Lewis Short
(adj.adv.) : dif-fundo, fūdi, fūsum, 3
* V. a., to spread by pouring, to pour out, pour forth (very freq. and class.).
* Lit.: (glacies) liquefacta se diffunderet,Cic. N. D. 2, 10: sanguis per venas in omne corpus diffunditur,id. ib. 2, 55, 138: (unda) diffunditur Hellesponto,Cat. 64, 359; cf.: tum freta diffundi jussit,to pour themselves forth,Ov. M. 1, 36: vinum de doliis,to draw off, bottle off; to fill,Col. 12, 28, 3; so of racking off wine, id. 3, 2, 26; Hor. Ep. 1, 5, 4 Krüg. ad loc.; Ov. F. 5, 517; Juv. 5, 30; Plin. 14, 14, 16, § 94 et saep.
* Transf., of objects not liquid, to spread, scatter, diffuse: nitet diffuso lumine caelum,Lucr. 1, 9; 3, 22; cf.: luce diffusa toto caelo,Cic. N. D. 2, 37 fin.; 2, 10, 26: ab ejus summo rami late diffunduntur, * Caes. B. G. 6, 26 fin.; cf. under P. a.: dederatque comam diffundere ventis,Verg. A. 1, 319; so, comam,Ov. F. 3, 538; cf. capillos,id. H. 10, 47: signa (i. e. astra) caelo,Hor. S. 1, 5, 10: equitem latis campis,Verg. A. 11, 465.—Mid.: modo via coartatur, modo latissimis pratis diffunditur et patescit,opens,Plin. Ep. 2, 17, 3 et saep.: cibus in totas usque ab radicibus imis, per truncos ac per ramos, diffunditur,Lucr. 1, 354; cf.: partem vocum per aures,id. 4, 571: vim mali Herculeos per artus,Ov. M. 9, 162: medicamentum se diffudit in venas,Curt. 3, 6, 16: aethera late in omnes partes,Lucr. 5, 470: flammam in omne latus,Ov. M. 9, 239; 10, 24 et saep.
* Trop., to spread, diffuse, scatter: di vim suam longe lateque diffundunt,Cic. Div. 1, 36, 79; cf. in the part. perf.: error longe lateque diffusus,id. Fin. 2, 34, 115; so, late longeque,id. Leg. 1, 12, 34: laus alicujus late longeque diffusa,id. Balb. 5, 13: late et varie diffusus,id. Sest. 45, 97: flendo diffundimus iram,we moderate, temper,Ov. H. 8, 61: dolorem suum flendo,to give vent to,id. M. 9, 143: tantam oblivionem sensibus,Hor. Epod. 14, 1 et saep.—Mid.: Claudia nunc a quo diffunditur et tribus et gens Per Latium,spreads itself out, branches out,Verg. A. 7, 703: diffunditur mare iterumque contrahitur,Mart. Cap. 6, § 606: crede animam quoque diffundi multoque perire Ocius, et citius dissolvi in corpora,Lucr. 3, 437: affectus per totam actionem,Quint. 7, 10, 12: bella et paces longum in aevum,Hor. Ep. 1, 3, 8: haec in ora virum,Verg. A. 4, 195: animam in arma cruore,id. ib. 10, 908: crimen paucarum in omnes,Ov. A. A. 3, 9: prope in immensum oratio mea,Plin. Pan. 56, 2 et saep.: inde doctrina se diffudit per ceteras Graeciae partes,August. Serm. 150, 2.
* In partic. (like dissolvere, solvere, remittere, etc., and opp. contrahere, adducere, etc.), with the accessory idea of non-restraint, freedom, qs, to let the heart, countenance, etc., flow freely, without constraint, i. e. to cheer up, gladden, exhilarate: diffundet animos omnibus ista dies, Ov. A. A. 1, 218; so, animos,id. M. 4, 766: vultum,id. Pont. 4, 4, 9; id. M. 14, 272; Sen. Ep. 106.
* Of the persons themselves: ut ex bonis amici quas diffundantur et incommodis contrahantur. Cic. Lael. 13 fin.: Jovem memorant, diffusum nectare, curas Seposuisse graves,Ov. M. 3, 318, imitated by Stat. S. 4, 2, 54; cf.: diffusus in risum,Petr. 10, 3; id. 71, 1 al.— Hence, diffūsus, a, um, P. a., spread abroad, spread out, extended, wide (a favorite expression of the post-Aug. prosaists).
* Lit.: platanus patulis diffusa ramis,Cic. de Or. 1, 7, 28; cf.: diffusiora consepta,Col. 1, 4, 7; Plin. 16, 16, 28, § 70; Mart. 3, 31: latior scena et corona diffusior,Plin. Ep. 7, 17, 9: sus (opp. angusta),stout, fat,Plin. 16, 6, 8, § 25.
* Trop.: jus civile, quod nunc diffusum et dissipatum est, in certa genera coacturum,diffuse, prolix,Cic. de Or. 2, 33, 142; cf. Col. 11, 1, 10: opus diffusum,Plin. Ep. 3, 5, 6; and transf. to the writers: Diophanes totum Dionysium, per multa diffusum volumina, sex epitomis circumscripsit,id. 1, 1, 10: amplius ac diffusius meritum,Plin. Pan. 53, 3.—Adv.: diffūsē, in a scattered manner; copiously: res disperse et diffuse dictae unum in locum coguntur,Cic. Inv. 1, 52, 98; cf.: haec latius aliquando dicenda sunt et diffusius,more amply, more in full,id. Tusc. 3, 10, 22.—Sup. of the adj. and adv. do not occur.
Charlton T. Lewis, Charles Short, A Latin Dictionary