'ἐπ·ώνυμος, ος, ον [ῠ]
   I pass. :
      1 attribué comme nom ou comme surnom : τῷ δ' Ὀδυσεὺς ὄνομ' ἔστω ἐπώνυμος, OD. 19, 409, qu’on lui donne le nom d’Ὀδυσεύς (Ulysse) ; cf. IL. 9, 562 ; OD. 7, 54, etc. ; τῷ μὲν ἐπώνυμον ἦν, ὅτι, HÉS. Th. 282, on lui avait donné le nom, parce que, etc. ;
      2 p. suite, surnommé à cause ou par suite de : ἐπ. τινος, PD. I. 5, 51 ; HDT. 7, 11 ; ESCHL. Suppl. 252 ; cf. SOPH. O.C. 65 ; ἐπί τινος, HDT. 4, 184 ; ἀπό τινος, SCYMN. 546 ; ἔκ τινος, DP. 779, qui tire son nom de qqn ou de qqe ch. ;
      3 nommé en outre, surnommé, HDT. 5, 45 ; SOPH. fr. 678, 2 ;
   II act. qui donne son nom à : αὐτό μοι σύ, παῖ, λαϐὼν ἐπώνυμον (s.-e. σάκος) SOPH. Aj. 574, ô enfant, prends le bouclier, d’où tu tires ton nom (litt. qui sert à te nommer, en parl. d’Eurysakès) ; ἐπ. πόλεως, PLUT. Rom. c. Thes. 4 ; ATH. 2 c, qui donne son nom à une ville ; οἱ ἐπώνυμοι (s.-e. ἥρωες) DÉM. 548, 3 ; ISOCR. 382 d, les héros éponymes, qui donnaient leurs noms aux dix tribus à Athènes ; ἄρχων ἐπώνυμος, PAUS. 3, 11, 2, le premier archonte, à Athènes, celui qui donnait son nom à l’année ; ἔφορος ἐπ. PAUS. 3, 11, 2, l’éphore éponyme, à Sparte ; ἀρχαὶ ἐπώνυμοι, HDN 1, 16, le consulat, à Rome.

Étym. ἐπί, ὄνομα.

'

ον (for the form cf. ἀνώνυμος), given as a significant name, τῷ δ’ Ὀδυσεὺς ὄνομ’ ἔστω ἐπώνυμον Od. 19.409 (cf. ὀδυσσάμενος τόδ’ ἱκάνω ib. 407); Ἀλκυόνην καλέεσκον ἐπώνυμον, οὕνεκ΄. Il. 9.562, cf. h.Ap. 373; Κύκλωπες δ’ ὄνομ’ ἦσαν ἐπώνυμοι, οὕνεκα… Hes. Th. 144 ; τῷ μὲν ἐπώνυμον ἦεν [Χρυσάωρ], ὅτ΄… ib. 282 ; when the reason is omitted, the name is itself significant, Ἀρήτη δ’ ὄνομ’ ἐστὶν ἐπώνυμον (΄the Desired΄) Od. 7.54 ; κάρτα δ’ ὢν ἐ., πομπαῖος ἴσθι, of Hermes, A. Eu. 90 ; Ζεὺς ἀλεξητήριος ἐ. γένοιτο may he become a defender according to his name, Id. Th. 9, cf. 405 ; ἐπωνύμῳ δὲ κάρτα Πολυνείκει λέγω ib. 658 ; ὦ Πολύνεικες ἔφυς ἄρ’ ἐ.
rightly wert thou named…, E. Ph. 1494 (anap.).
surnamed, Ἀθηναίῃ ἐ. Κραθίῃ Hdt. 5.45 ; πολλῶν ὀνομάτων ἐ., of Aphrodite, S. Fr. 941.2 ; τόδ’ ἐπώνυμον this is her proper name (sc. Αἴγλα), Isyll. 47. freq. c. gen., named after a person or thing, ἐμοῦ δ’… ἐπώνυμον γένος Πελασγῶν A. Supp. 252, cf. Pr. 850, S. OC 65 ; ἐ. ὄρνιχος called after it, Pi. I. 6 (5).53, cf. Hdt. 7.11, S. Fr. 323, Euph. 34.3 ; τῇ Ἀρτέμιδι, ἧς ἐστιν ἐ. ἡ φρατρία Rev.Épigr. 1.239 (Naples, ii AD); ἔνθεν ἔστ’ ἐ. A. Eu. 689 ; ἐ. δεῖπνα Θυέστου E. Or. 1008 (anap.); πόλεις ἐ. βασιλέων Plu. Comp. Thes. Rom. 4 ; ἐ. τοῦ θανάτου τινὸς γενέσθαι Id. Flam. 21 ; ἐ. ἐπί τινος Hdt. 4.184 ; ἔκ τινος D.P. 779 ; ἀπό τινος Scymn. 547 ; c. dat., Ὀδυσσεύς εἰμ’ ἐ. κακοῖς S. Fr. 965 (s.v.l.); πόλιν ποιεῖν ἐ. τινι Pl. Lg. 969a ; φυλὴν ἐ. ἐποίησαν Ἀττάλῳ Plb. 16.25.9 ; ἐ. ἑαυτῷ D.H. 1.9 ; χῶραι ἐ.
local names of places, Plb. 5.21.7 ; = Lat. cognomen, D.H. 5.25 codd. ; τῆς πράξεως ἐ., of Mummius, i.e.
Achaëcus, Plu. Mar. I ; title, D.C. 72.22. Adv. -μως by being named after, ἔκ τινος Ath. 3.121a ; ἐ. τῇ γεννώσῃ χώρᾳ Dsc. 3.23. Act., giving one΄s name to a thing or person, αὐτό μοι σύ, παῖ, λαβὼν ἐ. (sc. τὸ σάκος) which gives thee thy name (of Eurysaces), S. Aj. 574 ; τοῦ ἐ. τῆς πόλεως Διονύσου SIG 762.13 (Dionysopolis, i BC). at Athens, οἱ ἐ. (sc. ἥρωες) the heroes who gave their names to the Attic φυλαί, Decr. ap. And. 1.83, Isoc. 18.61, D. 21.103, etc. ἄρχων ἐ. the first Archon, who gave his name to the current year, IG 3.81, al., Poll. 8.89 ; also of the Spartan Ephors, Paus. 3.11.2 ; of the Roman consules ordinarii, IG 14.1389i34, Hdn. 1.16.3 ; οἱ τὰ ἐ. ἄρξαντες App. Syr. 51 ; ἄρξαντα τὴν ἐ. ἀρχήν SIG 872.6 (Eleusis, ii AD).

1) seinen Namen woher habend, wonach benannt, ὄνομα ἐπώνυμον, gew. ein Name, den die Eltern bei einer besonderen Veranlassung mit besonderer Bedeutung dem Kinde beilegen, ein bedeutungsvoller Name, vgl. Od. 19.406 πολλοῖσιν ὀδυσσάμενος τόδ' ἱκάνω –. τῷ δ' Ὀδυσεὺς ὄνομ' ἔστω ἐπ.; Il. 9.562, Od. 7.54 ; Πύθιον καλέουσιν ἐπώνυμον οὕνεκα κεῖθι αὐτοῦ πῦσε πέλωρ μένος ὀξέος ἠελίοιο H.h. Apoll. 373 ; Hes. Th. 144, 282 ; ὦ Πολύνεικες, ἔφυς ἄρ' ἐπώνυμος, du warst also mit Recht so benannt, Eur. Phoen. 1495 ; Βόσπορος ἐπώνυμος κεκλήσεται, er wird nach dir Bosp. genannt werden, Aesch. Prom. 733 ; τινός, wonach benannt, ὄρνιχος Pind. I. 5.51 ; ἐμοῦ δ' ἄνακτος εὐλόγως ἐπώνυμον γένος Πελασγῶν Aesch. Suppl. 252 ; Prom. 847 ; Soph. O.R. 210 ; Eur. Ion 1594 ; in Prosa, ἐπώνυμοι τοῦ καταστρεψαμένου καλέονται Her. 7.11 ; Plat. Legg. VIII.828c u. Folgde ; τὸ καλὸν πᾶν ἐπώνυμόν ἐστι τοῦ κόσμου Arist. mund. 6 ; ἐπὶ τούτου τοῦ οὔρεος οἱ ἄνθρωποι ἐπώνυμοι ἐγένοντο Her. 4.184 ; Luc. Navig. 38 ; ἀπό τινος, Dion.Hal. 1.71. – Sp. auch c. dat., DS. 5.4 ; Dion.Hal. 1.9 u. A.
2) seinen Namen einem Andern gebend ; bes. in Athen die Heroen, nach denen die zehn von Klisthenes eingerichteten Phylen benannt sind, οἱ τῆς πόλεως ἐπώνυμοι Dem. 24.8 ; πρόσθεν τῶν ἐπωνύμων ἐκθεῖναι νόμον ib. 18, Lept. 94, denn auf dem Platze der Versammlungen der Fünfhundert standen die Bilder dieser Heroen. – Später heißt der erste Archon, nach dem das Jahr benannt wird, ἐπώνυμος, wie in Rom die Konsuln ἀρχαὶ ἐπ., Hdn. 1.16.17. – In Sparta ἔφορος ἐπώνυμος, Paus. 3.11.2.