Lewis Short
(verb) : ex-cŭbo, bŭi, bĭtum, 1
* To lie or sleep out of doors.
* In gen. (rare but class.): moniti Lacedaemonii, ut urbem et tecta linquerent armatique in agro excubarent,Cic. Div. 1, 50, 112: apes noctu deprehensae in expeditione excubant supinae,Plin. 11, 8, 8, § 19.
* Trop.: Graeciam alienis sedibus,Just. 8, 4, 7, v. Fittbogen ad h. l.—Far more freq.
* In partic., to lie out on guard, to keep watch, to watch.
* Lit.: duae semper legiones pro castris excubabant,Caes. B. G. 7, 24, 5: legiones in armis,id. ib. 7, 11, 6: legiones ad mare,id. B. C. 3, 63, 6: cohortes ad munitionem,id. ib. 3, 50, 1: legio per muros,Verg. A. 9, 175: excubitum in porta cohortes mittere,Sall. J. 100, 4: Cerberus excubat ante fores,Tib. 1, 3, 72: quae (naves) ad portum excubabant,kept watch,Caes. B. C. 2, 22, 3 et saep.—Poet.: (Cupido Chiae) Pulchris excubat in genis,sits on the watch, lurks,Hor. C. 4, 13, 8.—Of things as subjects: alni contra erumpentium amnium impetus riparum muro in tutela ruris excubant,Plin. 16, 37, 67, § 173: laurus ante limina excubat,id. 15, 30, 39, § 127.
* Trop., to watch, be watchful or vigilant, to be on the alert: cum Caesar ad opus consuetudine excubaret, etc.,Caes. B. G. 7, 24, 2: in navibus,id. B. C. 3, 8 fin.: excubabo vigilaboque pro vobis,Cic. Phil. 6, 7, 18: sapiens semper animo sic excubat, ut nihil ei improvisum accidere possit,id. Tusc. 4, 17, 37: curam rei publicae summae defendundae jam pridem apud vos excubare, is watchful, active, Planc. ap. Cic. Fam. 10, 8, 5: omnis eorum ars urbibus excubabat,i. e. was concerned, labored for the cities,Plin. 35, 10, 37, § 118.—Pass. impers.: rerum, non animi pretiis excubatur,care is exercised,Plin. 35, 7, 32, § 50.
Charlton T. Lewis, Charles Short, A Latin Dictionary