Lewis Short
(v. a.adj.) : cēnseo (on the long
* E, v. Corss. Ausspr. 1, p. 257 sq.), ui, cēnsum (late Lat. censitum, Cod. Just. 11, 47 tit.; 11, 49 tit.; 11, 47, 4 al.; but not in Monum. Ancyr.; cf. Neue, Formenl. 2, 557), 2, v. a. etym. dub.; often referred to root cas-, whence carmen, camoenus; but prob. from centum, orig. centere, to hundred or number the people; cf. Fischer, Gram. 1, p. 373.
* To tax, assess, rate, estimate.
* In reference to the census (v. census).
* Of transactions in and by the Senate, to judge (in the meanings II. and III. the passive voice is not in class. use, while in I. the passive voice is by far the most freq.).
* Transf., of things and persons in gen., to value, estimate, rate.
* Transf.
* Absol. in gerund.: censendi, censendo, ad censendum = census agendi, censui agendo, etc.: haec frequentia quae convenit ludorum censendique causā (i.e. census agendi causā, for the sake of the census), Cic. Verr. 1, 18, 54: mentio inlata apud senatum est, rem operosam... suo proprio magistratu egere... cui arbitrium formulae censendi subiceretur,the scheme for taking the census,Liv. 4, 8, 4: quia is censendo finis factus est,id. 1, 44, 2: civīs Romanos ad censendum ex provinciis in Italiam revocarunt,Vell. 2, 15: aetatem in censendo significare necesse est... aetas autem spectatur censendi tempore,Dig. 50, 15, 3.
* Of the person assessed, to value, make a statement of one's property in the census.
* Pass., with the territory as subject-nom.: quinto quoque anno Sicilia tota censetur; erat censa praetore Paeducaeo... quintus annus cum in te praetorem incidisset, censa denuo est,Cic. Verr. 2, 2, 56, § 139: omne territorium censeatur quoties, etc.,Cod. Just. 11, 58 (57), 4.
* Hence, subst.: cēnsum, i, n.: quorum luxuries fortunata censa peperit, i.e. high estimates of property in the census, Cic. ap. Non. 202, 23 (Fragm. vol. xi. p. 134 B. and K.).
* To determine by the census: cum antea per singulos viros, per binas vero mulieres capitis norma sit censa,Cod. Just. 11, 48 (47), 10: nisi forte privilegio aliquo materna origo censeatur,Dig. 50, 1, 1, § 2.
* Act. with acc.: vos terras vestras levari censitione vultis, ego vero etiam aërem vestrum censere vellem,Spart. Pescen. Nig. 7.
* Act. with acc.: in quā tribu ista praedia censuisti?Cic. Fl. 32, 80.
* Censeri, as dep. with acc.: census es praeterea numeratae pecuniae CXXX. Census es mancipia Amyntae... Cum te audisset servos suos esse censum, constabat inter omnes, si aliena censendo Decianus sua facere posset, etc.,Cic. Fl. 32, 80; cf. Ov. P. 1, 2, 140; v. B. 2. c.
* By a figure directly referring to the Roman census: aequo mendicus atque ille opulentissimus Censetur censu ad Acheruntem mortuus, will be rated by an equal census, i.e. in the same class, without considering their property, Plaut. Trin. 2, 4, 93: vos qui potestis ope vostrā censerier, referring to a part of the audience, you, who may be rated according to your intelligence, analog. to capite censi (v. I. A. 1. β), id. Capt. prol. 15: nam argumentum hoc hic censebitur,will be rated, its census-class will be determined here,id. Poen. prol. 56: id in quoque optimum esse debet cui nascitur, quo censetur, according to which he is rated, i.e. his worth is determined, Sen. Ep. 76, 8.—And with two acc.: quintus Phosphorus, Junonia, immo Veneris stella censetur, is ranked as the fifth, App. de Mundo, p. 710.
* With direct reference to the census.
* = aestimo, to estimate, weigh, value, appreciate.
* With gen. of price: dic ergo quanti censes?Plaut. Rud. 4, 8, 8.
* = honorari, celebrari, with de aliquo, = for the sake of somebody (in Ovid): pro quibus ut maneat, de quo censeris, amicus, Comprecor, etc.,the friend for the sake of whom you are celebrated, who is the cause of your renown,Ov. P. 2, 5, 73: hoc domui debes de quā censeris,id. ib. 3, 1, 75.
* Censeri, dep., = to distinguish, with acc. only once or twice in Ovid (v. I. A. 3. β): hanc semper... Est inter comites Marcia censa suas,has always distinguished her,Ov. P. 1, 2, 140.
* Censeri aliquā re.
* = to be appreciated, distinguished, celebrated for some quality, as if the quality were a standard determining the census, analog. to capite censeri (v. I. A. 1. β), very freq. in post-class. writings: Democritus cum divitiis censeri posset,when he might have been celebrated for his wealth,Val. Max. 8, 7, ext. 4: Aristides quo totius Graeciae justitia censetur (quo = cujus justitiā),id. 5, 3, ext. 3 med.: te custode matronalis stola censetur ( = tuā, i.e. pudicitiae, custodiā), the stola, etc., is appreciated for thy custody, id. 6, 1 prooem.: unā adhuc victoriā Carius Metius censebatur,Tac. Agr. 45: ut ipsi quoque qui egerunt non aliis magis orationibus censeantur,id. Dial. 39 fin.: non vitibus tantum censeri Chium, sed et operibus Anthermi filiorum, is celebrated not only for its grapes, but, etc., Plin. 36, 5, 2, § 12: et Galliae censentur hoc reditu,id. 19, 1, 2, § 7: quisquis paulo vetustior miles, hic te commilitone censetur,is distinguished for the fact that you were his fellow-soldier,Plin. Pan. 15 fin.: multiplici variāque doctrinā censebatur,Suet. Gram. 10: felix quae tali censetur munere tellus,Mart. 9, 16, 5: censetur Apona Livio suo tellus, = for the fact that Livy was born there, id. 1, 61, 3: hi duo longaevo censentur Nestore fundi,for the fact that Nestor used them,id. 8, 6, 9: nec laude virorum censeri contenta fuit (Iberia),Claud. Laud. Seren. 67: libri mei non aliā laude carius censentur, quam quod judicio vestro comprobantur,App. Flor. 4, 18, 3.—Hence
* = to be known by something (Appuleian): hoc nomine censebatur jam meus dominus,App. M. 8, p. 171: nomen quo tu censeris aiebat,id. ib. 5, p. 106: pro studio bibendi quo solo censetur, either known by, or distinguished for, id. Mag. p. 499: globorum caelestium supremum esse eum qui inerrabili meatu censetur,which is known by its unerring course,id. Phil. Nat. 1, p. 582.— And
* As gram. t. t., to be marked by some peculiarity, according to which a word is classified: neque de armis et moeniis infitias eo quin figurā multitudinis perpetuā censeantur, that they are marked by the form of constant plurality, i. e. that they are pluralia tantum, Gell. 19, 8, 5; 10, 20, 8; 19, 13, 3.
* To be of opinion, to propose, to vote, to move, referring to the votes of the senators when asked for their opinions (sententiam dicere).
* With a (passive) inf.-clause, denoting what should be decreed by the Senate (esse usu. omitted): rex his ferme verbis patres consulebat... Dic, inquit ei, quid censes? tum ille Puro pioque duello quaerendas (res) censeo, I am of the opinion (I move, propose) that satisfaction should be sought, etc., ancient formula ap. Liv. 1, 32, 11 sq.: primum igitur acta Caesaris servanda censeo,Cic. Phil. 1, 7, 16: hoc autem tempore ita censeo decernendum,id. ib. 5, 17, 45; 5, 6, 16; 5, 12, 31; 5, 12, 34; 5, 13, 36; 5, 14, 38; 5, 19, 53; 6, 1, 2; 9, 6, 14; 11, 15, 40; 12, 7, 17; 14, 1, 1; 14, 13, 35; cf. Regulus's advice in the Senate, being represented as a vote: captivos in senatu reddendos non censuit,Cic. Off. 1, 13, 39; 3, 31, 111: quare ita ego censeo... de confessis more majorum supplicium sumendum,Sall. C. 52, 36; 51, 8; 52, 14: Appius imperio consulari rem agendam censebat,Liv. 2, 23, 15: ut multi (senatores) delendam urbem censerent,id. 9, 26, 3; 2, 29, 7; 3, 40, 13; 10, 12, 1; 34, 4, 20; 38, 54, 6: cum ejus diei senatus consulta aureis litteris figenda in curiā censuisset, Tac. A. 3, 57: ut nonnulli dedendum eum hostibus censuerint,Suet. Caes. 24; so id. ib. 14; id. Aug. 100; id. Tib. 4; id. Calig. 60; id. Claud. 26; id. Ner. 2; id. Vesp. 2. Of the emperor's vote in the Senate: commutandam censuit vocem, et pro peregrinā nostratem requirendam,Suet. Tib. 71; so id. ib. 34; id. Aug. 55.—And with the copula expressed (very rare): qui censet eos... morte esse multandos,Cic. Cat. 4, 4, 7.—Sometimes referring to sententia as subject: sententia quae censebat reddenda bona (inst. of eorum qui censebant),Liv. 2, 4, 3.—Sometimes with oportere for the gerundial predic. inf.: quibusdam censentibus (eum) Romulum appellari oportere,Suet. Aug. 7.—With pres. inf., inst. of a gerundial: hac coronā civicā L. Gellius in senatu Ciceronem consulem donari a re publicā censuit,Gell. 5, 6, 15 (cf. II. B. 1. b.).—If the opinion of the senator does not refer to the chief question, but to incidental points, the predic. inf. may have any form: eas leges quas M. Antonius tulisse dicitur omnes censeo per vim et contra auspicia latas, eisque legibus populum non teneri,Cic. Phil. 5, 4, 10: cum magna pars senatus... cum tyrannis bellum gerendum fuisse censerent... et urbem recipi, non capi, etc.,Liv. 26, 32, 2.
* Of the decrees or resolutions of the Senate, = decernere, placere, to resolve, decree.
* With a subj.-clause, without ut (rare in this connection; v. III. C. 3.): K. Fabius censuit... occuparent patres ipsi suum munus facere, captivum agrum plebi quam maxime aequaliter darent,Liv. 2, 48, 2.— And ironically with regard to incidental points: vereamini censeo ne... nimis aliquid severe statuisse videamini, I propose you should be afraid of having decreed too severe a punishment = of course, you will not be afraid, etc., Cic. Cat. 4, 6, 13: misereamini censeo—deliquere homines adulescentuli per ambitionem—atque etiam armatos dimittatis, I propose that you pity them, etc., or I advise you to be merciful, Sall. C. 52, 26.
* Ellipt., with a gerundial clause understood: dic quid censes (i. e. decernendum),Liv. 1, 32, 11: quod ego meā sententiā censebam (i.e. decernendum), Cato ap. Cic. Fam. 15, 5, 2: senati decretum fit, sicut ille censuerat,Sall. C. 53, 1: quas ob res ita censeo... senatui placere, etc. ( = ita decernendum censeo, etc.),Cic. Phil. 9, 7, 15, § 17 sq.; 10, 11, 25 sq.; 11, 12, 29 sq.; 14, 14, 36 sq.
* = sententiam dicere, to tell, to express one's opinion in the Senate (post-class.).
* Absol.: Priscus Helvidius .. contra studium ejus (sc. Vitellii) censuerat, had voted, or had expressed an opinion against his wishes, Tac. H. 2, 91: cum parum sit, in senatu breviter censere, nisi, etc.,id. Dial. 36 fin.: sententias... prout libuisset perrogabat... ac si censendum magis quam adsentiendum esset,Suet. Aug. 35: igitur Cn. Piso, quo, inquit, loco censebis, Caesar? si primus, etc.,Tac. A. 1, 74.
* With adjectives in the neuter, substantively used: nec quoquam reperto (in senatu) qui... referre aut censere aliquid auderet, who dared to express an opinion on any thing, Suet. Caes. 20: per dissensionem diversa censentium,of the senators who expressed different opinions,id. Claud. 10.
* With interrog. or rel.-clause: deinde ageret senatorem et censeret quid corrigi aut mutari vellet,Tac. A. 16, 28: cum censeat aliquis (in senatu) quod ex parte mihi placeat,Sen. Ep. 21, 9.
* With inf.-clause.
* With gerund, without copula (v. II. A. 1.): eum, cujus supplicio senatus sollennes religiones expiandas saepe censuit,Cic. Mil. 27, 73: eos senatus non censuit redimendos,id. Off. 3, 32, 114; so id. N. D. 2, 4, 10; Cic. Verr. 2, 3, 6, § 15: senatus Caelium ab republicā removendum censuit,Caes. B. C. 3, 21: senatus censuit frequens coloniam Labicos deducendam,Liv. 4, 47, 6; 5, 24, 4: cum bello persequendos Tusculanos patres censuissent,id. 6, 25, 5; 3, 42, 6; 3, 49, 8; 7, 19, 7 et saep.
* With ut or ne.
* In the words of the Senate, according to formula: quod L. Opimius verba fecit de re publicā, de eā re ita censuerunt uti L. Opimius consul rem publicam defenderet, etc., ancient S. C. ap. Cic. Phil. 8, 4, 14: quod, etc., de eā re ita censuerunt ut M. Pomponius praetor animadverteret curaretque ut si, etc., S. C. ap. Suet. Rhet. 1; Gell. 15, 4, 1.—And with gerundial inf.-clause: quod C. Julius pontifex... de eā re ita censuerunt, uti M. Antonius consul hostiis majoribus... procuraret... Ibus uti procurasset satis habendum censuerunt, S. C. ap. Gell. 4, 6, 2.
* With a subj.-clause (very rare): senatus consulto quo censeretur, darent operam consules, etc.,Aur. Vict. Vir. Ill. 73, 10.
* With neutr. acc. pron. in place of a clause: cum vero id senatus frequens censuisset (sc. faciendum),Cic. Pis. 8, 18: ite in suffragium, et quae patres censuerunt vos jubete,Liv. 31, 7, 14: quodcunque vos censueritis,id. 34, 7, 15: quodpatres censuissent,id. 28, 45, 2.
* With accusative of a noun, or a noun as passive subject, to decree or vote a thing (postclass.): nec tamen repertum nisi ut effigies principum, aras deum, templa et arcus aliaque solita... censuere,Tac. A. 3, 57: aram Clementiae, aram Amicitiae, effigiesque... censuere,id. ib. 4, 74: cum censeretur clipeus auro et magnitudine insignis inter auctores eloquentiae (to be placed among, etc.), id. ib. 2, 83.
* With both acc. and dat.
* The dat. = against: bellum Samnitibus et patres censuerunt et populus jussit,Liv. 10, 12, 3.
* The dat. = in behalf of: censentur Ostorio triumphi insignia,Tac. A. 12, 38.—And with ut: sententiis eorum qui supplicationes et... vestem Principi triumphalem, utque ovans urbem iniret, effigiesque ejus... censuere,id. ib. 13, 8.
* Of the opinions and resolutions of other deliberating bodies, or of their members, to resolve, or to be of opinion.
* With inf.-clause.
* Of the orders of persons in authority (cf. II. B.).
* With ut or ne: censeo ut satis diu te putes requiesse et iter reliquum conficere pergas (in a literary meeting),Cic. de Or. 2, 71, 290: plerique censebant ut noctu iter facerent (council of war),Caes. B. C. 1, 67: et nunc magnopere censere, ut unam anum ... triginta milibus talentum auri permutet (council of war),Curt. 4, 11, 12: censeout D. Claudius ex hac die deus fiat (council of the gods),Sen. Lud. Mort. Claud. 9, 5: antiquos audio censuisse, ne (praenomina) cui ejusdem gentis patricio inderentur, resolved (family council), Gell. 9, 2, 11 (cf. Liv. 6, 20, 14).
* Of advice, given by one person to another (further development of III. A.).
* With acc. neutr. of a pron. or adj. substantively used: ego pro sententiā meā hoc censeo: quandoquidem, etc.,Sen. Lud. Mort. Claud. 11, 4: nec dubitavere quin vera censeret,that his opinion was correct,Curt. 10, 6, 18.
* Of opinions and views on general questions, to be of opinion, think, believe, hold (cf.: statuo, existimo, puto, aio, dico; freq. in class. prose; very rare in post-class. writers except Gellius; never with ut, ne, or subj.-clause).
* Of commanders, etc., by courtesy, inst. of velle, imperare, or a direct imperative sentence.
* In gen., = arbitror, puto, existimo, judico (cf.: idem enim valet censere et arbitrari, Varr. ap. Non. p. 519, 29: censere nunc significat putare, nunc suadere, nunc decernere, Paul. ex Fest. p. 54, 11 Müll.).
* Of an order by the people (rare; gen. populus jubet): ita id (foedus) ratum fore si populus censuisset (i. e. confirmandum esse),Liv. 21, 19, 3.
* Of the later emperors, in their ordinances (censemus = placet nobis, sancimus, imperamus, from the custom of the earlier emperors, who conveyed their commands in the form of an opinion in the senate; v. II. A. 1.).—With inf.clause, ut, ne, and subj.-clause: sex mensium spatium censemus debere servari,Cod. Just. 11, 48 (47), 7: censemus ut, etc.,ib. 12, 37 (38), 13: censemus ne, etc.,ib. 12, 44 (45), 1: censemus vindicet, remaneat, ib. 11, 48 (47), 23: in commune jubes si quid censesve tenendum, Primus jussa subi,Claud. IV. Cons. Hon. 296.
* Ante-class. formula: faciundum censeo = I advise, with ut-clause, with quid, sic, etc.: censeo faciundum ut quadringentos aliquos milites ad verrucam illam ire jubeas, etc., I advise you to order, etc., Cato ap. Gell. 3, 7, 6: ego Tiresiam... consulam, Quid faciundum censeat,consult Tiresias as to what he advises, for his advice,Plaut. Am. 5, 1, 80: consulam hanc rem amicos quid faciundum censeant,id. Men. 4, 3, 26; id. Most. 3, 1, 23: sic faciundum censeo: Da isti cistellam, etc.,id. Cist. 4, 2, 104: ego sic faciundum censeo: me honestiu'st Quam te, etc.,id. As. 4, 2, 11; id. Ep. 2, 2, 91: sane faciundum censeo,id. Stich. 4, 2, 38.
* With ordinary gerundial inf.-clauses: narrandum ego istuc militi censebo,I advise you to let the soldier know that,Plaut. Mil. 2, 4, 42: exorando sumendam operam censeo,id. Stich. 1, 2, 22: quid nunc consili captandum censes?id. As. 2, 2, 91; id. Mil. 5, 25; id. Most. 1, 3, 115: idem tibi censeo faciendum,Cic. Off. 10, 1, 3: quos quidem tibi studiose et diligenter tractandos magno opere censeo,id. Fin. 4, 28, 79; id. Fam. 12, 28, 2.—Sometimes by aequum censere with an inf.-clause (in the comic poets): amicos consulam quo me modo Suspendere aequom censeant potissumum,Plaut. Poen. 3, 5, 50: qui homo cum animo... depugnat suo, Utrum ita se esse mavelit ut eum animus aequom censeat, An ita potius ut parentes ... velint i. e. as his mind prompts him, id. Trin. 2, 2, 29; cf. E. 1. b. 8.
* With a subj.clause (so esp. with censeo in 1st pers.): censen' hominem interrogem? do you advise me to ask the man? etc., Plaut. Poen. 3, 4, 20: tu, si videbitur, ita censeo facias ut... supersedeas hoc labore itineris (cf.: faciundum censeo ut, 1. supra),Cic. Fam. 4, 2, 4: immo plane, inquam, Brute, legas (Gracchum) censeo,id. Brut. 33, 125: tu, si forte quid erit molestiae te ad Crassum et Calidium conferas censeo,id. Q. Fr. 1, 3, 7: tu, censeo, tamen adhibeas Vettium,id. Att. 2, 4, 7: quae disputari de amicitiā possunt, ab iis censeo petatis qui ista profitentur,id. Lael. 5, 17: tu, censeo, Luceriam venias: nusquam eris tutius, Pomp. ap. Cic. Att. 8, 1, 1; 8, 11, A: censeo Viā Appiā iter facias, et celeriter Brundusium venias,id. ib. 8, 11, C: ad Caesarem mittas censeo, et ab eo hoc petas, Anton. ib. 10, 10, 2: sed hos tamen numeros censeo videas ὁδοῦ πάρεργον, Gell. 17, 20, 5: quam scit uterque, libens censebo exerceat artem,Hor. Ep. 1, 14, 44 (cf. Liv. 36, 7, 17, and Gell. 4, 18, 3, quoted III. A. 3.).—Of an advice given to an adversary, with irony: cetera si qua putes te occultius facere posse... magnopere censeo desistas,I strongly advise you to give up that idea,Cic. Verr. 2, 5, 68, § 174: sed tu, Acci, consideres censeo diligenter, utrum censorum judicium grave esse velis an Egnatii,id. Clu. 48, 135: postulant ut excipiantur haec inexplicabilia. Tribunum censeant: aliquem adeant: a me... numquam impetrabunt,id. Ac. 2, 30, 97: ibi quaeratis socios censeo, ubi Saguntina clades ignota est,Liv. 21, 19, 10: solvas censeo, Sexte, creditori,Mart. 2, 13, 2.—And in jest: Treviros vites censeo, audio capitalīs esse,Cic. Fam. 7, 13, 2: hi Plebei fuerunt, quos contemnas censeo... quā re ad patres censeo revertare,id. ib. 9, 21, 3: vites censeo porticum Philippi: si te viderit Hercules, peristi,Mart. 5, 49, 13; so id. ib. 11, 99, 8; 12, 61, 7.—For ironical senatorial advice, by which the contrary is meant, v. Cic. Cat. 4, 6, 13; Sall. C. 52, 26, quoted II. A. 3.
* With an ut-clause (with monere; very rare): illud tamen vel tu me monuisse vel censuisse puta... ut tu quoque animum inducas, etc.,Cic. Fam. 4, 8, 2.
* With a clause understood: quo me vortam nescio: Pa. Si deos salutas, dextrovorsum censeo (i.e. id facias or faciundum censeo), Plaut. Curc. 1, 1, 70: quo redeam? Pe. Equidem ad phrygionem censeo (i. e. redeas), id. Men. 4, 2, 53: quid nunc censes, Chrysale? (i. e. faciundum),id. Bacch. 4, 8, 112: ita faciam ut frater censuit,Ter. Phorm. 5, 2, 11: tibi igitur hoc censeo (i. e. faciendum): latendum tantisper ibidem, etc.,Cic. Fam. 9, 2, 4: tu potes Kalendis spectare gladiatores, et ita censeo, id. ib. 16, 20: quid censes igitur? Ecquidnam est tui consilii ad? etc.,id. Att. 9, 12, 4: quid igitur censet (sapientia)? What is wisdom's advice? id. Phil. 13, 3, 6: scribi quid placeat, quid censeas,id. Att. 9, 19,4: ibitur igitur, et ita quidem ut censes,id. ib. 10, 15, 3: disce, docendus adhuc, quae censet amiculus,Hor. Ep. 1, 17, 3.
* With inf.-clause: Plato mundum esse factum censet a deo sempiternum,Cic. Ac. 2, 37, 118: Cyrenaici non omni malo aegritudinem effici censent, sed insperato,id. Tusc. 3, 13, 28: (Hieronymus) censet summum bonum esse sine ullā molestiā vivere,id. Fin. 2, 5, 16: Aristoteles eos qui valetudinis causā furerent, censebat habere aliquid in animis praesagiens,id. Div. 1, 38, 81: Pythagoras censuit animum esse per naturam rerum omnem intentum et commeantem,id. ib. 1, 11, 27; so id. Ac. 1, 11, 40; 2, 42, 131; id. Fin. 1, 6, 20; 3, 15, 49; 3, 19, 64; 3, 21, 70; 4, 7, 17; 5, 7, 17; id. N. D. 1, 2, 3; 1, 2, 4; 1, 12, 29; 1, 13, 35 and 37; 1, 43, 120; 1, 44, 121; 2, 22, 57; 2, 16, 44; id. Sen. 12, 41; id. Leg. 1, 13, 36; id. Tusc. 1, 9, 18; 1, 10, 22; 1, 30, 72; 1, 45, 108; 3, 5, 11; 3, 22, 52; 4, 7, 14; id. Off. 1, 25, 88: Plato in civitate communīs esse mulieres censuit,Gell. 18, 2, 8; 14, 5, 2; 18, 1, 4; 19, 12, 6.—If the opinion refers to what should be observed, oportere or debere is used, or a gerundial predicate with esse (so in Cic., but in Gell. 7, 15, 3, without esse): oportere delubra esse in urbibus censeo,Cic. Leg. 2, 10, 26: M. Varro aeditumum dici oportere censet,Gell. 12, 10, 4; 14, 5, 2; so with debere,id. 17, 5, 5; 13, 8, 4: Cyrenaici... virtutem censuerunt ob eam rem esse laudandam,Cic. Off. 3, 33, 116: (Ennius) non censet lugendam esse mortem quam immortalitas consequatur,id. Sen. 20, 73.
* An inf.-clause understood: (dissensio est), a quibus temporibus scribendi capiatur initium. Ego enim ab ultimis censeo (i. e. exordiendum esse),Cic. Leg. 1, 3, 8: si, Mimnermus uti censet, sine amore jocisque Nil est jucundum,Hor. Ep. 1, 6, 65: sic enim censuit,Cic. Off. 3, 33, 117.
* With neutr. acc. of a pron.: hoc amplius censeo, in addition to the opinions mentioned I hold, etc., Sen. Vit. Beat. 3, 2: nullo (medico) idem censente,Plin. 29, 1, 5, § 11.
* With a rel.-clause: Aesopus quae utilia... erant, non severe neque imperiose praecepit et censuit,he imparted his teachings and views,Gell. 2, 29, 1.
* Absol.: non adligo me ad unum aliquem ex Stoicis proceribus. Est et mihi censendi jus,the right to impart my opinions,Sen. Vit. Beat. 3, 2.
* To judge, think, believe, suppose (freq. in ante-class. writings; very rare in Cic. except in the particular meanings, a.—ironically—and d.; always with inf.-clause expressed or understood).
* In gen.: atque ego censui abs te posse hoc me impetrare,Plaut. Cas. 2, 6, 12 sq.: satis jam delusam censeo: rem, ut est, nunc eloquamur,id. As. 3, 3, 141: nam si honeste censeam te facere posse, suadeam,id. Mil. 4, 8, 60: neque ego hac noctem longiorem me vidisse censeo,id. Am. 1, 1, 126: saluti quod tibi esse censeo,id. Merc. 1, 35; so id. Am. 4, 3, 2; id. Most. 1, 3, 127; id. Pers. 1, 1, 9; 2, 2, 8; 2, 3, 75 sq.; id. Truc. 2, 2, 60; id. As. 2, 2, 33; id. Aul. 2, 4, 30; 2, 4, 36; id. Cas. 2, 8, 38; Ter. Heaut. 3, 1, 53; id. Phorm. 2, 2, 13: aut domino, cujum id censebis esse, reddes, Cincius, Re Mil. l. iii., de ap. Gell. 16, 4, 2: eo namque omnem belli molem inclinaturam censebant (consules),Liv. 7, 32, 3: nec facturum aequa Samnitium populum censebant, si... oppugnarent,id. 7, 31, 7: quaeso ut ea quae dicam non a militibus imperatori dicta censeas,id. 7, 13, 8: at illa purgare se, quod quae utilia esse censebat ... suasisset,Curt. 8, 3, 7: Alexander, tam memorabili victoriā laetus, quā sibi Orientis fines apertos esse censebat, id. 9, 1, 1; so id. 10, 8, 22.
* To resolve, as a merely mental act, with gerundial inf.-clause (rare; cf. II. B.): quibus rebus cognitis, Caesar maturandum sibi censuit, resolved to hasten, lit., thought he must hasten ( = statuit, existimavit), Caes. B. G. 7, 56 init.: censuimus igitur amplius quaerendum,Gell. 12, 14, 7.
* To consider, i. e. after carefully weighing the circumstances, with inf.-clause (rare): sed cum censerem... me et periculum vitare posse, et temperatius dicere... ea causa mihi in Asiam proficiscendi fuit,Cic. Brut. 91, 314.
* = pu tare, habere, judicare, to consider as, to hold, with two acc., or inf.-clause.
* Very freq., esp. in Cic., when a question, rhetorical or real, is addressed to a second person, often referring to erroneous opinions: an fores censebas nobis publicitus praeberier?Plaut. Am. 4, 2, 7: clanculum istaec te flagitia facere censebas potesse?id. Men. 4, 2, 47: hicine nos habitare censes?id. Trin. 4, 3, 72: omnes cinaedos esse censes, tu quia es?id. Men. 3, 2, 48; so id. As. 2, 4, 78; 5, 2, 37; id. Bacch. 4, 6, 41; 5, 2. 82; id. Capt. 4, 2, 66; 4, 2, 74; 5, 2, 16; id. Cas. 2, 6, 29; id. Men. 5, 5, 25: continuo dari Tibi verba censes? Ter. And. 3, 2, 25; so id. ib. 3, 3, 13; 4, 4, 55; id. Heaut. 4, 3, 38; id. Hec. 4, 1, 32; 4, 4, 53; id. Phorm. 5, 6, 35: adeone me delirare censes ut ista esse credam?Cic. Tusc. 1, 6, 10: nam cum in Graeco sermone haec... non videbantur, quid censes in Latino fore?id. Fin. 3, 4, 15: quid igitur censes? Apim illum nonne deum videri Aegyptiis?id. N. D. 1, 29, 82: quis haec neget esse utilia? quem censes?id. Off. 3, 26, 99: an censes me tantos labores... suscepturum fuisse, si, etc.,id. Sen. 23, 82: an vos Hirtium pacem velle censetis?id. Phil. 12, 4, 9; so id. Brut. 50, 186; 85, 294; id. Tusc. 1, 5, 10 fin.; 2, 4, 11; 3, 13, 27; id. Fin. 1, 10, 34; id. N. D. 1, 8, 20; 1, 28, 78; 1, 44, 122; id. Leg. 2, 10, 23; id. Div. in Caecil. 16, 54; id. Phil. 1, 6, 13; 4, 3, 7; 7, 4, 14; 11, 1, 3; 11, 5, 10; 12, 3, 7; 12, 6, 13; 12, 8, 21; 12, 9, 22; 13, 2, 4; 14, 4, 10; id. Att. 10, 11, 4: quid censes munera terrae?... quo spectanda modo, quo sensu credis et ore?Hor. Ep. 1, 6, 5 sqq.; so id. ib. 2, 2, 65; Lucr. 1, 973 (with obj.inf.).—With conditional period inst. of an inf.-clause: num censes faceret, filium nisi sciret eadem haec velle,Ter. And. 3, 3, 46.— Sometimes censemus? is used in the same way as censes?Cic. Tusc. 1, 2, 4; id. Off. 2, 7, 25; id. Fam. 4, 9, 2.
* To wish, with subj.-clause or ne (in App.): de comā pretiosi velleris floccum mihi confestim adferas censeo,App. M. 6. p. 117: censeo ne ulla cura os percolat,id. Mag. p. 411.
* With double acc.: quom dispicias tristem, frugi censeas (i.e. eum),you would consider him thrifty,Plaut. Cas. 3, 2. 32: auxilio vos dignos censet senatus,considers you worthy of help,Liv. 7, 31, 2: has... indagines cuppediarum majore detestatione dignas censebimus si, etc.,Gell. 7 (6), 16, 6: cum Priscum nobilitas hostem patriae censuisset, judged, declared him the enemy, etc., Aur. Vict. Caes. 29, 4.
* In the pass. with nom. and inf., = haberi (in Manil. and Gell.): praeter illas unam et viginti (comoedias) quae consensu omnium Plauti esse censebantur,Gell. 3, 3, 3: quae terrenā censentur sidera sorte (i. e. esse),are considered as being of the terrestrial kind,Manil. 2, 226; so id. 2, 293; 2, 653; 2, 667; 3, 96; so, sub aliquo censeri, to be considered as being under one's influence, id. 4, 246; 4, 705; cf. id. 3, 598 (with per).
Charlton T. Lewis, Charles Short, A Latin Dictionary