'gén. ἔπεος-ους (τὸ) ce qu’on exprime par la parole, d’où :
A parole, càd. :
   I ce qu’on dit, ce dont on parle, plutôt que la parole même, SOPH. O.C. 721 ; p. ext. parole, mot, en gén. IL. 3, 83, etc. ; λόγοι ἔπεσι κοσμηθέντες, THC. 3, 67, discours arrangés avec de beaux mots ; πρὸς ἔπος, LUC. Ep. sat. 37, au premier mot ; ἔπος πρὸς ἔπος, ESCHL. Eum. 586 ; cf. AR. Nub. 1375 ; PLAT. Soph. 217 d, mot pour mot ; κατ' ἔπος, AR. Ran. 802, mot à mot, exactement ; ἐνὶ ἔπεϊ, HDT. 3, 82, en un mot ; ὡς ἔπος εἰπεῖν, pour ainsi dire, PLAT. Rsp. 341 b ; ὡς εἰπεῖν ἔπος, EUR. Her. 167 ; EL. N.A. 4, 36 ; ou pour le dire en un mot, ESCHL. Pers. 714 ; particul. parole, p. opp. à ἔργον (action) IL. 1, 503 ; 15, 234 ; OD. 11, 346 ; HDT. 3, 135 ; ESCHL. Pers. 174 ; XÉN. Conv. 8, 15 ; ἔργῳ τε καὶ ἔπει, PLAT. Leg. 879 c, en action et en parole ; ἔπε' ἀκράαντα, OD. 19, 565, paroles sans effet ; p. opp. à βίη ou à χείρ (violence, etc.) IL. 15, 106 ; 1, 77 ;
   II p. ext. :
      1 discours, joint à μῦθος, OD. 4, 597 ; 11, 561 ;
      2 paroles d’un chant, récitatif, OD. 8, 91 ; 17, 519 ;
      3 parole donnée, promesse, IL. 8, 8 ; 14, 44 ; ESCHL. Pr. 1037 ;
      4 conseil, avis, IL. 1, 108 ;
      5 manière de dire, proverbe, sentence, HDT. 7, 51 ; AR. Av. 507 ;
      6 parole d’un dieu, oracle, OD. 12, 266 ; HDT. 1, 13 ; 1, 143 ; SOPH. O.R. 89, Tr. 819 ;
      7 nouvelle, SOPH. Ant. 277 ;
B sens d’un discours, sujet d’un développement (à peu près c. πρᾶγμα) IL. 11, 652 ; 17, 701, etc. ; πρὸς ἔπος, PLAT. Phil. 18 d, relativement au sujet ; οὐδὲν πρὸς ἔπος, AR. Eccl. 751, hors de propos, hors du sujet ;
C vers, en gén. :
      1 d’ord. au plur. AR. Nub. 638 ; en parl. du langage de la tragédie, AR. Ran. 862 ; de la comédie, AR. Nub. 541, 544 ; Eq. 39 ; particul. τὰ ἔπη, la poésie épique (p. opp. à μέλη, poésie lyrique) PD. N. 2, 2 ; HDT. 2, 117 ; THC. 1, 3 ; XÉN. Mem. 1, 4, 3 ; p. ext. poésie élégiaque, lyrique, etc. ; ALCM. 29 ; PD. O. 3, 8 ;
      2 au sg. vers, HDT. 4, 29 ; p. ext. ligne d’écriture, ISOCR. 261 a ; LUC. H. conscr. 28.

➳ Dat. sg. poét. ἔπεϊ, IL. 5, 879 ; HH. Cer. 199 ; dat. pl. épq. ἔπεσσι, IL. 1, 223, etc. ; OD. 17, 545, etc. ; ou ἐπέεσσι, IL. 1, 519, 582, etc. ; OD. 2, 240, etc. ; crase éol. τὤπος, THCR. Idyl. 28, 24.

Étym. R. indo-europ. *uek^w-, parler ; cf. sscr. vácas-, mot, v. ὄψ¹, ὄσσα, εἶπον.

'

older Ϝέπος SIG 9 (v. infr.), etc., εος, τό (Skt. vácas ΄word΄, ΄hymn΄, cf. εἶπον); word, παύρῳ ἔπει in short utterance, Pi. O. 13.98 ; ἐπέων κόσμος Parm. 8.52, Democr. 21 ; ἔπους σμικροῦ χάριν S. OC 443 ; λόγοι ἔπεσι κοσμηθέντες Th. 3.67 ; generally, that which is uttered in words, speech, tale, ἔπος ἐρέειν Il. 3.83, etc. ; φάσθαι Xenoph. 7.3, Parm. 1.23, etc. ; joined with μῦθος, Od. 4.597, 11.561. — Special uses, song or lay accompanied by music, 8.91, 17.519.
pledged word, promise, Il. 8.8 ; τελέσαι ἔπος fulfil, keep one΄s word, 14.44, cf. A. Pr. 1033.
word in season, counsel, Il. 1.216, 2.807, Od. 18.166, etc. ; freq. in Trag., E. Hel. 513, etc.
word of a deity, oracle, Od. 12.266, Hdt. 1.13, etc.
saying, proverb, τὸ παλαιὸν ἔπος Id. 7.51, cf. Ar. Av. 507.
word, opp.
deed, ἔπε’ ἀκράαντα words of none effect, opp. ἔτυμα, Od. 19.565, cf. E. HF 111 (lyr.); opp. ἔργον, Il. 15.234, Od. 2.272, etc., cf. 11.1 ; αἴτε Ϝέπος αἴτε Ϝάργον SIG 9(Elis, vi BC); opp. βίη, Il. 15.106 ; opp. χεῖρες, 1.77 (pl.).
subject of a speech, message, 11.652, 17.701, S. OT 1144, etc. later usages, joined with ἔργον or πρᾶγμα Heraclit. 1, A. Pers. 174 (troch.), Ar. Eq. 39, etc. ; ἔργῳ τε καὶ ἔπει Pl. Lg. 879c ; ἅμα ἔπος τε καὶ ἔργον ἐποίεε Hdt. 3.134 ; χρηστὰ ἔργα καὶ ἔπεα ποιέειν Id. 1.90. κατ’ ἔπος word by word, κατ’ ἔ. βασανιεῖν φησι τὰς τραγῳδίας Ar. Ra. 802. πρὸς ἔπος at the first word, Luc. Ep. Sat. 37.
word in exchange for word, ἀμείβεσθαι, ἀποκρίνεσθαι, of an oracle, Id. Alex. 19, Philops. 38 ; also ἔ. δ’ ἀμείβου πρὸς ἔ. A. Eu. 586, cf. Ar. Nu. 1375, Pl. Sph. 217d. οὐδὲν πρὸς ἔ. to no purpose, Ar. Ec. 751 ; also, nothing to the purpose, ἐὰν μηδὲν πρὸς ἔ. ἀποκρίνωμαι Pl. Euthd. 295c, cf. Luc. Herm. 36 ; τί πρὸς ἔπος ; Pl. Phlb. 18d. ὡς ἔπος εἰπεῖν almost, practically, qualifying a too absolute expression, esp. with πᾶς and οὐδείς (not with metaphors), Pl. Ap. 17a, Phd. 78e, Grg. 456a, al., Arist. Metaph. 1009b16, Pol. 1252b29, D. 9.47, etc. ; opp. ὄντως or ἀκριβεῖ λόγῳ, Pl. Lg. 656e, R. 341b ; later ὡς ἔ. ἐστὶν εἰπεῖν POxy. 67.14 (iv AD) ; in Trag., ὡς εἰπεῖν ἔ. A. Pers. 714 (troch.), E. Heracl. 167, Hipp. 1162, once in Pl., Lg. 967b (s.v.l.). ἑνὶ ἔπει in one word, briefly, ἑνὶ ἔπεϊ πάντα συλλαβόντα λέγειν Hdt. 3.82. of single words, esp. with ref. to etymology or usage, Id. 2.30, Ar. Nu. 638, Pl. Prt. 339a, etc. ; ὀρθότης ἐπῶν, = ὀρθοέπεια, Ar. Ra. 1181 ; ἄριστ’ ἐπῶν ἔχον ib. 1161. in pl., epic poetry, opp. μέλη (lyric poetry), ἰαμβεῖα, διθύραμβοι, etc., ῥαπτῶν ἐπέων ἀοιδοί Pi. N. 2.2 ; τὰ Κύπρια ἔπεα Hdt. 2.117, cf. Th. 1.3, X. Mem. 1.4.3, Pl. R. 379a, etc. ; ἔπεά τε ποιεῖν πρὸς λύραν τ’ ἀείδειν Theoc. Ep. 21.6 ; νικήσας ἔπος IG 3.1020 ; ποητὴς ἐπῶν ib. 7.3197.9 (Orchom. Boeot.), cf. OGI 51.37 (Egypt, iii BC). generally, poetry, even lyrics, Alcm. 25 (prob.), Pi. O. 3.8, etc.
lines, verses, esp. of spoken lines in the drama, Ar. Ra. 862, 956, etc. ; sg., verse, line of poetry, Hdt. 4.29, Pl. Min. 319d ; group of verses, Id. R. 386c, Hdt. 7.143.
lines of writing, μυρίων ἐπῶν μῆκος Isoc. 12.136 ; ἐν ὅλοις ἑπτὰ ἔπεσι παραδραμεῖν, of a historian, Luc. Hist. Conscr. 28.

(eigtl. FΕΠΟΣ, s. Inscr. 11), τό,
1) das Gesagte, Gesprochene, das Wort, jede mündliche Aeußerung, auch mehrere zu einem Ganzen verbundene Wörter, die Rede, Erzählung, bes. häufig bei Hom., der das später übliche λόγος nur zweimal gebraucht, im sing. u. plur.; ἐσθλὸν δ' οὔτε τί πω εἶπες ἔπος Il. 1.108 ; κακὸν ἔπος ἀγγέλλειν 17.701 ; ἔπεα πτερόεντα προσηύδα, auch δόλια, μαλακά, μειλίχια ; mit μῦθος verbunden, Od. 4.597, 11.561, εἰπεῖν, φάσθαι, αὐδᾶν, φράζεσθαι, μυθεῖσθαι u. ä., s. diese Verba. Auch der Gesang od. gesangweise vorgetragene Erzählungen, Od. 8.91, 17.519. – So bei allen Dichtern häufig, Aesch. ἔπος ἐκρίπτειν, ἐκβάλλειν, λακεῖν, φάσκειν u. ä., s. die einzelnen Verba. – Wort im Ggstz der Tat, Ζεῦ πάτερ εἴποτε δή σε – ὄνησα ἢ ἔπει ἢ ἔργῳ, Il. 1.503, 15.234 ; Ἀλκινόου δ' ἐκ τοῦδ' ἔχεται ἔργον τε ἔπος τε Od. 11.346 ; μή σε δὶς φράσαι μήτ' ἔπος μήτ' ἔργον Aesch. Pers. 170 ; in Prosa, ἔργῳ τε καὶ ἔπει Plat. Legg. IX.879c, vgl. Rep. VI.494e ; ἅμα ἔπος τε καὶ ἔργον ἐποίεε Her. 3.135, ἐπαφρόδιτα καὶ ἔπη καὶ ἔργα Xen. Symp. 8.15 ; vgl. Thuc. 2.41 ; λόγοι ἔπεσι κοσμηθέντες, mit Schmuck der Worte, 3.67, vgl. τοιαῦθ' ἁμαρτάνουσιν ἐν λόγοις ἔπη Soph. Tr. 1075, sonst ist das einzelne Wortin Prosa ῥῆμα oder ὄνομα, auch verbunden ὀνόματα καὶ ῥήματα, die Rede λόγος. – Auch im Ggstz von βίη u. χείρ, Il. 1.77, 15.106, dah. auch mit dem Nebenbegriff des Eitlen, Nichtigen, ἐστάλην ἰηλέμων γόων ἀοιδός, ἔπεα μόνον καὶ δόκημα νυκτερωπόν Eur. Herc.Fur. 111, vgl. 229. Aber στεῦται γάρ τι ἔπος εἰπεῖν Ἅκτωρ, ein Wort, das der Rede wert ist, mit Nachdruck, Il. 3.83. – Bes. merke man noch bei Hom.
   a) das gegebene Wort, Zusage, Versprechen, Il. 8.8 ; τελεῖν ἔπος, sein Wort erfüllen, 14.44 ; vgl. πᾶν ἔπος τελεῖ Aesch. Prom. 1035.
   b) der Ausspruch eines Gottes, Sehers, Orakelspruch, μάντιος Od. 12.262 ; auch Tragg., wie Soph. O.R. 89, Tr. 819 ; vgl. Her. 1.13, 7.143 ; einzeln bei Sp.
   c) Gerücht, κωφὰ καὶ παλαί ἔπη Soph. O.R. 290.
   d) übh. ein inhaltreiches Wort, Spruch, Sentenz, Sprichwort, Ar. Av. 507 ; ὡς ἔπος εἰπεῖν (selten in anderer Stellung, wie des Verses wegen ὡς εἰπεῖν ἔπος Aesch. Pers. 7 ; vgl. Plat. Legg. XII.967c) teils : wie man zu sagen pflegt, so zu sagen, ohne Genauigkeit od. Bestimmtheit, nur ungefähr es mit einem Worte auszudrücken, um mich so auszudrücken, wenn ich so sagen darf (Lobeck Paralipp. 60, bes. nach allgemeinen, umfassenden Ausdrücken, πᾶς, οὐδείς, ὅλος, um anzudeuten, das Wort sei nicht so streng zu nehmen), dah. Plat. Rep. I.341d τὸν ὡς ἔπος εἰπεῖν ἢ τὸν ἀκριβεῖ λόγῳ entgegengesetzt, wie ὄντως Legg. II.656e ; vgl. λευκὴν οὐχ ὡς εἰπεῖν ἔπος, ἀλλὰ καὶ χιόνος καὶ γάλακτος πλέον λευκήν, d.i. nicht im gew. Sinne des Wortes, Ael. H.A. 4.36 ; teils : um es gerad heraus zu sagen, um die Wahrheit, um es kurz zu sagen, διαπεπόρθηται τὰ Περσῶν πράγμαθ' ὡς ἔπος εἰπεῖν Aesch. Pers. 700 ; Ἱππόλυτος οὐκέτ' ἐστὶν ὡς ἔπος εἰπεῖν Eur. Hipp. 1162 ; Plat.; Her. ἑνὶ ἔπεϊ πάντα συλλαβόντα εἰπεῖν 3.82 ; – ἔπος ἀμείβου πρὸς ἔπος ἐν μέρει τιθείς Aesch. Eum. 556 ; vgl. ἔπος πρὸς ἔπος ἠρειδόμεσθα Ar. Nub. 1375 ; ἔπος πρὸς ἔπος ποιεῖσθαι τὴν συνουσίαν Plat. Soph. 217d. Collektiv παύρῳ ἔπει, mit wenig Worten, Pind. Ol. 13.98 ; ἔπους σμικροῦ χάριν Soph. O.C. 443.
2) der Inhalt der Rede, Sache, oft im Deutschen geradezu durch es zu übersetzen, Il. 11.652, 17.701, 22.454 u. öfter ; πρὸς τί τοῦτο τοὔπος ἱστορεῖς, wozu erzählst du das ? Soph. O.R. 1144 ; τί πρὸς ἔπος αὖ ταῦτ' ἐστίν ; Plat. Phil. 18d, wie gehört das zur Sache ? ἐὰν μηδὲν πρὸς ἔπος ἀποκρίνωμαι, falls ich nichts zur Sache Gehöriges antworten sollte, Euthyd. 295c ; οὐδὲν πρὸς ἔπος ταῦτά φασιν, nicht zur Sache gehörig, Luc. Philops. 1 ; a.Sp.; vgl. Ar. οὐ γὰρ τὸν ἐμὸν ἱδρῶτα καὶ φειδωλίαν οὐδὲν πρὸς ἔπος οὕτως ἀνοήτως ἐκβαλῶ, Eccl. 751, um Nichts und wider Nichts, umsonst.
3) τὰ ἔπη, das in Hexametern abgefaßte Heldengedicht, episches Gedicht, Ὁμηρίδαι ῥαπτῶν ἐπέων ἀοιδοί Pind. N. 2.2 ; τὰ Κύπρια ἔπεα Her. 2.117 ; Thuc. 1.3, 3.104, von einzelnen Versen aus Homer ; Plat. Rep. II.379a ἐάν τέ τις αὐτὸν ἐν ἔπεσι ποιῇ, ἐάν τε ἐν μέλεσιν, ἐάν τε ἐν τραγῳδίᾳ ; Phaedr. 241e ὅτι ἤδη ἔπη φθέγγομαι ἀλλ' οὐκέτι διθυράμβους ; wie bei Thuc. von einem einzelnen Hexameter, ἀπὸ τοῦδε τοῦ ἔπους ἀρξάμενοι Rep. III.386c ; ἐν ἰαμβείοις καὶ ἐν ἔπεσιν X.602b ; λέγουσι δύο ἔπη εἰς τὸν Ἄρωτα Phaedr. 252b. Uebh. Gedicht, Xen. Mem. 1.2.21 ; außer dem Hexameter von elegischen Versen, Distichen, auch übh. Vers, Ar. Th. 412 ; allgemeiner, Zeile, οὐδ' ἢν μυρίων ἐπῶν ᾐ τὸ μῆκος Isocr. 12.136 ; ὅσαι μυριάδες ἐπῶν Luc. hist.conscr. 19 ; vgl. Schäfer zu Dion.Hal. C.V. p. 30.

ἔπος, -εος (-ους), τό
[in LXX: Zec.7:3, Sir.44:5 * ;]
a word: ὡς ἔ. εἰπεῖν (cl.), so to speak: Heb.7:9.†
SYN.: λόγος, reasoned speech; ῥῆμα, mere articulated utterance; ἔ., the articulated expression of a thought (AS)