'η, ον [ῐ]
   I adj. :
      1 peu, en parl. du nombre ou de la quantité, p. opp. à πολύς, ESCHL. Pers. 330 ; HDT. 4, 81 ; THC. 1, 110 ; PLAT. Conv. 194 b ; ὀλ. ἀριθμός, EUR. H.f. 6, nombre peu considérable ; ὀλίγοι τινές, XÉN. Hell. 4, 5, 17, qqes-uns en petit nombre ; en parl. de l’espace, IL. 10, 161, etc. ; HDT. 9, 70 ; XÉN. An. 3, 3, 9 ; du temps, IL. 19, 157, etc. ; THC. 2, 85 ; XÉN. Hell. 4, 5, 8 ; abs. οἱ ὀλίγοι, THC. 6, 38, etc. ; PLAT. Pol. 291 d ; DÉM. 1396, 21, les oligarques, litt. le petit nombre d’hommes qui détiennent le pouvoir ; avec l’inf. trop peu pour, etc. HDT. 6, 109 ; 7, 207 ; THC. 1, 50 ;
      2 en parl. de la grandeur, petit, p. opp. à μέγας, IL. 14, 376 ; 3, 115 ; OD. 10, 94 ; HDT. 4, 52, etc. ; en parl. d’une voix faible, OD. 14, 492 ; d’où en gén. peu considérable (présent, OD. 6, 208, etc.) ; ὀλίγον οὐδέν, THC. 2, 8, rien de petit ;
   II adv. neutre, ὀλίγον, peu, un peu, avec des compar. : ὀλίγον ἧσσον, OD. 15, 365, un peu moins ; οὐκ ὀλ. φέρτερος, IL. 19, 217, beaucoup plus fort (litt. non peu supérieur) ; ὀλίγον τι πρότερον, HDT. 4, 81 ; PLAT. Pol. 262 b, peu avant ; ὀλίγον ὕστερον, XÉN. An. 7, 2, 20 ; PLAT. Gorg. 454 b, peu après ; d’ord. en prose, dev. un compar. ὀλίγῳ plus souv. que ὀλίγον, HDT. 4, 79 ; 7, 113, etc. ; PLAT. Gorg. 460 c, Theag. 128 c, etc. ;
   III Locut. adv. :
      1 avec idée de quantité : ὀλίγου, pour un peu, càd. presque, environ, OD. 14, 37 ; XÉN. Conv. 3, 6 ; PLAT. Rsp. 397 b, etc. ; παρ' ὀλίγον, peu s’en faut, presque, avec le gén. : παρ' ὀλίγον ἦλθε τοῦ, etc. POL. 2, 55, 4, peu s’en fallut qu’il ne, etc. ; ἐν ὀλίγῳ δεῖν, NT. Ap. 26, 28 ; ὀλίγου δεῖν, ou ὀλίγου δέω avec l’inf. (v. δέω) ; de même ἐς ὀλίγον ἀφίκετο νικηθῆναι, THC. 8, 35, il s’en fallut de peu qu’il ne fût vaincu ; ὀλίγου (ou ὀλίγῳ) ἐς χιλίους, THC. 4, 124, environ mille ;
      2 avec idée de temps, ἐν ὀλίγῳ, en peu de temps, PLAT. Ap. 22 b ; ou pour peu de temps, THC. 4, 26 et 96 ; ἐξ ὀλίγου, depuis peu, soudain, THC. 2, 11 ; δι' ὀλίγου, pendant un court espace de temps, THC. 1, 77 ; en peu de temps, THC. 2, 89, etc. ; δι' ὀλίγων, après un court intervalle de temps, bientôt après, EUR. Ph. 1105 ;
      3 avec idée de degré : κατ' ὀλίγον, peu à peu, insensiblement, THC. 1, 69 ; PLAT. Tim. 85 d ; au plur. οὗτοι κατ' ὀλίγους γιγνόμενοι ἐμάχοντο, HDT. 9, 102, ils combattaient n’étant encore que peu nombreux et dispersés ; cf. HDT. 2, 93 ; PLAT. Theæt. 197 d ;
      4 avec idée de quantité ; δι' ὀλίγων ῥηθῆναι, PLAT. Phil. 31 d, être dit en peu de mots (cf. lat. paucis) ; ἐν ὀλίγοις, HDT. 4, 52 ; PLUT. Luc. 28, etc. parmi peu, pour marquer l’idée d’une chose remarquable.

• Cp. ὀλίζων (= *ὀλιγγων, *ὀλιγίων ; cf. μείζων = μέγϳων, *μεγίων) CALL. Jov. 72 ; NIC. Th. 212, etc. ; cf. épq. ὑπολίζονες ; dans les inscr. att. ὀλείζων (cinq exemples de 470 à 418 av. J.C.) v. Meisterh. p. 118, 14 ; de ὀλίζων s’est formé un cp. ὀλιζότερος, NIC. Al. 479, etc. ; cp. ὀλιγώτερος, EL. N.A. 2, 42 ; 6, 51. • Sup. ὀλίγιστος (p. anal. avec κάκιστος, ἔχθιστος, etc.) IL. 19, 223 ; HÉS. O. 721 ; XÉN. Ath. 1, 5 ; PLAT. Tim. 56 b, etc.

➳ Par crase, avec καί : ἐν βραχεῖ κὠλίγῳ χρόνῳ, SOPH. fr. 572, 4, Dind.

Étym. p.-ê. R. indo-europ. *h₃lig-, petit.

'

η, ον, later ὀλίος, of Size, little, small, freq. in Hom., rarer later, opp. μέγας, σάκος Il. 14.376 ; κῦμα Od. 10.94, etc. ; ὀλίγῃ ὀπί with small, low voice, 14.492 ; of stature, 9.515 ; ὀ. κῶρος Theoc. 1.47 ; οὐκ ὀλίγης αἷμα βοὸς κέχυται Call. Aet. Oxy. 2080.85 ; of Space, ὀ. χῶρος Il. 10.161, etc. ; of Time, χρόνος 19.157, 23.418, Pi. N. 7.38, etc. ; ἐν βραχεῖ κὠλίγῳ χρόνῳ S. Fr. 646 (cf. IV. 3). sts. in a sense between that of Size and Quantity, ὀ. δόσις Od. 6.208 ; οὖρα ὀλίγα not copious, Hp. Epid. 1.2 ; ὑποστάσιες ὀλίγαι slight sediments, ib. 17 ; ὀ. καὶ οὐδέν little or nothing, Pl. Ap. 23a ; οὐδὲν ἢ ὀ. Arist. PA 651b17. of Degree, ὀ. καὶ μέγας of low and high degree, Callin. 1.17.
weak, ἀθυμοτέρη καὶ ὀλιγωτέρη φύσις Hp. Virg. 1. of Number, few, or of Quantity, little, not in Hom., freq. in Att., Ar. Av. 1417, Eq. 717, etc., but rare in Trag., as ὀλίγα κακά A. Pers. 330. — The governing body in Oligarchies and the oligarchical party in Democracies was called οἱ ὀ., Th. 6.38, 8.9, etc. ; ἡ ὑπὸ τῶν ὀ. δυναστεία, αἱ διὰ τῶν ὀ. δυναστεῖαι, Pl. Plt. 291d, D. 60.25 ; ἑνὸς καὶ πλήθους τὸ ὀ. μέσον Pl. Plt. 303a. c. inf., ὀλίγους… στρατιῇ τῇ Μήδων συμβαλεῖν too few to engage…, Hdt. 6.109, cf. 7.207 ; μὴ… αἱ σφέτεραι δέκα νῆες ὀλίγαι ἀμύνειν ὦσιν Th. 1.50. neut. ὀλίγον as Adv., a little, slightly, little, with Verbs, ὀ. παρακλίνας Il. 23.424, cf. 11.52, 12.452 ; φροντίσας E. Cyc. 163 ; ὀ. τοῦ ποιήματος προελθών Pl. Prt. 339d ; also neut. pl., ἠκροβολίσαντο ὀλίγα Th. 3.73. with comp. Adjs., ὀλίγον προγενέστερος Il. 23.789 ; ὀ. ἧσσον Od. 15.365 ; στιβαρώτερον οὐκ ὀ. περ 8.187 ; φέρτερος οὐκ ὀ. περ Il. 19.217 ; ὀ. τι πρότερον, v.l. for ὀλίγῳ, Hdt. 4.79, 81, cf. Pl. Plt. 262b, etc. ; ὀ. ὕστερον Id. Grg. 454b, etc. ; but ὀλίγῳ is more freq. in Prose, Hdt. ll. cc. (with v.l.), 7.113, al., Pl. Grg. 460c, R. 327c, etc. special Phrases; ὀλίγου δεῖν almost (v. δεῖ II); ὀλίγου ἐδέησε καταλαβεῖν wanted but little of overtaking, Hdt. 7.10. γ’ ; hence ὀλίγου alone, within a little, allbut, almost, ὀλίγου σεκύνες διεδηλήσαντο Od. 14.37, cf. Ar. Ach. 348, 381, Nu. 722, Lys. 14.17, Pl. Prt. 361b, D. 19.334, etc. ; ὀ. ἅπαντες Pl. Ap. 22b ; ὀ. ἐς χιλίους close upon 1 000, Th. 4.124 ; ὀ. ἦλθεν ἑλεῖν (v. infr. 9) Paus. 1.13.6. δι’ ὀλίγου at a short distance, E. Ph. 1098, Th. 2.89, 3.21, dub. in A. Th. 762 (lyr.) ; for (during) a short time, Th. 1.77, 2.85, 3.43 ; within or after a short time, Id. 6.11, 47, 7.39, etc. ; but δι’ ὀλίγων in few words, Pl. Phlb. 31d, etc. ; v. infr. VI. 2. ἐν ὀλίγῳ (χώρῳ is added in Hdt. 9.70) in a small space, within small compass, E. Supp. 1126 (lyr.) ; ἐν ὀ. στρατοπεδευομένοις Th. 4.26 ; κυκλωθέντων ἐν ὀ. ib. 96 ; εἰς ταὐτὸ πάντα… ἁθροίσαντ’ ἐν ὀ. D. 3.18 ; also ἐν ὀ. (sc. χρόνῳ) for a brief time, Pi. P. 8.92 ; but also, in a short time, quickly, ἔγνων καὶ περὶ τῶν ποιητῶν ἐν ὀ. τοῦτο Pl. Ap. 22b, cf. Th. 4.55, Act. Ap. 26.28. ἐν ὀλίγοις one among few, i.e.
exceedingly, remarkably, ποταμὸς ἐν ὀ. μέγας Hdt. 4.52 ; ἐν ὀλίγοισι Περσέων… ἀνὴρ δόκιμος Id. 9.41 ; freq. in later writers, Plu. Pomp. 10, Hld. 3.1 ; so σὺν ὀλίγοις, v. infr. 10. ἐξ ὀλίγου at short notice, suddenly, ἐξ ὀ. καὶ δι’ ὀργῆς Th. 2.11, cf. 61, 4.108, etc. ἐς ὀλίγον, like παρ’ ὀλίγον, within a little, ἐς ὀ. ἀφίκετο τὸ στράτευμα νικηθῆναι ib. 129. ἐπ’ ὀλίγον for a short time, Hp. Prorrh. 1.26, Plot. 4.44.29, Gp. 7.12.22, 10.7.10, etc. ; a little at a time, Hp. VC 18 ; εἴρηται ἐν τῷ [βιβλίῳ] ἐπ’ ὀλίγον a little way on, near the beginning, Gal. 15.428. κατ’ ὀλίγον by little and little, Th. 1.69, Pl. Ti. 85d, Luc. Nec. 11, etc. ; ἐκ τοῦ κατ’ ὀ. D.S. 15.34, Ath.Med. ap. Orib. 1.2.6 ; but the Adj. freq. takes the gender and number of its Subst., κατ’ ὀλίγους Hdt. 2.93, 8.113 ; οὗτοι κατ’ ὀλίγους γινόμενοι ἐμάχοντο fought few at a time, in small parties, Id. 9.102, cf. Pl. Tht. 197d ; κατ’ ὀλίγον μαχεῖται (sc. τὸ πλῆθος αὐτῶν) Th. 4.10. μετ’ ὀλίγον τούτων shortly after…, X. HG 1.1.2. παρ’ ὀλίγον with little to spare, only just, ἀπέφυγες E. IT 870 (lyr.) ; to within a short distance of, παρ’ ὀ. ἦλθε… ἐκπεσεῖν Plb. 2.55.4, cf. 18.46.12 ; but παρ’ ὀ. ποιεῖσθαι hold of small account, X. An. 6.6.11. σὺν ὀλίγοις, = ἐν ὀλίγοις, ἐπαινεθῆναι Plu. Galb. 3 ; v. supr. IV. 3b. regul. Adv. ὀλίγως is rare, 2 Ep. Pet. 2.18, Aq. Is. 10.7 ; οὐκ ὀ. AP 12.205 (Strat.). Comparison ; the Comp. is commonly supplied by μείων, ἥσσων, or ἐλάσσων ; the older form ὀλείζων (fr. *ὀλείγ-yων) is found in Hom., λαοὶ δ’ ὑπ’ ὀλείζονες ἦσαν (ὑπολίζονες codd.) Il. 18.519 ; so in Att. Inscrr., IG1². 76.8 (written ὄλεζον ib. 63.17, al.) ; τοῖσι… ὀλείζοσι μυστηρίοισιν ib. 6.76, cf. 95 ; ὀλείζους is prob. in X. Ath. 2.1 (μείζους codd.) ; so in Alexandrian Poets, Call. Jov. 72 (ὀλίζοσι codd.), AP 9.521 ; ἐς ὀλίζονας ἀστέρας ἄρκτου Poet. ap. Theodos. in Hilgard Exc. ex Hdn. p. 19 ; also ὀλίζωνες Nic. Th. 123, ὀλίζωνα ib. 372 ; ὀλιζότερος is found in Id. Al. 479, Opp. C. 3.65, 394, cf. ὀλιζόω ; ὀλιγώτερος is found in Hp. Virg. I (with the sense weaker, v. supr. 1.4), S.E. M. 1.70, App. Pun. 42, Mith. 24, Ael. NA 2.42, 6.51. Sup. ὀλίγιστος, η, ον, always of Number or Quantity, Il. 19.223, Hes. Op. 723, IG1². 54.7, Ar. Ra. 115, Pl. 628, Pl. R. 473b, al. ; ὀλιγίστου, Sup. of ὀλίγου (cf. IV. I), very nearly, Phot., Hsch. (ubi ὀλιγωστοῦ) ; ὀλίγιστον as Adv., least, very little, Pl. R. 587b ; τὸ ὀ.
at least, Id. Prm. 149a ; ὡς ὀλίγιστα Id. Grg. 510a, Lg. 953a (v.l. ὀλιγοστά) ; ἐν ὀλιγίστῳ διασαφῶν Eust. 1262.54 ; so δι’ ὀλιγίστων Pl. Ep. 351d (interpol.). (Aspirated in papyri of ii-iii AD, as μεθ’ ὀλίγον BGU 388.11, cf. 146.10.)

wenig ; zunächst von der Menge, Ggstz von πολύς ; ὀλίγ' ἀπαγγέλλω κακά, Aesch. Pers. 322 ; ἀριθμὸν ὀλίγον, kleine Zahl, Eur. Herc.Fur. 6 ; in Prosa überall, ἑνὸς καὶ πλήθους τὸ ὀλίγον μέσον, Plat. Polit. 303a ; in ἡ ὑπὸ τῶν ὀλίγων δυναστεία, ib. 291d sind οἱ ὀλίγοι, im Ggstz gegen τὸ πλῆθος, die wenigen Herrschenden, die Regierungspartei in der Oligarchie ; Thuc. 8.9 u. öfter ; αἱ διὰ τῶν ὀλίγων δυναστεῖαι, Dem. 60.25, vgl. Lept. 108 ; Arist.; – von räumlicher Ausdehnung, klein ; ὀλίγος δ' ἔτι χῶρος ἐρύκει, Il. 10.161 ; ὀλίγῳ ἐνὶ χώρῳ, 12.423 ; ὀλίγη δ' ἦν ἀμφὶς ἄρουρα, 3.115 ; von körperlicher Größe, Αἴας, Oileus Sohn, 2.529 ; Od. 9.515 ; κῦμα οὔτε μέγ' οὔτ' ὀλίγον, 10.94 ; σάκος, Il. 14.376 ; ἐν ὀλίγῳ χώρῳ, Her. 9.70 ; von der Zeit, χρόνος, Il. 19.157, 23.418 ; ὀλίγη δέ τ' ἀνάπνευσις πολέμοιο, 11.801 ; von der Zeit auch Pind. N. 7.38 ; ὀλίγον γὰρ χρόνον ἀλλήλοις διειλέγμεθα, Plat. Apol. 37a. – Uebh. gering ; ὀλίγον δέ μιν ἄχθος ἐπείγει, Il. 12.452 ; δόσις ὀλίγη τε φίλη τε, Od. 6.208, wie οὐκ ὀλίγαν δόσιν Pind. P. 10.20 ; c. inf., zu wenig, um zu, ἐόντων αὐτῶν ὀλίγων τὸν μήδων στρατὸν ἀλέξασθαι, Her. 7.207, vgl. 6.109 ; δέκα νῆες ὀλίγαι ἀμύνειν, Thuc. 1.50.
Adverbial ὀλίγον, ein wenig, gar wenig ; ἱππῆες δ' ὀλίγον μετεκίαθον, Il. 11.52 ; ὀλίγον δὲ παρακλίνας, 23.424 ; ἐμεῖ' ὀλίγον προγενέστερός ἐστιν, ibd. 789 ; so bes. bei Komparat., ὀλίγον σοφώτερος, Eur. Hipp. 987 ; ὀλίγον τι πρότερον τούτων, Her. 4.81. (v.l. ὀλίγῳ, s. unten); τὰ λεχθέντα ὀλίγον ἔμπροσθεν, Plat. Phaedr. 277d ; ὀλίγον πρότερον, ὕστερον, Polit. 262b, Gorg. 454b u. öfter ; Xen. An. 7.2.20 u. Sp. – Aber beim Komparat. steht auch eben so oft ὀλίγῳ, z.B. πρότερον, ὕστερον, Plat. Gorg. 460c, Rep. I.327b ; οὐκ ὀλίγῳ μου πλεονεκτεῖν διανοεῖ, nicht um ein weniges, Symp. 218e ; – ὀλίγου, um ein weniges, fast, beinahe ; Od. 14.37 ; μεταξὺ δ' ἀλκὰ δι' ὀλίγου τείνει πύργος ἐν εὔρει, Aesch. Spt. 744 ; eigtl. vom Preise, ταῦτα ἕτερον ἂν διδάξειεν ὀλίγου, für einen geringen Preis, für ein weniges, Plat. Soph. 234a (vgl. auch ὀλίγου δεῖν unter δέω²) fast, Prot. 361c, Phaedr. 258e u. öfter ; ὀλίγου εἰς χιλίους, fast an Tausend, Thuc. 4.124, v.l. ὀλίγῳ ; – παρ' ὀλίγον ποιεῖσθαι, gering achten, Xen. An. 6.4.11 ; παρ' ὀλίγον διέλυσαν τὸν ἄνθρωπον, beinahe, Pol. 18.29.12 ; παρ' ὀλίγον ἦλθε τοῦ ἐκπεσεῖν, 2.55.4 ; παρ' ὀλίγον ἦλθε τὰ πράγματα τοῦ πάντας ἐπανελθεῖν, es kam beinahe so weit, 33.2.1, öfter ; – κατ' ὀλίγον, bei Kleinem, nach u. nach, allmälig, Plat. Tim. 85d ; Her. sagt auch οὗτοι κατ' ὀλίγους γιγνόμενοι ἐμάχοντο, sie kämpften in kleinen Abteilungen, vereinzelt, 9.102 ; τῶν ἄλλων συμμάχων ἐξελέγετο κατ' ὀλίγους, 8.113 ; τῶν ὠῶν ἀπορραίνουσι κατ' ὀλίγους τῶν κέγχρων, 2.93 ; κατ' ὀλίγας, Plat. Theaet. 197d, Sp., wie Pol. 8.16.6 ; Hdn. 2.7.10 u. öfter ; – δι' ὀλίγων, mit Wenigem, in Kürze, εἰ δεῖ δι' ὀλίγων περὶ μεγίστων ὅτι τάχιστα ῥηθῆναι, Plat. Phil. 31d ; Legg. VI.778c ; – ἐν ὀλίγῳ, in Kurzem, Apol. 22b ; – δι' ὀλίγου, in kurzem Zwischenraume, bald darauf, ἡ δι' ὀλίγου μελέτη, im Ggstz von ἡ ἐκ πολλοῦ ἐμπειρία, Thuc. 2.85, vgl. 5.69 ; δι' ὀλίγου ἀπελθεῖν, bald, schnell, 6.11, auch δι' ὀλίγων, vgl. Valcken Eur. Phoen. 1105 ; – ἐπ' ὀλίγον, auf kurze Zeit ; μετ' ὀλίγον, nach Kurzem, Plat. Legg. XII.950d ; – ἐξ ὀλίγου, seit Kurzem, dah. plötzlich, Thuc. 2.61, 5.64.
Den regelmäßigen Komparat. ὀλιγώτερος haben erst Sp., Ael. H.A. 2.42, 6.51 ; auch bei Hippocr. soll er vorkommen, – Das • adv. ὀλίγως ist selten, vielleicht nur Strat. 47 (XII.205). – Superlat. ὀλίγιστος, nur auf die Zahl, Menge gehend, Il. 19.223, Hes. O. 721 ; καὶ τοῦτο φύσει ὀλίγιστον γίγνεται γένος, Plat. Rep. IV.428e ; ὀλίγιστοι τὸν ἀριθμόν, V.473b ; ὅτι σμικρόταται καὶ ὀλίγισται ἀδικίαι, Legg. V.743b ; δύο ἄρα δεῖ τὸ ὀλίγιστον εἶναι, zwei zum wenigsten, Parm. 149a ; auch δι' ὀλιγίστων ἔσφηλε καὶ Δίωνα (vgl. δι' ὀλίγου), Ep. VII.351d ; einzeln bei den Folgdn ; Sp. bilden auch davon noch ὀλιγίστατος u. das
• adv. ὀλιγίστως. – Die unregelmäßigen ὀλίζων, ὀλιζότερος s. besonders. – In Beziehung auf die Größe wird als Komparat. zu ὀλίγος auch μείων u. ἐλάσσων gebraucht, als superl. ἐλάχιστος, ἥκιστος.

ὀλίγος, -η, -ον
(on οὐχ ὁλ., see infr.), [in LXX chiefly for מָעַט ;]
of number, quantity, size, few, little, small, slight: Mat.9:37 15:34, Mrk.6:5 8:7, Luk.10:2 12:48 (sc. πληγάς, opp. to πολλάς), 1Ti.5:23, Heb.12:10, Rev.3:4 12:12; οὐκ ὀ. (in the best uncials written οὐκ ὁ.; see WH, App., 143; M, Pr., 44; Thackeray, Gr., 126 f.), Act.12:18 14:28 15:2 (with genitive part.) Act.17:4, 12 19:23-24 27:20; pl., absol., Mat.7:14 20:16 (WH, txt., RV, om.) Mat.22:14, Luk.13:23, 1Pe.3:20. Neut. sing (τὸ) ὀ.: Luk.7:47, 2Co.8:15; πρὸς ὀλίγον, 1Ti.4:8, Jas.4:14; ἐν ὀ., Act.26:28-29 (with little effort; see Page, in l); id., in brief, Eph.3:3; adverbially, ὀλίγον, of time, Mrk.6:31, 1Pe.1:6 5:10, Rev.17:10; of space, Mrk.1:19, Luk.5:3; pl., ὀλίγα, Luk.10:42, Rev.2:14; ἐπ᾽ ὀλίγα, Mat.25:21, 23; δι᾽ ὀλίγων, in few words, briefly, 1Pe.5:12 (cf. Plat., Legg., vi, 778 e).†
**ὀλίγως, adv.
(< ὀλίγος), [in Aq.: Isa.10:7 * ;]
a little, almost, all but: 2Pe.2:18.†
(AS)