'ῆς (ἡ) litt. agitation intérieure qui gonfle l’âme, d’où :
   I disposition naturelle, en parl. de l’homme, ATT., et des animaux, HÉS. O. 303 ; PD. P. 2, 141 ;
   II particul. au sens mor. :
      1 état de l’âme, manière de sentir ou de penser, sentiment, disposition morale, HH. Cer. 205 ; ESCHL. Pr. 378 ; PD. P. 1, 173, etc. ; en prose, THC. 1, 140 ; au plur. sentiments énergiques, PD. I. 5, 44 ; SOPH. Aj. 624, etc. ;
      2 en mauv. part, sentiments violents ou passionnés : ὀργὴν ἄκρος, HDT. 1, 73, violent ou passionné de caractère ; ὀργὴ χαλεπή, THC. 1, 130, caractère difficile ; cf. SIM. fr. 6, 11, etc. Bgk ; ὀργὰς ἐπιφέρειν τινί, THC. 8, 83, augmenter les prétentions de qqn ;
      3 particul. ressentiment, colère, joint à θυμός, T. LOCR. 102 e ; avec le gén. de l’objet contre lequel on est en colère, SOPH. Ph. 1308 ; DÉM. 1105, 23, etc. ; ὀργῇ χάριν δοῦναι, SOPH. O.C. 855, céder à la colère ; ὀργὴν ποιεῖσθαι, HDT. 3, 25 ; PLAT. Phædr. 233 d, être en colère ; ὀργὴν ποιεῖσθαί τινι, THC. 1, 92, être irrité contre qqn ; ὀργὴν ποιεῖσθαι εἰ, THC. 4, 122, être irrité de ce que ; ὀργῇ ou ὀργαῖς χρῆσθαι, HDT. 6, 85 ; SOPH. O.R. 1241, être irrité ; ὀργὴν et ὀργὰς ἐμποιεῖν τινι, XÉN. Hier. 1, 28 ; PLAT. Leg. 793 e, exciter la colère chez qqn ; εἰς ὀργὴν πίπτειν, EUR. Or. 696, se mettre en colère ; ἐν ὀργῇ ἔχειν τινά, THC. 2, 8 ; δι' ὀργῆς ἔχειν τινά, THC. 5, 29, 46 ; PLUT. Them. 24 ; ὀργὴν ἔχειν πρός τινα, ISOCR. Panath. § 42, être irrité contre qqn ; ὀργὴν στορεννύναι, ESCHL. Pr. 190, apaiser la colère ; τῆς ὀργῆς χαλᾶν, AR. Av. 383, mettre un frein à la colère ; ὀργὰς κατασχεθεῖν, SOPH. Ant. 1200, contenir sa colère ; adv., ὀργῇ, en colère, dans un état d’irritation, THC. 2, 85 ; XÉN. An. 2, 6, 9 ; PLAT. Phædr. 254 e : SOPH. O.R. 405, etc. ; de même δι' ὀργῆς, THC. 2, 11, etc. ; SOPH. O.R. 344 ; δι' ὀργήν, PLAT. Phædr. 257 a ; κατ' ὀργήν, SOPH. Tr. 933 ; ὑπ' ὀργῆς, SOPH. O.C. 411 ; PLAT. Phæd. 113 e ; μετ' ὀργῆς, PLAT. Ap. 34 c ; ἐξ ὀργῆς, SOPH. Ant. 766 ; πρὸς ὀργήν, SOPH. El. 369 ;
      4 p. suite, vengeance, d’où punition, châtiment, DÉM. Cor. 274, Mid. 34, etc.

➳ Dor. ὀργά [ᾱ], PD. ll. cc.

Étym. indo-europ. *uerǵ-, gonflement de sève, vigueur, colère ; cf. ὀργάω, sscr. ūrjā́.

'

ἡ, natural impulse or propensity (v. ὀργάω II); hence, temperament, disposition, mood, κηφήνεσσι κοθούροις εἴκελος ὀργήν Hes. Op. 304, cf. Thgn. 98, 214, 964, etc. ; ὀργὴν ἄλλοτ’ ἀλλοίην ἔχει Semon. 7.11 ; so μείλιχος, γλυκεῖα ὀργά, Pi. P. 9.43, I. 2.35 ; εὐανθεῖ ἐν ὀργᾷ παρμένων Id. P. 1.89 ; ὀργῆς τραχύτης A. Pr. 80 ; ὠμή, ἀτέραμνος ὀργή, Id. Supp. 187, Pr. 192, etc. ; ὀργῆς νοσούσης εἰσὶν ἰατροὶ λόγοι of ΄a mind diseased΄, ib. 380; so in pl., h.Cer. 205, Pi. I. 5 (4).34 ; ὀργαῖς ἀλωπέκων ἴκελοι Id. P. 2.77 ; κνωδάλων ἔχοντες ὀργάς A. Supp. 763 ; ἀστυνόμοι ὀργαί social dispositions, S. Ant. 356 (lyr., cf. σύντροφος 3); ὀργαὶ ἤπιοι E. Tr. 53 ; also in Prose, διεπειρᾶτο αὐτῶν τῆς τε ἀνδραγαθίης καὶ τῆς ὀργῆς Hdt. 6.128 ; οὐ τῇ αὐτῇ ὀ. ἀναπειθομένους τε πολεμεῖν καὶ ἐν τῷ ἔργῳ πράσσοντας Th. 1.140 ; τῇ ὀ.… χαλεπῇ ἐχρῆτο ib. 130 ; ἐπιφέρειν ὀργάς τινι suit one΄s moods to another, Id. 8.83, cf. Cratin. 230 ; ὁ πόλεμος πρὸς τὰ παρόντα τὰς ὀ. τῶν πολλῶν ὁμοιοῖ Th. 3.82 ; τὴν τῶν πολλῶν… συνιόντων ὀ.… σοφίαν ἡγούμενος Pl. R. 493d.
anger, wrath, ὀργῇ χρῆσθαι to be in a passion, Hdt. 6.85, S. OT 1241; ὀργὴν ποιήσασθαι Hdt. 3.25 ; ὀργὴν ποιεῖσθαι εἰ… Th. 4.122 ; ὀργῇ χάριν δοῦναι S. OC 855 ; ὀργῇ εἶξαι, χαρίζεσθαι, E. Hel. 80, Fr. 31 ; ὀργὴν ἔχειν τινί Ar. Pax 659 (but ὀ. ἔχει involves anger, D. 10.44); δι’ ὀργῆς ἔχειν τινά Th. 5.46 ; ἐν ὀργῇ ἔχειν, ποιεῖσθαί τινα, Id. 2.65, D. 1.16 ; οὐ τίθεται ταῦτα παρ’ ὑμῖν εἰς… ἣν προσῆκεν ὀ. Id. 18.138 ; εἰς ὀργὴν πεσεῖν E. Or. 696, etc. ; ὀργῇ περιπεπτωκέναι D. Ep. 2.14; ἀνιέναι τῆς ὀργῆς, ὀργὴν χαλᾶν, remit one΄s anger, be pacified, Ar. Ra. 700, V. 727; ὀ. κατέχειν Philem. 185 ; ὀργῆς κρατεῖν Men. 574 ; ὀ. ἐμποιεῖν τινι make one angry, Pl. Lg. 793e ; ὀργῆς τυγχάνειν to be visited with anger, D. 21.175, etc. ; ὀργὴν ἄκρος quick to anger, passionate, Hdt. 1.73; in pl., ὀργὰς ἀφιέναι A. Pr. 317; φαίνειν Id. Ch. 326 (lyr.), al. Adverbial usages, ὀργῇ in anger. in a passion, Hdt. 1.61, 114, S. OT 405, etc. ; ὀργᾷ περιόργῳ A. Ag. 216 (lyr.); δι’ ὀργῆς S. OT 807, Th. 2.11 ; δι’ ὀργάν A. Eu. 981 (lyr.) ; ἐξ ὀργῆς S. Ant. 766 ; κατ’ ὀργήν Id. Tr. 933, etc. ; μετ’ ὀργῆς Isoc. 2.23, Pl. Ap. 34d ; μετὰ τῆς ὀ. D. 21.76 ; πρὸς ὀργήν S. El. 369, Ar. Ra. 844, Th. 2.65 ; ὀργῆς χάριν, ὀ. ὕπο, E. Andr. 688, IA 335. c. gen., Πανὸς ὀργαί visitations of Pan΄s wrath, Id. Med. 1172 ; but c. gen. objecti, ὀργή τινος anger at or because of a thing, S. Ph. 1309 (cj.), Lys. 12.20 ; ὀ. τῆς προδοσίας εἶχε τοὺς Ἀθηναίους Plu. Them. 9 ; ἀπύρων ἱερῶν ὀργάς A. Ag. 71 (anap.). v. ὀργάς 2. — Not in Hom., who uses θυμός instead ; once in Hes. ; freq. in Eleg. and Lyr. and in Ion. and Att. Prose.

ἡ, die natürliche Anlage, das Naturell, auch der Tiere, Hes. O. 306 ; bes. Beschaffenheit der Seele, Gemüts-, Sinnesart, Charakter, H.h. Cer. 205 ; Theogn.; Her. vrbdt διεπειρᾶτο αὐτέων τῆς τε ἀνδραγαθίης καὶ τῆς ὀργῆς καὶ παιδεύσιός τε καὶ τρόπου, 6.128 ; bes. heftige Gemütsbewegung, Leidenschaft, vgl. Ausleger zu 1.73 ; Suid. erklärt, bei Thuc. stehe ὀργῇ für διανοίᾳ, τρόπῳ, was auf Stellen wie 1.130 geht, δυσπρόσοδόν τε αὑτὸν παρεῖχε καὶ τῇ ὀργῇ οὕτω χαλεπῇ ἐχρῆτο ἐς πάντας ὁμοίως, ὥστε μηδένα δύνασθαι προσιέναι, vgl. ὁ πόλεμος πρὸς τὰ παρόντα τὰς ὀργὰς ὁμοιοῖ, 3.82 ; – μείλιχος ὀργά, Pind. P. 9.49 ; μεγαλήτορες ὀργαὶ αἰακοῦ, I. 4.38, öfter ; auch ὀργαῖς ἀλωπέκων, P. 2.77 ; ὀργῆς νοσούσης εἰσὶν ἰατροὶ λόγοι, Aesch. Prom. 378 ; ὀργῆς τραχύτητα, 80 ; σὲ δ' αὐτόγνωτος ὤλεσ' ὀργά, Soph. Ant. 367 ; εἰσιδών τις ἐμφερὴς ἐμοὶ ὀργήν θ' ὁμοῖος, Aj. 1132, vgl. ὃς οὐκέτι συντρόφοις ὀργαῖς ἔμπεδος, ἀλλ' ἐκτὸς ὁμιλεῖ, 626 ; κερτομίοις ὀργαῖς, Ant. 947 ; ὀργὰς πρέπει θεοὺς οὐχ ὁμοιοῦσθαι βροτοῖς, Eur. Bacch. 1301 ; ἐπιφέρειν ὀργάς τινι, Einem sein Gemüt, seine Neigung zuwenden, Thuc. 8.83, Schol. erkl. χαρίζεσθαι u. führt aus Cratin. an τὴν μουσικὴν ἀκορέστους ἐπιφέρειν ὀργὰς βροτοῖς σώφροσι ; – ἄνευ κακῆς ὀργῆς καὶ ἤθους, Plat. Legg. X.908e ; δι' ὀργὴν ἰδίαν, Menex. 242d. – Bes. der Zorn ; ἃς ἔχεις ὀργὰς ἄφες, Aesch. Prom. 315 ; δι' ὀργάν, Eum. 936 ; ὠμῇ ξὺν ὀργῇ, Suppl. 184 ; βαρεῖα, Soph. Phil. 368 ; θυμοῦ δι' ὀργῆς, O.R. 344 ; παίω δι' ὀργῆς, 807, vgl. εἰ δι' ὀργῆς ἧκον, 909 ; ἀνὴρ βέβηκεν ἐξ ὀργῆς ταχύς, Ant. 762 ; εἰς ὀργὴν πεσών, Eur. Or. 695, öfter ; ὀργὴν χαλᾶν, ἔχειν τινί, Ar. Vesp. 727, Pax 642 ; καὶ μὴ πρὸς ὀργὴν σπλάγχνα θερμήνῃς κότῳ, Ran. 843 ; ὀργῇ χρεώμενος u. ὀργῇ allein, im Zorn, Her. 6.85, 3.35 ; οὐκ ἐποιήσατο ὀργὴν οὐδεμίην, 7.105, wie ὀργὴν ποιεῖσθαι, Zorn fassen, zornig sein, 3.25 ; Folgde, wie Plat. Phaedr. 233c, ὑπ' ὀργῆς βίαιόν τι πράξαντες Phaed. 113e, μετ' ὀργῆς λέγειν Legg. XI.922c, mit Zorn (vgl. Isocr. 2.23); ὀργαί τε σύντονοι καὶ θυμοὶ βαρεῖς, Tim.Locr. 102e ; πρὸς τὰς ὀργὰς ὀξύρροποί εἰσι, Plat. Theaet. 144a ; καὶ ἐπιθυμίαι, Rep. VI.493a ; δι' ὀργῆς αἱ ἐπιχειρήσεις γίγνονται, in heftiger Aufwallung, Thuc. 2.11, öfter ; auch διὰ ὀργήν, aus Zorn, Arist. eth. 5.11 ; ἐν ὀργῇ ποιεῖσθαί τινα, Zorn auf Einen werfen, Dem. 1.16 ; auch τὴν ὀργὴν φέρειν ἐπί τινα, Pol. 22.14.8 ; ὀργὴ τῆς προδοσίας εἶχε τοὺς Ἀθηναίους, Plut. Them. 9 ; Arist. rhet. 2.3 setzt die πρᾳότης entgegen. – Ion. soll ὀργή = πίσσα sein. Suid.
Die Verwandtschaft von ὀργή mit ὀργάω ist unverkennbar, es bedeutet eigentlich ein innerliches Schwellen, Regen, Trachten.

ὀργή, -ῆς, ἡ
[in LXX chiefly for אַף, also for חָרוֹן, חֵמָה, קָצַף, etc. ;]
__1 1, impulse, propensity, disposition.
__2. anger, wrath;
__(a) of men: Mrk.3:5, Eph.4:31, Col.3:8, 1Ti.2:8, Jas.1:19-20;
__(b) of God;
__α that reaction of the divine nature against sin which in anthropomorphic language is called anger: Rom.1:18 9:22 12:19, (ICC, in l), 1Th.1:10 2:16, Heb.3:11 4:3' (LXX) Rev.14:10 16:19 19:15;
__β of the effect of God's anger: Mat.3:7, Luk.3:7 21:23, Jhn.3:36, Rom.2:5, 8 3:5 4:15 5:9 13:4-5 Eph.5:6, Col.3:6, 1Th.5:9, Jas.1:20, Rev.6:16-17 11:18; σκεύη ὀργῆς, Rom.9:22; τέκνα ὀργῆς, Eph.2:3.†
SYN.: see: θυμός (AS)