LAT

Lewis Short

ex-sul | exul (noun Comm) : or , , usual. referred to solum; one who is banished from his native soil; but prob. from root sal-, Sanscr. sar, to go; Lat. salire, saltare; cf.: praesul, consul, subsul, Corss. Ausspr. 2, 71
* A banished person, wanderer, exile.
* Prop.: omnes scelerati atque impii, quos leges exsilio affici volunt, exsules sunt, etiamsi solum non mutarint,Cic. Par. 4, 2, 31: civitas exsulem regem (Tarquinium) esse jussit,id. Rep. 2, 25 fin.: exsules damnatique,Caes. B. G. 5, 55, 3; cf.: capitis damnati exsulesque,id. B. C. 3, 110, 4: cum Hannibal Carthagine expulsus Ephesum ad Antiochum venisset exsul,Cic. de Or. 2, 18, 75: cum vagus et exsul erraret atque undique exclusus,id. Clu. 62, 175: exsules restituti,id. Phil. 1, 1, 3; Suet. Claud. 12: reducere,Cic. Fam. 12, 1, 1; Auct. Her. 2, 28, 45: dives, inops, Romae, seu fors ita jusserit, exsul,Hor. S. 2, 1, 59.—With gen. (mostly poet.): patriae quis exsul se quoque fugit?Hor. C. 2, 16, 19.—With abl.: nunc vero exsul patriā, domo,Sall. J. 14, 17.—Prov.: exsuli ubest nusquam domus est, sine sepulchro mortuus, Publ. Syr. 155 (Speng.).
* As fem.: exsul Hypermnestra,Ov. H. 14, 129; Tac. A. 14, 63: (Latona) exsul erat mundi,Ov. M. 6, 189.—Poet.: exul adhuc jacet umbra ducit,Luc. 8, 837.
* Transf. (poet. and in post-Aug. prose): exsul mentisque domusque,deprived of reason,Ov. M. 9, 409: erret per urbem pontis exsul et clivi,Mart. 10, 5, 3: ciconia avis exsul hiemis, i. e. that leaves us in winter, Publ. Syr. ap. Petr. 55 (Com. Fragm. p. 304 Rib.).
Charlton T. Lewis, Charles Short, A Latin Dictionary

TLL

s. TLL
Thesaurus Linguae Latinae
memory