Lewis Short
con-surgo, surrexi, surrectum, 3
* V. n., to raise one's self, to rise (esp. of a multitude), to rise up together, stand up, arise (class. in prose and poetry).
* Lit.
* Of living beings: cum Athenis ludis quidam in theatrum grandis natu venisset ... consurrexisse omnes,Cic. Sen. 18, 63; so, out of respect, impers.: itaque in curiam venimus: honorifice consurgitur,Cic. Verr. 2, 4, 62, § 138; and: in venerationem tui,Plin. Pan. 54, 2: (in concilio Germanorum) consurgunt ii, qui et causam et hominem probant,Caes. B. G. 6, 23: consurrexit senatus cum clamore ad unum,Cic. Q. Fr. 3, 2, 2: ex insidiis,Caes. B. C. 3, 37; cf. Liv. 2, 50, 6: senatum ... consurrexisse et petisse,id. 38, 57, 5: ubi triarii consurrexerunt integri,id. 8, 10, 5; cf. id. 8, 8, 12; Cat. 62, 1; Ov. M. 7, 570: consurgere tonsis,Verg. A. 10, 299: consurgitur ex consilio,Caes. B. G. 5, 31; so, in plausus consurrectum est,Phaedr. 5, 7, 28: leniter est consurgendum,Quint. 11, 3, 156 al.: toro consurgere,Ov. M. 7, 344: ad iterandum ictum,Liv. 8, 7, 10; cf.: in ensem,Verg. A. 9, 749: in poenam,Plin. 8, 16, 17, § 43: ad finitimorum motus,Liv. 33, 21, 8: ad novas res,Suet. Caes. 9.
* Meton.
* Of living beings; constr., ad or in aliquid, also absol., to rise or stand up for any (esp. a hostile) action (perh. not ante-Aug.): ad bellum,Liv. 10, 13, 4; 33, 19, 7: ad novas res,Suet. Caes. 9: in arma,Verg. A. 10, 90: in iras truces,Val. Fl. 1, 673: in poenam,Plin. 8, 16, 17, § 43: in aemulationem,Just. 12, 15: consurgunt iterum partes,rise,Luc. 1, 692; cf. Tac. H. 3, 1: in nostri curam consurge tuendi,Ov. Tr. 4, 3, 71: carmine Maeonio,id. P. 3, 3, 31.
* Of inanimate things, to arise, take rise (like A., perh. not ante-Aug.): vespere ab atro consurgunt venti,Verg. A. 5, 19; so of winds: e terrā,Plin. 2, 43, 44, § 114: subitoque novum consurgere bellum,Verg. A. 8, 637; Sen. Ep. 91, 5: quā concitatione consurgat ira,Quint. 1, 11, 12: fama consurgit,Val. Fl. 1, 75.
Charlton T. Lewis, Charles Short, A Latin Dictionary