Lewis Short
cŭpīdo | cūpēdo, ĭnis | cuppēdo, a, um | Cŭpīdo | Cŭpīdĭnĕus (noun F.m.m) : ( or , Lucr. 1, 1082; 4, 1090; 5, 45), , f. (m., Plant. Am. 2, 2, 210; Hor. C. 2, 16, 15; 3, 16, 39; 3, 24, 51; id. S. 1, 1, 61; id. Ep. 1, 1, 33; Ov. M. 8, 74; 9, 734; Sil. 4, 99; and personified in all authors;
* V.the foll.) [cupidus], access. form of cupiditas, desire, wish, longing, eagerness, in a good and (more usu.) in a bad sense (very freq. in the poets and histt., esp. in Sall.; twice in Quint., but in Cic. only as personified).
* In gen.
* In a good sense: cupido cepit miseram nunc me proloqui, etc. (transl. from Eurip. Med. 57: ἵμερος μ̓ ὑπῆλθε, etc.), Enn. ap. Cic. Tusc. 3, 26, 63 (Trag. Rel. v. 291 Vahl.); cf.: Romulum cupido cepit urbis condendae,Liv. 1, 6, 3: cupido eum ceperat in verticem montis ascendendi,id. 40, 21, 2; and with inf.: cupido incessit Aethiopiam invisere,Curt. 4, 8, 3: aquae,Plaut. Trin. 3, 2, 50; cf.: laticum frugumque,Lucr. 4, 1093: gloriae,Sall. C. 7, 3: aeternitatis perpetuaeque famae,Suet. Ner. 55: lucis,Quint. 6, prooem. § 13: placendi,id. 10, 7, 17 al.
* In partic.
* In a bad sense, desire, passion, lust, greed.
* With gen.: honorum caeca (with avarities),Lucr. 3, 59; cf. honoris,Sall. C. 3, 5: mala vitaï,Lucr. 3, 1077: immitis uvae (i. e. virginis immaturae),Hor. C. 2, 5, 9: praedae caeca,Ov. M. 3, 620: intempestiva concubitūs,id. ib. 10, 689; cf. Veneris,id. ib. 14, 634 et saep.: difficilia faciundi,Sall. J. 93, 3: ejus (oppidi) potiundi,id. ib. 89, 6: quarum (rerum) inmodica cupido inter mortales est,Liv. 6, 35, 6: populos ad cupidinem novae fortunae erigere,id. 21, 19, 7.—In plur.: malae dominationis cupidinibus flagrans,Tac. A. 13, 2.
* Absol.: homines cupidine caeci,Lucr. 4, 1153; so id. 4, 1090: cuppedinis acres curae,id. 5, 45; Hor. C. 2, 16, 15 et saep.: femineus,Ov. M. 9, 734; cf. muliebris,Tac. A. 4, 39.—In plur., Hor. S. 1, 2, 111; 2, 7, 85; Tac. A. 3, 52: eo provectas Romanorum cupidines, ut non corpora, ne senectam quidam aut virginitatem inpollutam relinquant,id. ib. 14, 35.
* The desire that springs from love, desire, love: differor Cupidine ejus,Plaut. Poen. 1, 1, 29; cf.: visae virginis,Ov. M. 13, 906; Plaut. Am. 2, 2, 210; cf. id. Poen. 1, 1, 68. —In plur.: me, Contactum nullis ante cupidinibus,Prop. 1, 1, 2.—Hence
* Personified: , , m., the god of love, Cupid, son of Venus, Cic. N. D. 3, 23, 58 sq.; Prop. 2, 14, 5 (3, 18, 21); Ov. M. 1, 453; 5, 366 et saep.; Hor. C. 1, 2, 34; 2, 8, 14 al.; in the form CVPEDO,Inscr. Orell. 1367.—In plur.: mater saeva Cupidinum,Hor. C. 1, 19, 1 Orell. ad loc.; 4, 1, 5 al.; cf. of sculptured figures: exstant caelati scyphi ... Myos in eādem aede Silenos et Cupidines,Plin. 33, 12, 55, § 155; 36, 5, 4, § 41. —Hence
* In animals, the sexual impulse: equina,Col. 6, 27, 3: equi cupidine sollicitati,id. 6, 27, 8.
* (Cf. cupidus, II. A. 2., and cupiditas, II. B. 1.) Avarice, covetousness: Narcissum incusat cupidinis ac praedarum,Tac. A. 12, 57; in plur., id. H. 1, 66.—*
* Personified: Cupido sordidus,sordid Avarice,Hor. C. 2, 16, 15.
Charlton T. Lewis, Charles Short, A Latin Dictionary