Lewis Short
(v. a.P. a.) : audĕo, ausus, 2, v. a. and n. (
* Perf. ausi = ausus sum, Cato ap. Prisc. p. 868 P.; hence freq. in the poets, and prose writers modelled after them, subj. sync. ausim, Plaut. Poen. 5, 6, 21; Ter. Eun. 5, 2, 45; 5, 2, 65; Lucr. 2, 178; 5, 196; Verg. E. 3, 32; id. G. 2, 289; Tib. 4, 1, 193; Prop. 2, 5, 24; 3, 12, 21; Ov. Am. 2, 4, 1; Stat. Th. 1, 18; 3, 165; id. Achill. 2, 266; Liv. praef. 1; Plin. Ep. 4, 4 fin.; Tac. Agr. 43: ausis, Att. ap. Non. p. 4, 62; Lucr. 2, 982; 4, 508; 5, 730; 6, 412; cf. Paul. ex Fest. p. 27 Müll.: ausit,Cat. 61, 65; 61, 70; 61, 75; 66, 28; Ov. M. 6, 466; Stat. Th. 12, 101; id. Achill. 1, 544; Liv. 5, 3 fin.: * ausint,Stat. Th. 11, 126; cf. Prisc l. l.; Struve, p. 175 sq.; Ramsh. Gr. p. 140; Neue, Formenl. II. pp. 333 sq., 542, 547 sq. al.) [acc. to Pott, for avideo from avidus, pr. to be eager about something, to have spirit or courage for it; v. 1. aveo], to venture, to venture to do, to dare; to be bold, courageous (with the idea of courage, boldness; while conari designates a mere attempt, an undertaking; syn.: conor, molior); constr. with acc., inf., quin, in with acc. or abl., and absol.
* With acc. (mostly in poets and histt., esp. in Tac.): Quā audaciā tantum facinus audet?Ter. Eun. 5, 4, 37; so, ut pessimum facinus auderent,Tac. H. 1, 28; 2, 85; Suet. Calig. 49: quid domini faciant, audent cum talia furesl Verg. E. 3, 16: ausum talia deposcunt,Ov. M. 1, 199; 13, 244: capitalem fraudem ausi,Liv. 23, 14; 3, 2; 26, 40; Vell. 2, 24, 5: erant qui id flagitium formidine auderent,Tac. A. 1, 69: ausuros nocturnam castrorum oppugnationem,id. ib. 2, 12; 4, 49; 11, 9; 12, 28; 14, 25; id. H. 1, 48; 2, 25; 2, 69; 4, 15 al.: ad audendum aliquid concitāsset, nisi etc.,Suet. Caes. 8; 19; id. Tib. 37; id. Tit. 8; Just. 5, 9 al.; hence also pass.: multa dolo, pleraque per vim audebantur,Liv. 39, 8 fin.: auderi adversus aliquem dimicare,Nep. Milt. 4 fin.: agenda res est audendaque,Liv. 35, 35, 6; Vell. 2, 56 fin.: patroni necem,Suet. Dom. 14.—Also ausus, a, um, pass., Tac. A. 3, 67 fin.
* With inf. (the usual constr.; freq. both in prose and poetry): etiam audes meā revorti gratiā?Plaut. Men. 4, 3, 23: Ecquid audes de tuo istuc addere?do you undertake, venture upon?id. ib. 1, 2, 40: commovere me miser non audeo,I venture not to stir,id. Truc. 4, 3, 44: Neque tibi quicquam dare ausim,Ter. Eun. 5, 2, 65: nil jam muttire audeo,id. And. 3, 2, 25; 3, 5, 7; id. Heaut. 5, 1, 80; id. Phorm. 5, 1, 31: hoc ex ipsis caeli rationibus ausim confirmare,Lucr. 5, 196: auderent credere gentes,id. 2, 1036; 1, 68; by poet. license transf. to things: Vitigeni latices in aquaï fontibus audent Misceri, the juice from the vine ventures boldly to intermingle with the water, id. 6, 1072: Mithridates tantum victus efficere potuit, quantum incolumis numquam est ausus optare,Cic. Imp. Pomp. 9, 25: imperatorem deposcere,id. ib. 5, 12: ut de Ligarii (facto) non audeam confiteril id. Lig. 3, 8: audeo dicere, I dare say, venture to assert, = τολμῶ λέγειν, Cic. Fin. 5, 28, 84 et saep.: qui pulsi loco cedere ausi erant,Sall. C. 9, 4; 20, 3: quem tu praeponere no bis Audes,Cat. 81, 6: refrenare licentiam,Hor. C. 3, 24, 28: vana contemnere,Liv. 9, 17, 9: mensuram prodere ausos,Plin. 2, 1, 1, § 3 al.: non sunt ausi persequi recedentes,Vulg. Gen. 35, 5; 44, 26; ib. Job, 29, 22; 37, 24; ib. Matt. 22, 46; ib. Act. 5, 13; ib. Rom. 5, 7 et persaepe.—*
* With quin: ut non audeam, quin promam omnia,Plaut. As. 1, 1, 11.
* Audens, entis, daring, bold, intrepid, courageous; mostly in a good sense (poet. or in post-Aug prose): tu ne cede malis, sed contra audentior ito,Verg. A. 6, 95: audentes deus ipse juvat,Ov. M. 10, 586; so id. A. A. 1, 608; id. F. 2, 782: spes audentior,Val. Fl. 4, 284: nil gravius audenti quam ignavo patiendum esse,Tac. A. 14, 58; id. H. 2, 2 audentissimi cujusque procursu. id. Agr. 33; id. Or. 14 al.— Adv.: audenter, boldly, fearlessly, rashly: liceat audenter dicere, — Vulg Act. 2, 29; Dig. 28, 2, 29 fin.—Comp.: audentius jam onerat Sejanum,Tac. A. 4, 68 progressus, id. ib. 13, 40: circumsistere,id. H. 2, 78: inrupere,id. ib. 1, 79: agere fortius et audentius,id. Or 18.—Sup prob not in use.
* Ausus, a, um, ventured, attempted, undertaken, hence subst.: au-sum, i, n., a daring attempt, a venture, an undertaking, enterprise (poet. or in postAug. prose; acc. to Serv. ad Verg. A. 12, 351, perh. not before Verg.): At tibi pro scelere, exclamat, pro talibus ausis,Verg. A. 2, 535; 12, 351: fortia ausa,id. ib. 9, 281: ingentibus annuat ausis,Ov. M. 7, 178; 2, 328; 11, 12; 9, 621; 10, 460; 11, 242; id. H. 14, 49 al.; Stat. Th. 4, 368: ausum improbum,Plin. 2, 108, 112, § 147.
Charlton T. Lewis, Charles Short, A Latin Dictionary