Lewis Short
con-sūmo, sumpsi, sumptum, 3 (
* Perf. sync. consumpsti, Prop. 1, 3, 37; inf. consumpse, Lucr. 1, 234), v. a., to take wholly or completely, i. e.
* Lit.
* In gen. (post-Aug. and rare): vasti surgunt immensis torquibus orbes, tergaque consumunt pelagus,take up, completely cover,Manil. 5, 584: tela omnia solus pectore consumo,Sil. 5, 640; cf.: clipeo tela,id. 10, 129: jugulo ensem,Stat. Th. 10, 813: ferrum pectore,id. ib. 12, 745; cf. id. Achill. 2, 205; Dig. 26, 7, 54.
* Transf.
* In gen., to consume, devour, waste, squander, annihilate, destroy, bring to naught, kill.
* Of inanimate things: faciat quod lubet: Sumat, consumat, perdat,Ter. Heaut. 3, 1, 56; cf. Sall. C. 12, 2: patrimonium per luxuriam,Cic. Rosc. Am. 2, 6: bona paterna,Quint. 3, 11, 13; 3, 11, 16: omnem materiam,Ov. M. 8, 876: omne id aurum in ludos, Liv. 39, 5, 9; Val. Max. 3, 1, 1 fin.; cf. 2. β infra: omnes fortunas sociorum,Caes. B. G. 1, 11; cf.: omnes opes et spes privatas meas,Sall. H. Fragm. 2, 96, 2 Dietsch: omnia flammā,Caes. B. C. 2, 14; cf.: aedes incendio,Liv. 25, 7, 6: domum incendio,Suet. Calig. 59: consumpturis viscera mea flammis,Quint. 6, prooem. § 3: viscera fero morsu,Ov. M. 4, 113: anulum usu,id. P. 4, 10, 5; cf.: ferrum rubigine,to eat, consume,Curt. 7, 8, 15.—Of time, to spend, pass: horas multas saepe suavissimo sermone,Cic. Fam. 11, 27, 5: dicendo tempus,Cic. Verr. 2, 2, 39, § 96: diem altercatione,id. Fam. 1, 2, 1; id. Univ. 1 fin.; id. Fam. 7, 1, 1: annua tempora,Lucr. 5, 618: consumitur vigiliis reliqua pars noctis,Caes. B. G. 5, 31; id. B. C. 2, 23: magnam partem diei,id. B. G. 5, 9 fin.: omne tempus,Liv. 29, 33, 9; 24, 14, 10: dies decem in his rebus,Caes. B. G. 5, 11: in eo studio aetatem,Cic. Off. 1, 1, 2: tota nox in exinaniendā nave consumitur,Cic. Verr. 2, 5, 25, § 64; Caes. B. C. 2, 23, 1: multos dies per dubitationem,Sall. J. 62, 9; cf. Tac. H. 4, 43 fin.: omne tempus circa Medeam,id. Or. 3: continuum biduum epulando potandoque,Suet. Tib. 42: precando Tempora cum blandis verbis, to waste or lose time and words in supplications, Ov. M. 2, 575: multis diebus et laboribus consumptis,Sall. J. 93, 1: ubi longa meae consumpsti tempora noctis?Prop. 1, 3, 37.—Of strength, feeling, voice, etc.: in quo tanta commoveri actio non posset, si esset consumpta superiore motu et exhausta,Cic. de Or. 3, 26, 103: adfectus,Quint. 2, 13, 13; 4, 2, 120: spiritus,id. 11, 3, 53: vocem instans metus,Tac. H. 1, 42: ignominiam,id. ib. 3, 24: gratiam rei nimiā captatione,Quint. 8, 6, 51: vires ipsā subtilitate,id. 12, 2, 13: bona ingenii,id. 12, 5, 2; 3, 11, 23; cf. Sall. J. 25, 11.—Poet.: cum mare, cum terras consumpserit, aëra tentet, i. e.-seek a refuge therein in vain, Ov. H. 6, 161.
* Of living beings.
* In partic.
* Rarely, to waste, weaken, enervate: inediā et purgationibus et vi ipsius morbi consumptus es,Cic. Fam. 16, 10, 1; cf. Ov. M. 9, 663; and consumpta membra senectā,id. ib. 14, 148.
* To divide, make an exhaustive division of (very rare): inventio in sex partis consumitur,Auct. Her. 1, 3, 4.
* Aliquid in aliquā re, rar. in aliquid or absol. (in Cic. only with in and abl.; cf. Madv. ad Cic. Fin. 5, 19, 53), to bestow upon something, to use, employ, spend upon or about something.
* In aliquā re: pecuniam in agrorum emptionibus,to lay out, invest,Cic. Agr. 1, 5, 14: aurum in monumento,id. ib. 1, 4, 12; Nep. Timoth. 1, 2: studium in virorum fortium factis memoriae prodendis,Cic. Fam. 6, 12, 5; cf.: in armis plurimum studii,Nep. Epam. 2, 5: tantum laboris in rebus falsis,Quint. 12, 11, 15: curam in re unā,Hor. S. 2, 4, 48: ingenium in musicis,Cic. Fin. 5, 19, 50; cf. id. Phil. 5, 18, 49; id. Sest. 13, 31; Quint. 1, 2, 11.
* In aliquid (cf. the Gr. ἀναλίσκειν εἴς τι): tota in dulces consument ubera natos,Verg. G. 3, 178; Prop. 4 (5), 6, 55. umorem in arbusta,Sen. Q. N. 3, 11, 3: bona paterna in opera publica,Quint. 3, 11, 13: pecuniam in monumentum,Dig. 35, 1, 40 fin.
* Absol.: si quid consili Habet, ut consumat nunc, quom nil obsint doli,use up, exhaust,Ter. And. 1, 1, 133.
Charlton T. Lewis, Charles Short, A Latin Dictionary