'ου (ὁ) [ῡ ; souv. ῠ chez les poètes att. v. ci-dessous]
      1 sommeil, HOM. ATT. etc. ; ἐν ὕπνῳ, PLAT. Rsp. 476 c, etc. dans le sommeil, pendant le sommeil ; ἐν τοῖς ὕπνοις, PLAT. Rsp. 572 b ; καθ' ὕπνον ὄντα, SOPH. Tr. 970 ; καθ' ὕπνον, PLAT. Leg. 800 a ; κατὰ τὸν ὕπνον, ATT. m. sign. ; περὶ πρῶτον ὕπνον, THC. 2, 2 ; AR. Vesp. 31, pendant le premier sommeil ; διὰ μέσων τῶν ὕπνων, PLUT. Them. 28, au milieu du sommeil ; ὕπνος τινὰ ἐπέρχεται, OD. 4, 793 ; ou ἱκάνει, IL. 1, 610, le sommeil vient trouver qqn ; ὕπνος αἱρεῖ, IL. 24, 4, ou λαμϐάνει τινά, SOPH. Ph. 767, le sommeil s’empare de qqn ; ὕπνον λαμϐάνειν, PLAT. Conv. 223 b, saisir le sommeil ; ὕπνου τυγχάνειν, AR. Ach. 713, trouver le sommeil ; ὕπνου λαγχάνειν, XÉN. An. 3, 1, 11, obtenir le sommeil ; ἐν ὕπνῳ πίπτειν, PD. I. 4, 39 ; ὕπνῳ πίπτειν, ESCHL. Eum. 68 ; εἰς ὕπνον πεσεῖν, SOPH. Ph. 826, tomber dans le sommeil ; ὕπνῳ δεδμημένος, IL. 10, 2 ; ou δαμείς, IL. 14, 353, dompté par le sommeil ; ὕπνῳ νικᾶσθαι, ESCHL. Ag. 290 ; ou κρατεῖσθαι, ESCHL. Eum. 148, être vaincu par le sommeil ; ὕπνος ἔχει τινά, IL. 10, 4 ; ATT. le sommeil tient qqn ; ἀνεγείρειν ἐξ ὕπνου, OD. 15, 44, réveiller ; ἐκ τῶν ὕπνων ἐγείρεσθαι, PLAT. Rsp. 330 e, se réveiller ; ἐξ ὕπνου στῆναι, SOPH. Ph. 277, sortir du sommeil et se lever ; καθ' ὕπνον, ATT. pendant le sommeil ; particul. sommeil de la mort, IL. 11, 241, etc. ;
      2 Hypnos ou le Sommeil personnifié, IL. 14, 231 ; 16, 682.

➳ [ῠ] ESCHL. Sept. 3, Ag. 14, 912, etc.

Étym. indo-europ. *su(e/o)p-no-, sommeil ; cf. lat. sopor et somnus, sscr. svápna-.

'

ὁ, sleep, slumber, Od. 11.245, al. (v. infr.); of the sleep of death, κοιμήσατο χάλκεον ὕ. Il. 11.241; Κάλχανθ’ ὕ. θανάτοιο κάλυψεν Hes. Fr. 160 codd. Str. ; ὕπνῳ καὶ καμάτῳ ἀρημένος Od. 6.2, cf. 12.281; τάπητες μαλακώτεροι ὕπνω Theoc. 15.125, cf. 5.51. — Special phrases; of going to sleep, μιν ἐπήλυθε… ὕ. Od. 4.793; ἐπὶ… ὕ. ὄρουσεν Il. 23.232; ἱκάνει 1.610; ἔχει 10.4, etc. ; τὸν ὕ. ἔμαρπτε 23.62, al. ; ᾕρει 24.4, al. ; λαμβάνει S. Ph. 767; opp. ὕπνος ἀνῆκέ τινα Il. 2.71, Od. 19.551, Pl. Prt. 310d; of persons, ὕπνον ἀωτεῖν Il. 10.159, etc. ; ὕπνου δῶρον ἕλοντο Od. 16.481, etc. ; λαβεῖν Pl. Smp. 223b; κοιμᾶσθαι X. Hier. 6.7; ἡδὺν ὕπνον καθεύδειν Men. Kith. Fr. 1.5; ὕπνου τυχεῖν Ar. Ach. 713; μικρὸν ὕπνου λαχών X. An. 3.1.11; ὕπνου λαχεῖν μέρος Cratin. 218; ἐν ὕπνῳ or ὕπνῳ πεσεῖν to fall a-sleep, Pi. I. 4 (3).23 (41), A. Eu. 68; εἰς ὕπνον πεσεῖν S. Ph. 826; οὐχ ὕπνῳ γ’ ἐνδόντα (so Badham for εὕδοντά) μ’ ἐξεγείρετε Id. OT 65; also ὕπνῳ δεδμημένος, δαμείς, Il. 10.2, 14.353, etc. ; νικώμενος, κρατηθεῖσ΄, A. Ag. 290, Eu. 148 (lyr.); κάτοχος S. Tr. 978 (lyr.); σκεδάσαι… ἀπὸ βλεφάρων ὕπνον ib. 991 (lyr.). of waking from sleep, ἐγεῖραί τινα ἐξ ὕπνου Od. 15.44, etc. ; of the sleeper, ἀνόρουσε, ἔγρετο, ἐξ ὕ. Il. 10.162, 2.41; ἐξ ὕ. στῆναι S. Ph. 277; ἀπολακτίσασ’ ὕπνον A. Eu. 141; ἀποσείσασθαι Luc. Tim. 6. with Preps., when the pl. also is not uncommon, ἐν ὕπνῳ in sleep, in a dream, E. IT 44, Pl. R. 476c; ἐν τοῖς ὕ. ib. 572b, Sph. 266b, Isoc. 9.21, PCair. Zen. 34.5 (iii BC); καθ’ ὕπνον ὄντα S. Tr. 970 (lyr.), cf. Pl. Lg. 800a; καθ’ ὕπνον, κατὰ τοὺς ὕπνους, Plu. 2.717e, 555b, Alex. 50; περὶ πρῶτον ὕ. about one΄s first sleep, Ar. V. 31, Th. 2.2; περὶ πρώτους ὕ. Eub. 13; ἀπὸ πρώτου ὕ. Th. 7.43; διὰ μέσων τῶν ὕ. Plu. Them. 28; ἐκ τῶν ὕ. ἐγείρεσθαι Pl. R. 330e; pl., dreams, ὕ. ἀγένητοι Phld. D. 1.22.
Sleep, as a god, twinbrother of Death, Il. 14.231, 16.672, 682; acc. to Hes. Th. 212, son of Night without father. [υ by nature, A. Th. 3, Ag. 14, 912, etc. ; υ by position in Ep., etc.] (Cf. Skt. svápati ΄sleep΄, Subst. svápnas ΄sleep, dream΄; Lat. somnus, sopor, etc.)

ὁ (vgl. sopor, somnus),
1) der Schlaf, Hom. u. Folgende überall ; auch vom Beischlaf, Od. 11.215 ; vom Todesschlaf, χάλκεος, Il. 11.241 ; ἐν ὕπνῳ πέσεν Pind. I. 3.41 ; oft bei Tragg.; u. in Prosa, ἐκ τῶν ὕπνων ἐγειρόμενος Plat. Rep. I.330e ; – περὶ πρῶτον ὕπνον, um die Zeit des ersten Schlafes, Plut. Nic. 5, wie περὶ πρώτους ὕπνους Eubul. in B.A. 111. – Schläfrigkeit, Trägheit, τοσοῦτον ὕπνον καὶ λήθην ἔχειν ἅπαντας Dem. 18.283.
2) der Gott des Schlafes, Il. 14.231 ff., der Zwillingsbruder des Todes, 16.672, 682 ; Soph. Phil. 826 ; nach Hes. Th. 212 der Sohn der Nacht.
[Die att. Dichter brauchen die erste Silbe zuweilen kurz, s. Jacobs AP p. 261.]

ὕπνος, -ου, ὁ
[in LXX for שֵׁנָה, חֲלוֹם, etc. ;]
sleep: Mat.1:24, Luk.9:32, Jhn.11:13, Act.20:9; metaph., Rom.13:11.†
(AS)