'[ῐ], ion. ἶσος, η, ον [ῑ] égal, càd. :
   I égal en nombre ou en force ; ἴσαι ναῦς, XÉN. Hell. 1, 6, 29, des vaisseaux en nombre égal ; ἴσος τὸ πλάτος καὶ τὸ μῆκος, XÉN. An. 5, 4, 32, égal en largeur et en longueur ; avec un dat. : τινί, OD. 3, 290, etc. égal à qqn ou à qqe ch. ; avec un dat. impliquant une ellipse : οὐ μέν σοί ποτε ἶσον ἔχω γέρας, IL. 1, 163, je ne reçois jamais une part de butin égale à la tienne ; cf. DÉM. 172, 17 ; avec un pron. relat. : ἴσος οἷος, LUC. D. deor. 1, 2 ; ἴσος ὅσοσπερ, AR. Eccl. 173 ; DÉM. 634, 14 (loi) ; ἴσος… ὅσπερ, PLAT. Eryx. 405 b ; ἴσος… ὥσπερ, LYS. 155, 15, égal pour… et pour ; souv. en corrélat. : ἴσοι πρὸς ἴσους, SOPH. Ant. 142 ; ἴσοι ἴσοισι, EUR. Ph. 750 ; ἴσα ἀντὶ ἴσων, PLAT. Leg. 774 ; ἴσον ἴσῳ, HPC. 1040 d ; COM. (ATH. 426 b, etc.) en nombre égal, en force égale, en égale quantité ; subst. τὸ ἴσον, XÉN. Cyr. 1, 6, 28 ; τὰ ἴσα, SOPH. Ph. 552, égalité, force égale ou condition égale, équivalent ; εἰς τὸ ἴσον ἀφικέσθαι τινί, XÉN. Cyr. 1, 4, 5, en être venu au même point que qqn ; adv., ἶσον, IL. 3, 454 ; EUR. Hel. 807, etc. ; ou ἶσα, IL. 13, 176 ; OD. 1, 432, etc. ; EUR. Or. 880, etc. également, semblablement, pareillement ; ἴσα καί, SOPH. O.R. 1187, comme ; avec le dat. : ἶσον φρονεῖν τινι, IL. 5, 440, avoir les mêmes sentiments, la même intelligence ou la même sagesse que qqn ; abs. ἴσον φρονῶν, SOPH. Ant. 373, qui a les mêmes sentiments (qu’un autre), càd. ami ; avec une conj. : ἴσα καί, SOPH. O.R. 1187 ; EUR. El. 994 ; THC. 3, 14, etc. ; ἴσον… ὡς, EUR. Ion 1363, ou ὥσπερ, SOPH. El. 532 ; ἴσον ὥστε, EUR. Or. 882 ; ἴσον ἅτε, EUR. H.f. 667, également pour… et pour ; aussi grand (ou fort ou nombreux) que ; avec une prép. κατὰ ἶσα, IL. 11, 336 ; ἐπὶ ἶσα, IL. 12, 436 ; ἐπ' ἴσης, HDT. 1, 74, etc. ; XÉN. Cyr. 3, 3, 35 ; ἐπ' ἴσου, POL. 1, 18, 10 ; ἐπ' ἴσον, DÉM. 261, 26 ; POL. 6, 38, 4, etc. également, dans des conditions égales, avec un égal succès ; ἀπ' ἴσης, DÉM. 179, 21 ; ἀπὸ τῆς ἴσης, THC. 1, 15 ; 3, 40 ; ἐξ ἴσου, SOPH. O.R. 61, 653 ; O.C. 1374 ; PLAT. Gorg. 517 a ; etc. ; ἐκ τοῦ ἴσου, THC. 2, 3 ; XÉN. Hier. 8, 5 ; ἐξ ἴσης, PLAT. Leg. 860 e ; κατ' ἴσον, DC. 70, 3, dans des conditions égales, également ; δι' ἴσου, également, DC. 43, 37, etc. ; ou à égale distance, à intervalles égaux, PLAT. Rsp. 617 b: ἐπ' ἴσας (s.-e. μοίρας) SOPH. El. 1062, par un juste retour ;
   II également réparti : ἴση μοῖρα, IL. 9, 318, sort égal ; subst. ἡ ἴση, part égale, OD. 9, 42 ; châtiment égal, proportionné à la faute, SOPH. O.R. 816 ; ἴσαι ψῆφοι, ESCHN. 89, 35 ; PLAT. Leg. 946 a ; ou abs. ἴσαι, AR. Ran. 685, égalité de suffrages ; τὰ ἴσα, part égale, HDT. 6, 11 ; τῶν ἴσων τυγχάνειν τινί, XÉN. Cyr. 2, 2, 20, obtenir une part égale à celle de qqn ; particul. à Athènes, égalité des droits ; ἴση πολιτεία, THC. 8, 89 ; ESCHN. 1, 25 ; joint à ὁμοία : ἡ ἴση τε καὶ ὁμοία, THC. 7, 27, etc. gouvernement où les droits sont égaux ; τὰ ἴσα, DÉM. 542, 27 ; ou d’ord. (joint à ὅμοιος ou à δίκαιος) τὰ ἴσα καὶ τὰ ὅμοια, XÉN. Hell. 7, 1, 1 ; DÉM. 551, 11 ; τὰ ἴσα καὶ τὰ δίκαια, DÉM. 536, 12, égalité complète de droits ou de conditions, traitement égal ;
   III égal, uni : εἰς τὸ ἴσον καταϐαίνειν, XÉN. An. 4, 6, 18, descendre sur un terrain de niveau, dans la plaine ; ἐν ἴσῳ προσιέναι, XÉN. An. 4, 8, 11, s’avancer d’un pas égal, sur une même ligne ;
   IV égal, qui ne penche pas plus d’un côté que de l’autre, càd. :
      1 droit, juste, équitable, en parl. de juges, de tribunaux, d’auditeurs, etc. SOPH. Ph. 685 ; PLAT. Leg. 957 c ; DÉM. 844, 8, etc. ;
      2 indifférent : πρός τι, CÉB. à qqe ch. ;
      3 régulier : ἡ ἴση φρουρά, THC. 7, 27, garnison régulière.

• Cp. ἰσαίτερος, THC. 8, 89 ; XÉN. Hell. 7, 1, 12.

➳ [ῑ] IL. 5, 440, etc. ; [ῐ] HÉS. O. 750 ; THGN. 678 ; SAPPH. fr. 2, 1 Bgk ; chez les Épq. postér. [ῑ̆]; [ῐ] PD. ATT. — Sur ἴσος att., à côté de ἶσος ion., v. Meisterh. p. 68, 9. Dans les inscr. att. seul. ἴσος non ἵσος (v. Meisterh. p. 67, 4).

Étym. p. *ϝίσϝος, p.-ê. de la R. indo-europ. *ueid-, voir, savoir.

'

η, ον, Ep. ἶσος and ἔϊσος (v. infr.); Cret., Arc. ϜίσϜος GDI 4998ii2, 4982.2, Schwyzer 665, cf. γισγόν· ἴσον, Hsch. ; later ἵσος Schwyzer 708a (1) (Ephesus, iv BC), Tab.Heracl. 1.175, etc. : — equal in size, strength, or number, c. dat., κύματα ἶσα ὄρεσσιν Od. 3.290, etc. ; freq. of appearance, like, ἶσος ἀναύδῳ 10.378; ἶσος Ἄρευι Sappho 91 (dub.); ἴσος θεοῖσιν Ead. 2.1; freq. abs., ἴσην… βίην καὶ κῦδος Il. 7.205; ἶσον θυμὸν ἔχειν to be of like mind, 13.704, 17.720; neut. as Adv., ἶσον ἐμοὶ φρονέουσα 15.50; θεοῖσιν ἶσ’ ἔθελε φρονέειν 5.441, cf. 21.315, etc. ; ἴσος τινὶ τὸ μέγαθος, ὕψος, Hdt. 2.32, 124; τὸ μῆκος, τὸ πλάτος, X. An. 5.44.32; ἀριθμόν E. Supp. 662; ἴσα τὸν ἀ. Pl. R. 441c; ποτὴν ἴσον equal in flight of song, Alex. Aet. 5.5; ἴσον, τό, copy of a document, PLond. 3.1222.5 (ii AD), etc. ; with dat. pers. in place of an object of comparison, οὐ μὲν σοί ποτε ἶσον ἔχω γέρας (i.e. τῷ σῷ γέραϊ) Il. 1.163; τοῖσδ’ ἴσας ναῦς (i.e. ταῖς τῶνδε) E. IA 262 (lyr.); ἴσα τοῖς νῦν στρατηγοῖς ἀγάθ’ εἰργασμένους D. 13.21; folld. by a relative word, ἐμοὶ ἴσον…, ὅσονπερ ὑμῖν the same to me as to you, Ar. Ec. 173; τὰ ἐκεῖ ἴσα, ὥσπερ τὰ ἐνθάδε Lys. 19.36 codd. (fort. σᾶ)· τὰ ἴσα ὅσαπερ… Lex ap. D. 23.44; ἴσον… ὅπερ Pl. Erx. 405b. repeated to denote equal relations, ἴσα πρὸς ἴσα tit for tat, Hdt. 1.2; ταχθέντες ἴσοι πρὸς ἴσους S. Ant. 142 (anap.); ἴσους ἴσοισι… ἀντιθείς E. Ph. 750; ἴσα ἀντὶ ἴσων λαμβάνειν, ἐκδοῦναι Pl. Lg. 774c; ἴσος ἴσῳ (sc. οἶνος ὕδατι) Cratin. 184, Com.Adesp. 107, etc. ; κύλικος ἴσον ἴσῳ κεκραμένης (where ἴσον is adverbial) Ar. Pl. 1132; διδόναι γάλα καὶ οἶνον πίνειν ἴσον ἴσῳ Hp. Epid. 2.5.1; metaph, ΄fairly blended΄, μηδὲν ἴσον ἴσῳ φέρων Ar. Ach. 354. of persons, equal in rights, βούλεται ἡ πόλις ἐξ ἴσων εἶναι καὶ ὁμοίων Arist. Pol. 1295b25; ἡ πολιτικὴ ἐλευθέρων καὶ ἴσων ἀρχή ib. 1255b20; τὸ κατ’ ἀξίαν ἴ. ib. 1307a26, al.
equally divided or distributed, ἴση μοῖρα Il. 9.318; ἴση alone, one΄s equal share, μή τίς μοι ἀτεμβόμενος κίοι ἴσης Od. 9.42 (ἴσσης cj. Fick, cf. ἴσσασθαι)· τὴν ἴ. ἔχων Cratin. 250; οὐ μὴν ἴ. ἔτεισεν (sc. τίσιν) S. OT 810; ἄχρι τῆς ἴ. up to the point of equality, D. 5.17; neut., μὴ ἴσον νεῖμαι ἑκατέρῳ Pl. Prt. 337a; οὐ μόνον ἴσον, ἀλλὰ καὶ πλέον ἔχειν Isoc. 17.57; οὐκ ἀνέξῃ δωμάτων ἔχων ἴσον καὶ τῷδε νεῖμαι ; E. Ph. 547; τὰ ἴσα fair measure, τὰ ἴ. νέμειν Hdt. 6.11; μὴ ἴσων ἕκαστον τυγχάνειν ἀλλὰ πλεονεκτεῖν, X. Cyr. 2.2.20; προστυχεῖν τῶν ἴ. to obtain fair terms, S. Ph. 552; κἂν ἴσαι (sc. ψῆφοι) γένωνται equally divided, Ar. Ra. 685.
based on equality of rights, ἴ. καὶ ἔννομος πολιτεία Aeschin. 1.5; τὴν πολιτείαν ἰσαιτέραν καθιστάναι Th. 8.89; τὰ ἴ.
equal rights, equality, freq. joined with τὰ ὅμοια or τὰ δίκαια, ὡς τῆς πολιτείας ἐσομένης ἐν τοῖς ἴ. καὶ ὁμοίοις X. HG 7.1.45; τῶν ἴ. καὶ τῶν δικαίων ἕκαστος ἡγεῖται ἑαυτῷ μετεῖναι ἐν τῇ δημοκρατίᾳ D. 21.67; οὐ μέτεστι τῶν ἴ. οὐδὲ τῶν ὁμοίων πρὸς τοὺς πλουσίους τοῖς λοιποῖς ib. 112; τῶν ἴ. μετεῖχε τοῖς ἄλλοις ib. 96; also ἡ ἴ. καὶ ὁμοία (sc. δίκη), τῆς ἴ. καὶ ὁμοίας μετέχειν Th. 4.105; ἐπ’ ἴ. τε καὶ ὁμοίῃ on fair and equal terms, Hdt. 9.7, ά, cf. Th. 1.145; ἐπὶ τῇ ἴ. καὶ ὁμοίᾳ ib. 27, cf. SIG 312.27 (Samos, iv BC), OGI 229.44 (Smyrna, iii BC), etc. ; generally, just, fair, ἐκ ποίας ἴ. καὶ δικαίας προφάς εως ; D. 18.284. of persons, fair, impartial, S. Ph. 684 (lyr.), OT 677; ἴ. δικαστής Pl. Lg. 957c; ἴ. καὶ κοινοὶ ἀκροαταί D. 29.1, cf. 18.7; ἴ. καὶ κοινὸν δικαστήριον Id. 7.36; κοινοὺς μὲν…, ἴ. δὲ μή Pl. Prt. 337a; ἴ. ἴσθι κρινων Men. Mon. 266, cf. 257; κριταὶ ἴ. καὶ δίκαιοι Plb. 24.15.3, etc.
adequate, ἡ ἴ. φρουρά Th. 7.27 (expld. by Sch. as regular, τεταγμένη)· ἴσος τοῖς παροῦσι Id. 1.132. of ground, even, flat, εἰς τὸ ἴ. καταβαίνειν, of an army, X. An. 4.6.18 (but ἐν ἴσῳ προσιέναι to advance with even step, ib. 1.8.11); λέουσιν εἰς τὸ ἴ. καθιστάμενοι μάχεσθαι, opp. μετὰ πλεονεξίας ἀγωνίζεσθαι, on even terms, Id. Cyr. 1.6.28; ἴ. τοῖχος, opp. κεκλικώς, perpendicular, Phlp. in APo. 2.27. Adv. ἴσως (v. sub voc.); but also, neut. sg. and pl. from Hom. downwds. (v. sub init.), ἶσον… ἀπήχθετο κηρὶ μελαίνῃ even as Death, Il. 3.454; ἶσον ἐμοὶ βασίυε be king like me, 9.616; ἶσον γάρ σε θεῷ τίσουσιν Ἀχαιοί ib. 603; ἶσον ἐμῇ κεφαλῇ 18.82; τὸν… ἶσα θεῷ… εἰσορόωσιν Od. 15.520; ἶσα φίλοισι τέκεσσι Il. 5.71, cf. 13.176, Od. 1.432, 11.304, etc. ; later abs., alike, δείλαιε τοῦ νοῦ τῆς τε συμφορᾶς ἴσον S. OT 1347; τὴν Σάμον καὶ Ἡρακλέας στήλας ἴσον ἀπέχειν Hdt. 8.132; c. dat., ἴσον ναοῖς θεῶν E. Hel. 801; ἴσον ἄπεσμεν τῷ πρίν equally as before, Id. Hipp. 302 (v.l. τῶν πρίν)· ἴσα τοῖς πάνυ D.C. Fr. 70.6; ἴσα καί.
like as, as if, S. OT 1187 (lyr.), E. El. 994 (anap.), Th. 3.14; ἴσον ὡς… E. Ion 1363; ὥσπερ… S. El. 532; ὥστε… E. Or. 882; ἅτε… Id. HF 667 (lyr.); ὅσονπερ… D. 15.1. with Preps. ; ἀπὸ τῆς ἴσης equally, Th. 1.15; ὁ ἀπὸ τῆς ἴ. ἐχθρός Id. 3.40; ἀπ’ ἴσης εἶναι D. 14.6; ἀφ’ ἵσου SIG 426.14 (Teos, iii BC); δι’ ἴσου D.C. 43.37; at equal distance, Pl. R. 617b; also in Math., ex aequali, of proportions, Euc. 5 Def. 17, al. ; δι’ ἴ. ἐν τεταραγμένῃ ἀναλογίᾳ ex aequali in disturbed proportion, Archim. Sph. Cyl. 2.4, al., Papp. 932.11; ἐν ἴσῳ equally, Th. 2.53, 4.65; ἐν ἴσῳ ἐστί it matters not, E. IA 1199; ἐν ἴσῳ [ἐστὶ] καὶ εἰ… Th. 2.60; ἐν τῷ ἴσῳ εἶναι Id. 4.10; ἐξ ἴσης Pl. Lg. 861a; more freq. ἐξ ἴσου Hdt. 7.135, S. OT 563, etc. ; ἐξ ἴ. τινί Id. Ant. 516, 644, Antipho 5.1, Pl. Grg. 517a; evenly, εὐθεῖα γραμμή ἐστιν ἥτις ἐξ ἴ. τοῖς ἐφ’ ἑαυτῆς σημείοις κεῖται Euc. 1 Def. 4; ἐξ ἴ. καὶ… S. OC 254; ὡς… Id. OT 61; οἱ ἐξ ἴ. persons of equal station, Pl. Lg. 777d, cf. 919d; ὁ ἐξ ἴ. κίνδυνος Plb. 9.4.4; ἐκ τοῦ ἴ. γίγνεσθαί τινι Th. 2.3; τοῖς ἐκ τοῦ ἴσου ἡμῖν οὖσι X. Hier. 8.5; ἐξ ἴσου τισὶ τῆς πολιτείας μεταδιδόναι Lys. 25.3; ἐκ τοῦ ἴ. μάχεσθαι to be evenly matched, X. HG 2.4.16; ἐξ ἴ. πολεμεῖν D. 8.47; κατὰ μῆνα τὸ αἱροῦν ἐξ ἴ. the sum due in equal monthly instalments, PAmh. 2.92.14, etc. ; ἐπὶ or ἐπ’ ἴσης, ἐπὶ ἴ. διαφέρειν τὸν πόλεμον Hdt. 1.74; τοῦτο ἐπ’ ἴσης ἔχει Id. 7.50, cf. S. El. 1062 (lyr.), etc. ; ἐπ’ ἴσου Plb. 1.18.10; ἐπ’ ἴσον Id. 6.38.4, cf. Docum. ap. D. 18.106, Phld. Ir. p. 21 W. ; ἐπὶ ἶσα μάχη τέτατο Il. 12.436; cf. κατὰ ἶσα μάχην ἐτάνυσσε 11.336; κατ’ ἴσον Dsc. 1.68.6, Gal. UP 1.19; μετ’ ἴσου equally, Demetr.Lac. Herc. 124.12. Comp. ἰσαίτερος E. Supp. 441, Th. 8.89, X. HG 7.1.14; Sup. ἰσότατος Timo 68; ἰσαίτατος Ph. 1.462. Adv. ὡς ἰσαίτατα Pl. Lg. 744c, but ὡς ἰσότατα SIG 531.30 (Dyme).
[ι in early Ep. (exc. Hes. Op. 752), cf. Sol. 24.1; ι first in Thgn. 678, Sappho 2.1 (but ἶσος Ead. 91 s.v.l.), B. 5.46 (but ἶσον 1.62, Fr. 2.2), and always in Pi. (exc. in compd. ισοδαίμων) and Trag. (A. Fr. 216 is dub.l.) exc. in compd. ισόθεος; dub. in ἰσόνειρος. Both quantities are found in later poetry, sts. in same line, ἔχοισαν ἴσον κάτω, ἶσον ἄνωθεν Theoc. 8.19; πρέσβυν ἴσον κούροις, ἶσον ἁδόντα κόραις APl. 4.309.]

ἴσος
(epic ἶσος, so sometimes Rec.), -η, -ον, [in LXX for כְּ֜, Jb 5:14; Job.10:10, al.; אֶחָד, Eze.40:5 ff.; 2Ma.9:15, 4Ma.13:20-21, al. ;]
equal, the same in size, number, quality, etc.: δωρεά, Act.11:17; μαρτυρίαι, Mrk.14:56, 59; ἴ. ποιεῖν, with accusative and dative, Mat.20:12; ἑαυτὸν τ. θεῷ, Jhn.5:18; τὰ ἴ. ἀπολαβεῖν, Luk.6:34, n. pl., ἴσα, adverbially, Rev.21:16; τ. θεῷ, Php.2:6.†
(AS)