LAT

commeatus

download
JSON

Lewis Short

commĕātus | conm- (noun M) : (), , id..
* A going to and fro, passing freely, going at will: in eo conclavid ego perfodi parietem, Quā conmeatus clam esset hinc huc mulieri,Plaut. Mil. 2, 1, 65; cf.: commeatum vocis exercent fauces,Pall. 1, 3.
* Meton.
* A place through which one can pass back and forth, a thoroughfare, passage (rare; cf.: abitus, aditus, circuitus, etc.): nimis beat, quod conmeatus transtinet trans parietem,Plaut. Mil. 2, 5, 58: per hortum utroque conmeatus continet,id. Stich. 3, 1, 44; Dig. 43, 8, 2, § 25.
* A leave of absence from one's station for a definite time, a furlough: commeare, ultro citro ire: unde commeatus dari dicitur, id est tempus, quo ire, redire quis posset,Fest. p. 277, 27 Müll.: dare commeatum totius aestatis,Cic. Verr. 2, 5, 25, § 62: petere,Vell. 2, 11, 2; Suet. Tib. 10; id. Ner. 35; id. Galb. 6; id. Claud. 23: sumere,Liv. 3, 46, 10: dare,id. 3, 46, 9; Suet. Calig. 29: accipere,Plin. Ep. 3, 4, 2: in commeatu esse,to be on furlough,Liv. 33, 29, 4: commeatu abesse,Suet. Tib. 72; Dig. 4, 6, 35, § 9: in iis stativis satis liberi commeatus erant,Liv. 1, 57, 4: (legiones) promiscuis militum commeatibus infirmaverat,Tac. A. 15, 10; cf. id. H. 1, 46: cum miles ad commeatus diem non adfuit,on the day when the furlough expired,Quint. 7, 4, 14; cf. Auct. Her. 1, 14, 24: commeatūs spatium excedere,Dig. 49, 16, 14: ultra commeatum abesse,ib. 50, 1, 2, § 6.—Transf.: cras igitur (sc. proficiscar), nisi quid a te commeatus,Cic. Att. 13, 41 fin. dub. (al. commeat); v. Orell. N. cr.: longum mihi commeatum dederat mala valetudo,rest,Sen. Ep. 54, 1: servitus assidua... sine intervallo, sine commeatu,id. Q. N. 3, praef. § 16.
* A train, a convoy, caravan, a company carried, a transportation, trip, passage: Londinium copiā negotiatorum et commeatuum maxime celebre,Tac. A. 14, 33; 13, 39; Suet. Ner. 20: duobus commeatibus exercitum reportare instituit,Caes. B. G. 5, 23: secundum commeatum in Africam mittit ad Caesarem, Auct. B. Afr. 34: commeatibus per municipia ac colonias dispositis, supplies of provisions, relays of horses, etc., Suet. Tib. 38: cerneres canes... per omnem nostrum commeatum morsibus ambulare,App. M. 8, p. 209, 18.
* Provisions, supplies (very freq., esp. in the histt., in sing. and plur.): interclude inimicis commeatum; tibi muni viam, Quā cibatus commeatusque ad te et legiones tuas Tuto possit pervenire,Plaut. Mil. 2, 2, 70 sq.; cf.: importare in coloniam,id. Ep. 3, 2, 7: ex omnibus provinciis commeatu et publico et privato prohibebamur,Cic. Imp. Pomp. 17, 53: ne foro quidem et commeatu juvare populum Romanum,Cic. Verr. 2, 5, 21, § 52: commeatu nostros prohibere,Caes. B. G. 2, 9 fin.: neque exercitum sine magno commeatu atque molimento in unum locum contrahere posse,id. ib. 1, 34; Quint. 8, 6, 26: maritimi,Liv. 5, 54, 4: ex montibus invecti,id. 9, 13, 10: advecti,id. 9, 32, 2: convecto,id. 2, 14, 3 al.; Suet. Calig. 43: magni commeatus frumenti Romam subvecti,Liv. 28, 4, 7.
* Freq. opp. frumentum, the remaining supplies of war: ad Vesontionem rei frumentariae commeatūsque causā moratur,Caes. B. G. 1, 39: uti frumento commeatuque Caesarem intercluderet,id. ib. 1, 48; 3, 6; 3, 23 fin.; cf. Plaut. Mil. 2, 2, 70 supra.—*
* Transf.: commeatus argentarius,gain acquired by money transactions,Plaut. Ps. 1, 5, 9.
Charlton T. Lewis, Charles Short, A Latin Dictionary

TLL

s. TLL
Thesaurus Linguae Latinae
memory