α, ον, heureux, fortuné, en parl. du bonheur matériel, des jouissances de la vie, IL. 24, 543 ; OD. 13, 41 ; HÉS. Th. 954 ; ESCHL. Suppl. 526, etc. ; EUR. Hec. 491 ; AR. Av. 1708 ; joint à εὐδαίμων, HÉS. O. 62 ; PLAT. Prot. 337 d ; plur. neutre adv. ὄλϐια δοῦναι ζωέμεναι, OD. 7, 148, accorder de vivre dans le bonheur.

• Cp. -ώτερος, AR. Eccl. 1131 ; • Sup. -ώτατος, HDT. 1, 30, 216 ; EUR. Hec. 625 ; PLAT. Prot. 337 d. De ὄλϐος (v. ce mot) s’est formé le superl. ὄλϐιστος, CALL. L. Pall. 117 ; NONN. D. 6, 99 ; ANTH. 7, 1, etc.

Étym. ὄλϐος.

ον Tz. H. 1.600, but usu. α, ον, as Pi. O. 13.4, E. Alc. 452 (lyr.), Or. 1338 ; (< ὄλβος) ; of persons, happy, blest, esp. with reference to worldly goods, οἶκον… ἔναιον ὄλβιος ἀφνειόν Od. 17.420, cf. Il. 24.543 (nowhere else in Il.), etc. ; εὐδαίμων τε καὶ ὄ. Hes. Op. 826 ; χρήμασι ὄ. Hdt. 8.75 ; μέγα ὄλβιος Id. 6.24 ; Πριάμου τοῦ μέγ’ ὀλβίου E. Hec. 493 ; τοῖς ὀλβίοις A. Ag. 941 ; ὄ. δῶμα Pi. N. 9.3 ; τὰν ὀλβίαν Κόρινθον Id. O. 13.4 ; also of more than mere outward prosperity, Hdt. 1.30-2. generally, happy, blessed, ὄλβιον ξάνθαν ἐλάτηρα πώλων Alc. Supp. 8.14 ; ὄλβιε Ζεῦ A. Supp. 526 (lyr.) ; Διὶ ὀ. εὐχαριστήριον CIG 2017 (Thrac. Chers.), cf. JHS 25.56 (Cyzic.); ὄ. ὅστις ἰδών κτλ. Pi. Fr. 137.1, cf. Emp. 132, S. El. 160 (lyr.), etc. ; c. gen., ὄλβιαι ὀρχηθμοῦ AP 9.189 ; ὄλβιε καὶ ζωῆς, ὄλβιε καὶ θανάτου Epigr.Gr. 243.15 (Pergam.). of things, used by Hom. (only in Od.) always in neut. pl., θεοὶ δέ τοι ὄ. δοῖεν may they give thee rich gifts, Od. 8.413 ; φίλα δῶρα, τά μοι θεοὶ… ὄ. ποιήσειαν may they make them prosperous, 13.42 (also as Adv., τοῖσιν θεοὶ ὄ. δοῖεν ζωέμεναι happily, 7.148) ; so in Hdt., πάντα μεγάλα… καὶ ὄ. 1.30 ; εἴπας πολλὰ καὶ ὄ. ib. 31 ; ταῦτα τὰ ὀλβιώτατά σφι νενόμισται ib. 216. Adv. -ίως S. OC 1720 (lyr.) ; irreg. Sup. ὄλβιστος, η, ον, Call. Lav. Pall. 117, AP 7.164 (Antip.Sid.), 1 (Alc. Mess.), 12.56 (Mel.), etc. ; regul. Comp. and Sup. ὀλβιώτερος, ὀλβιώτατος, Hdt. 1.32, 30, 216. — Poet. word, rare in Att. Prose, as Pl. Prt. 337d (Sup.), Plu. 2.58e, and Com., as Ar. Ec. 1131.

auch 2 Endgn, glücklich, glückselig ; bei Hom. der, dem zum Genusse des Lebens Nichts fehlt, reich, οἶκον ἐν ἀνθρώποισιν ἔναιον ὄλβιος ἀφνειόν, Od. 17.420, 18.138, 218, θεοὶ δέ τοι ὄλβια δοῖεν, 8.413 u. öfter, reichliche Glücksgüter geben, auch τοῖσιν θεοὶ ὄλβια δοῖεν ζωέμεναι, 7.148, im Wohlstande leben ; καὶ εὐδαίμων, Hes. O. 62, vgl. Th. 954 ; Pind. öfter, sowohl von Menschen, als von Städten, Κόρινθος, Λακεδαίμων, Ol. 13.4, P. 10.1, Ἡρακλέος ὀλβίαν αὐλάν, N. 4.24, wie δῶμα, 9.3 ; in allgemeiner Bdtg bei den Trsgg ; τοῖς ὀλβίοις γε καὶ τὸ νικᾶσθαι πρέπει, Aesch. Ag. 915 ; auch ὄλβιε Ζεῦ, Suppl. 521 ; κρυπτᾷ τ' ἀχέων ἐν ἥβᾳ ὄλβιος, Soph. El. 160 ; Tr. 283 ; adv., ἐπεὶ ὀλβίως γ' ἔλυσε τὸ τέλος βίου, O.C. 1718 ; δώματα, θεῶν δόμος, Eur. Suppl. 5, Or. 1674 ; μυκῆναι, I.T. 510 ; auch ἀγέλαι, Hel. 1276 ; σκῆπτρον, Ion 578 ; φρονήματα, Andr. 164 ; δόμοι, Ar. Av. 1706 ; bei Her. 1.32 unterscheidet Solon ὄλβιος als den höchsten Grad der Glückseligkeit von εὐτυχής ; aber πάντα ἐόντα μεγάλα καὶ ὄλβια, 1.30, schließt sich an den homerischen Gebrauch an, vgl. ὄλβιος χρήμασι, 8.75 ; ταῦτα τὰ ὀλβιώτατά σφι νενόμισται, 1.216, dies gilt bei ihnen für das größte Glück ; selten in attischer Prosa, εἰς τὸν μέγιστον καὶ ὀλβιώτατον οἶκον, Plat. Prot. 337d ; Sp., wie Plut. – Spätere, bes. Dichter, scheinen davon den unregelmäßigen superl. ὄλβιστος gebildet zu haben : Callim. lav.Pall. 117 ; ὀλβίστη νήσων πόντῳ Ἴος, Alc. Mess. 1 (VII.1); ἔλθοι εἰς ὀλβίστην ἱερὴν τρίχα, Antip.Sid. 85 (VII.164), u. öfter in der Anth.; vgl. Schaefer zu Greg.Cor. 896 ff.; wenn nicht mit Buttmann immer ὀλβιστός zu schreiben ist, als adj. verb. zu ὀλβίζω, glücklich zu preisen, obwohl die Ueberlieferung dagegen ist.