LAT

Lewis Short

(P. a.) : exsulto (exult-), āvi, ātum, 1
* V. freq. n. [id.], to spring vigorously, to leap or jump up (class.; esp. in the trop. signif.).
* Lit.: equi ferocitate exsultantes,Cic. Off. 1, 26, 90: equi,Nep. Eum. 5: exsultantes loligines,Cic. Div. 2, 70, 145: pisciculi, id. Fragm. ap. Non. 66, 1: pecora exsultantia,Plin. 18, 35, 88, § 364: taurus in herba,Ov. M. 2, 864; cf. id. ib. 11, 79: (curetes) in numerum exsultant,i. e. dance,Lucr. 2, 631.
* Of inanimate subjects: sanguis emicat exsultans alte,Lucr. 2, 195: pila exsultat,Sen. Q. N. 6, 10 fin.: exsultant aestu latices,Verg. A. 7, 464; cf. Plin. 31, 10, 46, § 114: exsultant vada atque aestu miscentur harenae,Verg. A. 3, 557: glaebae,Plin. 18, 19, 49, § 179: densiores circa pampini exsultant, spring up, i. e. come up, grow up, id. 17, 22, 35, § 180: breves (syllabae) si continuantur, exsultant,to skip, hop,Quint. 9, 4, 91.
* Trop.
* In gen., to gambol about, move freely, expatiate: hic (in pectore) exsultat pavor ac metus,riot, gambol,Lucr. 3, 141: cum sit campus, in quo exsultare possit oratio,Cic. Ac. 2, 35, 112; cf.: in reliquis (orationibus) exsultavit audacius (Demosthenes),id. Or. 8, 26: assurgendi exsultandique in laudando licentia,Quint. 2, 2, 9: solidos novus exsultabis in actus,will undertake with alacrity,Stat. S. 4, 4, 38.
* In partic., to exult, rejoice exceedingly; to run riot, to revel; to vaunt, boast: exsultantem te et praefidentem tibi repriment legum habenae, Poët. ap. Cic. de Or. 3, 41, 166; cf.: rex ille (Tarquinius) victoriis divitiisque subnixus, exsultabat insolentiā,id. Rep. 2, 25; and: exsultasse populum insolentiā libertatis,id. ib. 1, 40: exsultare eam (partem animi) in somno immoderateque jactari,id. Div. 1, 29, 60: exsultare voluptate, id. Fragm. ap. Non. 301, 7 (Rep. 3, 36 ed. Mos.): laetitiā,id. Clu. 5, 14; id. Tusc. 5, 6, 16 (with temere gestiens); id. Att. 15, 21, 1; Liv. 27, 2, 2: gaudio,Cic. Phil. 2, 27, 66: victoriā,id. Rosc. Am. 6, 16; cf. successu,Verg. A. 2, 386: gestis,Tac. Agr. 8: vana spe,Quint. 6, 4, 17 et saep.: in ruinis alicujus, Cic. Balb. 26, 58: in omni crudelitate, id. Fragm. ap. Non. 300, 26 (Rep. 2, 41 ed. Mos.): Graeci exsultant, quod, etc.,id. Att. 6, 1, 15: dum histrio in cubiculum principis exsultaverit (= ἐξορχήσαιτο, Gronov.), Tac. A. 11, 28 (al. insultaverit).—Absol.: illa theatra (i. e. spectatores) exsultant,Cic. Leg. 2, 15, 39 Mos. N. cr.: furorem exsultantem reprimere,id. Sest. 44, 95; cf.: exsultantem laetitiam comprimere,id. Top. 22, 86: laus in qua maxime ceterorum exsultat oratio,id. Fin. 1, 16, 54.—Hence, ex-sultans (exult-), antis, *
* (Acc. to I. B. fin.) Of short syllables, skipping, hopping: paululum morae damus inter ultimum ac proximum verbum ... alioqui sit exsultantissimum et trimetri finis,Quint. 9, 4, 108.
* (Acc. to II. B.)
* Boastful, vain-glorious: turbati aut exsultantis animi motus,Tac. H. 1, 17.
* Of an orator or an oration, diffuse, prolix: fiunt pro grandibus tumidi ... laetis corrupti, compositis exsultantes,Quint. 10, 2, 16; cf. id. 12, 10, 12; 8, 3, 56; 9, 4, 69 (with remissae); 10, 4, 1: Cicero supra modum exsultans et superfluens,Tac. Dial. 18.— Hence, * Adv.: exsultanter, diffusely, at large; only comp.: quae hilarius et quasi exsultantius scripsi,Plin. Ep. 3, 18, 10.
Charlton T. Lewis, Charles Short, A Latin Dictionary

TLL

s. TLL
Thesaurus Linguae Latinae
memory