitatis et velut publicum testimonium vocat: altera sermonem sine ullo certo auctore dispersum, cui malignitas initium dederit, incrementum credulitas,Quint. 5, 3; cf.: adversus famam rumoresque hominum si satis firmus steteris,Liv. 22, 39, 18: contra opinionem militum famamque omnium videri proelium defugisse, magnum detrimentum afferebat,Caes. B. C. 1, 82, 2; cf. id. ib. 3, 56 fin.: fama popularis, popular fame or favor, Cic. Tusc. 3, 2, 4; 5, 16, 46: forensis,Q. Cic. Petit. Cons. 5, 17: de bona fama (quam enim appellant εὐδοξίαν, aptius est hoc loco bonam famam appellare quam gloriam), Cic. Fin. 3, 17, 57: bona de Domitio, praeclara de Afranio fama est,id. Att. 7, 26, 1; cf.: qui bonam famam bonorum, quae sola vere gloria nominari potest, expetunt,id. Sest. 66, 139; Sall. C. 7, 6: si bonam famam mihi servasso, sat ero dives,Plaut. Most. 1, 3, 70 sq.: bona,Cat. 61, 62: bene loquendi fama,Cic. Brut. 74, 259: eloquentiae,Quint. 7, 1, 41: sapientiae,Cic. Lael. 4, 15: pudica,Prop. 2, 32 (3, 30), 21: alium mala fama et timor impediebat,Sall. J. 35, 4: inconstantiae,Cic. Fam. 1, 9, 11: vappae ac nebulonis,Hor. S. 1, 2, 12.—In plur.: inter arma civilia aequi boni famas petit, Sall. Fragm. ap. Sen. Ep. 114, 19 (Hist. inc. lib. 76 Dietsch).
* In partic.
* In a good sense, fair fame, reputation, renown, = existumatio, fama bona: ut vos mihi domi eritis, proinde ego ero famā foris,Tert. Hec. 2, 1, 21: fundamentum est perpetuae commendationis et famae justitia, Cic. Off. 2, 20, 71: fama et existimatio,id. Quint. 15, 50; cf.: ut ante collectam famam conservet (for which, shortly after: habet existimationem multo sudore collectam),id. Div. in Caecil. 22, 71: sic ejus (Archiae) adventus celebrabantur, ut famam ingenii exspectatio hominis superaret ... hac tanta celebritate famae cum esset jam absentibus notus, etc. (shortly before: celeriter antecellere omnibus ingenii gloriā contigit),id. Arch. 3, 5; so corresp. to gloria,id. Tusc. 1, 46, 110: fama ingeni abicienda,id. Fam. 9, 16, 3; with the latter cf.: anxius de fama ingenii,Quint. 11, 1, 50; 74: de alicujus fama detrahere,Cic. Fam. 3, 8, 5: famam in tuto collocare,Quint. 12, 11, 7: ejus scripta tantum intra famam sunt,id. 11, 3, 8: ad famam populi Romani pertinere, eos consules esse, etc.,Liv. 10, 24, 17: (ut amicorum) aut caput agatur aut fama,Cic. Lael. 17, 61: loco, fortuna, fama superiores,id. ib. 25, 94: virtus, fama, decus divitiis parent,Hor. S. 2, 3, 95: cui gratia, fama, valetudo, contingat abunde,id. Ep. 1, 4, 10: famam dicendi fortius quaerunt,Quint. 2, 12, 9: Evadne ... Occidit Argivae fama pudicitiae, the glory or pride of Argive chastity, i. e. of the chaste women of Argos, Prop. 1, 15, 22.—Esp.: magna fama, great reputation, fame, glory: magnam famam attulisse Fabio Tarentum rebatur,Liv. 27, 25, 11: magnam famam sui relinquere,Nep. Lys. 1, 1: habere,Plin. 36, 21, 39, § 149.
* In a bad sense, illfame, infamy, scandal, = infamia, fama mala (rare): opplere (aliquem) famā ac flagitiis, Turp. ap. Non. 306, 2; Ter. Ad. 2, 3, 10: neque specie famāve movetur, Nec jam furtivum Dido meditatur amorem,Verg. A. 4, 172; Sall. C. 3, 5; Tac. A. 12, 49; Plin. Pan. 28, 1; cf.: laeta apud plerosque, apud quosdam sinistra fama,Tac. A. 11, 19.
Charlton T. Lewis, Charles Short, A Latin Dictionary

TLL

s. TLL
Thesaurus Linguae Latinae
memory