GRC

ἵμερος

download
JSON

Bailly

ου (ὁ) [ῑ]
   I subst. :
      1 désir passionné : τινος, IL. 11, 89 ; PLAT. Leg. 823 e, etc. de qqe ch. (nourriture, butin, etc.) ; γόου, IL. 23, 14, envie de pleurer ; avec un double gén. : πατρὸς ἵμερος γόοιο, OD. 4, 113, envie de pleurer au sujet de son père ; ἵμερος ἔχει με, avec l’inf. SOPH. O.C. 1725 ; ἵμερος ἐπῆλθέ μοι, avec l’inf. HDT. 1, 30, le désir me vient ou m’est venu de ; ἵμερον ἔχειν avec l’inf. HDT. 7, 43, avoir le désir de, etc. ; au pl. ESCHL. Ch. 299 ;
      2 particul. désir d’amour, amour, IL. 3, 446 ; 14, 198 ; ESCHL. Ag. 544 ; SOPH. Tr. 476 ; d’où le Désir personnifié, HÉS. Th. 64, 201, etc. ;
      3 p. ext. ce qui inspire le désir, attrait : ἵμερος ἐναργής, SOPH. Ant. 795, l’attrait brillant, càd. l’éclat attrayant ;
   II adj. seul. au neutre adv. ἵμερον, ANTH. 9, 266, ou ἵμερα, ANTH. 7, 30, 364, d’une manière aimable, charmante.

Étym. p.-ê. indo-europ. *seh₂i-mr, *sh₂i-men-, lien ; litt. « charme, enchantement », cf. αἵμων, sscr. *syáti.

Bailly 2020 Hugo Chávez Gérard Gréco, André Charbonnet, Mark De Wilde, Bernard Maréchal & contributeurs / Licence Creative Commons Attribution - Pas d'Utilisation Commerciale - Pas de Modification — « CC BY-NC-ND 4.0 »

LSJ

ὁ, longing, yearning after, c. gen. rei, σίτου… περὶ φρένας ἵμερος αἱρεῖ Il. 11.89, etc. ; γόου ἵμερον ὦρσε raised [in them] a yearning after tears, i.e. a desire of the soul to disburden itself in grief, 23.14; ὑφ’ ἵμερος ὦρτο γόοιο Od. 16.215, etc. ; with gen. obj. added, πατρὸς ὑφ’ ἵμερον ὦρσε γόοιο for his father, 4.113; ἵμερον ἔχειν, = ἱμείρεσθαι, c. inf., Hdt. 5.106, 7.43; ἵμερος ἔχει με… ἰδεῖν S. OC 1725 (lyr.), cf. Sappho Supp. 24.11; ἵ. ἐπείρεσθαί μοι ἐπῆλθέ Hdt. 1.30, cf. 9.3; τῶν (sc. δενδρέων) γλυκὺς ἵ. ἔσχεν… φυτεῦσαι Pi. O. 3.33; in pl., πολλοὶ γὰρ εἰς ἓν ξυμπίτνουσιν ἵ. various impulses or emotions, A. Ch. 299, cf. Phld. Ir. p. 37 W., Piet. 20. abs., desire, love, ὥς σεο νῦν ἔραμαι καί με γλυκὺς ἵ. αἱρεῖ Il. 3.446; δὸς νῦν μοι φιλότητα καὶ ἵ. 14.198; δαμέντα φρένας ἱμέρῳ Pi. O. 1.41, cf. Sappho Supp. 25.16; ἱμέρῳ πεπληγμένος A. Ag. 544; ἱμέρου νικώμενος Id. Supp. 1005, cf. Pr. 649, S. Tr. 476, Ar. Ra. 59; βλεφάρων ἵ. S. Ant. 796 (lyr.). personified, Χάριτές τε καὶ Ἵ. Hes. Th. 64; Ἔρως… χαρίτων, ἱμέρου, πόθου πατήρ Pl. Smp. 197d, cf. Luc. DDeor. 20.15, Nonn. D. 1.68, al. as Adj., only in neut. as Adv., ἵμερον αὐλήσαντι AP 9.266 (Antip.); ἵμερα μελίζεσθαι, δακρῦσαι, ib. 7.30 (Antip.Sid.), 364 (Marc. Arg.). — Poet., exc. in Pl. and Ion. and later Prose, as Hdt. ll.cc., Hp. Aër. 22, Phld. ll.cc., Acad. Ind. p. 56M. (Sts. derived fr. is-mero-, cf. Skt. iṣṭás ΄desired΄, iṣmás ΄god of love΄, but Aeol. texts have ἴμερος, ἰμέρρω, never ἰμμ-; cf. ἡμερτόν· ἐπέραστον, Hsch. (s.v.l.).)
Liddell-Scott-Jones, Greek-English Lexicon (9th ed., 1940)

Pape

ὁ (vielleicht mit ἵημι, ἵεμαι zusammenhangend ?), Sehnsucht, Verlangen wonach ; Liebesgenuß, Liebe, ὥς σεο νῦν ἔραμαι καί με γλυκὺς ἵμερος αἱρεῖ Il. 3.446, 14.328 ; φιλότης καὶ ἵμερος 14.198, 216 ; σίτου, 11.89 u. öfter ; Θέτις γόου ἵμερον ὦρσεν 23.14, wie ἀμφοτέροισι δὲ τοῖσιν ὑφ' ἵμερος ὦρτο γόοιο Od. 16.215 ; auch noch mit einem gen. verbunden, τῷ δ' ἄρα πατρὸς ὑφ' ἵμερον ὦρσε γόοιο 4.113, das Verlangen nach der Trauer um den Vater erregen, denn der Unglückliche sehnt sich, seinen Schmerz auszuweinen (die Wonne der Wehmut, Ossian).
Bei Pind., wie ἔρως, Liebessehnsucht, Liebe, γλυκύς Ol. 3.35 ; δαμεὶς φρένας ἱμέρῳ 1.41. Auch Tragg., τῶν ἀντερώντων ἱμέρῳ πεπληγμένος Aesch. Ag. 530, vgl. 1176 u. Eur. Med. 556 ; ὠμοδακής σ' ἄγαν ἵμερος ἐξοτρύνει Aesch. Spt. 674 ; ἵμερος ἔχει με Soph. O.C. 1723 ; νύμφας Ant. 792 ; ταύτης ὁ δεινὸς ἵμ. ποθ' Ἡρακλῆ διῆλθε Tr. 476 ; τοῦ θανόντος ἱμέρῳ Phil. 350 ; τοιοῦτος ἵμ. με διαλυμαίνεται Ar. Ran. 59 ; personifiziert, Anacr. 64.2 ; Bruder des Eros, Luc. Deor. jud. 15. Selten in Prosa, ἵμερον ἔχειν, Her. 5.106, öfter ; Plat. Phaedr. 251c, 255c, Symp. 197d. – Adj. ist ἵμερος = ἱμερόεις gebraucht in der Anth., ἵμερα μελίζεσθαι Antip.Sid. 76 (VII.30), ἵμερα δακρύσασα M.Arg. 29 (VII.364).
Pape, Griechisch-deutsches Handwörterbuch (3. Aufl., 1914)
memory