'α, ον :
   I en parl. de choses :
      1 établi, ordonné ou permis par la loi divine, sacré, saint, en parl. de coutumes, d’institutions, ESCHL. Pr. 530 ; SOPH. Aj. 1405, etc. ; θεοὺς ὅσιόν τι δρᾶν, EUR. Suppl. 40, rendre aux dieux un devoir que les hommes leur doivent ; ὅσια μὲν ποιέειν, ὅσια δὲ καὶ λέγειν, HDT. 9, 79, accomplir les devoirs religieux et prononcer les paroles saintes ; cf. THC. 2, 71 ; XÉN. Ap. 13, etc. ; ὅσιόν ἐστιν ou simpl. ὅσιον (s.-e. ἐστίν) suivi de l’inf. cela est juste ou permis, il n’y a point de loi divine qui s’y oppose, EUR. I.T. 1045 ; THC. 3, 56 ; PLAT. Rsp. 368 b ; οὐχ ὅσιον ποιοῦμαι ou ἡγοῦμαι, suivi de l’inf. je tiens pour impie de, etc. HDT. 2, 170 ; PLAT. Ep. 331 b, etc. ; DÉM. 1490, 17 ; de même οὐ θέμις οὐδ' ὅσιον, SOPH. El. 432 ; DÉM. 794, 12, cela n’est permis par aucune loi divine ; de même joint à δίκαιος, conforme aux lois humaines : δίκαιος καὶ ὅσιος βίος, PLAT. Leg. 663 d, vie qui se conforme aux lois humaines et aux lois divines ; τὰ δίκαια καὶ ὅσια, PLAT. Pol. 301 d, les lois humaines et les lois divines ; cf. τὰ πρὸς τοὺς ἀνθρώπους δίκαια καὶ τὰ πρὸς τοὺς θεοὺς ὅσια, m. sign. POL. 23, 10, 8 ; de même joint à νόμιμος, AR. Th. 676 ; ὅσιά τε καὶ νόμιμα, en parl. des devoirs rendus aux morts et prescrits par le droit divin et humain ; p. opp. à ἱερός, pour désigner des choses humaimes, mais toutefois consacrées et permises par la coutume, ἱερός au contr. désignant des choses divines : τὰ ἱερὰ καὶ ὅσια, THC. 2, 52, les lois divines et humaines ; cf. XÉN. Vect. 5, 4 ; PLAT. Rsp. 344 a, etc. ;
      2 consacré : χωρίον ὅσιον, XÉN. Cyr. 7, 5, 56, territoire consacré ; avec un gén. : Παλλάδος ὁσία πόλις, EUR. El. 370, la ville consacrée à Pallas ou la ville sainte de Pallas ;
   II en parl. de pers. :
      1 pieux, religieux, HH. Épigr. 6, 6 ; ESCHL. Suppl. 27 ; EUR. Ion 150, etc. ; p. opp. à ἀνόσιος, EUR. Or. 547 ;
      2 consacré, sanctifié, AR. Ran. 336, 337 ;
      3 juste, honnête, p. opp. à ἐπίορκος, XÉN. An. 2, 6, 25 ; joint à δίκαιος, PLAT. Rsp. 615 b ; ὅσιος εἴς τινα, EUR. Her. 719 ; περί τινα, EUR. Cycl. 125, respectueux envers qqn ; avec le gén. ἱερῶν πατρῴων ὅσιος, ESCHL. Sept. 1010, qui tient en honneur les saintes coutumes de ses pères ;
      4 purifié d’une faute, qui a subi l’expiation, pur, SOL. (AND. 13, 8) ;
      5 rar. en parl. des dieux, saint, vénérable, ORPH. H. 76, 2 ; Arg. 27 ;
      6 οἱ ὅσιοι, les purs, n. de prêtres à Delphes, PLUT. M. 292 d, 365 a.

• Cp. ὁσιώτερος, XÉN. Ap. 13 ; ISOCR. 438, 82, etc. ; • Sup. ὁσιώτατος, ISOCR. 297 b ; DIOTOG. (STOB. Fl. 5, 69).

➳ Fém. ὅσιος, PLAT. Leg. 831 d ; DH. 5, 71.

Étym. inconnue.

'

α, ον, also ος, ον Pl. Lg. 831d, D.H. 5.71 : — hallowed, i.e.
sanctioned or allowed by the law of God or of nature, δίκη Thgn. 132 ; θοῖναι A. Pr. 529 (lyr.) ; λουτρά S. Aj. 1405 (anap.); καθαρμοί E. Ba. 77 (lyr.); μέλος Ar. Av. 898; οὐχ ὅ.
unhallowed, ὕβρις E. Ba. 374 (lyr.) ; ἔρως Id. Hipp. 764 (lyr.); θυσίαι Id. IT 465 (anap.). — The sense of ὅσιος often depends on its relation on the one hand to δίκαιος (sanctioned by human law), on the other to ἱερός (sacred to the gods); opp. δίκαιος, sanctioned by divine law, hallowed, holy (μόριον τοῦ δικαίου τὸ ὅ. Pl. Euthphr. 12d), δικαιότερον καὶ ὁσιώτερον καὶ πρὸς θεῶν καὶ πρὸς ἀνθρώπων Antipho 1.25 ; τὰ πρὸς τοὺς ἀνθρώπους δίκαια καὶ τὰ πρὸς τοὺς θεοὺς ὅ. Plb. 22.10.8 ; hence, in a common antithesis, τὰ δίκαια καὶ ὅ.
things of human and divine ordinance, Pl. Plt. 301d, etc., cf. Euthphr. 6e ; also ὅ. καὶ νόμιμα Ar. Th. 676 (lyr.); οὐ… νόμιμον οὐδ’ ὅ. ἂν εἴη Pl. Lg. 861d; θεοὺς ὅσιόν τι δρᾶν discharge a duty men owe the gods, E. Supp. 40, cf. Hipp. 1081 ; τὸ ὅσιον, = εὐσέβεια, Pl. Euthphr. 5d; in an imprecatory formula, ἀποδοῦσι μὲν αὐτοῖς ὅσια ᾖ, μὴ ἀποδοῦσι δὲ ἀνόσια SIG 1199 (Cnidus), cf. ἀνοσία 11 ; so ὅ. καὶ ἐλεύθερα ib. 1180.6 (ibid.). opp. ἱερός, permitted or not forbidden by divine law, profane, ἱερὰ καὶ ὅ. things sacred and profane, ἐς ὀλιγωρίαν ἐτράποντο καὶ ἱερῶν καὶ ὁ. ὁμοίως Th. 2.52, cf. Pl. R. 344a, Lg. 857b, etc. ; κοσμεῖν τὴν πόλιν καὶ τοῖς ἱεροῖς καὶ τοῖς ὁ. with sacred and profane buildings, Isoc. 7.66 ; τῶν ἱερῶν μὲν χρημάτων τοὺς θεούς, τῶν ὁ. δὲ τὴν πόλιν ἀποστερεῖ D. 24.9 ; ἀργυρίου ὁσίου IG1². 186.13 ; ὁ ταμίας τῶν ὁ. προσόδων OGI 229.58 (Smyrna, iii BC); ὁ ταμίας τῶν ὁ. Supp.Epigr. 1.366.58 (Samos, iii BC); ὅ. χωρίον a lawful place (for giving birth to a child), Ar. Lys. 743 ; ὅσιόν ἐστι folld. by inf., it is lawful, not forbidden by any law, E. IT 1045, etc. ; οὐκ ὅσιόν ἐστι nefas est, Hdt. 6.81; οὐκ ὅσιον ποιεῦμαι I deem it impious, Id. 2.170, cf. D. Ep. 5.3 ; οὐδὲ ὅσια (sc. ἐστι)… μιαίνειν Pl. R. 416e ; οὐ γάρ σοι θέμις οὐδ’ ὅσιον… ἱστάναι κτερίσματα S. El. 432 ; ὅσια ποιέειν Hdt. 6.86. α’ ; λέγειν Id. 9.79 ; φωνεῖν S. Ph. 662 ; φρονεῖν E. El. 1203 (lyr.). of persons, pious, devout, religious, ἄνδρες A. Supp. 27 (anap.), cf. E. Med. 850 (lyr.), etc. ; Παλλάδος ὁ. πόλις Id. El. 1320 (anap.); ὅ. θιασῶται, μύσται, Ar. Ra. 327, 336 (both lyr.); ἐμαυτὸν ὅ. καὶ δίκαιον παρέχειν Antipho 2.2.2; ὅσιοι πρὸς οὐ δικαίους ἱστάμεθα Th. 5.104 ; opp. ἀνόσιος, E. Or. 547; opp. ἐπίορκος, X. An. 2.6.25 ; ὅσιος εἴς τινα, περὶ ξένους, E. Heracl. 719, Cyc. 125 ; πρὸς τοὺς τοκέας Gorg. 6.
sinless, pure, ἐξ ὁ. στομάτων Emp. 4.2 ; ὅ. ἔστω καὶ εὐαγής Lex Solonis ap. And. 1.96; c. gen., ἱερῶν πατρῴων ὅσιος in regard to the sacred rites of his forefathers, A. Th. 1015; ὅσιος ἀπ’ εὐνᾶς E. Ion 150 (lyr.); also ὅσιαι χέρες pure, clean hands, A. Ch. 378 (anap.), cf. S. OC 470. rarely of the gods, holy, Orph. H. 77.2 ; θεοῖς ὁ. καὶ δικαίοις CIG 3830 (Cotyaeum), cf. 3594 (Alexandria Troas). title of five special priests at Delphi, Plu. 2.292d, 365a. οἱ ὅσιοι ΄the saints΄, LXX Ps. 29 (30).4, al. Adv. ὁσίως Antipho 2.4.12, etc. ; ὁ. οὔχ, ὑπ’ ἀνάγκας δέ E. Supp. 63 (lyr.); οὐχ ὁ. Id. Hipp. 1287 (anap.), cf. Th. 2.5 (v.l.); καλῶς καὶ ὁ. Pl. Phd. 113d ; δικαίως καὶ ὁ. Id. R. 331a ; ὁ. καὶ κατὰ νόμον Id. Lg. 799b ; ὁ. ἂν ὑμῖν ἔχοι τοῦτον θύειν… it would be right for you that he should…, X. Cyr. 8.5.26 ; c. part., ὁ. ἂν ἔχοι αὐτῷ μὴ δεχομένῳ… Id. HG 4.7.2 ; Comp. -ώτερον E. IT 1194, etc. ; Sup., ὡς ὁσιώτατα διαβιῶναι τὸν βίον Pl. Men. 81b, etc. (Not in Hom., who has only Subst. ὁσίη, v. ὁσία.)

(wird von den Alten auf Ζεύς, Διός, dor. Σιός, zurückgeführt, schwerlich richtig), durch göttliches Gesetz bestimmt, erlaubt, dem Naturgesetz entsprechend ; bes. ὁσία, ion. ὁσίη, substantivisch, wobei man βουλή, δίκη zu ergänzen pflegt, das göttliche, natürliche Recht, οὐχ ὁσίη κακὰ ῥάπτειν ἀλλήλοισιν, es ist nicht nach göttlichem Recht erlaubt, nefas, Od. 16.423, vgl. 22.402 ; ὁσία προσενεγκεῖν, Pind. P. 9.37 ; Her. 2.45 ; ὁσία ἐστίν, es ist nach göttlichem oder natürlichem Rechte erlaubt, 3.171 ; ἐκ πάσης ὁσίης, nach vollem Rechte, H.h. Merc. 470 ; πολλὴν ὁσίαν τοῦ πράγματος νομίσαι, d.i. eine Sache für ganz recht halten, Ar. Plut. 682 ; vgl. Dem. τὸ τῆς ὁσίας, ὅτι δήποτ' ἐστί, τὸ σεμνὸν καὶ τὸ δαιμόνιον συνηδίκηται, 21.126. – So verbindet Soph. auch οὐ γάρ σοι θέμις, οὐδ' ὅσιον ἐχθρᾶς ἀπὸ γυναικὸς ἱστάναι κτερίσματα, El. 425, vgl. Phil. 658 ; οὔτε Θήβαις ἐνοικεῖν ὅσιον, Eur. Herc.Fur. 1282. – Bes. was sich auf die Götter bezieht, im Gegensatz des Menschlichen, von Allem, was der Mensch den Göttern zu erzeigen schuldig ist, Gottesdienst ; ὁσία κρεάων, der Brauch des Fleischkostens beim Opfern, H.h. Merc. 130 ; ὁσίης ἐπιβῆναι, einen heiligen Dienst, Brauch begehen, h.Cer. 211, h.Merc. 173 ; ὁσίη γένετο, der heilige Brauch ging vor sich, h.Apoll. 237 ; θεοὺς ὁσίαις θοίναις ποτινισσομένα, Aesch. Prom. 527 ; κἀγὼ νομίσας πολλὴν ὁσίαν τοῦ πράγματος, Ar. Plut. 682, d.h. ich glaubte, fromm und recht zu tun ; κτήνεα θύειν οὐκ ἔστι ὁσίη, Her. 2.45 ; von dem, was man den Toten schuldig ist, wie λουτρὰ ὅσια, die heiligen Waschungen, Soph. Aj. 1384, vgl. ὅσια πανουργήσασα. Ant. 74, Antigone will den Toten ihr Recht widerfahren lassen und dadurch das Gesetz des Kreon übertreten ; so auch Plat. ἀπὸ τῶν ὁσίων τε καὶ νομίμων, auf die Gebräuche bei Bestattung der Toten gehend, Phaed. 108a ; heilig, ehrwürdig, ἱερῶν πατρῴων δ' ὅσιος ὤν, d.i. die heiligen Gebräuche der Väter in Ehren haltend, μομφῆς ἄτερ τέθνηκεν, Aesch. Spt. 1001, vgl. Ag. 754 ; rein, τῶν δὲ κρατούντων χέρες οὐχ ὅσιαι στυγερῶν τούτων, Eum. 372 ; δι' ὁσίων χειρῶν θιγών, Soph. O.C. 471, mit reinen Händen, die man vor dem Opfer waschen mußte ; ὅσιος ἀπ' εὐνᾶς ὤν verbindet Eur. Ion. 150, der es auch dem ἄδικος entgegensetzt, Herc.Fur. 773 ; Ar. Thesm. 674 läßt auf σεβίζειν δαίμονας folgen δικαίως τ' ἐφέποντας ὅσια καὶ νόμιμα μηδομένους ποιεῖν ὅ, τι καλῶς ἔχει ; u. so in Prosa  : ὅσια μὲν ποιέειν, ὅσια δὲ καὶ λέγειν, Her. 9.79 ; οὐκ ὅσιον ποιεῦμαι, ich halte es für gottlos, 2.170 ; εἰ τούτοις τοῖς ἀνθρώποις μὴ ὅσιόν ἐστιν αὐτοὺς ἑαυτοὺς εὖ ποιεῖν, Plat. Phaed. 62a ; Euthyphr. 6e (in welchem Dialog dieser Begriff ausführlich behandelt wird) heißt es ἔστι τὸ μὲν τοῖς θεοῖς προσφιλὲς ὅσιον, τὸ δὲ μὴ προσφιλὲς ἀνόσιον ; oft mit δίκαιος vrbdn, ζῆντὸν ὅσιον καὶ δίκαιον βίον, Legg. II.663b, wie τὰ δίκαια καὶ ὅσια διανέμειν ὀρθῶς πᾶσι, Polit. 301b ; Sp., wie Pol. τὰ πρὸς τοὺς ἀνθρώπους δίκαια καὶ τὰ πρὸς τοὺς θεοὺς ὅσια, 23.10.8 ; selten von Menschen, welche die durch das göttliche Gesetz vorgeschriebenen Pflichten gegen Andere erfüllen, δίκαιοι καὶ ὅσιοι, Plat. Rep. X.615b ; ὅπως ὅτι δικαιότατος ὢν καὶ ὁσιώτατος ἔζη, Legg. XII.959b ; ὅσιοι καὶ ἀλήθειαν ἀσκοῦντες, im Ggstz von ἐπίορκοι καὶ ἄδικοι, Xen. An. 2.6.25, vgl. Mem. 1.1.11 ; Thuc. 5.104 ; ἑστίας οὔτε ὁσιώτερον χωρίον ἐν ἀνθρώποις, Xen. Cyr. 7.5.56. – Aber auch im Gegensatze von ἱερός bezeichnet es eigentlich das nicht von Menschen den Göttern Geweihte, sondern durch das göttliche Gesetz oder allgemeine Uebereinkunft Geheiligte, erlaubte Dinge, sowohl von Staats-, als von Privatsachen, nach den alten Erklärern τὸ ἰδιωτικόν, ἱερὰ καὶ ὅσια of tneben einander, Plat. Legg. IX.857f ; oft bei Rednern, wie schon Harp. bemerkte, Isae. 6.47 ; τὴν πόλιν κοσμεῖν καὶ τοῖς ἱεροῖς καὶ τοῖς ὁσίοις, Isocr. 7.66, wobei man an Tempel und an Staatsgebäude und andere Einrichtungen denken kann ; ἐς ὀλιγωρίαν ἐτράποντο καὶ ἱερῶν καὶ ὁσίων ὁμοίως, Thuc. 2.52 ; ἱερῶν θεούς, ὁσίων τὴν πόλιν ἀποστερεῖν, Dem. 24.9 ; daher χωρίον ὅσιον, ein Ort, der nicht den Göttern geweiht ist, von Menschen betreten werden darf, wie βέβηλος, Ar. Lys. 743 u. Sp. – Der Ausdruck ὁσίας ἕνεκα ποιεῖσθαί τι, z.B. Ephipp. bei Ath. VIII.359b, bezieht sich auf die erste Bedeutung, Etwas nur deshalb tun, weil es ein alter heiliger Brauch ist, nur so der Gewohnheit wegen, ohne sich weiter Etwas dabei zu denken, also nur obenhin und des äußern Scheins wegen tun, um sich damit einer Pflicht entledigt zu haben, ohne daß es vom Herzen kommr, Harp. v. ἀφοσιόω ; vgl. Seidler zu Eur. I.T. 1428 u. Ruhnk. ad H.h. Cer. 211 ; öfter bei Dion.Hal. u. a.Sp. – Spätere wie Iambl. brauchen ὁσία, ἡ, = ὁσιότης.
• Adv., ὁσίως ἐξείργειν καὶ κατὰ νόμον, Plat. Legg. VII.749b, u. oft mit δικαίως verbunden ; ὁσίως ἂν ὑμῖν ἔχοι, τοῦτον θύειν τὰ ἱερὰ ὑπὲρ ὑμῶν, Xen. Cyr. 8.5.26 ; Folgde.

ὅσιος, -ον
(so sometimes in cl., but most freq. -α, -ον), [in LXX chiefly for חָסִיד, also for טָהוֹר, יָשָׁר, תָּמִים ;]
religiously right, right­eous, pious, Holy: of men, Tit.1:8. Heb.7:26; by meton., ὁ. χεῖρας, 1Ti.2:8 (cf. Deu.32:4); of God, Rev.15:4 16:5; as subst., ὁ ὅ., of the Messiah, Act.2:27 13:35' (LXX) ; τὰ ὅ. Δανεὶδ τ. πιστά (Field, Notes, 121), Act.13:34 (LXX).†
SYN.: see: ἅγιος (cf. also DB, ii, 399.b; iv, 352.b, and ref. see word -ίως) (AS)