LAT

Lewis Short

(v. a.adv.) : custōdĭo, īvi, or ĭi, ītum, 4 (
* Fut. pass. custodibitur, Plaut. Capt. 3, 5, 71), v. a. id., to watch, protect, keep, defend, guard (freq. and class.).
* In gen.
* With material objects: Q. Caepio Brutus pro consule provinciam Macedoniam, tueatur, defendat, custodiat incolumemque conservet, Cic. Phil. 10, 11, 26: tuum corpus domumque,id. Mil. 25, 67: quod me receperit, juverit, custodierit,id. Planc. 10, 26; cf.: in meā salute custodiendā,id. ib. 1, 1: me non solum amicorum fidelitas, sed etiam universae civitatis oculi custodiunt,id. Phil. 12, 9, 22: ut haec insula ab eā (Cerere) ... incoli custodirique videatur,Cic. Verr. 2, 4, 49, § 107: urbes,Quint. 7, 10, 13: maritimam oram viginti navibus longis,Liv. 36, 2, 11 (cf. tueri, id. 36, 2, 7): officinam diligentiā,Plin. 12, 14, 32, § 59: castra nocte, ne quis elabi posset,Liv. 9, 42, 6: amictum,Quint. 5, 14, 31: poma in melle,to lay up, preserve,Col. 12, 45, 3: paries, qui laevum marinae Veneris latus Custodit,Hor. C. 3, 26, 6: tua,id. S. 2, 3, 151: hic stilus ... me veluti custodiet ensis,id. ib. 2, 1, 40.—Esp.: se, to be on the watch: quanto se opere custodiant bestiae,Cic. N. D. 2, 49, 126: fac ut diligentissime te ipsum custodias,id. Att. 14, 17, A, 8.
* With the access. idea of hindering free motion, in a good or bad sense.
* With immaterial objects (freq. in postAug. prose), to keep, preserve, regard, take heed, observe, maintain: id quod tradatur posse percipere animo et memoriā custodire,Cic. de Or. 1, 28, 127: dicta litteris,id. ib. 2, 2, 7; cf.: ex his (arboribus) quas memoria hominum custodit,Plin. 16, 44, 85, § 234: illa quae scriptis reposuimus, velut custodire desinimus,Quint. 11, 2, 9; opp. mutare,id. 12, 8, 6: modum ubique,id. 4, 2, 35: regulam loquendi,id. 1, 7, 1: praecepta,Col. 1, 8, 15: eam rationem,id. 4, 29, 11: ordinem,id. 12, 4, 1: quae custodienda in olearam curā ... praecipiemus,Plin. 17, 18, 29, § 125: morem,id. 14, 12, 14, § 88: religiose quod juraveris,id. Pan. 65, 2 et saep.
* With ab: teneriores annos ab injuriā sanctitas docentis custodiat,Quint. 2, 2, 3.
* With ut or ne: in aliis quoque propinquitatibus custodiendum est, ut inviti judicemur dixisse,Quint. 11, 1, 66: quo in genere id est praecipue custodiendum, ne, etc.,id. 8, 3, 73; 8, 5, 7; Col. 4, 24, 11: ut custoditum sit ne umquam veniret, etc.,Suet. Tib. 7.
* In gen., to hold something back, to preserve, keep: multorum te oculi et aures non sentientem ... speculabuntur atque custodient,Cic. Cat. 1, 2, 6: aliquem, ne quid auferat,to watch, observe,id. Div. in Caecil. 16, 51: ejus (sc. epistulae) custodiendae et proferendae arbitrium tuum,Cic. Att. 15, 13, 1: librum,id. Fam. 6, 5, 1: codicillos,Suet. Tib. 51: prodit se quamlibet custodiatur simulatio,Quint. 12, 1, 29.
* Esp., to hold in custody, hold captive: noctu nervo vinctus custodibitur,Plaut. Capt. 3, 5, 71; Cic. Fragm. ap. Quint. 9, 3, 50: ducem praedonum,Cic. Verr. 2, 5, 27, § 68: obsides,Caes. B. G. 6, 4: Domitium,id. B. C. 1, 20: bovem,Verg. A. 8, 218 et saep.—Hence, * cu-stōdītē, adv. (acc. to I.), cautiously, carefully: ut parce custoditeque ludebat!Plin. Ep. 5, 16, 3.
Charlton T. Lewis, Charles Short, A Latin Dictionary

TLL

s. TLL
Thesaurus Linguae Latinae
memory