GRC

ἐπί

download
JSON

Bailly

'(par élis. ἐπ', dev. une aspirée ἐφ') adv. et prép. sur, dessus, p. opp. à ὑπό. ;
A adv. (en poésie et en prose ion.) ;
   I. 1 dessus, càd. à la surface, de façon à recouvrir : ἐπὶ δ' ἄλφιτα παλύνειν, IL. 11, 640, répandre de la farine dessus, saupoudrer de farine ; χυτὴν ἐπὶ γαῖαν ἔχευαν, IL. 23, 256, ils amoncelèrent de la terre dessus (pour recouvrir les cendres du mort) ; p. suite, à l’extrémité, au bord : χρυσῷ δ' ἐπὶ χείλεα κεκράαντο, OD. 4, 132, et les bords (de cette corbeille) étaient entourés d’un cercle d’or ; cf. IL. 16, 612 ; 17, 528 ;
      2 au-dessus (de façon à tomber dans) : ἐπὶ δ' αἴγειον κνῆ τυρόν, IL. 11, 639, et elle racla au-dessus un fromage de chèvre ;
   II immédiatement auprès, tout près : avec idée de mouv. ἦλθε δ' ἐπί, OD. 11, 84, alors s’approcha (l’âme de, etc.) ; cf. OD. 24, 20 ; sur la loc. ἐπὶ ἦρα φέρειν, v. ἐπίηρος ;
   III à la suite :
      1 au propre, p. opp. à πρό : ὣς Τρῶες πρὸ μὲν ἄλλοι, αὐτὰρ ἐπ' ἄλλοι, IL. 13, 800, ainsi les Troyens, les uns en avant, puis les autres par derrière ;
      2 p. suite, en outre, et aussi : ἐπὶ δὲ Ὀρέστην, IL. 5, 705, et ils tuèrent aussi Orestès ; ἐπὶ δέ, HDT. 7, 65, etc. et en outre ; ἐν δ' ἄλοχοι πολιαί τ' ἐπὶ ματέρες ἐπιστενάχουσιν, SOPH. O.R. 182, et dans l’intérieur (du temple) les épouses et aussi les mères aux cheveux blancs poussent des gémissements ; ἐπὶ σκέπας ἦν ἀνέμοιο, OD. 5, 443, il s’y trouvait un abri contre le vent ; κτεῖνον δ' ἐπὶ μηλοϐοτῆρας, IL. 18, 529, et outre le troupeau ils tuèrent aussi les pâtres ;
   IV À l’emploi adv. de ἐπί se rattachent les exemples où le verbe qui accompagne ἐπί est construit avec un dat. ou un acc. :
      1 dat. βάλεν δ' ἐπὶ δέρμα ἑκάστῳ, OD. 4, 440, et sur chacun (de nous) la déesse jeta une peau (de phoque) ; ἐπὶ νύκτα τάνυσεν ὑσμίνῃ, IL. 16, 567, Zeus étendit l’obscurité sur la mêlée ; cf. IL. 10, 46 ; 18, 317 ; 23, 18, etc. ; OD. 14, 520 ;
      2 acc. τὸ δ' οὐδ' ἐπὶ νῆες περόωσιν, OD. 5, 175, ce gouffre (de la mer) que même des navires ne traversent pas ; ἐπὶ κνέφας ἤλυθε γαῖαν, IL. 24, 351, l’obscurité s’abattit sur la terre ;
B Prép. avec le gén., le dat. et l’acc.
Gén. ;
   I. 1 sur, p. opp. à ὑπό : πᾶς ὅ τ' ἐπὶ γῆς καὶ ὑπὸ γῆς χρυσὸς ἀρετῆς οὐκ ἀντάξιος, PLAT. Leg. 728 a, tout l’or sur terre et sous terre ne pèse pas à l’égal de la vertu ; particul. avec idée de repos : ἧστο ὑψοῦ ἐπ' ἀκροτάτης κορυφῆς, IL. 13, 12, il était assis en haut sur le sommet de la cime ; ἐπὶ πύργου ἔστη, IL. 16, 700, (si Apollon ne se) fût placé sur une tour ; ἐπειδὴ οἱ πρῶτοι ἐγένοντο ἐπὶ τοῦ ὄρους, XÉN. An. 4, 7, 21, lorsque les premiers se trouvèrent au sommet de la montagne ; οἳ μὲν ἐφ' ἵππων κρέμανται, ἡμεῖς δὲ ἐπὶ γῆς βεϐηκότες, XÉN. An. 8, 2, 19, eux sont suspendus sur leurs chevaux ; nous au contraire fermement posés sur le sol, etc. ; — avec un verbe de mouvement, mais impliquant l’idée que l’objet dont on parle est au repos pendant la durée de l’action : φεύγωμεν ἐφ' ἵππων, IL. 24, 356, fuyons sur notre char ; πέμπειν τινὰ ἐπὶ τριήρους, XÉN. Hell. 5, 1, 56, envoyer qqn sur une trirème ; ἐπ' ὤμου φέρειν, OD. 10, 170 ; ἐπὶ τῆς κεφαλῆς φέρειν τι, XÉN. An. 4, 3, 6, porter qqe ch. sur l’épaule, sur la tête ; ἐπὶ προσπόλου μιᾶς χωρεῖν, SOPH. O.C. 746, marcher sans autre soutien qu’une seule servante ; ou que l’immobilité est le résultat de l’action : καθέζετ' ἐπὶ θρόνου, IL. 1, 536, il s’assit sur son trône ; ὀρθωθεὶς ἐπ' ἀγκῶνος, IL. 10, 80, s’étant dressé sur son coude ; νῆα ἐπ' ἠπείροιο ἔρυσσαν, IL. 1, 485 ; OD. 16, 325, ils tirèrent le navire sur la terre ferme ; ἀφικνοῦνται ἐπὶ Θρᾴκης, THC. 1, 60, ils arrivent en Thrace ; ἐπὶ τῆς γῆς καταπίπτοντες, XÉN. Cyr. 4, 5, 54, tombant à terre ; p. opp. à ἐς : ἠπόρησεν ὁποτέρωσε διακινδυνεύσῃ χωρήσας ἢ ἐπὶ τῆς Ὀλύνθου ἢ ἐς Ποτίδαιαν, THC. 1, 63, il hésita se demandant dans laquelle des deux directions il se risquerait à s’engager, soit en allant s’établir à Olynthe, soit en allant à Potidée ;
      2 sur le sol de, sur le territoire de, d’où sur ou dans ; γῆς ἐπὶ ξένης, SOPH. O.C. 1706, sur une terre étrangère ; ἐπ' ἀγροῦ, OD. 1, 190, à la campagne ; οἱ ἐπὶ Θρᾴκης, THC. 5, 35, les habitants de la Thrace ; ἐπὶ τῆς Ἀσίας κατοικεῖν, ISOCR. 254 b, habiter sur le sol de l’Asie ;
      3 p. anal. en parl. de circonstances, de la condition où l’on vit, etc. au milieu de, dans, en : ἐπὶ πάντων, DÉM. 526, 22 ; 574, 3, en toute occasion ; ἐπ' ἐξουσίας καὶ πλούτου, DÉM. 599, 24, au sein du pouvoir et de la richesse ; d’où les locut. adv. ἐπὶ σχολῆς, ESCHN. 81 mil. à loisir ; ἐπ' ἴσης (s.-e. μοίρας) SOPH. El. 1061, également ; ἐπὶ καιροῦ, DÉM. 484, 20, à temps ; — avec idée de temps : ἐπὶ προτέρων ἀνθρώπων, IL. 5, 637 ; 23, 232, du temps des premiers hommes ; ἐπὶ Κρόνου, HÉS. O. 108, du temps de Kronos ; ἐπὶ Κύρου, HDT. 3, 89, du temps de Cyrus ; ἐπὶ Κέκροπος, THC. 2, 15, du temps de Cécrops ; ἐπὶ τῶν ἡμετέρων προγόνων, XÉN. Cyr. 1, 6, 31, du temps de nos premiers ancêtres ; ἐπὶ τοῦ Δεκελεικοῦ πολέμου, DÉM. 22, 15 Baiter-Sauppe, au temps de la guerre de Décélie ; ἐπὶ τῶν τριάκοντα, LYS. 130, 3, sous les Trente ; ἐφ' ἡμῶν, HDT. 2, 46, de nos jours ; ἐπ' εἰρήνης, IL. 2, 797, etc. en temps de paix ; ἐπὶ τῆς ὀλιγαρχίας, ἐπὶ τῆς δημοκρατίας, ISOCR. 7, 69 Baiter-Sauppe, sous l’oligarchie, sous la démocratie ;
      4 à la surface de, pour marquer le point extrême et comme la surface d’une étendue en largeur : ἐπὶ τῶν πλευρῶν, XÉN. An. 3, 2, 36, sur les flancs (de l’ennemi) ; ἐπὶ τοῦ εὐωνύμου, XÉN. An. 1, 8, 9, à l’aile gauche ;
      5 pour marquer l’idée qu’on s’appuie sur, qu’on se repose sur, qu’on s’attache à : ἐπὶ γνώμης τινὸς γίγνεσθαι, DÉM. 42, 4, se ranger à l’avis de qqn ; particul. pour marquer l’idée qu’on se repose sur soi-même pour faire qqe ch. : οἱ Ἕλληνες ὑφορῶντες τοὺς βαρϐάρους αὐτοὶ ἐφ' ἑαυτῶν ἐχώρουν, XÉN. An. 2, 4, 10, les Grecs qui se défiaient des barbares marchaient séparément (litt. seuls s’appuyant sur eux-mêmes, càd. ne comptant que sur eux-mêmes) ; εὔχεσθε σιγῇ ἐφ' ὑμείων, IL. 7, 195, priez silencieusement en vous-mêmes ; ἐφ' ἡμῶν αὐτῶν τὸν ἐξετασμὸν ποιεῖσθαι, DÉM. 230, 14, faire l’examen par nous-mêmes ;
      6 en gén. pour marquer le point d’appui, le point par lequel une chose se rattache à une autre : κεκλῆσθαι ἐπί τινος, HDT. 4, 45, être appelé d’après qqe particularité ; ἐπί τινος τὴν ἐπωνυμίην ἔχειν, HDT. 4, 107, avoir un surnom par suite de qqe particularité ; ἡ ἐπ' Ἀνταλκίδου εἰρήνη καλουμένη, XÉN. Hell. 5, 1, 36 ; ἡ εἰρήνη ἡ ἐπὶ Ἀνταλκίδου, DÉM. 473, 8, la paix dite d’Antalcidas ;
      7 en gén. pour marquer une idée de fixité, de permanence : μένειν ἐπὶ τῆς ἀρχῆς, XÉN. Ages. 1, 37, rester attaché au commandement, conserver le commandement ; ἐπὶ τῶν πραγμάτων εἶναι, DÉM. 193, 15 ; ἐπὶ τοῦ πολεμεῖν εἶναι, DÉM. 1419, 4, être engagé dans les affaires, dans la guerre ; ἔχεσθαι ἐπὶ νόσου, SOPH. Ant. 1141, être tenu par la maladie ;
      8 p. suite, sur, au sujet de : λέγειν ἐπί τινος, PLAT. Charm. 155 d, Rsp. 524 e, parler sur qqe ch. ; ἀγνοεῖν τι ἐπί τινος, XÉN. Mem. 2, 3, 2, ignorer qqe ch. sur une question ; κρίνειν τι ἐπί τινος, DÉM. 305, 6, décider ou juger de qqe ch. ;
      9 sur, pour marquer une idée d’autorité (cf. franç. avoir la haute main sur) : ὁ ἐπὶ τῶν ὅπλων, DÉM. 238, 13 (décr.) ; 265, 8 (décr.) ; ὁ ἐπὶ τῶν ὁπλιτῶν, DÉM. 265, 20 (décr.) le commandant des hoplites ; ὁ ἐπὶ τῶν ἱππέων, DÉM. 265, 20 (décr.) le commandant de la cavalerie ; ὁ ἐπὶ τοῦ οἴνου, PLUT. Pyrrh. 5, le sommelier ou l’échanson ; ὁ ἐπὶ τῶν ἐπιστολῶν, PLUT. Oth. 9, le secrétaire ; ὁ ἐπὶ τῶν βιϐλιοθηκῶν, JOS. A.J. 12, 2, 1, le bibliothécaire ; ὁ ἐπὶ τῶν δεσμῶν, LUC. 2, 538 Reitz, le geôlier ;
   II p. anal. en touchant à, d’où :
      1 tout près : ἐπ' αὐτάων (τῶν πηγῶν) IL. 22, 153, près de ces sources ; αἱ ἐπὶ Λήμνου ἐπικείμεναι νῆσοι, HDT. 7, 6, les îles situées près de Lemnos ; μένειν ἐπὶ τοῦ ποταμοῦ, XÉN. An. 4, 3, 28, s’arrêter au bord du fleuve ; ἐπὶ τῶν τραπεζῶν, PLAT. Ap. 17 c, auprès des tables de changeurs ; τὰ ὡμολογημένα ἐπὶ τοῦ δικαστηρίου, IS. 5, 1 Baiter-Sauppe, les choses réglées d’un commun accord devant le tribunal ; avec un rég. de pers. ἐπὶ μαρτύρων, XÉN. Hell. 6, 41 ; ANT. 119, 1, devant témoins ; ἐξελέγχεσθαι ἐπὶ πάντων, DÉM. 781, 4, être convaincu devant tous ; γράψομαί σε ἐπὶ Ῥαδαμάνθυος, LUC. Cat. 18, je t’assignerai devant Rhadamanthe ;
      2 avec idée de succession, en touchant l’un à l’autre, en venant l’un après l’autre, particul. avec un n. de nombre, comme t. militaire, d’ord. en parl. de la profondeur d’un corps de troupes, rar. de la largeur ἐτάχθησαν ἐπὶ τεττάρων, XÉN. An. 1, 2, 15 (les troupes) furent disposées sur quatre rangs (de profondeur) ; ἐπ' ὀλίγων τεταγμένοι, XÉN. An. 4, 8, 11, rangés sur une ligne de peu de profondeur ; ἦν γὰρ ἐφ' ἑνὸς ἡ κατάϐασις, XÉN. An. 5, 2, 6, car on ne pouvait descendre qu’un à un ; cf. XÉN. Hell. 6, 4, 12 ; Cyr. 2, 4, 2 ; IS. 6, 99 Baiter-Sauppe ; en parl. de la largeur : ἐγένοντο τὸ μέτωπον ἐπὶ τριακοσίων, τὸ δὲ βάθος ἐφ' ἑκατόν, XÉN. Cyr. 2, 4, 2, ils se rangèrent sur 300 de front, sur 100 de profondeur ; ἐπὶ τεσσάρων τάσσειν, THC. 2, 90, ranger (des navires) sur quatre de front ; rar. en parl. d’objets autres que des troupes ou des vaisseaux : ἐπὶ ὀκτὼ πλίνθων τὸ εὖρος, XÉN. An. 7, 8, 14, sur huit briques de largeur ;
      3 en touchant à, jusqu’à, avec mouv. τρέσσε δὲ παπτήνας ἐφ' ὁμίλου, IL. 11, 546, il se retira frémissant et les yeux fixés sur la foule ; ἀνακομίζεσθαι ἐπ' οἴκου, HDT. 2, 121 ; ἀναχωρεῖν ἐπ' οἴκου, THC. 1, 30, 55, 87, se retirer chez soi ; d’où, en gén. dans la région de, vers : ἔπλεον ἐπὶ Λέσϐου καὶ Ἑλλησπόντου, XÉN. Hell. 1, 2, 11, (les Athéniens) firent voile dans la région de Lesbos et de l’Hellespont (cf. franç. mettre le cap sur) ; ἡ ἐπὶ Βαϐυλῶνος ὁδός, XÉN. Cyr. 5, 8, 45, la route qui mène à Babylone.
Dat. :
   I sur, d’ord. en poésie, rar. en prose :
      1 au propre, avec idée de repos : ἧντ' ἐπὶ πύργῳ, IL. 3, 153, ils étaient assis au haut d’une tour ; χαλκὸς ἐπὶ στήθεσσι, IL. 4, 420, une armure d’airain sur la poitrine ; καίειν ἐπὶ βωμῷ, IL. 8, 240, brûler sur l’autel ; πῦρ ἐπ' ἐσχαρόφι καίετο, OD. 5, 59, le feu brûlait sur le foyer ; πάϊς οἱ ἦν ἐπὶ μαζῷ, OD. 11, 448, elle avait un enfant à la mamelle ; avec un verbe de mouv., mais impliquant soit que l’idée de fixité marquée par ἐπί est antérieure à l’idée de mouv. : ἐπὶ χθονὶ βαίνει, IL. 4, 443, elle marche sur la terre ; νηυσὶν ἐπ' ὠκυπόροισιν ἔϐαινον, IL. 2, 351, ils s’avançaient sur les navires à la marche rapide ; soit que l’objet dont on parle est immobile pendant la durée de l’action : ἐπ' ὤμοις φέρειν, EUR. Ph. 1131, porter sur ses épaules ; οἱ Θρᾷκες ἀλωπεκίδας ἐπὶ ταῖς κεφαλαῖς φοροῦσι, XÉN. An. 7, 4, 4, les Thraces portent des coiffures en peau de renard ; τοὺς ὁπλίτας ἐπὶ ναυσὶν εὐθὺς πέμπουσιν, THC. 2, 80, ils envoient aussitôt les hoplites sur des vaisseaux ; soit que l’idée d’immobilité est le résultat de l’action : ἕζεο τῷδ' ἐπὶ δίφρῳ, IL. 6, 354, assieds-toi sur ce char ; θεῖναι ἐπὶ γούνασιν, IL. 6, 92, poser sur ses genoux ; καταθέσθαι ἐπὶ γαίῃ, IL. 3, 114, déposer à terre ; πέτονται ἐπ' ἄνθεσιν, IL. 2, 89, elles volent et se posent sur des fleurs ; fig. ἐπὶ φρεσὶ θῆκε, IL. 1, 55, elle déposa (cette pensée) dans l’esprit (d’Achille) ;
      2 avec idée d’accumulation : ὄγχνη ἐπ' ὄγχνῃ, OD. 7, 120, poire sur poire ; fig. ἐπὶ κέρδεϊ κέρδος, HÉS. O. 642, gain sur gain ; πήματα ἐπὶ πήμασι, SOPH. Ant. 595, douleurs sur douleurs ; d’où, en gén. avec idée d’addition, sur, par-dessus, en outre ; οὐκ ἄρα σοίγ' ἐπὶ εἴδεϊ καὶ φρένες ἦσαν, OD. 17, 454, avec ta beauté tu n’avais certes pas de raison ; ἐπὶ τοῖσι, OD. 24, 277 ; ἐπὶ τούτοις, ATT. outre ces choses ; ἐπὶ τῷ σίτῳ πίνειν ὕδωρ, XÉN. Cyr. 6, 2, 27, boire de l’eau à son repas, litt. outre sa nourriture, par-dessus sa nourriture ; κάρδαμον ἐπὶ τῷ σίτῳ ἔχειν, XÉN. Cyr. 1, 2, 11, avoir du cresson avec (le pain qui sert de) nourriture ; particul. avec un n. de nombre : soit pour relier deux n. de n. cardinaux ou ordinaux : τρισχιλίους ἐπὶ μυρίοις, PLUT. Popl. 20, treize mille (càd. litt. trois mille en sus de dix mille) ; ἕκτῃ ἐπὶ δεκάτῃ, DÉM. 279, 18, le seizième jour ; soit pour relier un n. de n. ordinal et un n. de n. cardinal : τῇ ἕκτῃ ἐπὶ δέκα, DÉM. 288, 29, le seizième jour, formule consacrée, pour les dates de mois, dans les inscr. att. : πρὸ τῆς ἕκτης ἐπὶ δέκα, CIA. 2, 610, 19 (350/300 av. J.C.) avant le 16e jour ; ἄχρι τῆς τρίτης ἐπὶ δέκα, CIA. 2, add. 834 b, 1, 34 (329 av. J.C.) jusqu’au 13e jour (v. Meisterh. p. 129, 25 et suiv.), etc. ; — soit pour relier un subst. équivalent d’un n. de n. et un n. de n. cardinal : τετράσι (pour τετάρτῃ ἐπὶ δέκα, CIA. 1, 189 a, 22 (407 av. J.C.) le 14e jour (v. Meisterh. ibid.) ;
      3 p. suite, avec idée de succession, à la suite de, au propre : ὀλίγοι τῶν ἐπὶ πᾶσιν ἀπέθανον, XÉN. Hell. 1, 1, 34, qqes hommes furent tués à la queue de l’arrière-garde (litt. qqes-uns de ceux qui venaient après tous les autres) ; cf. XÉN. Hell. 8, 3 ; 16, 18 ; avec idée de temps : ἐπὶ τούτοις, XÉN. Cyr. 5, 5, 21, après cela, là-dessus ; Χρυσάντας μὲν δὴ οὕτως εἶπεν· ἀνέστη δ' ἐπ' αὐτῷ Φεραύλας, XÉN. Cyr. 2, 3, 7, Khrysantas ayant donc ainsi parlé, Phéraulas se leva après lui ;
   II pour marquer le point d’appui ou le point d’attache, d’où :
      1 au milieu de : ζῆν ἐπὶ παιδίοις, ALCIPHR. 1, 3, vivre au milieu des petits enfants ; τελευτᾶν ἐπὶ παισί, HDN 4, 2, mourir au milieu de ses enfants ;
      2 avec idée de temps, durant, pendant, d’ord. en poésie : ἐπ' ἤματι, IL. 9, 229, pendant le jour ; ἐπὶ νυκτί, IL. 8, 529, pendant la nuit ; ἐφ' ἡμέρῃ ἠδ' ἐπὶ νυκτί, HÉS. O. 102, jour et nuit ; αἰεὶ ἐπ' ἤματι, OD. 14, 105 ; chaque jour ; réc. en prose, DS. Exc. p. 566, 64, etc. ;
      3 pour marquer une idée de fixité, de permanence : ἐπὶ ἔργῳ, IL. 4, 175, au travail ; ἐπὶ τούτοις μένειν, DÉM. 43 fin, s’en tenir à cela ;
      4 pour marquer une idée de dépendance : en vue de : ἐπὶ τῷ κέρδει, XÉN. Mem. 1, 2, 56, en vue du gain, pour le gain ; νόμον τιθέναι ἐπί τινι, PLAT. Gorg. 488 d, établir une loi en vue de qqe ch. ; ἄγειν τὴν βασιλέως θυγατέρα ἐπὶ γάμῳ, XÉN. An. 2, 4, 8, litt. emmener la fille du roi pour l’épouser, càd. épouser la fille du roi ; ἐπὶ τῷ ἡμετέρῳ ἀγαθῷ Ἀράσπας ἐκινδύνευσεν, XÉN. Cyr. 6, 3, 16, c’est pour notre bien qu’Araspas a couru ce danger ; ἐπ' ἐξαγωγῇ, HDT. 5, 6, pour l’exportation ; οἳ δ' ἠρώτων αὐτὸν τὸ στράτευμα ὁπόσον τ' εἴη καὶ ἐπὶ τίνι συνειλεγμένον, XÉN. An. 4, 4, 17, on lui demanda quelle était la force de cette armée et en vue de quoi on l’avait rassemblée ; εἰ ἐπ' ἀγαθῷ ἐκόλασά τινα, XÉN. An. 5, 8, 18, si j’ai châtié qqn pour son bien ; ἐπὶ τούτῳ ὅπως, XÉN. An. 7, 6, 16, dans l’intention de ; — en l’honneur de : (βοῦς) ἐπὶ Πατρόκλῳ πέφνεν, IL. 23, 776, il avait tué (des bœufs) en l’honneur de Patrocle ; κείρεσθαι χαίτας ἐπ' Ἀδώνιδι, BION 1, 81, se couper la chevelure en l’honneur d’Adonis ; — à l’égard de, au sujet de : ἐπὶ μὲν ἐπῶν ποιήσει Ὅμηρον μάλιστα τεθαύμακα, ἐπὶ δὲ τραγῳδίᾳ Σοφοκλέα, ἐπὶ δὲ ἀνδριαντοποιΐᾳ Πολύκλειτον, ἐπὶ δὲ ζωγραφίᾳ Ζεῦξιν, XÉN. Mem. 1, 4, 3, pour la poésie épique, c’est Homère surtout que j’admire ; pour la tragédie, c’est Sophocle ; pour la sculpture, Polykleitos ; pour la peinture, Zeuxis ; — à cause de : ἐπὶ σοὶ μάλα πολλὰ πάθον, IL. 9, 492, pour toi j’ai beaucoup souffert ; μέγα φρονεῖν ἐπί τινι, XÉN. Hell. 3, 4, 11 ; PLAT. Prot. 342 d, etc. s’enorgueillir de qqe ch. ; — à la condition de, moyennant : καὶ ἐπὶ τούτοις ἔλαϐον καὶ ἔδοσαν πάντες τὰ πιστά, XÉN. Cyr. 3, 2, 23, à ces conditions tous reçurent et donnèrent les gages de foi habituels ; ἀπήγγελλον οἱ πρέσϐεις ἐφ' οἷς οἱ Λακεδαιμόνιοι ποιοῖντο τὴν εἰρήνην, XÉN. Hell. 2, 2, 22, les députés revinrent annoncer à quelles conditions les Lacédémoniens feraient la paix ; ἐφ' ᾧ ou ἐφ' ᾧ τε, HDT. 3, 83 ; 7, 158 ; dans le disc. indir. avec un inf. HDT. 1, 23 ; 7, 154, XÉN. Hell. 3, 1, 20, à la condition que, moyennant que ; ἐπὶ ῥητοῖς, THC. 1, 13 ; ἐπὶ τοῖς εἰρημένοις, EUR. Ph. 590, à des conditions dites, càd. convenues, déterminées ; ἐπὶ οὐδενί, HDT. 3, 38 ; DÉM. 558, 9, sans condition ; ἐπ' ἴσῃ καὶ ὁμοίᾳ, HDT. 9, 7 ; ἐπὶ τῇ ἴσῃ καὶ ὁμοίᾳ, THC. 1, 27, à des conditions égales et semblables ; particul. en parl. de constitution de dot : Ἀλκιϐιάδης τὴν Καλλίου ἔγημεν ἀδελφὴν ἐπὶ δέκα ταλάντοις, AND. 4, 13 Baiter-Sauppe, Alcibiade épousa la sœur de Kallias moyennant une dot de dix talents ; cf. HDT. 1, 60 ; DÉM. 840, 18 ; en parl. de rémunération, de salaire : ἔργον τελέσαι μεγάλῳ ἐπὶ δώρῳ, IL. 10, 304, achever le travail moyennant un gros présent ; ἐπ' ἀργυρίῳ πράττειν, DÉM. 398, 18 ; ou λέγειν, DÉM. 762, 20, faire ou dire pour de l’argent en parl. des intérêts d’une somme d’argent : ἐπ' ὀκτὼ ὀϐολοῖς δανείζειν τοῦ μηνὸς τὴν μνᾶν, DÉM. 1250, 20, prêter de l’argent moyennant un intérêt de huit oboles la mine par mois, càd. à 16% ; en parl. des gages qui servent à garantir un emprunt : δανείζειν ἐπὶ νηΐ, DÉM. 1183, 18, prêter de l’argent moyennant hypothèque sur un navire ; — d’après, selon : ἐπὶ τοῖς νόμοις, DÉM. 728, 8, conformément aux lois ; cf. SOPH. Tr. 662, etc. ; κεκλῆσθαι ἐπί τινι, PLAT. Rsp. 470 b, être appelé (càd. être désigné ou avoir un surnom) d’après qqe particularité ; cf. XÉN. Cyr. 2, 2, 12, etc. ; — à la portée de, au pouvoir de : ὁπόταν βούλῃ εἰσιέναι ὡς ἐμέ, ἐπὶ σοὶ ἔσται, XÉN. Cyr. 1, 3, 14, toutes les fois que tu voudras venir chez moi, tu en seras le maître ; ἐπί τινί ἐστι avec l’inf. HDT. 8, 29, il est au pouvoir de qqn de, il dépend de qqn de, etc. ; τὸ ἐπ' ἐμοί, XÉN. Cyr. 5, 4, 11 ; τὸ ἐπί σοι, ISOCR. 70 b, autant qu’il est en mon pouvoir, en ton pouvoir ; τὸ ἐπὶ τούτῳ, THC. 4, 28, en tant que cela dépend de lui ; ou avec εἶναι : τὸ ἐπὶ τούτοις εἶναι, LYS. 28, 14 Baiter-Sauppe, autant que cela a dépendu d’eux ;
   III sur, à la tête de : ὅς μ' ἐπὶ βουσὶν εἷσεν, OD. 20, 209, celui qui m’a commis à la garde des bœufs ; πέμπειν ἐπὶ τοσούτῳ στρατεύματι, THC. 6, 29, envoyer à la tête d’une si grande expédition ; οἱ ἐπὶ τοῖς καμήλοις, XÉN. Cyr. 6, 3, 33, les chameliers ;
   IV dans la direction de, d’ord. avec idée d’hostilité, càd. contre : ἐπί τινι ἔχειν ἵππους, IL. 5, 240 ; ἐπί τινι ἰθύνειν ἵππους, IL. 8, 110, diriger des chevaux contre qqn ; ἐπί τινι ἱέναι βέλος, IL. 1, 382, lancer un trait contre qqn ; ὡρμήθησαν ἐπ' ἀνδράσι, OD. 10, 214, ils s’élancèrent contre les hommes ; cf. HDT. 1, 61, etc. ; THC. 2, 70, etc. ; SOPH. Ph. 1138, etc.
Acc. :
   I sur :
      1 avec mouv. au propre : ἐπὶ πύργον ἔϐη, IL. 6, 386, elle monta sur une tour ; ἀναϐάντες ἐπὶ τοὺς ἵππους, XÉN. Cyr. 5, 5, 37, étant montés sur leurs chevaux ; ἐξ ἵππων ἀποϐάντες ἐπὶ χθόνα, IL. 3, 265, étant descendus de cheval et ayant mis pied à terre ; ἐπὶ θρόνον ἕζετο, IL. 8, 442, il s’assit sur son trône ; ὕδωρ ἐπὶ χεῖρας ἔχευεν, OD. 4, 216, il versa de l’eau sur leurs mains ; fig. ἐπὶ τὴν τράπεζαν ἀποδιδόναι, DÉM. 896, 7, payer à la banque (litt. venir remettre sur la table du changeur) ; ἐπὶ τὴν τράπεζαν ὀφείλειν, DÉM. 1111, 12, devoir à la banque (litt. pour être apporté sur la table du changeur) ;
      2 sur, à travers, avec idée d’espace ou d’étendue : avec mouv. πουλὺν ἐφ' ὑγρὴν ἤλυθον, IL. 10, 27, ils étaient venus sur la vaste mer ; ἐπὶ πολλὰ δ' ἀλήθην, OD. 14, 120, j’ai erré par beaucoup de contrées ; p. anal. avec des verbes de repos impliquant une idée de mouv. à travers l’espace : ἐπὶ πόντον ὁρόων, IL. 1, 350 ; ou λεύσσων, IL. 5, 771, voyant ou regardant sur la mer ; avec des verbes de repos impliquant une idée antérieure de mouv. ἐπ' ἐννέα κεῖτο πέλεθρα, IL. 11, 577, il gisait recouvrant une étendue de neuf arpents ; ἐπὶ τόσσον, IL. 5, 251, etc. à une aussi grande distance ; ἐπὶ πολύ, THC. 1, 50, etc. à une grande distance ;
      3 en touchant à, particul. avec idée de succession, en touchant l’un à l’autre, en venant l’un après l’autre, d’ord. avec un n. de nombre, en parl. de la largeur ou de la profondeur : comme t. milit. ἐπ' ἀσπίδας πέντε καὶ εἴκοσιν ἐτάξαντο, THC. 4, 93, ils se rangèrent par files de 25 boucliers, càd. de 25 hommes ; ἐπὶ διπλάσιον τὸ βάθος γίγνεσθαι, XÉN. Cyr. 7, 5, 2, former une masse double de profondeur ;
      4 pour marquer le point d’attache, et, par suite, la relation ou la dépendance, d’où : par suite de, d’après, selon : ἐπὶ στάθμην, OD. 5, 245, etc. selon le cordeau, au cordeau, — au milieu de, parmi : κλέος πάντας ἐπ' ἀνθρώπους, IL. 10, 213, (il est) renommé parmi tous les hommes ; cf. IL. 24, 202 ; OD. 16, 385 ; HÉS. O. 11 ; Th. 95, etc. ;
      5 pour marquer le point où une chose aboutit, jusqu’à, avec un verbe de mouv. ἦλθε θοὰς ἐπὶ νῆας, IL. 1, 12, il vint jusqu’aux rapides vaisseaux ; ἐπὶ βωμὸν ἄγειν, IL. 1, 440, conduire à l’autel ; ἐπὶ τέρμ' ἀφίκετο, SOPH. Aj. 48, il est parvenu au but ; ἡ ὁδὸς ἐπὶ Σοῦσα φέρει, XÉN. An. 3, 2, 15, la route conduit à Suse ; particul. dans les mesures itinér. πλέον ἢ ἐπὶ δύο στάδια, XÉN. Cyr. 7, 5, 8, jusqu’à plus de deux stades ; ὅσον ἐπὶ εἴκοσι σταδίους, XÉN. An. 6, 4, 5, jusqu’à vingt stades environ ; τὸ ὄμμα δύναται ἐπὶ πολλὰ στάδια ἐξικνεῖσθαι, XÉN. Mem. 1, 4, 17, la vue peut porter à plusieurs stades ; avec un adj. neutre. : ἀλλ' οὐ κάτοιδα πλὴν ἐπὶ σμικρὸν φράσαι, SOPH. El. 414, mais je ne sais pas parler sinon jusqu’à (dans les limites d’) une faible mesure ; ἐπὶ ὅσον δεῖ, THC. 7, 66, autant qu’il faut ; ἐπὶ ἶσα, IL. 12, 436, jusqu’à un résultat égal, càd. également ; ἐπὶ πᾶν, THC. 5, 68, en somme ; ἐπ' ἔλαττον, PLAT. Phæd. 93 b, moins ; ἐπὶ μεῖζον, THC. 4, 117 ; SOPH. Ph. 259 ; ou ἐπὶ πλέον, HDT. 1, 171 ; THC. 2, 51, davantage ; rar. avec un adv. ἐπὶ μᾶλλον, HDT. 1, 94 ; 4, 181, m. sign. ; avec un acc. de pers. βῆ δ' ἀρ' ἐπ' Ἀτρείδην, IL. 2, 18, il s’avança donc jusqu’auprès d’Atride ; fig. ἐπὶ συμφορὴν ἐμπίπτειν, HDT. 7, 88, tomber dans le malheur ; ἐπὶ τὸ αὐτὸ αἱ γνῶμαι ἔφερον, THC. 1, 79, les avis aboutissaient à la même conclusion ; avec idée de temps : εὗδον παννύχιος καὶ ἐπ' ἠῶ καὶ μέσον ἦμαρ, OD. 7, 288, je dormis toute la nuit, jusqu’à l’aurore et jusqu’au milieu du jour ; οἱ Ἀθηναῖοι ἐδῄουν τὴν γῆν ἐπὶ δύο ἡμέρας, THC. 2, 25, les Athéniens ravagèrent le pays pendant deux jours entiers ; θυομένῳ αὐτῷ ἐπὶ τρεῖς ἡμέρας οὐκ ἐγίγνετο τὰ ἱερά, XÉN. An. 6, 6, 36, (Cléandre) sacrifia pendant trois jours sans que les présages fussent favorables ; ἐπὶ δέκα ἔτη ἀπομισθοῦν τι, THC. 3, 68, louer qqe ch. (un terrain, etc.) pour dix ans ; — au sens de « jusqu’à » ἐπί est qqf. précédé de μέχρι, XÉN. An. 5, 1, 1 ;
      6 rar. sur, avec idée d’autorité : ἐπὶ τοὺς πεζοὺς καθιστάναι ἄρχοντα, XÉN. Cyr. 4, 5, 58, mettre un chef à la tête de l’infanterie ; cf. XÉN. Hell. 3, 4, 20 (en ce sens, d’ord. avec le gén. ou le dat.) ;
   II auprès : στὰς ἐπὶ τὸ συνέδριον, HDT. 8, 79, s’étant arrêté à la porte du conseil ;
   III dans la direction de, d’où :
      1 vers : ἐπὶ δεξιά, IL. 7, 238, vers la droite ; ἐπὶ τὰ μακρότερα, ἐπὶ τὰ βραχύτερα, HDT. 1, 50, du côté le plus long, le plus court ; ἐπ' ἀμφότερα, HDT. 8, 22, dans les deux directions ; ἐπὶ δόρυ, XÉN. An. 4, 3, 29 ; ἐπὶ ἀσπίδα, XÉN. Cyr. 7, 5, 6, du côté de la lance, du côté du bouclier (pour le sens de ces deux locut. v. δόρυ, ἀσπίς) ; fig. ἐπὶ τὸ βέλτιον, PLAT. Rsp. 381 b ; ἐπὶ τὸ ἄμεινον, DÉM. 1072, 11, dans le sens du mieux ; ἐπὶ τὸ χεῖρον, PLAT. Rsp. 381 b, dans le sens du pire ; ἐπὶ τὰ γελοιότερα, PLAT. Conv. 214 e, de façon à provoquer le rire ;
      2 avec idée d’hostilité, contre : ἰέναι ἐπὶ νέας, IL. 13, 101, marcher contre les vaisseaux ; ἰέναι ἐπὶ τοὺς πολεμίους, XÉN. An. 3, 1, 42, marcher contre l’ennemi ; πέμπειν στρατηγὸν ἐπί τινα, HDT. 1, 153, envoyer un général contre qqn ; ἐφ' ὑμᾶς, DÉM. 73, 26 ; ἐφ' ἡμᾶς, DÉM. 146, 20, à votre préjudice, à notre préjudice ;
      3 fig. en vue de : ἴτω τις ἐφ' ὕδωρ, XÉN. Cyr. 5, 3, 50, qu’on aille chercher de l’eau ; ἀγγελίην ἔπι Τυδῆ στεῖλαν, IL. 4, 384, ils envoyèrent Tydée pour porter des nouvelles ; ἐλθεῖν πρός τινα ἐπ' ἀργύριον, XÉN. Cyr. 1, 6, 12, être venu auprès de qqn pour avoir de l’argent ; ἔξεισι βασιλεὺς ἐπὶ θήραν, XÉN. Cyr. 1, 2, 9, le roi sort pour la chasse ; φρύγανα συλλέγειν ἐπὶ πῦρ, XÉN. An. 4, 3, 11, ramasser des broussailles sèches pour faire du feu ; καλεῖν ἐπὶ δεῖπνον, XÉN. An. 7, 3, 15 ; PLAT. Conv. 174 e, inviter à dîner ; avec un pron. neutre : ἐπὶ τί ; AR. Nub. 256, en vue de quoi ? pourquoi ? ἐπὶ τὸ βέλτιον, XÉN. An. 7, 8, 4, en vue d’un meilleur résultat ; ἐπὶ αὐτὸ τοῦτο, PLAT. Gorg. 447 b, etc. en vue de cela même ; avec un adj. neutre : χρήσιμος ἐπὶ οὐδέν, DÉM. 779, 14, qui ne sert à rien ;
      4 p. suite, en ce qui regarde, quant à : ἵππους ἐπὶ νῶτον ἐΐσας, IL. 2, 765, des cavales de grandeur égale, litt. égales quant au dos ; ὅσον γε τοὐπ' ἐμέ, EUR. Or. 1345, autant qu’il dépend de moi ; τὸ ἐπί σε, XÉN. Cyr. 1, 4, 12 ; τοὐπί σε, EUR. Hec. 514, en ce qui te regarde ; τοὐπὶ τήνδε τὴν κόρην, SOPH. Ant. 889, en ce qui regarde cette jeune fille.

➳   I Place de ἐπί :
      1 ἐπί se place d’ord. dev. son rég. (v. ci-dessus), qqf. après, et en ce sens il s’accentue ἔπι : δώρῳ ἔπι, IL. 10, 304 ; μύλαις ἔπι, THCR. Idyl. 24, 50 ; νῆας ἔπι, IL. 2, 150 ; γαῖαν ἔπι, IL. 17, 447 ; cf. OD. 20, 221 ; ESCHL. Pers. 449, Suppl. 1003 ; en ce cas, qqf. séparé de son rég. par une particule, IL. 7, 163 ; cf. THCR. Idyl. 7, 25 ;
      2 lorsqu’il se trouve régir deux noms, il est qqf. placé seul. dev. le second : ἢ ἁλὸς ἢ ἐπὶ γῆς, OD. 12, 27 ; cf. SOPH. O.R. 761, Ant. 367 ;
   II ἐπί se réunit par crase à la conj. καί et à diverses formes de l’art. : κἀπί, SOPH. Aj. 48 ; O.R. 761, 802, 1029 ; O.C. 100, 746, etc. ; ou κἀπ', SOPH. Aj. 345 ; O.C. 1554 ; Ant. 986 ; ion. κἠπί, THCR. Epigr. 19, 3 ; 29, 37 ; οὑπί = ὁ ἐπί, SOPH. Ph. 891 ; τοὐπί = τὸ ἐπί (v. ci-dessus, Acc. III, 4) ; τἀπί = τὰ ἐπί, SOPH. Ph. 353, 611, etc. ;
   III il se réduit à 'πί après δή : καὶ δὴ 'πι, SOPH. Aj. 49 ; après ἢ : ἢ 'πί, SOPH. O.C. 66, Ant. 317, etc. ; ou ἢ 'π', SOPH. Ph. 1384 ; après μή : μὴ 'πί, SOPH. O.R. 1457, Ant. 1061, etc. ; après ἐγώ : ἢ 'γὼ 'π' ἐμαυτῷ, SOPH. O.R. 820 ;
   IV [ῑ] dev. λ, THCR. Idyl. 24, 121 ;
   V En composition ἐπί signifie :
      A avec idée de lieu, au propre et au fig. ;
         1 sur : ἔπειμι, ἐπίκειμαι, ἐπιϐώμιος, etc. ; avec mouv. ἐπιϐαίνω, ἐπιτίθημι, etc. ; d’où au-dessus de : ἐπαιωρέομαι, etc. ; avec idée d’autorité ; ἐπικρατέως, ἔπαρχος, etc. ;
         2 vers : ἐπέρχομαι, ἐπαρίστερος, ἐπιδέξιος, etc. ;
         3 contre : ἐπιϐουλεύω, ἐπιστρατεύω, etc. ;
         4 jusqu’à : ἐπιτελέω ;
         5 au milieu de, parmi : ἐπᾴδω, ἐπαυλέω, etc. ;
         6 en outre : ἐπαυξάνω, ἐπίκτητος, ἐπίτριτος, ἐπιτέταρτος, etc. ;
      B avec idée de temps, sur, après : ἐπιγίγνομαι, ἐπίγονος, etc. ;
      C avec idée de relation :
         1 en vue de : ἐπιθυμέω, ἐπιθάνατος, etc. ;
         2 à cause de : ἐπαισχύνομαι, ἐπιχαίρω, etc.

Étym. indo-europ. *h₁epi, sur ; cf. ὄπιθεν, sscr. ápi, lat. ob.

'
Bailly 2020 Hugo Chávez Gérard Gréco, André Charbonnet, Mark De Wilde, Bernard Maréchal & contributeurs / Licence Creative Commons Attribution - Pas d'Utilisation Commerciale - Pas de Modification — « CC BY-NC-ND 4.0 »

LSJ

Thess. (before τ) ἐτ IG 9(2).517.14 (iii BC), sp. ἐβί GVI 1990.9 (Egypt, ii/i BC), 817.5 (Arcesine, Amorgos, ii/iii AD), Prep. with gen., dat., and acc., to denote the being upon or supported upon a surface or point.
Α. with Gen. :
I. of Place,
   1. with Verbs of Rest, upon, καθέζετ᾽ ἐ. θρόνου Il. 1.356 ; ἧστο… ὑψοῦ ἐπ᾽ ἀκροτάτης κορυφῆς 13.12 ; ἐ. πύργου ἔστη16.700 ; κεῖται ἐ. χθονός 20.345 : without a Verb expressed, ἔγχεα ὄρθ᾽ ἐ. σαυρωτῆρος (sc. σταθέντα) ἐλήλατο 10.153 ; ἔκλαγξαν ὀϊστοὶ ἐπ᾽ ὤμων the arrows on his shoulders, 1.46 ; ἐ. γῆς, opp. ὑπὸ γῆς, Pl. Lg. 728a ; also with Verbs of Motion, where the subject rests upon something, as on a chariot, a horse, a ship, φεύγωμεν ἐφ᾽ ἵππων on our chariot, Il. 24.356 ; οὐκ ἂν ἐφ᾽ ὑμετέρων ὀχέων… ἵκεσθον 8.455 ; ἄγαγε… δῶρ᾽ ἐπ᾽ ἀπήνης 24.447 ; ἐπὶ τῆς ἁμάξης… ὠχέετο Hdt. 1.31 ; ἐπὶ τῶν ἵππων ὀχεῖσθαι X. Cyr. 4.5.58 ; οὓς κῆρες φορέουσι… ἐ. νηῶν Il. 8.528 ; πέμπειν τινὰς ἐ. τριήροιν X. HG 5.4.56, etc. ; ἐπ᾽ ὤ ὤμου… φέρειν Od. 10.170 ; τὴν κλεῖδα περιφέρειν ἐφ᾽ ἑαυτοῦ to carry the key about on his person, Numen. ap. Eus. PE 14.7 ; βαδιοῦνται ἐ. δυοῖν σκελοῖν, ἐφ᾽ ἑνὸς πορεύσονται σκέλους, Pl. Smp. 190d ; ἐπ᾽ ἄκρων ὁδοιπορεῖν walk on tiptoe, S. Aj. 1230 ; of places, upon, if the place is an actual support, νέρθε κἀπὶ γῆς ἄνω Id. OT 416 ; ἐ. τοῦ εὐωνύμου on the left, ἐ. τῶν πλευρῶν on the flanks, X. An. 1.8.9, 3.2.36 ; but most freq., in, rarely in Hom., ἐπ᾽ ἀγροῦ in the country, Od. 1.190 ; γᾶς ἐ. ξένας S. OC 1705 (lyr.) ; νήσου τῆσδ᾽ ἐφ᾽ ἧς᾽ ναίει Id. Ph. 613 ; ἐ. ξένας δυωῒς ἐπ᾽ ἀλλοτρίας πόλεος E. Andr. 137 (lyr.) ; οἱ ἐ. Θρᾴκης σύμμαχοι Th. 5.35 ; τοὺς ἐ. τῆς Ἀσίας κατοικοῦντας Isoc. 12.103 ; ἐπ᾽ οἰκήματος κατίσαι, καθῆσθαι in a brothel, Hdt. 2.121.ε´, Pl. Chrm. 163b ; τοὺς ἑ. τῶν οἰκημάτων καθεζομένους Aeschin. 1.74 ; ἐ. τῶν ἐργαστηρίων καθίζειν Isoc. 7.15 ; μένειν ἐ. τῆς αὐτῶν (sc. χώρας) remain in statu quo, Indut. ap. Th. 4.118 ; οἱ ἐπ᾽ ἐρημίας λῃστεύοντες Jul. Or. 7.210a ; later of towns, ἐπ᾽ Ἀλεξανδρείας BGU 908.16 (ii AD), etc. ; sts. also, at or near, ἐπ᾽ αὐτάων (sc. τῶν πηγῶν) Il. 22.153 ; κόλπος ὁ ἐ. Ποσιδηΐου Hdt. 7.115 ; αἱ ἐ. Αήμνου ἐπικείμεναι νῆσοι off Lemnos, ib. 6 codd. ; τὰ ἐ. Θρᾴκης the Thrace-ward region, Th. 1.59, cf. IG 1².45.17, etc. ; ποταμοὶ ἐφ᾽ ὧν ἔξεστιν ἡμῖν ταμιεύεσθαι… on, i.e. near which…, X. An. 2.5.18 ; ἐ. τῶν τραπεζῶν at the money-changers’ tables, Pl. Ap. 17c ; in Geom., αἱ ἐφ᾽ ὧν ΑΑ ΒΒ [γραμμαί] the lines AA BB, Arist. EN 1132b6, etc. ; ἕλιξ ἐφ᾽ ἇς τὰ ΑΒΓΔ a spiral ABCD, Archim. Spir. 13 (cf. b. i. 1k) ; also ἐ. τοῦ βάτου in the passage concerning the bush, Ev.Marc. 12.26.
   2. in various relations not strictly local, μένειν ἐ. τῆς ἀρχῆς remain in the command, X. Ages. 1.37 ; μένειν ἐ. τινος abide by it, D. 4.9 ; ἐ. τῶν πραγμάτων, ἐ. τοῦ πολεμεῖν εἶναι, to be engaged in…, Id. 15.11, Prooem. 1 ; ἐ. ὀνόματος εἶναι bear a name, Id. 39.21 ; ἔχεται πόλις ἐ. νόσου S. Ant. 1141 (lyr.).
      b. of ships, ὁρμεῖν ἐπ᾽ ἀγκύρας ride at (i.e. in dependence upon an) anchor, Hdt. 7.188 ; ἐ. προσπόλου μιᾶς χωρεῖν dependent upon an attendant, S. OC 746.
      c. with the personal and reflexive Pron., once in Hom., εὔχεσθε… σιγῇ ἐφ᾽ ὑμείων Il. 7.195 ; later mostly with 3rd pers., ἐπ᾽ ἑωυτῶν κεῖσθαι by themselves, Hdt. 2.2, cf. 8.32 ; οἰκέειν κώμην Id. 5.98 ; ἐ. σφῶν αὐτῶν αὐτόνομοι οἰκεῖν Th. 2.63 ; ἵζεσθαι Hdt. 9.17 ; ἐφ᾽ ἑαυτῶν πλεῖν Th. 8.8 ; ἐπ᾽ ὑμέων αὐτῶν βαλέσθαι consider it by yourselves, Hdt. 3.71, etc. ; αὐτὴ ἐφ᾽ αὑτῆς σκοποῦσα Th. 6.40 ; ἐφ᾽ ἡμῶν αὐτῶν τὸν ἐξετασμὸν ποιεῖσθαι D. 18.16 ; ἐπ᾽ ἑωυτῶν διαλέγονται speak in a dialect of their own, Hdt. 1.142 ; also αὐτοὶ ἐφ᾽ ἑαυτῶν χωρεῖν X. An. 2.4.10 ; πράττειν Pl. Prt. 326d, cf. Sph. 217c ; τὸ ἐφ᾽ ἑαυτῶν μόνον προορώμενοι considering their own interest only, Th. 1.17.
      d. with numerals, to denote the depth of a body of soldiers, ἐ. τεττάρων ταχθῆναι to be drawn up four deep, four in file, X. An. 1.2.15, etc. ; ἐ. πεντήκοντα ἀσπίδων συνεστραμμένοι, of the Thebans at Leuctra, Id. HG 6.4.12 ; ἐπ᾽ ὀλίγων τεταγμένοι, i.e. in a long thin line, Id. An. 4.8.11 ; οὐκ ἐπ᾽ ὀλίγων ἀσπίδων στρατιὰν παρατεταγμένην Th. 7.79 ; ἐφ᾽ ἑνὸς ἄγειν in single file, X. Cyr. 2.4.2, cf. An. 5.2.6 ; rarely of the length of the line, ἐ, τεσσάρων ταξάμενοι τὰς ναῦς Th. 2.90 ; in X., ἐγένοντο τὸ μέτωπον ἐ. τριακοσίων… τὸ δὲ βάθος ἐφ᾽ ἐκατόν Cyr. 2.4.2 ; πλεῖν ἐ. κέρως, ἐ. κέρας, v. infr. c. i. 3 ; ἐ. φάλαγγος γίγνεται τὸ στράτευμα is formed in column, An. 4.6.6, etc. (but in E. Ph. 1467, ἀσπίδων ἔπι is merely in or under arms) : hence, generally, ἐ. ὀκτὼ πλίνθων τὸ εὖρος eight bricks wide, X. An. 7.8.14.
      e. c. gen. pers., before, in presence of, ἐ. μαρτύρων… πράσσεταί τι Antipho 2.3.8 ; ἐξελέγχεσθαι ἐ. πάντων D. 25.36 ; so, before a magistrate or official, ἐ. τοῦ στρατηγοῦ POxy. 38.11 (i AD), cf. UPZ 71.15 (ii b.c), Ev.Matt. 28.14 ; γράψομαί δε ἐ. Ῥαδαμάνθυος Luc. Cat. 18 ; τινὰ εἰς δίκην καὶ κρίσιν ἐ. τῶν στρατοπέδων προκαλεῖν Jul. Or. 1.30d ; πίστεις δοῦναι ἐ. θεῶν D.H. 5.29 ; but ἐπὶ δικασταῖς is f.l. in D. 19.243 (leg. ἔπη).
      f. with Verbs of perceiving, observing, judging, etc., in the case of, ἐπὶ νούσων παντοίων ἐπύθοντο Emp. 112.10 ; ὁρᾶν τι ἐ. τινος X. Mem. 3.9.3 ; αἰσθάνεσθαί τι ἐ. τινος Pl. R. 406c, etc. ; τὴν γνώμην ἔχειν ἐ. τινος Hyp. Eux. 32 ; τὰ συμβόλαια ἐ. τῶν νόμων σκοπεῖν D. 18.210 ; ἐπ᾽ αὐτῶν τῶν ἔργων ἂν ἐσκόπει ib. 233, cf. 25.2 (v.l.) ; ἐφ᾽ ἑνός τι παριδεῖν Lycurg. 64 ; τὰς ἐναντιώσεις ἐ. μὲν τῶν λόγων τηροῦντες, ἐ. δὲ τῶν ἔργων μὴ καθορῶντες Isoc. 13.7 ; οὐδεὶς ἐφ᾽ αὑτοῦ τὰ κακὰ συνορᾷ Men. 631 ; ἀγνοεῖν τι ἐ. τινος X. Mem. 2.3.2 ; also with Verbs of speaking, on a subject, λέγειν ἐ. τινος Pl. Chrm. 155d, R. 524e, etc. ; ἐπιδεῖξαί τι ἐ. τινος Isoc. 8.109 ; ἵνα τοὺς ἐπαίνους ἐπ᾽ αὐτῶν κοινοὺς ποιήσωμαι D. 60.12.
   3. implying Motion :
      a. where the sense of motion is lost in the sense of being supported, ὀρθωθεὶς… ἐπ᾽ ἀγκῶνος having raised himself upon his elbow, Il. 10.80 ; ἐ. μελίης… ἐρεισθείς 22.225 ; τὴν μὲν… καθεῖσεν ἐ. θρόνου 18.389.
      b. in a pregnant sense, denoting the goal of motion (cf. εἰς a. i. 2, ἐν a. i. 8), νῆα… ἐπ᾽ ἠπείροιο ἔρυσσαν drew the ship upon the land and left it there, 1.485 ; περάαν νήσων ἔπι carry to the islands and leave there, 21.454, cf. 22.45 ; ἐ. τῆς γῆς καταπίπτειν X. Cyr. 4.5.54 ; ἀναβῆναι ἐ. τῶν πύργων ib. 7.1.39 ; ἐπ᾽ Ἀβύδου ἀφικομέναις Th. 8.79 (v.l.) ; freq. of motion towards or (in a military sense) upon a place, προτρέποντο μελαινάων ἐ. νηῶν Il. 5.700 ; τρέσσε… ἐφ᾽ ὁμίλου 11.546 (but νήσου ἔ. Ψυρίης νέεσθαι to go near Psyria, Od. 3.171) ; ἐπ᾽ οἴκου ἀπελαύνειν, ἀναχωρεῖν, ἀποχωρεῖν, homewards, Hdt. 2.121.δ´, Th. 1.30,87, etc. ; also with names of places, ἰέναι ἐ. Κυζίκου Hdt. 4.14 ; πλεῖν ἐ. Χίου Id. 1.164, cf. 168 ; ἀποπλεῖν ἐπ᾽ Αἰγύπτου ib. 1 ; ἀπαλλάσσεσθαι ἐ. Θεσσαλίης Id. 5.64 ; ὁ κόλπος ὁ ἐ. Παγασέων φέρων the bay that leads to Pagasae, Id. 7.193 ; ἡ ἐ. Βαβυλῶνος ὁδός the road leading to B., X. Cyr. 5.3.45, cf. An. 6.3.24.
      c. metaph., ἐ. γνώμης τινὸς γίγνεσθαι come to an opinion, D. 4.7 ; ἐπ᾽ ἐλπίδος γενέσθαι Plu. Sol. 14 ; ὡς ἐ. κινδύνου as if to meet danger, Th. 6.34 ; ἐ. τοῦ ἀλύπως ζῆν with a view to…, Pl. Prt. 358b ; cf. infr. b. iii. 2.
II. of Time, in the time of, ἐ. προτέρων ἀνθρώπων Il. 5.637, 23.332 ; ἐ. Κρόνου Hes. Op. 111 ; ἐ. Κέκροπος, ἐ. Δαρείου, etc., Hdt. 8.44, 6.98, etc. ; ἐ. τῶν τριάκοντα Lys. 13.2 ; ὀλιγαρχία ἡ ἐ. τῶν τετρακοσίων καταστᾶσα Isoc. 8.108 ; ἐ. τούτου τυραννεύοντος, ἐ. Λέοντος βασιλεύοντος, ἐ. Μήδων ἀρχόντων, etc., Hdt. 1.15, 65, 134, etc. ; ἐ. τῆς ἐμῆς βασιλείας Isoc. 3.32 ; ἐπ᾽ ἐμεῦ in my time, Hdt. 1.5, 2.46, etc. ; ἡ εἰρήνη ἡ ἐπ᾽ Ἀνταλκίδου D. 20.54, cf. X. HG 5.1.36 ; αἱ ἐπ᾽ Ἀσδρούβα γενόμεναι ὁμολογίαι Plb. 3.15.5 ; ἐπ᾽ εἰρήνης in time of peace, Il. 2.797, 9.403 ; ἐπ᾽ ἐμῆς νεότητος Ar. Ach. 211 (lyr.) ; ἐ. Λάχητος καὶ τοῦ προτέρου πολέμου Th. 6.6 ; ἐπ᾽ ἡμέρης ἑκάστης v.l. for -ῃ -τῃ in Hdt. 5.117.
   b. later ἐ. δείπνου at dinner, Luc. Asin. 3 ; ἐ. τῆς τραπέζης, ἐφ᾽ ἑκάστης κύλικος, Plu. Alex. 23 ; ἐ. τῆς κύλικος, ἐ. τοῦ ποτηρίου, Luc. Pisc. 34, Plu. Alex. 53.
III. in various causal senses :
   1. over, of persons in authority, ἐπ᾽ οὗ ἐτάχθημεν Hdt. 5.109 ; οἱ ἐ. τῶν πραγμάτων the public officers, D. 18.247 ; freq. in forged decrees, ὁ ἐ. τῶν ὅπλων στρατηγός ib. 38 ; ὁ ἐ. τῶν ὁπλιτῶν, τῶν ἱππέων, ib. 116 ; ὁ ἐ. τῆς διοικήσεως ib. 38 (but cf. c. iii. 3) ; τοῦ ἐ. τῶν ὀπλιτῶν is f.l. in Lys. 32.5 ; ὁ ἐ. τῆς χώρας στρατηγός Plu. Phoc. 32 ; οἱ ἐ. τῶν σιτοποιῶν καὶ μαγείρων Id. Alex. 23 ; ὁ ἐ. τοῦ οἴνου Id. Pyrrh. 5 ; ὁ ἐ. τῶν ἐπιστολῶν τοῦ Ὄθωνος, = Lat. ab epislulis, his secretary, Id. Oth. 9 ; cf. b. iii. 6.
   2. κεκλῆσθαι ἐ. τινος to be called after him, Hdt. 4.45 ; ἐ. τινος μετονομασθῆναι Id. 1.94 : ἐ. τινος τὰς ἐπωνυμίας ἔχειν Id. 4.107 ; ἐ. τινος ἐπώνυμος γίγνεσθαι ib. 184 ; also ἐπ᾽ ὀνόματος καλεῖν Plb. 5.35.2.
   3. of occasions, circumstances, and conditions, οὐκ ἐ. τούτου μόνον, ἀλλ᾽ ἐ. πάντων, on all occasions, D. 21.38, cf. 183 ; ἐφ᾽ ἑκάστων Pl. Phlb. 25e ; ἐφ᾽ ἑκατέρου Id. Tht. 159c ; ἐφ᾽ ἑκάστης μαντείας D. 21.54 ; ἐπ᾽ ἐξουσίας καὶ πλούτου πονηρὸν εἶναι in… ib. 138 ; ἐ. τῆς ἀληθείας καὶ τοῦ πράγματος ib. 72, cf. 18.17 ; τὴν ἐ. τῆς πομπῆς καὶ τοῦ μεθύειν πρόφασιν λαβών Id. 21.180 ; ἐ. σχολῆς Aeschin. 3.191 ; ἐπ᾽ ἀδείας Plu. Sol. 22 ; ἐπ᾽ ἀληθείας Ev.Marc. 12.14, POxy. 255.16 (i AD) : hence in adverbial phrases, ἐπ᾽ ἴσας (sc. μοίρας) equally, S. El. 1062 (lyr.) ; ἐ. καιροῦ D. 20.90 ; ἐπ᾽ ἐσχάτων at the last, Lxx De. 17.7 (v.l. ἐσχάτῳ) ; ἐπὶ τοῦ παρόντος for the present, SIG 543.6 (Epist. Philipp.).
   4. in respect of, ἐ. τῶν πραγμάτων Arist. Pol. 1280a17, cf. EN 1131b18 ; concerning, τὰ ἐπ᾽ αὐτῶν ἐνεστηκότα PTeb. 7.6 (ii BC).
B. with Dat. :
I. of Place, upon, just like the gen. (hence Poets use whichever case suits the metre, whereas in Prose the dat. is more freq.) :
   1. with Verbs of Rest, ἕζεο τῷδ᾽ ἐ. δίφρῳ Il. 6.354 ; ἧντ᾽ ἐ. πύργῳ 3.153 ; στῆ δ᾽ ἐ.… νηΐ 8.222 ; κεῖσθαι ἐ. τινι X. An. 1.8.27 ; καίειν ἐ. πᾶσι (sc. βωμοῖς) Il. 8.240 ; ἔβραχε χαλκὸς ἐ. στήθεσσι 4.420 ; ἐ. χθονὶ δέρκεσθαι 1.88, etc. ; also with Verbs of Motion, where the subject rests upon something, νηυσὶν ἐπ᾽ ὠκυπόροισιν ἔβαινον 2.351 (v.l. for ἐν) ; ἐπ᾽ ὤμοις φέρειν E. Ph. 1131 (but ἐφ᾽ ἵππῳ, ἐφ᾽ ἵπποις and the like are never used for ἐφ᾽ ἵππου, etc.) ; of places, mostly in, ἐ. τῇ χώρῃ Hdt. 5.77 ; τἀπὶ Τροίᾳ πέργαμα S. Ph. 353 ; ἐπ᾽ ἐσχάτοις τόποις Id. Tr. 1100 ; ἐ. τῇ ψυχῇ δάκνομαι Id. Ant. 317 ; also, at or near, ἐ. κρήνῃ Od. 13.408 ; ἐ. θύρῃσι Il. 2.788, etc. ; of rivers, etc., by, beside, ἐ. ὠκυρόῳ Κελάδοντι… 7.133, etc. ἐπ᾽ ἐσχάρῃ Od. 7.160 ; ἐ. νηυσί Il. 1.559, etc. ; of persons, οὐ τἀπὶ Λυδοῖς οὐδ᾽ ἐπ᾽ Ὀμφαλῃ λατρεύματα in Lydia, in the power of O., S. Tr. 356.
      b. on or over, ἐπ᾽ Ἰφιδάμαντι over the body of Iphidamas, Il. 11.261, cf. 4.470 ; τοιόνδ᾽ ἐπ᾽ ἀνδρὶ κομπάζεις λόγον A. Ag. 1400 ; also, over or in honour of, ἐ. σοὶ κατέθηκε… ἄεθλα Od. 24.91 ; [βοῦς] ἐ. Πατρόκλῳ πέφνεν Il. 23.776 ; κειράμενοι χαίτας ἐπ᾽ Ἀδώνιδι Bion 1.81, cf. Lys. 2.80 ; in Dor. and Aeol. sepulchral Inscrr., Schwyzer 348, al.
      c. in hostile sense, against, Hdt. 1.61, 6.74, 88, S. Ph. 1139 (lyr.), etc. ; δῶρα δεχόμενον ἐπὶ τοῖς τῆς πατρίδος συμφέρουσιν Din. 2.26 ; as a check upon, οἱ πρόβουλοι καθεστᾶσιν ἐ. τοῖς βουλευταῖς Arist. Pol. 1299b37, cf. 1271a39 ; also, towards, in reference to, ἐ. πᾶσι χόλον τελέσαι Il. 4.178 ; ἐπ᾽ ἔργοις πᾶσι S. OC 1268 ; δικαιότερος καὶ ἐπ᾽ ἄλλῳ ἔσσεαι Il. 19.181, cf. S. Tr. 994 (anap.), etc. ἐ. τοῖς δυνατοῖς ἔχειν τὴν γνώμην Democr. 191 ; τὸ ἐ. πᾶσιν τοῖς σώμασι κάλλος extending over all bodies, Pl. Smp. 210b ; ἡ [παιδεία] ἡ ἐ. σώμασι, ἐ. ψυχῇ, Id. R. 376e ; τἀπὶ σοὶ κακά the ills which lie upon thee, S. Ph. 806 : in Att. also, νόμον τίθεσθαι, θεῖναι ἐ. τινι, make a law for his case, whether for or against, Pl. Grg. 488d, Lex ap. And. 1.87 ; νόμους ἀναγράψαι ἐ. τοῖς ἀδικοῦσι D. 24.5 ; νόμος κεῖται ἐ. τινι ib. 70 ; τἀπὶ τῷ πλήθει νενομοθετημένα ib. 123, cf. 142 ; τί θεσμοποιεῖς ἐ. ταλαιπώρῳ νεκρῷ ; E. Ph. 1645.
      d. of accumulation, upon, after, ὄγχνη ἐπ᾽ ὄγχνῃ one pear after another, pear on pear, Od. 7.120 ; ἐ. κέρδεϊ κέρδος Hes. Op. 644 ; ἄτη ἑτέρα ἐπ᾽ ἄτῃ A. Ch. 404 (lyr.) ; πήματα ἐ. πήμασι, ἐ. νόσῳ νόσος, S. Ant. 595, OC 544 (both lyr.).
      e. in addition to, over and above, besides, οὐκ ἄρα σοί γ᾽ ἐ. εἴδεϊ καὶ φρένες ἦσαν Od. 17.454, cf. 308 ; ἄλλα τε πόλλ᾽ ἐ. τῇσι παρίσχομεν Il. 9.639, cf. Od. 22.264 ; ἐ. τοῖσι besides, 24.277 ; ἐ. τούτοις Him. Or. 14.10 ; so of Numerals, τρισχιλίους ἐ. μυρίοις Plu. Publ. 20, cf. Jul. Or. 4.148c, etc. ; γυναῖκα ἐφ᾽ ἡμῖν… ἔχει E. Med. 694 : with Verbs of cating and drinking, with, ἐ. τῷ σίτῳ πίνειν ὕδωρ X. Cyr. 6.2.27 ; νέκταρ ποτίσαι ἐπ᾽ ἀμβροσίᾳ Pl. Phdr. 247e ; esp. of a relish, κάρδαμον μόνον ἐ. τῷ σίτῳ ἔχειν X. Cyr. 1.2.11 ; παίειν ἐφ᾽ ἁλὶ τὰν μᾶδδαν Ar. Ach. 835 : metaph., ἐ. τῷ φάγοις ἥδιστ᾽ ἄν ; ἐ. βαλλαντίῳ ; Id. Eq. 707 ; later ἐ. γογγυλίσι διαβιῶναι live on turnips, Ath. 10.419a.
      f. of position, after, behind, of soldiers, X. Cyr. 8.3.16–18.
      g. in dependence upon, in the power of, τὰ δ᾽ οὐκ ἐπ᾽ ἀνδράσι κεῖται Pi. P. 8.76 ; ἐ. τινί ἐστι it is in his power to do, c. inf., Hdt. 8.29, etc. ; ἐ. σοί ἐστιν ἀναζωπυρεῖν M.Ant. 7.2 ; ἐ. ἑτέροις γίγνεσθαι Th. 6.22 ; ἐ. τῷ πλήθειν in their hands, S. OC 66, cf. Th. 2.84 ; τὸ ἐπ᾽ ἐμοί, τὸ ἐ. ἐκείνῳ, etc., as far as is in my power, etc., X. Cyr. 5.4.11, Isoc. 4.142, etc. ; τὸ ἐ. τούτοις εἶναι Lys. 28.14 ; ἐ. τοῖς υἱάσι their property, Leg.Gort. 4.37.
      h. according to, ἐ. τοῖς νόμοις Lex ap. D. 24.56 ; ἐ. πᾶσι δικαίοις ποιούμεθα τοὺς λόγους Id. 20.88 ; ἐ. προφάσει θηρός S. Tr. 662 codd. (Lyr.).
      i. of condition or circumstances in which one is, ἀτελευτήτῳ ἐ. ἔργῳ Il. 4.175, etc. ; ἐπ᾽ ἀρρήτοις λόγοις S. Ant. 556 ; ἐπ᾽ ἀσφάκτοις μήλοισι E. Ion 228 (lyr.) ; ταύταις ἐ. συντυξίαις Pi. P. 1.36 ; ἐπ᾽ εὐπραξίᾳ S. OC 1554 ; ἐ. τῷ παρόντι Th. 2.36 ; ἐπ᾽αὐτοφώρῳ λαβεῖν, v. αὐτόφωρος ; also ἐ. τῷ δείπνῳ at dinner, X. Cyr. 1.3.12, Thphr. Char. 3.2 ; ἐ. τῇ κύλικι Pl. Smp. 214b ; ἐ. θαλίαις E. Med. 192 (anap.).
      k. Geom., of the point, etc., at which letters are written, κέντρον ἐφ᾽ ᾧ Κ Hippocr. ap. Simp. in Ph. 64.14 ; ἡ [γραμμὴ] ἐφ᾽ ᾗ ΗΚ the line HK, Arist. Mete. 375b22.
   2. with Verbs of Motion :
      a. where the sense of motion merges in that of support, ἐ. χθονὶ βαίνει Il. 4.443 ; θεῖναι ἐ. γούνασιν 6.92 ; καταθέσθαι ἐ. γαίῃ 3.114 ; ἱστὸν ἔστησεν ἐ. ψαμάθοις 23.853 ; ἐ. φρεσὶ θῆκε 1.55 ; δυσφόρους ἐπ᾽ ὄμμασι γνώμας βαλεῖν S. Aj. 51, etc.
      b. in pregnant construction, πέτονται ἐπ᾽ ἄνθεσιν fly on to the flowers and settle there, Il. 2.89 ; ἐκ… βαῖνον ἐ. ῥηγμῖνι θαλάσσης Od. 15.499 ; καθεῖσεν ἐ. Σκαμάνδρῳ Il. 5.36 ; ἦλθε δ᾽ ἐ. Κρήτεσσι 4.251, cf. 273 ; νῆες εἰρύατ᾽… ἐ. θινὶ θαλάσσης 4.248.
      c. rarely for εἰς c. acc., νηυσὶν ἔ. γλαφυρῇσιν ἐλαυνέμεν 5.327, 11.274.
      d. in hostile sense, upon or against, ἐ. τινι ἔχειν, ἰθύνειν ἵππους, 5.240, 8.110 ; ἐ. τινι ἱεναι βέλος, ἱθύνεσθαι ὀϊστόν, 1.382, Od. 22.8 ; ἐ. τοι Ἀκράγαντι τανύσαις Pi. O. 2.91 ; ἐ. Τυδεΐδῃ ἐτιταίνετο… τόξα Il. 5.97 ; ἐφ᾽ Ἕκτορι… ἀκοντίσσαι 16.358 ; κύνας… σεύῃ ἐπ᾽ ἀγροτέρῳ συΐ 11.293 ; ὡρμήθησαν ἐπ᾽ ἀνδράσιν Od. 10.214, cf. E. Ph. 1379, etc. ; also ἐ. τινι τετάχθαι Th. 2.70, 3.13 ; ὅστις φάρμακα δηλητήρια ποιοῖ ἐ. Τηΐοισιν SIG 37.2 (Teos, v BC).
II. of Time, rarely, and never in good Att., exc. in sense of succession (infr. 2), ἐ. νυκτί by night, Il. 8.529 ; ἐφ᾽ ἡμέρῃ, αἱ δ᾽ ἐ. νυκτί Hes. Op. 102 ; ἐπ᾽ ἤματι τῷδε on this very day, Il. 13.234 ; ἐπ᾽ ἤματι for to-day, 19.229, 10.48, Od. 2.284 ; αἰεὶ ἐπ᾽ ἤματι every day, 14.105 ; ἐπ᾽ ἡμέρῃ ἑκάστῃ Hdt. 4.112, 5.53, cf. D.S. 34/5.2.1 ; ὁ ἥλιος νέος ἐφ᾽ ἡμέρῃ ἐστίν Heraclit. 6 ; ἐ. τρίς Act. ap. 10.16, PHolm. 1.18 ; ἐπὶ τοῖς ἄστροις… καὶ μάλιστα ἐπὶ κυνί Arist. HA 600a3–4.
   2. of succession, after, ἕκτῃ ἐ. δέκα on the 16th of the month, Chron. ap. D. 18.155, Decr. ib. 181 (δεκάτῃ codd.) ; τετράδι ἐ. δέκα IG 1².304.62 ; πρὸ τῆς ἕκτης ἐ. δέκα ib. 2².1361.19 ; ἐπ᾽ ἐξεργασμένοισι, = Lat. re peracta, Hdt. 4.164, etc. ; ἐ. τινι ἀγορεύειν, ἀνίστασθαι, E. Or. 898, 902, X. Cyr. 2.3.7, etc. ; ἐ. διεφθαρμένοισι Ἴωσι Hdt. 1.170, τὰ ἐ. τούτοισι,= Lat. quod superest, Id. 9.78, cf. Th. 1.65, A. Ag. 255, etc. ; τοὐπὶ τῷδε πῆμα E. Hipp. 855 (lyr.), etc.
   3. in the time of (cf. a. ii) only in Arc., ἐπὶ Χαιριάδαι Schwyzer 665A21, cf. 666 (Orchom.).
III. in various causal senses :
   1. of the occasion or cause, τετεύξεται ἄλγε᾽ ἐπ᾽ αὐτῇ for her, Il. 21.585 ; ἐ. σοὶ μάλα πόλλ᾽ ἔπαθον for thee, 9.492 : freq. with Verbs expressing some mental affection, ἐπὶ παντὶ λόγῳ ἐπτοῆσθαι Heraclit. 87 ; μέγα φρονεῖν ἑ. τινι to be proud at or of a thing, Pl. Prt. 342d, X. HG 3.4.11, etc. ; χλιδᾶν ἐ. τινι S. El. 360 ; ἀγάλεσθαι, ἀγανακτεῖν ἐ. τοῖς παροῦσι, X. An. 2.6.26, Isoc. 4.122 ; ὀνομαστὸς ἐ. τινι γεγονέναι X. Mem. 1.2.61 ; also ἐφ᾽ αἵματι φεύγειν to be tried on a capital charge, D. 21.105 ; πληγὰς λαμβάνειν ἐ. τινι X. Cyr. 1.3.16 ; ζημιοῦσθαι ἐ. τινι D. 24.122, etc. : in adverbial phrases [δικάσσαι] ἐπ᾽ ἀρωγῇ with favour, Il. 23.574 ; δολίῃ ἐ. τέχνῃ Hes. Th. 540 ; ἐ. μιῇ αἰτίῃ ἀνήκεστον πάθος ἔρδειν Hdt. 1.137, etc. ; ἐ. κακουργίᾳ καὶ οὐκ ἀρετῇ for malice, Th. 1.37 ; ἐπ᾽ εὐνοία, ἐπ᾽ ἔχθρα, D. 18.273, 21.55 ; ἐπ᾽ ἀγαθῇ ἐλπίδι with…, X. Mem. 2.1.18, cf. Ep.Rom. 4.18 ; ἐφ᾽ ἑκατέροις in both cases, Pl. Tht. 158d, cf. Xenoph. 34.4 ; ἐ. δάκρυσί τινα καταστένειν E. Tr. 315 (lyr.) ; ἐ. τῇ πάσῃ συκοφαντίᾳ καὶ διασεισμῷ Mitteis Chr. 31 v 1 (ii BC), etc.
   2. of an end or purpose, υἱὸν ἐ. κτεάτεσσι λιπέσθαι Il. 5.154, cf. 9.482 ; ἐ. δόρπῳ for supper, Od. 18.44 ; ἐ.κακῷ ἀνθρώπου σίδηρος ἀνεύρηται Hdt. 1.68 ; ἐ. διαφθορῇ Id. 4.164 ; ἐ. σῷ καιρῷ S. Ph. 151 (lyr.) ; ἐ. τῷ κέρδει X. Mem. 1.2.56 ; δῆσαι ἐ. θανάτῳ or τὴν ἐ. θανάτῳ, Hdt. 9.37, 3.119, cf. 1.109, X. An. 1.6.10 ; ἐ. θανάτῳ συλλαβεῖν Isoc. 4.154 ; ἐπ᾽ ἐξαγωγῇ for exportation, Hdt. 5.6 ; χρηστηριάζεσθαι ἐ. τῇ χώρῃ with a view to gaining…, Id. 1.66 ; ἐ. τούτοις ἐθύσαντο X. An. 3.5.18 ; ἐ. τῷ ὑβρίζεσθαι Th. 1.38, cf. 34, etc. ; τι κακοτεχνεῖν ἐ. αἰσχύνῃ τοῦ ἀνδρός PEleph. 1.6 (iv BC).
   3. of the condition upon which a thing is done, ἐ. τούτοισι on these terms, Hdt. 1.60, etc. ; ἐ. τοῖσδε, ὥστε… Th. 3.114 ; ἐ. τούτῳ, ἐπ᾽ ᾧτε on condition that, w. fut. indic., Hdt. 3.83, cf. 7.158 : ἐπ᾽ or ἐφ᾽ ᾧτε folld. by inf., Id. 1.22, 7.154, Pl. Ap. 29c, X. HG 2.2.20 ; ἐφ᾽ ᾧ μηδὲν κακὸν ποιήσουσιν Th. 1.126 ; ὁρκίσας ἐφ᾽ ὧ… ἔσται SIG 684.26 (Dyme, ii BC) (but ἐφ᾽ ᾇ = wherefore, Ep.Rom. 5.12) ; ἐπ᾽ οὐδενί on no condition, on no account, Hdt. 3.38 ; but, for no adequate reason, D. 21.132 ; ἐπ᾽ ἴσῃ τε καὶ ὁμοίῃ, ἐπὶ τῇ ἴσῃ καὶ ὁμοίᾳ, on fair and equal terms, Hdt. 9.7, Th. 1.27 ; ἐ. ῥητοῖς, v. ῥητός ; also of a woman’s dowry, τὴν μητέρα ἐγγυᾶν ἐ. ταῖς ὀγδοήκοντα μναῖς D. 28.16 ; γῆμαί τινα ἐ. δέκα ταλάντοις And. 4.13 ; τὴν θυγατέρα ἔχειν γυναῖκα ἐ. τῇ τυραννίδι Hdt. 1.60 ; on the principle of…, ἐ. τῷ μὴ λυπεῖν ἀλλήλους Th. 1.71.
   4. of the price for which…, ἔργον τελέσαι δώρῳ ἔ. μεγάλῳ Il. 10.304, cf. 21.445 ; ἐ. τίνι χρήματι ; Hdt. 3.38 ; ἐ. πόσῳ ; Pl. Ap. 41a ; ἐ. ταλάντῳ χρυσίου Ar. Av. 154 ; ἐπ᾽ ἀργυρίῳ λέγειν, πράττειν, D. 19.182, 24.200 ; ἐ. χρήμασι λυμαίνεσθαι Id. 19.332 ; ἐ. πολλῷ ἐρρᾳθυμηκότες Id. 1.15 ; also of money lent at interest, δανείζεσθαι ἐ. τοῖς μεγάλοις τόκοις ibid. ; ἐ. δραχμῇ δανείζειν lend at 12 per cent., Id. 27.9 ; ἐπ᾽ ὀκτὼ ὀβολοῖς τὴν μνᾶν τοῦ μηνὸς ἑκάστου δανείζειν, i.e. at 16 per cent., Id. 53.13 ; ἐ. διακοσίαις εἴκοσι πέντε τὰς χιλίας for 225 per mille, i.e. 22.5 per cent., Syngr. ap. eund.35.10 ; also of the security on which money is borrowed, δανείζειν ἐ. ἀνδραπόδοις Id. 27.27 ; ἐπ᾽ οἴνου κεραμίοις τρισχιλίοις Id. 35.18 ; ἐ. νηΐ Id. 56.3 ; δανείζειν ἐ. τοῖς σώμασιν Arist. Ath. 9.1, cf. 2.2, D.H. 4.9.
   5. of names, φάος καὶ νὺξ ὀνόμασται… ἐ. τοῖσί τε καὶ τοῖς Parm. 9.2 ; ἐ. τῇ τοῦ οἰκείου ἔχθρα στάσις κέκληται Pl. R. 470b ; so ὄνομα κεῖται ἐ. τινι X. Cyr. 2.2.12 ; ὄνομα καλεῖν ἐ. τινι Pl. Sph. 218c, cf. 244b ; πότερον ταῦτα, πέντε ὀνόματα ὄντα, ἐ. ἑνὶ πράγματί ἐστι Id. Prt. 349b (v. supr. a. iii. 2).
   6. of persons in authority, ὅς μ᾽ ἐ. βουσὶν εἷσεν who set me over the kine, Od. 20.209, cf. 221 ; ποιμαίνειν ἐπ᾽ ὄεσσι Il. 6.25 ; οὖρον κατέλειπον ἐ. κτεάτεσσιν Od. 15.89 ; σημαίνειν ἐ. δμῳῇσι 22.427 ; πέμπειν ἐ. τοσούτῳ στρατεύματι Th. 6.29 ; ἐ. ταῖς ναυσίν X. HG 1.5.11 ; οἱ ἐ. ταῖς μηχαναῖς Id. Cyr. 6.3.28 ; οἱ ἐ. ταῖς καμήλοις ib. 33 ; οἱ ἐ. τοῖς πράγμασιν ὄντες D. 9.2.
   7. in possession of, possessing, ἐ. τοῖς ἑαυτοῦ μένειν Th. 4.105, cf. 8.86 ; ζῆ͂ν ἐ. παιδίοις, τελευτᾶν ἐ. παιδὶ γνησίῳ, Alciphr. 1.3, Philostr. VS 2.12.2 ; ἐ. παισὶ διαδόχοις Hdn. 4.2.1 ; ἀποθανεῖν ἐ. κληρονόμοις ταῖς θυγατράσι Artem. 1.78, cf. PMeyer 6.22 (ii AD) ; ἐ. μόνῳ παιδὶ σαλεύειν Hld. 1.9.
   8. in the presence of, ἐπὶ τοῖς δικάζο̄σιν IEphes. 1678 (vi BC).
C. with Acc. :
I. of Place, upon or on to a height, with Verbs of Motion, ἐ. πύργον ἔβη Il. 6.386, cf. 12.375 ; ἐ. τὰ ὑψηλότατα τῶν ὁρέων ἀναβαίνειν Hdt. 1.131 ; προελθεῖν ἐ. βῆμα Th. 2.34 ; ἀναβιβαστέον τινά, ἀναβαίνειν ἐ. τὸν ἵππον, Pl. R. 467e, X. An. 3.4.35 ; also ἐξ ἵππων ἀποβάντες ἐ. χθόνα Il. 3.265 ; ἐξεκυλίσθη πρηνὴς ἐ. στόμα upon his face, 6.43 ; ἐ. θρόνον… ἕζετο 8.442 ; ὤμω… ἐ. στῆθος συνοχωκότε drawn together upon his breast, 2.218 ; Ὀδυσσῆ᾽ εἷσαν ἐ. σκέπας Od. 6.212 ; θέσθαι ἐ. τὰ γόνατα X. An. 7.3.23 ; ἐπ᾽ ἀμφότερα τὰ ὦτα καθεύδειν Aeschin.Socr. 54 ; ἐ. κεφαλήν head-foremost, Pl. R. 553b, Luc. Pisc. 48 (v. κεφαλή) : less freq. than ἐπί with gen. or dat.
      b. Geom., αἱ ἐ. τὰς ἁφὰς ἐπιζευγνύμεναι εὐθεῖαι joining the points of contact, Archim. Sph.Cyl. 1.8 ; κάθετος ἐ. perpendicular to (v. κάθετος).
      c. arith., multiplied by, PMich. iii 145.3.5.6.3, al. ; τέσσαρες μονάδες ἐπὶ η´ γίνονται λβ´ Papp. 26.10 ; ἐπόησα τὰς ε´ ἐπὶ τὰς ᾱ I multiplied five by a thousand, PMich. iii 145.3 vi 4.
   2. to ἦλθε θοὰς ἐ. νῆας Il. 1.12, etc. ; ἐ. βωμὸν ἄγων ib. 440 ; ἴθυσαν δ᾽ ἐ. τεῖχος 12.443 ; ἐ. τέρμ᾽ ἀφίκετο S. Aj. 48 ; ἡ [ὁδὸς] ἐ. Σοῦσα φέρει X. An. 3.5.15 ; ἡ ὁδὸς ἡ ἀπὸ τῶν Πυλῶν ἐ. τὸ Ποσειδώνιον Th. 4.118 ; ἐ. τὸ αὐτὸ αἱ γνῶμαι ἔφερον Id. 1.79 : c. acc. pers., βῆ δ᾽ ἄρ᾽ ἐπ᾽ Ἀτρεΐδην Il. 2.18, cf. 10.18, 85, 150, etc. : sts. in pregn. constr. with Verbs of Rest, ἐπιστῆναι ἐ. τὰς θύρας Pl. Smp. 212d ; παρεῖναι ἐ. τὸν τάφον Th. 2.34, cf. X. Cyr. 3.3.12.
      b. metaph., ἐ. ἔργα τρέπεσθαι, ἰέναι, Il. 3.422, Od. 2.127 ; ἰέναι ἐ. τὸν ἔπαινον Th. 2.36 ; ἐ. συμφορὴν ἐμπεσεῖν Hdt. 7.88 codd. ; also ἐ. τὴν τράπεζαν ἀποδιδόναι, ὀφείλειν, pay, owe to the bank, D. 33.12, Docum. ap. eund.45.31 ; ἡ ἐγγύη ἡ ἐ. τὴν τράπεζαν D. 33.10 ; τὸ ἐ. τὴν τράπεζαν χρέως ib. 24 ; also εἰσποιηθῆναι ἐ. τὸ ὄνομά τινος to be entered under his name, Id. 44.36.
      c. up to, as far as (μέχρι ἐ. X. An. 5.1.[1]), παρατείνειν ἐπ᾽ Ἡρακλέας στήλας Hdt. 4.181 ; ἐ. θάλασσαν καθήκειν Th. 2.27, 97 : metaph., ἐ. πείρατ᾽ ἀέθλων ἤλθομεν Od. 23.248 ; ἐ. διηκόσια ἀποδιδόναι yield 200-fold, Hdt. 1.193 ; in measurements, πλέον ἢ ἐ. δύο στάδια X. Cyr. 7.5.8, An. 6.2.2 ; ὅσον ἐ. εἴκοσι σταδίους ib. 6.4.5, cf. 1.7.15 : freq. with an neut. Adj. or Pron., τόσσον τίς τ᾽ ἐπιλεύσσει ὅσον τ᾽ ἐ. λᾶαν ἵησιν Il. 3.12 ; ὅσσον ἔφ᾽ 2.616, cf. 15.358 ; ἐ. τοσοῦτό γε φρονέω,… ταύτην μηδὲν σίνεσθαι I am prudent enough, not to…, Hdt. 6.97 ; ἐ. ὅσον δεῖ Th. 7.66 ; ἐπάντ᾽ ἀφίξομαι S. OT 265 ; ἐ. πᾶν ἐλθεῖν X. An. 3.1.18 ; ἐ. τὸ ἔσχατον ἀγῶνος ἐλθεῖν Th. 4.92 ; ἐ. μεῖζον χωρεῖν, ἔρχεσθαι, ib. 117, S. Ph. 259 ; ἐ. μέγα χωρεῖν δυνάμεως Th. 1.118 ; ἐ. μακρότερον, ἐ. μακρότατον, Id. 4.41, 1.1, Hdt. 4.16, 192 ; ἐ. σμικρόν, ἐ. βραχύ, a little way, a little, S. El. 414, Th. 1.118 ; ἐπ᾽ ἔλαττον, ἐπ᾽ ἐλάχιστον, Pl. Phd. 93b, Th. 1.70 ; ἐπ᾽ ὀλίγον, ἐ, πολλά, Pl. Sph. 254b ; ἐ. πλέον still more, Hdt. 2.171, 5.51, Th. 2.51 ; rarely with Advs., ἐ. μᾶλλον Hdt. 1.94, 4.181.
      d. before, into the presence of (cf. a. i. 2 e), ἦγον δή μιν ἐ. τὰ κοινά Id. 3.156 (but στὰς ἐ. τὸ συνέδριον standing at the door of the council, Id. 8.79) ; ἐ. ἡγεμόνας καὶ βασιλεῖς ἀχθήσεσθε Ev.Matt. 10.18.
      e. in Military phrases (cf. Α.Ι. 2d), ἐπ᾽ ἀσπίδας πέντε καὶ εἴκοσιν ἐτάξαντο, i.e. twenty-five in file, Th. 4.93 ; dub. in X., as ἐ. πολλοὺς τεταγμένοι many in file, An. 4.8.11 codd. ; ἐπ᾽ ὀλίγον τὸ βάθος γίγνεσθαι Cyr. 7.5.2 codd. ; for ἐ. κέρας v. infr. 3.
   3. of the quarter or direction towards or in which a thing takes place, ἐ. δεξιά, ἐπ᾽ ἀριστερά, to the right or left, Il. 7.238, 12.240, Od. 3.171, Hdt. 6.33, etc. ; ἐ. τὰ ἕτερα or ἐ. θάτερα, Id. 5.74, Th. 1.87, etc. ; ἐ. τὰ μακρότερα, βραχύτερα, on the longer, shorter side, Hdt. 1.50 ; ἐπ᾽ ἀμφότερα νοέων both ways, Id. 8.22 ; ἐπ᾽ ἀμφότερα μαχᾶν τάμνειν τέλος Pi. O. 13.57, etc. ; ἐ. τάδε Φασήλιδος on this side, Isoc. 7.80 ; ἐ. ἐκεῖνα, v. ἐπεκεινα ; ἐφ᾽ ἕν, ἐ. δύο, ἐ. τρία, of space, in one, two, three dimensions, Arist. de An. 404b23, Plot. 6.3.13 ; in Military phrases, ἐ. δόρυ ἀναστρέψαι, ἐ. ἀσπίδα μεταβαλέσθαι, to the spear or shield side, i.e. to right of left, X. An. 4.3.29, Cyr. 7.5.6 ; ἐ. πόδα ἀναχωρεῖν etc., retire on the foot, i.e. facing the enemy, Id. An. 5.2.32 ; so ἐ. κέρας or ἐ. κέρως πλεῖν, etc., sail towards or on the wing, i.e. in column (v. κέρᾰς vii) : metaph., ἐ. τὸ μεῖζον κοσμῆσαι, δεινῶσαι, etc., with exaggeration, Th. 1.10, 8.74, etc. ; ἐ. τὸ πλέον ἀγγέλλεσθαι Id. 6.34 ; ἐ. τὸ φοβερώτερον ib. 83 ; ἐ. τὰ γελοιότερα ἐπαινέσαι so as to provoke laughter, Pl. Smp. 214e ; ἐ. τὸ καλλίω, ἐ. τὰ αἰσχίονα, Id. Plt. 293e ; ἐ. τὸ βέλτιον καὶ κάλλιον, ἐ. τὸ χεῖρον καῖ τὸ αἴσχιον Id. R. 381b ; ἐ. τὸ ἄμεινον Orac. ap. D. 43.66.
   4. in hostile sense, against, ἰέναι ἐ. νέας Il. 13.101 ; ὦρτο δ᾽ ἐπ᾽ αὐρούς 5.590 ; στρατεύεσθαι or -εύειν ἐ. τινα Hdt. 1.71,77, Th. 1.26, etc. ; ἰέναι ἐ. φάτιν S. OT 495 (lyr.) ; πλεῖν ἐ. τοῦς Ἀθηναίους Th. 2.90 ; πέμπειν στρατηγὸν ἐ. τινας Hdt. 1.153 ; θύεσθαι ἐ. τινα offer sacrifice on going against…, X. An. 7.8.21 ; ἐφ᾽ ὑμᾶς to your prejudice, D. 6.33, 10.57.
   5. of extension over a space, πουλὺν ἐφ᾽ ὑγρὴν ἤλυθον over much water, Il. 10.27 : ἐπ᾽ εὐρέα νῶτα θαλάσσης 2.159 ; ἐ. κύματα 13.27 ; ὁρόων ἐπ᾽ ἀπείρονα πόντον 1.350 ; πλέων, λεύσσων ἐ. οἴνοπα πόντον 7.88, 5.771 ; ἐ. πολλὰ δ᾽ ἀλήθην Od. 14.120 ; ἄγοισι… Ἀνδρομάχαν… ἐπ᾽ ἄλμυρον πόντον Sapph. Supp. 20a.7 ; also with Verbs of Rest, ἐπ᾽ ἐννέα κεῖτο πέλεθρα over nine acres he lay stretched, Od. 11.577 ; τόσσον ἔπ᾽ over so much, 5.251, cf. 13.114 ; διώκοντες ἐ. πολύ over a large space, Th. 1.62.6, cf. 50.2, etc. ; ἐ. πλεῖστον ib. 4 ; ὡς ἐ. πλεῖστον 2.34, etc. ; freq. to be rendered on, δράκων ἐ. νῶτα δαφοινός Il. 2.308 ; ἵππους… ἐ. νῶτον ἐΐσας ib. 765 ; ὅσσα τε γαῖαν ἔπι πνείει 17.447 ; ἐ. γαῖαν εἰσὶ δύω [γένη] Hes. Op. 11 ; ἀοιδοὶ ἔασιν ἐ. χθόνα Th. 95 ; ἐ. γᾶν μέλαιναν ἔμμεναι κάλλιστον Sapph. Supp. 5.2 ; also, among, κλέος πάντας ἐπ᾽ ἀνθρώπους Il. 10.213, cf. 24.202, 535 ; δασσάμενοι [κτήματ᾽] ἐφ᾽ ἡμέας Od. 16.385, cf. Pl. Prt. 322d.
II. of Time, for or during a certain time, ἐ. χρόνον Il. 2.299, Od. 14.193 : πολλὸν ἐ. χρόνον 12.407 ; πανρίδιον… ἐ. χρόνον Hes. Op. 133 ; ἐ. δηρόν Il. 9.415 ; ἐ. πολὺν χρόνον Pl. Phd. 84c, etc. ; ἐπ᾽ ὀλίγον χρόνον Lycurg. 7 ; ἐ. χρόνον τινά, ἐ. τινα χρόνον, Pl. Prt. 344b, Grg. 524d ; γῆν ἀπεμίσθωσαν ἐ. δέκα ἔτη Th. 3.68 ; ἐ. διετές Lex ap. D. 46.20 ; ἐ. τρεῖς ἡμέρας X. An. 6.6.36 ; τὸ ἐφ᾽ ἡμέραν ἀρκέσον enough for the day, Id. Cyr. 6.2.34, cf. D. 50.23, Hdt. 1.32 ; ἐ. πολύ for a long time, Th. 1.6, etc.
   b. ἐφ᾽ ἔτος, v. ἐφέτος ii.
   2. up to, until a certain time, εὗδον παννύχιος καὶ ἐπ᾽ ἠῶ καὶ μέσον ἦμαρ Od. 7.288 ; οὐδ᾽ ἐ. γῆρας ἵκετ᾽ 8.226 ; up to now, τῶν γ᾽ ἐπὶ τάδε γεγενημένων Isoc. 9.37.
III. in various causal senses :
   1. of the object or purpose for which one goes, ἀγγελίην ἔπι Τυδῆ στεῖλαν sent him for (i.e. to bring) tidings of…, Il. 4.384 (dub.) ; ἐ. βοῦν ἴτω let him go for an ox, Od. 3.421 ; ἐ. τεύχεα δ᾽ ἐσσεύοντο Il. 2.808 ; ἐλθεῖν πρός τινα ἐπ᾽ ἀργύριον X. Cyr. 1.6.12 ; πέμπειν εἴς τινα ἐ. στράτευμα ib. 4.5.31 ; ἴτω τις ἐφ᾽ ὕδωρ ib. 5.3.49 ; ἥκειν ἐ. τοὺς τόκους for (i.e. to demand) the interest, D. 50.61 : less freq. c. acc. pers., ἐπ᾽ Ὀδυσσῆα ἤϊε Od. 5.149, cf. S. OT 555 ; κατῆλθον ἐ. ποιητήν Ar. Ra. 1418 ; κατέρχονται ἐ. τὸν Ἀγόρατον Lys. 13.23 : with acc. of a Noun of Action, ἐξιέναι ἐ. θήραν go out hunting, X. Cyr. 1.2.9 ; ἔπλεον οὐχ ὡς ἐ. ναυμαχίαν (v.l. for -μαχία) Th. 2.83 ; ἐ. μάχην ἐέναι X. An. 1.4.12 ; ἔρχεσθαι, ἵζειν ἐ. δεῖπνον, Il. 2.381, Od. 24.394 ; ἐ. δόρπον ἀνέστη 12.439 ; κληθεὶς ἐ. δεῖπνον Pl. Smp. 174e, etc. ; καλεῖν ἐ. ξείνια Hdt. 2.107, 5.18 ; ἐ. τὴν θεωρίαν to see the sight, Ev.Luc. 23.48, cf. PTeb. 33.6 (ii BC) : freq. with neut. Pron. or Adj., ἐ. τοῦτο ἐλθεῖν for this purpose, X. An. 2.5.22, cf. Th. 5.87 ; ἐπ᾽ αὺτὸ τοῦτο Pl. Grg. 447b, etc. ἐ. τί ; to what end? Ar. Nu. 256 ; ἐφ᾽ ὅ τι Id. Lys. 22, 481 ; ἐφ᾽ ἃ ἤλθομεν for which purpose, Th. 7.15, etc. ; ἐπὶ ἴσα for like ends, Pi. N. 7.5 (but ἐ. ἶσα μάχη τέτατο, = ἴσως Il. 12.436) ; ἐ. τὸ βέλτιον to a better result, X. An. 7.8.4 ; ἀναστῆσαί τινα ἐ. χριστὸν Θεοῦ set up as God’s anointed, Lxx 2 Ki. 23.1 : after an Adj., ἄριστοι πᾶσαν ἐπ᾽ ἰθύν Il. 6.79, cf. Od. 4.434 ; ἄπορος ἐ. φρόνιμα S. OT 691 (lyr.) ; χρήσιμος ἐ.… οὐδέν D. 25.31 : after a Noun, ὀδὸς ἐ. τι X. Cyr. 1.6.21 ; ὄργανα ἐ. τι ib. 6.2.34.
   2. so far as regards, τοὐπὶ τήνδε τὴν κόρην S. Ant. 889 ; ὅσον γε τοὐπ᾽ ἐμέ E. Or. 1345 ; τοὐπί σε, τὸ ἐ. σέ Id. Hec. 514, X. Cyr. 1.4.12 ; τὸ ἐ. σφᾶς εἶναι Th. 4.28 ; ὡς ἐ. τὸ πολύ for the most part, Arist. Top. 100b29, etc. ; ἐ. πᾶν Th. 2.51 ; τὸ πρὸς ἅπαν ξυνετὸν ἐ. πᾶν ἀργόν Id. 3.82 ; ἐ. μέγα Call. Dian. 55.
   3. of persons set over others, ἐ. τοὺς πεζοὺς καθιστάναι ἄρχοντα X. Cyr. 4.5.58, cf. HG 3.4.20 ; στρατηγὸς ἐ. τοὺς ὁπλίτας, ἐ. τὴν χώραν, Arist. Ath. 61.1, IG 2².682.24 ; ἐ. τὸν Πειραιέα Arist. Ath. l.c. ; ἐ. Ῥαυνοῦντα IG 2.1206b (cf. a. iii. 1) ; οἱ θεσμοθέται οἱ ἐ. τοὺς νόμους κληρούμενοι D. 20.90.
   4. according to, by ἐ. στάθμην by the rule, Od. 5.245, 21.44, etc.
D. Position : — ἐπί may suffer anastrophe (ἔπι) an follow its case, as in Il. 1.162 ; it may likewise follow its Verb, ἤλυθ᾽ ἔπι ψυχή Od. 24.20, cf. Il. 9.539.
II. in Poets it is sts. put with the second of two Nouns, though in sense it also governs the first, ἢ ἁλὸς ἢ ἐ. γῆς Od. 12.27, cf. S. OT 761, Ant. 367 (lyr.).
E. Abs., used adverbially, without anastrophe, καὶ ἐ. σκέπας ἦν ἀνέμοιο Od. 5.443 ; κτεῖνον δ᾽ ἐ. μηλοβοτῆρας as well, Il. 18.529 ; esp ἐ. δέ… and besides…, Hdt. 7.65, 75, etc. ; πολιαί τ᾽ ἐ. ματέρες S. OT 182 (lyr.), also item, introducing an entry in accounts, ἐπί· ἔδωκα κταλ. SEG 7.387, cf. 381, al. (Dura, iii AD), Myc. e-pi (w. dat.)
II. ἔπι, for ἔπεστι, there is, Il. 1.515, 3.45, Od. 16.315 ; οὐ γὰρ ἔπ᾽ ἀνήρ… there is no man…, 2.58 ; σοὶ δ᾽ ἔ. μὲν μοροφὴ ἐπέων Il. 367 ; ἔ. δέ μοι γέρας A. Eu. 393 codd. (lyr.).
F. Prosody : in ἐπιόψομαι, ι is not elided before a vowel ; also in some words where σ or Ϝ has been lost, as ἐπιάλμενος, ἐπιείκελος, ἐπιεικής, ἐπιέξομαι (v. ἐπέχω vii), Dor. ἐπιεργάζομαι (v. ἐπεργάζομαι).
G. in Composition :
I. of Place, denoting,
1. Support or Rest upon, ἔπειμι (a), ἐπίκειμαι, ἐπικαθίζω, ἐπαυχένιος, ἐπιβώμιος, etc.
2. Motion,
   a. upon or over, ἐπιβαίνω, ἐπιτρέχω
   b. to or towards, ἐπέρχομαι, ἐπιστέλλω, ἐπαρίστερος, ἐπιδέξιος.
   c. against, ἐπαΐσσω, ἐπιπλέω ii, ἐπιστρατεύω, ἐπιβουλεύω.
   d. up to a point, ἐπιτελέω.
   e. over a place, as in ἐπαιωρέομαι, ἐπαρτάω.
   f. over or beyond boundaries, as in ἐπινέμομαι.
g. implying reciprocity, as in ἐπιγαμία.
3. Extension over a surface, as in ἐπαλείφω, ἐπανθίζω, ἐπιπέτομαι, ἐπιπλέω i, ἐπάργυρος, ἐπίχρυσος.
4. Accumulation of one thing over or besides another, as in ἐπαγείρω, ἐπιμανθάνω, ἐπαυξάνω, ἐπιβάλλω, ἐπίκτητος.
5. Accompaniment, to, with, as in ἐπᾴδω, ἐπαυλέω, ἐπαγρυπνέω : hence of Addition, ἐπίτριτος one andmore, 1 + ⅓ ; so ἐπιτέταρτος, ἐπίπεμπτος, ἐπόγδοος, etc.
6. with Adjs., somewhat, slightly, as in ἐπίξανθος, ἐπίπικρος.
II. of Time and Sequence, after, as in ἐπιβιόω, ἐπιβλαστάνω, ἐπιγίγνομαι, ἐπακόλουθος, ἐπίγονος, ἐπιστάτης 1.2.
III. in causal senses :
1. Superiority felt over or at, as in ἐπιχαίρω, ἐπιγελάω, ἐπαισχύνομαι.
2. Authority over, as in ἐπικρατέω, ἔπαρχος, ἐπιβουκόλος, ἐπιποιμήν.
3. Motive for, as in ἐπιθυμέω, ἐπιζήμοις, ἐπιθάνατος.
4. to give force or intensity to the Verb, as in ἐπαινέω, ἐπιμέμφομαι, ἐπικείρω, ἐπικλάω.
Liddell-Scott-Jones, Greek-English Lexicon (9th ed., 1940)

Pape

bei, als adv. ohne Casus bei den Epikern oft, daran, dabei, wo es in der Regel als tmesis gefaßt werden kann ; ἐν δ' ἄλοχοι πολιαί τ' ἐπὶ μάτερες Soph. O.R. 182 ; so bes. ἐπὶ δέ in Aufzählungen, Her. 7.65, 75, 8.67 ; von den Sp. bes. Arr. 5.5.1 u. öfter. – Gew. Präposition mit dem gen., dat. u. acc., auf, bei (vgl. ὀπίσω u. ä.).
I. Mit dem gen.
1) vom Orte, u. zwar
   a) eine Ruhe, ein Verweilen ausdrückend, auf, von Hom. an überall ; ἐπὶ νηῶν Il. 8.528 ; ἐπὶ νεώς Soph. Phil. 512 ; καθέζετ' ἐπὶ θρόνου Il. 1.536 ; λέξασθαι ἐπὶ πύργων 8.519 ; ἐπ' ἀγροῦ Od. 1.185 ; στῆναι ἐπὶ πύργου, ἀκτάων u. ä., Il. 16.700, 20.15 ; κεῖσθαι ἐπὶ χθονός 20.345 ; ἐφ' ἵππων χάζεσθαι, φεύγειν u. ä., auf dem Wagen, 3.255, 24.356, wie ἐπ' ὀχέων 8.455 ; so Folgde ; ἔβαν οἱ μὲν ἐφ' ἵππων, οἱ δ' ἐπὶ νεῶν Aesch. Pers. 18 ; ἐπὶ πώλου βεβῶσα, ἐπ' ἀπήνης ἐμβεβῶσα, Soph. O.C. 313, O.R. 802 ; ἐφ' ἵππων παρῆσαν, zu Roß, Her. 3.86, 9.44, Thuc. u. Folgde ; βαδίζειν ἐπὶ δυοῖν σκελοῖν, πορεύεσθαι ἐφ' ἑνὸς σκέλους, Plat. Symp. 190d ; διαβαίνειν ἐπὶ γεφύρας Xen. An. 2.4.13 ; ἐφ' ἧς νήσου ναίει, ἐπ' ὀρέων, Soph. Phil. 609, O.R. 1106 ; oft ἐπὶ ξένης (s. z.B. ἀλάομαι), auch Sp., ἐπὶ τῆς γῆς Pol. 1.37.8 ; ἐπὶ τοῦ προαστείου, in der Vorstadt, Thuc. 2.34, wie ἐπ' ἀλλοτρίας πόλεως Eur. Andr. 137 ; ἐπὶ τῆς πατρίδος Luc. enc. patr. 9 ; a.Sp. oft ; aber nicht so bei geographischen Eigennamen, vgl.d ; ἐπ' ὤμων φέρειν Od. 10.170, wie λαβεῖν Anacr. 12.8 ; λαβὼν ἐπὶ τῆς κεφαλῆς φέρε Ar. Plut. 1198 ; vgl. Her. 2.35 ; σῆμ' ἐπ' ἀσπίδος ἔχει Aesch. Spt. 369, u. oft in diesem Stücke, wie Pind. P. 8.46 ; ὀπτᾶσθαι ἐπὶ τῶν ἀνθράκων Ar. Ath. III.86f ; ἐπὶ ξυροῦ ἀκμῆς, ἐπ' ἄκρων, s. ἀκμή, ἄκρος, wie ἐπὶ τῆς γῆς βεβηκότες unter βαίνω, ἐπ' ἀγκύρας ἀποσαλεύω unter ἄγκυρα, vgl. ἐπ' ἀγκυρέων ὥρμεον Her. 7.88 ; ἐπὶ κλίνης φερόμενος Andoc. 1.61 ; ἐπὶ προσπόλου μιᾶς χωρεῖν, darauf gestützt, Soph. O.C. 780. Aus στὰς ἐπὶ τομίων κάπρου ὄμνυσιν, Dem. 23.68 (vgl. Dion.Hal. 5.1). erklärt sich ἐπὶ τῶν σφαγίων ὅρκους διδόναι Pol. 4.77.1 ; oft bei Dion.Hal.; auch ἐφ' ἱερῶν τελείων ἑστιᾶσθαι, Luc. Philops. 21. – An ἐπὶ τοῦ στρατοπέδου εἶναι, im Lager sein, Plut. Rom. 16, u. ä. reihen sich  : ἐπ' οἰκήματος καθῆσθαι, Hure in einem Bordell sein, Plat. Charm. 163b ; Aesch. 1.74 ; ἐπ' ἰατρείου ib. 40 ; ἐπὶ τῶν ἐργαστηρίων καθίζειν Isocr. 7.15.
   b) dabei, in der Nähe ; ἐπὶ τῶν πηγῶν πλυνοὶ ἔασι Il. 22.152, oft bei Thuc. ἐπὶ Θρᾴκης, an der thrakischen Grenze, z.B. 5.34, nicht ἐν Θρᾴκῃ, wie auch Her. 7.6 αἱ ἐπὶ Λήμνου ἐπικείμεναι νῆσοι u. Soph. Ant. 1128 ch. ἐπὶ νόσου πόλις ἔχεται erklärt werden kann ; aber für τὴν πόλιν οἰκοῦντες ἐπὶ τοῦ Ἰσθμοῦ Thuc. 1.13 steht ἐπὶ τῷ Ἰ. 1.56 ; μένειν ἐπὶ Θρᾴκης Xen. An. 7.6.25 ; vgl. 2.5.18 ; ἑστεῶτες ἐπὶ τῶν θυρέων Her. 5.92.3 ; οἱ ἐπὶ τῶν οἰκημάτων καθήμενοι Aesch. 1.74 ; ἡ ἐπὶ τοῦ ποταμοῦ μάχη Dem. 18.216 ; oft Pol. αἱ ἐφ' Ἑλλησπόντου πόλεις, am H., 18.27.8 ; στρατοπεδεύεσθαι ἐπί τινος 1.73.6 ; μένειν ἐπὶ τούτων τῶν τόπων 21.8.13 ; ἐπὶ τῆς οἰκίας, zu Hause, 14.7.1 ; während αἱ ἐπὶ τῆς Ἀσίας πόλεις oft = ἐν τῇ Ἀσίᾳ, vgl. οἱ ἐπὶ τῆς Ἀσίας κατοικοῦντες Isocr. 12.103 ; übertr., ἔμενεν ἐπὶ τῆς ὀργῆς, ὑπάρχειν ἐπὶ τῆς γνώμης, dabei bleiben, Pol. 3.9.7, 5.76.6, wie Dem. 4.6 ἐπὶ γνώμης γίγνεσθαι u. μένειν ἐπὶ τούτων, ἃ κατέστραπται 4.9 ; ἐπὶ τῆς ἀρχῆς μένειν, im Amte bleiben, Xen. Ag. 1.37.
   c) in Gegenwart, vor, bes. ἐπὶ μαρτύρων, vor Zeugen, Antiph. II γ 10 ; Isae. 7.29 ; Xen. Hell. 6.5.38 u. Folgende, oft NT, ἐπ' ἐγγυητῶν Xen. Vectig. 3.14 ; ἐπωμόσαντο ἐπὶ τῶν στρατηγῶν Dem. 18.173 ; ἐπὶ δυοῖν κλητήρων καλεῖσθαι Plat. Legg. VIII.846b ; ähnlich γράψομαί σε παρανόμων ἐπὶ Ῥαδαμάνθυος Luc. Catapl. 18 ; κατηγορεῖν ἐπὶ τοῦ βασιλέως DS. 16.93. Daher ἐπ' ἐκκλησίας, in einer Versammlung, Thuc. 8.81, wie Po lyaen. 5.3.2. Hierher kann man rechnen : ἐπ' ὀμμάτων εἰσορᾶν τινα, vor Augen, Eur. Suppl. 1154 ; – ἐφ' ἑαυτῶν, für sich allein, von Her. an nicht selten, wie schon Hom. σιγῇ ἐφ' ὑμείων Il. 7.195 ; ἐν στέγῃ ἐρήμῃ ἐφ' ἑωυτῶν κεῖσθαι Her. 2.2 ; αὐτοὶ ἐφ' ἑαυτῶν ἐχώρουν Xen. An. 2.4.10 ; ἐφ' ἑαυτῶν πλεῖν Thuc. 8.8 ; σκοπεῖν 6.40 ; αὐτὴ ἐφ' ἑαυτῆς, an und für sich. Plat. Symp. 180e ; αὐτὸν ἐφ' ἑαυτοῦ διεξιέναι Soph. 217c ; Ggstz ist κατὰ τωὐτό, Her. 1.142 ; vgl. übrigens unten 21 b). Auch οὐδεὶς ἐπ' ἀνθρώπων, keiner unter den Menschen, Soph. Ant. 784, gehört wohl hierher ; vgl. οἱ δ' ἐπ' ᾐθέων λεκτοί O.R. 18.
   d) Bewegung wohin, das Streben andeutend, dort zur Ruhe zu kommen ; τὴν μὲν καθεῖσεν ἐπὶ θρόνου Il. 18.389 ; κατέθηκεν ἐπὶ χθονός 3.293 ; vgl. λέπαδν' ἐπ' αὐχένων τίθησι Aesch. Pers. 187 ; ἐπὶ τῆς γῆς καταπίπτειν Xen. Cyr. 4.5.54 ; ἐφ' ἵππων βάντες Il. 18.551, ἀναβάντες Xen. Cyr. 3.3.27 ; περάαν νήσων ἐπὶ τηλεδαπάων Il. 21.454 ; κύματ' ἐπ' ἠϊόνος κλύζεσκον 23.61 ; προτρέποντο μελαινάων ἐπὶ νηῶν 5.700 ; γεγωνεῖν ἐπὶ Αἴαντος κλισίης, bis zu dem Zelt hin, 8.224. Von Her. an bei den Geschichtsschreibern bes. ἀποπλεῖν ἐπὶ Αἰγύπτου, ἐτράποντο ἐπ' Ἀθηναίων, 1.1, 5.73, 5.57 ; Xen. Hell. 1.2.11, Cyr. 6.1.25, An. 3.1.3 ; Aesch. Prom. 661 ἐπὶ Δωδώνης θεοπρόπους ἴαλλεν ; Eur. El. 1343 στεῖχ' ἐπ' Ἀθηνῶν ; ἐπ' οἴκου ἀπελαύνειν, ἀποκομισθῆναι, Her. 2.121.4 ; Thuc. 4.99 u. oft Pol. – So ὁδὸς ἡ ἐπὶ Καρίας φέρουσα Her. 7.31 ; ἡ ἐπὶ Βαβυλῶνος ὁδός Xen. Cyr. 5.2.37 ; προῆγε τὴν ἐφ' Ἡραίας Pol. 2.54.12 ; στέλλεσθαι τὴν ἐπὶ Ἑλλάδος Luc. Nigr. 3. Dah. τείχεα τὰ ἐπὶ Θρᾴκης, die dorthin liegen, Her. 6.33, wie κόλπος ἐπὶ Παγασέων φέρων 4.193. Vgl. noch Thuc. 2.90 ἔπλεον ἐπὶ τὴν ἑαυτῶν γῆν ἔσω ἐπὶ τοῦ κόλπου.
2) übertr., begleitende u. veranlassende Umstände ausdrückend:
   a) sagen, ἐπὶ τοῦ καλοῦ παιδός, d.i. bei dem Knaben, in Ansehung desselben, Plat. Charm. 155d, vgl. Legg. VII.793e, Rep. V.475a, wo ἐπ' ἐμοῦ λέγειν = an meinem Beispiel ; bes. bei grammatischen Ausdrücken, z.B. τὸ τακερὸν ἔταξεν ἐπὶ τοῦ τρυφεροῦ, Ath. IX.366b ; vgl. Plut. aud.poet. 4. Hieran reihen sich Wendungen des Her., nach Jemandem benannt werden, καλεῖται Γυγάδας, ἐπὶ τοῦ ἀναθέντος, ἐπωνυμίην, 1.14, 4.45 ; ὄνομα γίγνεταί μοι ἐπί τινος 4.148 ; ἐπώνυμος γίγνομαι ἐπί τινος 4.184 ; δοκέουσι κληθῆναι ἐπὶ τοῦδε, διότι 2.57 u. öfter (anders ἐπ' ὀνόματος τούτου ἦν, ich war darauf eingeschrieben, ich führte ihn, Dem. 39.211 ; εἰπεῖν ἐπ' ὅρκου Her. 9.11. – Aehnlich ἐπί τινος ἐπαίνους ποιεῖσθαι Dem. 60.12 ; ἐπὶ πάντων ὀργίζεσθαι, bei Allem, über Alles, 21.183. Bei Veranlassung, bei Gelegenheit, ἐπὶ τῶν ἄλλων ἐτεθέαντο θρασὺν ὄντα Dem. 21.2, wie ἐπὶ πολλῶν ἰδεῖν 2.1, dem ἐν τοῖς παροῦσι πράγμασι entspricht ; ἐφ' ἑνὸς παριδεῖν, in einem Stücke, Lycurg. 64 ; öfter σκοπεῖν, θεωρεῖν ἐπί τινος, vgl. Xen. Mem. 3.9.3 ; Plat. Theaet. 157a, Rep. III.406c ; τὰς ἐναντιώσεις ἐπὶ μὲν τῶν λόγων τηροῦντες, ἐπὶ δὲ τῶν ἔργων μὴ καθορῶντες Isocr. 13.7 ; ἀγνοεῖν ἐπί τινος Xen. Mem. 2.3.2 ; ἐπὶ τοῦ βοηθεῖν τὴν χάριν ἀποδιδόναι Dem. 21.70 ; οἱ ἐφ' ἑκάστης μαντείας προφαινόμενοι θεοί 21.54. Stärker ἡ ἐπ' Ἀνταλκίδου εἰρήνη, auf seine Veranlassung, durch seine Vermittelung abgeschlossen, Xen. Hell. 5.1.35 ; vgl. Wolf zu Dem. Lept. 42 u. 83 ; ἐπ' ἀνθρώπου 105 ; αἱ ἐπ' Ἀσδρούβου γενόμεναι ὁμολογίαι Pol. 3.15.5 ; λόγον ἐπέχειν ἐπὶ Ῥωμαίων 18.35.3, an
1. c) erinnernd ; σῳζοίμεθα ἐπί τινος ἀλογίας Plat. Phil. 14a.
   b) ἐφ' ἑαυτοῦ κεῖσθαι, οἰκῆσαι, selbstständig, unabhängig, neben αὐτόνομος Thuc. 2.63 ; ἐπὶ προστάτου οἰκεῖν Lys. 31.9, unter dem Schutze ; – τὸ ἐφ' ἑαυτῶν προορώμενοι, was sie angeht, ihr Privatinteresse, Thuc. 1.17.
   c) über Etwas gesetzt werden, zur Bezeichnung des Amtes u. Geschäftes, ἐφ' οὗ ἐτάχθημεν Her. 5.109 ; ἐπὶ τοῦ νέκταρος τετάξῃ Luc. D.D. 4.4 ; αἱ ἐπὶ τούτων ἐφεστηκυῖαι ἀρχαί Plat. Rep. V.460b ; ἐπὶ τοῦ θεωρικοῦ κατασταθείς, darüber gesetzt, Dem. 18.118, im Psephisma ; ἐφ' ἧς ἀρχῆς ᾕρησαι Xen. Mem. 3.3.2 ; öfter bei den Rednern u. Sp. οἱ ἐπὶ τῶν πραγμάτων, die mit Staatsgeschäften Beauftragten, Dem. 18.147 ; οἱ ἐπὶ τοῦ δανείζειν ὄντες 56.48 ; ähnlich ἐπὶ τῆς ἐργασίας ὤν, ἐπὶ τῆς κατηγορίας, ἀπολογίας εἶναι, 33.4, 59.115 ; vgl. πράττειν ταῦτα, ἐφ' ὧν ἐστι νῦν, wobei er jetzt ist, 6.3 ; ὁ ἐπὶ τοῦ ὀρύγματος, der Henker, Lycurg. 121 (ἐπὶ τῳ ὀρύγματι Din. 1.62), wie ὁ ἐπὶ τῶν δεσμῶν Luc. Tox. 29 u. ὁ ἐπὶ τοῦ βασάνου, = βασανιστής, Phryn. 474 ; ὁ ἐπὶ τῆς φρουρᾶς Plut. Arat. 34 ; οἱ ἐπὶ τῶν ἔργων DS. 13.47 ; ὁ ἐπὶ τῶν ὅπλων (στρατηγός). Oberbefehlshaber der Schwerbewaffneten, Dem. 18.38, 115 ; ὁ ἐπὶ τῶν ὁπλιτῶν 116, immer in Dokumenten. Oft Pol. οἱ ἐπὶ τῶν θηρίων, Führer der Elephanten, 1.34.1 ; ἐπὶ πάντων καταστήσας 5.72.8 ; ἡγεμόνα ἐπὶ πάσης τῆς γῆς κατέλιπεν αὐτόν 3.35.4, vgl. 5.71.11 ; ὁ ἐπὶ τοῦ οἴνου, der Kellermeister, Plut. Pyrrh. 5 ; ὁ ἐπὶ τοῦ νομίσματος, der Münzmeister, Aem. 23 ; so bei Späteren eine gewöhnliche Umschreibung, ὁ ἐπὶ τῆς σκηνῆς, Schauspieler ; οἱ ἐπ' ἀξίας, die in Amt u. Würden, Luc. Nigr. 24. Vgl. II. 3.
   d) ἐπὶ καιροῦ νόμους τιθέναι, nach Erfordernis der jedesmaligen Umstände, Dem. 20.90, vgl. 23.105 u. unter 3 ; ähnl. ἐπ' ἀληθείας οὐδεμιᾶς εἰρημένα, gegen alle Wahrheit, 18.17 ; ἐπὶ τῶν παλαιῶν νόμων, gemäß, Plat. Legg. III.700a.
3) von der Zeit, die als begleitender Nebenumstand zu betrachten, unter, während ; ἐπ' εἰρήνης, im Frieden, Il. 2.797 ; ἐπὶ προτέρων ἀνθρώπων 3.637 ; ἐπὶ Κρόνου Hes. O. 111, wie τὰ ἐπὶ Κρόνου καὶ Ῥέας Plat. Crat. 402a ; ἐπὶ τῶν ἡμετέρων προγόνων Xen. Cyr. 1.6.31 ; bes. bei Geschichtsschreibern Bezeichnung der Regierungszeit, ἐπὶ τούτου τυραννεύοντος, ἐπὶ Δευκαλίωνος βασιλῆος, ἐπὶ μήδων ἀρχόντων, Her. 1.15, 56, 134 ; ἐπὶ Κέκροπος 8.44 ; ἐπὶ ἐφόρου μὲν ὄντος – ἄρχοντος δέ Xen. Hell. 1.2.1, u. so gew. bei Anführung der Archonten ; ἐπὶ τῶν τριάκοντα Lys. 13.2 ; ἐπ' ἐμεῦ, zu meiner Zeit, im Ggstz von πρότερον, Her. 2.46, wie ἐπ' ἐμοῦ γάρ, οὐχὶ πάλαι Dem. 3.2 ; οἱ ἐφ' ἡμῶν Xen. An. 1.9.12, Hell. 3.4.16 ; ἐπὶ τῆς ἐμῆς ζοῆς Her. 1.38, wie οἱ ἐπὶ τοῦ σοῦ βίου γεγονότες Plat. Phaedr. 242a ; ἐπ' ἐμῆς νεότητος, in meiner Jugend, Ar. Ach. 211 ; ἐπὶ γήρως Isocr. 5.12 ; Pol. 18.38.8 ; ἐπὶ τελευτῆς, im Ggstz von τὴν μὲν ἀρχήν, Isocr. 4.122 ; ἐπὶ τοῦ λοιποῦ χρόνου Din. 2.22 ; ἐπὶ τῶν καιρῶν, zur rechten Zeit, Aesch. 3.220 ; ἐπὶ τοιαύτης ἀκαιρίας, zu solcher Unzeit, 211 ; ἐπὶ τῶν πράξεων, bei, Xen. Cyr. 1.6.25 ; ἐπ' αὐτοῦ τοῦ κινδύνου Pol. 5.65.6 ; ἐπὶ τῶν δείπνων DS. 4.3 ; ἐπὶ τῆς τραπέζης, bei Tische, Plut. Alex. 23 ; ἐπὶ τοῦ ποτηρίου 53, wie ἐπὶ τῆς κύλικος Luc. Pisc. 34 ; Paus. sagt sogar oft ἐπ' Ὀλυμπιάδος, u. Luc. D.Mort. 11.2 ἐπὶ μιᾶς ἡμέρας ; aber ἐφ' ἡμέρης ἑκάστης Her. 5.117 ist distributiv. – Allgemeiner ἐπὶ πολλῆς ἡσυχίας καὶ ἠρεμίας ὑμῶν, während ihr ganz untätig waret, Dem. 13.8 ; ἐπὶ σχολῆς, in Mußestunden, Aesch. 3.100 ; ἐπ' ἀδείας, in Sicherheit, Plut. Sol. 22.
4) Bei Zahlen distributiv, je, zu, eigtl. das räumliche Nebeneinander andeutend, ἐπὶ τεσσάρων ταξάμενοι τὰς ναῦς Thuc. 2.90 ; vgl. Xen. Hell. 1.6.29 ; bes. von der Aufstellung der Soldaten, ἐπὶ τριῶν u. ä., drei Mann hoch, An. 1.2.15 u. öfter ; ἐπὶ πεντήκοντα ἀσπίδων συνεστραμμένοι Hell. 6.4.12 ; vgl. στρατιὰ παρατεταγμένη οὐκ ἐπ' ὀλίγων ἀσπίδων Thuc. 7.79, d.i. in ziemlicher Tiefe ; τὸ μέτωπον ἐπὶ τριακοσίων, die Fronte betrug 300 Mann, Cyr. 2.4.2 ; ἐφ' ἑνὸς ἦν ἡ κατάβασις An. 5.2.6, es konnte nur ein Mann nach dem andern herabsteigen ; ähnlich wird ἐπὶ κέρως, ἐπὶ φάλαγγος γενέσθαι, καθίστασθαι, προάγειν gesagt, Cyr. 6.3.21, 4.34, An. 4.3.26, 6.6 ; auch ὁ τοῖχος ἦν ἐπὶ ὀκτὼ πλίνθων, acht Ziegel breit, 7.8.14.
5) Meist an 21 sich anschließend, werden ganz adverbial : ἐπ' ἴσας, Soph. El. 1051 ; οὐδ' ἐπὶ σμικρῶν λόγων, Aj. 1247, auch nicht im Geringsten ; ἐπὶ σπουδῆς, = σπουδαίως, Plat. Symp. 192c ; ἀσθενεῖς τε καὶ ἐπὶ μιᾶς ῥοπῆς, Thuc. 5.103 ; ἐπὶ τῆς ἀληθείας, Dem. 18.22 ; Pel. oft ; καὶ τοῦ πράγματος, Dem. 21.72 ; ἐπί κεφαλαίων εἰπεῖν, 60.6, Dion.Hal.; ἐπὶ παραδείγματος ἔσται ὁ λόγος, Aesch. 1.177 ; ἐπ' ἐξουσίας, Dem. 9.61 u. Folgende ; ἐπ' ἀδείας, Luc. u. A.
II. Mit dem dat.,
1) vom Orte, wie mit dem gen.,
   a) die Ruhe ausdrückend, auf ; bei Hom. seltener als der gen.; ἕζετ' ἐπὶ ξεστοῖσι λίθοισι Od. 3.406 ; Il. 6.354 ; καίειν ἐπὶ βωμῳ 8.240 ; vgl. Thuc. 6.3 ; ναίουσ' ἐπ' ὄχοις Aesch. Prom. 712 ; ἐμεῦ ζῶντος καὶ ἐπὶ χθονὶ δεκρομένοιο Il. 1.88 ; Hes. O. 90 ; ἄριστον ἄνδρα τῶν ἐπὶ χθονί Soph. Tr. 808 ; τἀπὶ Τροίᾳ Πέργαμα Phil. 353, 607 ; δεῖπν' ἐπ' ἐσχάρᾳ πυρὸς ἔθυον Aesch. Eum. 108 ; ἐπ' ἀλλήλαισιν ἀμφικείμεναι Soph. O.C. 1616 ; κείμενος ἐπὶ τῇ πυρᾷ Plat. Rep. X.614b ; ἔκειντο ἐπ' αὐτῷ Xen. An. 1.8.27 ; ἐπὶ ταῖς οἰκίαις τύρσεις ἐπῆσαν 4.4.2 ; aber δικάζειν δίκας ἐπὶ ταῖς οἰκίαις = im Hause, Ar. Vesp. 801 ; vgl. ἐπὶ τοῖσι κουρείοισι τῶν καθημένων Plut. 338 u. ἐπὶ δώμασιν ἕλκειν ζωάν Eur. Phoen. 1534 ; κληρούχους ἐπὶ τῇ χώρῃ λείπουσι, im Lande, Her. 5.77 ; μένειν ἐπὶ τοῖς ὅπλοις, bei den Waffen, im Lager, Xen. Cyr. 7.2.8 ; – ἐπὶ τῇ κεφαλῇ ἔχειν ἄγγος Her. 5.12 ; ἐπὶ ταῖς κεφαλαῖς καὶ τοῖς ὠσὶν ἀλωπεκίδας φορεῖν, über Kopf u. Ohren, Xen. An. 7.4.4 ; ἐπ' ὤμοις φέρειν Eur. Phoen. 1139 ; ἐφ' ἵππῳ, zu Pferde, Xen. Cyr. 5.2.1, mit der v.l. ἐφ' ἵππου, s. oben. – Bei, an, ἐπ' ὠκυρόῳ Κελάδοντι μάχοντο Il. 7.133 ; ἐπὶ φάτνῃ 5.271 ; πάϊς δέ οἱ ἦν ἐπὶ μαζῷ Od. 11.448 ; ἐπ' Ἀλφεῷ ἄλσος Pind. Ol. 8.9 ; oft in Prosa, bes. bei den Geschichtsschreibern, z.B. ἐπὶ τῷ ποταμῷ Her. 4.86 ; ἡ ἐπὶ Λοκροῖς νῆσος Thuc. 2.32 ; vgl. Her. 7.235 ; ἐπὶ θαλάττῃ οἰκεῖν Xen. Cyr. 7.4.9 ; ἐπὶ τοῖς ὅπλοις μένειν Cyr. 7.2.8 ; oft ἐπὶ ταῖς πύλαις, am Hofe, wie an den Pforten, Soph. Aj. 49 ; ἐπὶ θύραις κοιμώμενος, an der Tür, Plat. Symp. 203d ; vgl. ἐπ' αὐτῷ νῦν ἐσμὲν ἤδη Polit. 274b ; ἐπὶ τῷ δεξιῷ κέρᾳ, auf dem rechten Flügel, Thuc. 1.50 ; Xen. An. 1.8.20, oft ; ἐπὶ τοῖς ὁρίοις, an, auf der Grenze, 5.4.1 ; ἥλιός ἐστιν ἐπὶ δυσμαῖς, dem Untergang nahe, 7.3.34 ; ἐπὶ τελευτῇ τοῦ βίου γίγνεσθαι, dem Tode nahe sein, Mem. 1.5.2 ; – ἐπὶ τοῖς δικασταῖς λέγειν, bei, vor den Richtern, Dem. 19.243, vgl. oben gen.
   b) Auch bei Verbis der Bewegung, so daß der Ort, wo man zur Ruhe kommt, angezeigt wird, auf ; ἐκ δὲ καὶ αὐτοὶ βαῖνον ἐπὶ ῥηγμῖνι θαλάσσης Od. 15.498 ; vgl. bes. νῆα ἐπ' ἠπείροιο ἔρυσσαν ὑψοῦ ἐπὶ ψαμάθοις Il. 1.486 ; κατέδησαν ἐπὶ κάπῃσιν, banden an Krippen, 8.434 ; πρήνης ἐπὶ γαίῃ κάππεσε 16.310 ; πῖπτον ἐπ' ἀλλήλοις Aesch. Pers. 498 ; εἰ γὰρ θανόντι νὺξ ἐπ' ὀφθαλμοῖς πέσοι Sept. 385 ; ἐπὶ γᾷ πέσε Soph. Ant. 134 ; χωρεῖ ἐφ' ἡμῖν El. 1425 ; ἥκει ἐπὶ ἀνδρὶ τῷδε τελευτή O.C. 1479 ; δρᾶ νῦν τάδε μηδ' ἐπ' ἄλλοισιν τρέπε Ant. 1094 ; βλέπειν ἐπί τινι Aj. 338 ; übertr., ἐπὶ φρεσὶ θῆκε, Hom. oft ; ἐπὶ οἷ καλέσας, zu sich, Od. 17.330 ; – oft auch in feindlicher Beziehung, auf, gegen, ἧκε δ' ἐπ' Ἀργείοισι κακὸν βέλος Il. 1.382 ; ἐπὶ Τυδείδῃ ἐτιταίνετο τόξα 5.97 ; ἐπ' ἀλλήλοισι φέρον ἄρηα 3.132 ; ἰθύνειν, ἔχειν ἵππους ἐπί τινι, 8.110, 5.240, 829 ; ἐφ' Ἕκτορι ἀκοντίσσαι 16.358. So ἀνὴρ ἐπ' αὐτῷ τέτακται Aesch. Spt. 429 ; Ἀτρέως παῖδας ἐπ' Ἀλεξάνδρῳ πέμπει Ag. 61 ; ἐπ' ἀνδρὶ τοῦτ' ἐμήσατο στύγος Ch. 983 ; ἐπ' ἐχθροῖς χεῖρα φονίαν τρέπειν Soph. Aj. 759 ; vgl. Eur. Rhes. 577, 580 ; seltener in Prosa, wie συνιστάναι τινὰ ἐπί τινι, gegen Jem. aufwiegeln, Her. 6.74 ; συνομνύναι ἐπί τινι 7.235 ; ἐπὶ τοῖς πλήθεσιν ἰδίᾳ δυνάμει κεκτῆσθαι Dem. 23.124, wie ἐφ' ἡμῖν ὄντα 137 ; bes. von feindlicher Gesinnung (s. unten 5).
   c) Das räumliche Nebeneinander drückt auch eine Fülle aus, ὄγχνη ἐπ' ὄγχνῃ γηράσκει, μῆλον δ' ἐπὶ μήλῳ Od. 7.120, Birne an Birne, wie μεῖζον δ' ἐπὶ κέρδεϊ κέρδος ἔσσεται Hes. O. 642 ; ἐσλὰ ἐπ' ἐσλοῖς δόμεν Pind. Ol. 9.84 ; ἄτην ἑτέραν ἐπάγειν ἐπ' ἄτῃ Aesch. Ch. 398 ; πήματ' ἐπὶ πήι μασι πίπτοντα Soph. Ant. 950 ; φόνος ἐπὶ φόνῳ, Mord auf Mord, Eur. I.T. 197 ; μυρία ἐπὶ μυρίοις ἔθνη Plat. Legg. I.638e ; woran sich das äußere Hinzukommen reiht, ἄλλα τε πόλλ' ἐπὶ τῇσι, zu, außer diesen, Il. 9.639, vgl. οὐ γάρ τι στυγερῇ ἐπὶ γαστέρι κύντερον ἄλλο Od. 7.216, wie ἄλλοισι δ' ἐπ' ἄλλοι μεγάλοι Pind. Ol. 1.113 ; ἐπὶ τῷδε ἀνέστη, zu, nach ihm, Il. 7.163 ; τἀπὶ τούτοις Aesch. Ag. 246 ; κἀπὶ τοῖσδε τὴν χάριν πρόσθες Soph. Tr. 1242 ; ἐπὶ μόσχῳ Δεξίθεος εἰσῆλθε Ar. Ach. 13 ; in Prosa, ὑποσχόμενος ἀδελφὴν ἑαυτοῦ δώσειν καὶ χρήματα ἐπ' αὐτῇ Thuc. 2.101 ; öfter bei Xen., z.B. Hell. 6.5.38, Sp., wie Arr. An. 1.14.2, bes. bei Aufzählungen ; ἐπὶ τούτῳ, außerdem, Her. u. A.; τἀπὶ τούτοις, das Weitere, Her. 9.78 ; ἐπὶ πᾶσι, zuletzt, endlich, Sp.; – ἐπί τινι εἶναι, hinter Einem, bei Aufstellungen, Xen. Cyr. 6.3.24, oft ; οἱ ἐπὶ πᾶσιν, das letzte Glied, ib. 25 ; – ἐπὶ τῷδε ἠγόρευε, nach diesem, Eur. Or. 898 ; Xen. An. 3.2.4. – Auch in Zahlenverbindungen, πέμπτος ἐπὶ εἴκοσι Pind. N. 6.60 ; τρίτος ἐπὶ δέκα Aesch. Ag. 1587 ; bes. bei Sp., wie Plut., auch bei Cardinalzahlen, τριακόσιοι ἐπὶ χιλίοις Popl. 9. – Aehnlich ist γαμεῖν ἄλλην γυναῖκα ἐπὶ θυγατρὶ ἀμήτορι Her. 4.154 u. das in späterer Prosa häufige ζῆν ἐπὶ παισίν u. τελευτᾶν, bei Kindern, d.i. Kinder habend, mit Hinterlassung von Kindern ; vgl. Hdn. 4.2.1, 3.15.7 ; Alciphr. 1.3 ; vgl. παλλακὴν ἐπ' ἐλευθέροις παισὶν ἔχειν Dem. 23.53.
   d) übh. begleitende Umstände ; εἰ δὴ καὶ ταχὺς ἔσκε θέειν ἐπὶ εἴδεϊ τῷδε, bei dieser Gestalt, Od. 17.308, wie οὐκ ἄρα σοίγ' ἐπὶ εἴδεϊ καὶ φρένες ἦσαν 17.454 ; vgl. Il. 13.485 ; dem ἐν entsprechend, ἐνὶ πτολέμῳ ἠδ' ἀλλοίῳ ἐπὶ ἔργῳ 4.258 ; καιρὸς ἐπὶ πᾶσιν ἄριστος, bei Allem, Hes. O. 692. In anderen Nebenbeziehungen, βοῦς ἐπὶ Πατρόκλῳ πέφνεν, ihm zu Ehren, Il. 23.776, wie ἀεθλεύειν, ἄεθλα κατατιθέναι ἐπί τινι, ib. 274, Od. 24.91 ; vgl. Soph. Aj. 1319 ; ὁ λίθινος λέων ἕστηκεν ἐπὶ Λεωνίδῃ, zu Ehren des L., auf seinem Grabe, Her. 7.225 ; dah. (ἔπαινον) λέγειν ἐπί τινι, bei einem (Toten) sprechen, ihm eine Lobrede halten, Thuc. 2.34 ; Plat. Menex. 234b ; ἐρῶν ἐπὶ τοῖς τετελευτηκόσι Dem. 18.285, 20.141 ; Lys. 2.1 ; μονομαχίας ἐπὶ τῷ πατρὶ ποιεῖν, dem Vater zu Ehren, Pol. 32.14.5 ; κείρεσθαι χαίτας ἐπ' Ἀδώνιδι, um den Adonis, Bion 1.81, s. unten 4). – Vgl. ἐπὶ τῷ τεθυμένῳ τόδε μέλος Aesch. Eum. 325 ; πάρεστι δ' εἰπεῖν ἐπ' ἀθλίοισιν geht in die Bedeutung von περί über, Sept. 905 ; λέξωμεν ἐπ' Ἀργείοις εὐχὰς ἀγαθάς, Wünsche für die Arg., Suppl. 625, wie ταῦτ' ἐφ' ἡμῖν Φοῖβος εἰρηκὼς κυρεῖ Soph. O.C. 415, in Beziehung auf uns ; vgl. κἀπὶ τῷ λέγει τάδε Aj. 784 ; τἀπὶ σοὶ κακά, dein Unglück, Phil. 795 ; vgl. noch θερμὴν ἐπὶ ψυχροῖσι καρδίαν ἔχεις, für, Ant. 88 ; ἐπὶ τοῖς φθίμένοις ἀμελεῖν, in Beziehung auf die Toten, an den Toten, El. 237 ; – ἐπὶ τῇ κύλικι ᾄδειν, beim Becher singen, Plat. Symp. 214b (wofür Luc. Philops. 34 ἐπὶ τῆς κύλικος φιλοσοφεῖν sagt, s. oben); ἐπ' οἴνοις, Pherecr. Ath. VIII.364c. – So ἐπὶ τῷ παρόντι, bei der gegenwärtigen Gelegenheit, Thuc. 2.36 ; ἐπὶ πᾶσι παρεῖναι, bei jeder Gel., Xen. Cyr. 4.5.44 ; – nur p. ἐπὶ δακρύοις, unter Tränen, Eur. I.A. 1184 u. öfter ; ἐπ' ἀσφάκτοις μήλοις, ohne geopfert zu haben, Ion 235.
2) von der Zeit ; ἐπὶ νυκτί, ἐπ' ἤματι, bei Nacht, an dem Tage, Il. 8.529, 10.48, wie Od. 2.284, an einem Tage ; ἐφ' ἡμέρῃ ἠδ' ἐπὶ νυκτί Hes. O. 102 ; αἰὲν ἐπ' ἤματι, Tag für Tag, Soph. O.C. 694 ch., wofür Her. ἐπ' ἡμέρῃ ἑκάστῃ sagt ; ἐπὶ τῷ δείπνῳ, beim Mahle, Xen. Cyr. 1.3.12 ; ähnl. ἐπὶ τῷ σίτῳ πίνειν 6.2.7 (vgl. Mem. 3.14.2 ἐσθίειν ἐπὶ τῷ σίτῳ ὄψον, zum Brote); oft bei Sp., wie Plut. ἐπὶ χρόνῳ, ἐπὶ ὥρᾳ. – Auch nach, an 1.c erinnernd, ἐπ' ἐξειργασμένοις, nach der Tat, Aesch. Pers. 517, wie ἥκειν ἐπ' ἐξ. Her. 4.164.
3) In ὅς μ' ἐπὶ βουσὶν εἷσε Od. 20.209, βουσὶν ἐπ' ἀλλοτρίῃσι καθήμενος ib. 221 ist die ursprüngliche örtliche Bdtg, bei den Ochsen, verbunden mit dem dieselben Hüten ; vgl. οὖρον κατέλειπον ἐπὶ κτεάτεσσιν ἐμοῖσιν 15.89 ; ποιμαίνειν ἐπ' ὄεσσι Il. 6.25, 4.106 ; u. so wird
   a) ἐπί c. dat. wie I. 2c von Amt und Geschäft gebraucht ; ἐπὶ σκηπτουχίᾳ ταχθείς Aesch. Pers. 289 ; ἐπὶ δμωῇσι σημαίνειν, den Befehl über die Mägde haben, Od. 22.427 ; ὁ ἐπὶ ταῖς μηχαναῖς, ἐπὶ ταῖς ἄρκυσι, Xen. Cyr. 6.3.28, 2.4.25 ; ἄρχων ἐπὶ τούτοις ἦν 5.3.56 ; ναύαρχος ἐπὶ ταῖς ναυσίν An. 1.4.2 ; καταλιπὼν ἐπὶ ταῖς ναυσὶν Ἀντίοχον Hell. 1.5.11 ; οἱ ἐπὶ τούτοις ὄντες, die dazu beordert waren, An. 4.1.13 ; οἱ ἐπὶ τοῖς καμήλοις ἄνδρες Cyr. 6.3.33 ; ἐπὶ τῷ θεωρικῳ τεταγμένος Dem. 18.55 im Gesetz ; οἱ ἐπὶ τοῖς μακροῖς πλοίοις 58.55 ; οἱ ἐπὶ τοῖς πράγμασιν ὄντες, die Staatsmänner, 9.2 ; Sp. sagen μάντεις ἐπ' ὄρνισι.
   b) ἐπί τινι εἶναι, in Jemandes Gewalt stehen ; ἄρχει τις αὐτῶν ἢ 'πὶ τῷ πλήθει λόγος ; hat das Volk zu sprechen ? Soph. O.C. 66 ; τὰ δ' οὐκ ἐπ' ἀνδράσι κεῖται, steht nicht in ihrer Macht, Pind. P. 8.76 ; so ἐπί τινι εἶναι, γίγνεσθαι, Her. 7.52 ; εἰμὶ ἐπὶ τῷ βουλομένῳ Plat. Gorg. 508c ; Xen. Cyr. 4.2.13, 4.5.15 ; τὰ μὲν ἐπ' ἐμοί 5.4.11 ; ἐπὶ μάντεσιν ἦν, es stand bei den Sehern, 1.6.2 ; τό γε ἐπ' ἐκείνῳ εἶναι An. 6.4.23 ; Hell. 3.5.9 ; ἐπὶ Τημένῳ ἐσώθη ποτ' ἄν, wenn es auf den T. angekommen wäre, Plat. Legg. III.692b ; μὴ ἐπὶ τούτοις ἐξερημῶσαι τὸν οἶκον Isae. 7.33 ; ἐφ' ὑμῖν ποιήσαντες, die es in eure Gewalt gaben, Dem. 18.215 ; ἐπὶ τῇ τῶν λεγόντων δυνάμει τὸ πρᾶγμα καταστῆσαι, es solle nicht die ganze Verhandlung der Macht der Redner anheimgestellt sein, 22.11 ; ἐπί τινι ποιεῖσθαι Plut. Sert. 6 ; τίθεσθαι Aristid. 24 ; τὰ μὲν τότ' ἦν ἐπὶ τοῖς τότ' ἤθεσι, hing davon ab, Dem. 20.114 ; – auch ἐπὶ τοῖς θεοῖς ἐστιν – ὥστε καὶ διδόναι Plat. Alc. II, 148c. – Dah. δίαιται ἐγένοντο ἐπὶ τοῖς νόμοις, unter Herrschaft der Gesetze, den Gesetzen gemäß, Dem. 24.56 ; ἐπὶ πᾶσι δικαίοις, ganz dem Rechte gemäß, 20.88 ; Aesch. 3.170.
4) Der Grund, die Veranlassung, wegen, um, aus ; γελᾶν ἐπί τινι, über Einen lachen (wo man dabei steht u. das Lachen als ein äußeres Zusammentreffen erscheint), Il. 2.170, Od. 20.358 ; μογεῖν ἐπί τινι, sich um Etwas abmühen, Il. 1.162 ; ἐπὶ σοὶ μάλα πόλλ' ἔπαθον, um deinetwillen erduldet' ich viel, 9.492 ; αἰκίζει τοιοῖσδ' ἐπ' αἰτιάμασιν, um solcher Beschuldigungen willen, Aesch. Prom. 255 ; δυσφορεῖν, κομπάζειν, Sept. 762, Ag. 1373 ; γελᾶν Eum. 130 ; ἐπ' εὐνοίᾳ, um des Wohlwollens willen, Sept. 998, wie öfter bei Sp.; Lys. 22.11 ; Dem. 18.273 ; γέ λωτα γενέσθαι ἐπὶ τῇ παρρησίᾳ αὐτοῦ Plat. Symp. 222c ; ἐπαινεῖν ἐπί τινι Isocr. 15.121 ; ἐπὶ συμφοραῖς οὐδεμίαν ἡμέραν ἀδακρυτὶ διάγομεν 14.47 ; ἐφ' αἵματι φεύγειν, um einer Blutschuld, eines Mordes willen in die Verbannung gehen, Dem. Md. 105 ; δεθεὶς ἐπὶ χρήμασιν 24.168 ; vgl. 132 ; ζημιοῦσθαι ἐπὶ τῇ ὠνῇ 24.122 ; δόξαν ἔχειν ἐπ' ἀνδρίᾳ Dem. 11.10, wie ἡ ἐπὶ τοῖς ἔργοις δόξα 3.24 ; ἀδοξία ἡ ἐπὶ τοῖς πεπραγμένοις 1.11 ; ἀγανακτεῖν, δακρύειν, σεμνύνεσθαι, φιλοτιμεῖσθαι, στεφανοῦσθαι, Lycurg. 25, 41, 98, 139 ; ἐφ' ᾗ (ἀπολογίᾳ) δικαίως ἂν ἀποθάνοιεν 63 ; θαυμάζειν, φιλεῖσθαι u. ä.; πρᾴως, χαλεπῶς φέρειν, s. die einzelnen Verba ; ἐπὶ τοῖς ἠγγελμένοις οἱ Ἀθηναῖοι ναῦς ἐπλήρουν, auf diese Nachricht, Thuc. 8.97 ; ἔγνωσαν οὐκ ἐπὶ τῷ βελτίονι λόγῳ ἀποπεμπόμενοι, daß sie nicht aus dem bessern Grunde weggeschickt worden, 1.102 ; – ἐπὶ γογγυλίσι διαβιῶναι, von Rüben leben, Ath. X.419a. – Diesem zunächst steht
5) die Angabe des Zweckes ; ἐπ' ἀρωγῇ, um Hilfe zu leisten, Il. 23.574, vgl. 4.470, Od. 16.19, 18.414 ; ἐφ' οἷς ἐλήλυθας Soph. Phil. 50, vgl. O.C. 146 ; ἐπὶ τῷ λέγει τάδε ; Aj. 784 ; ἐπὶ θανάτῳ, ἐπὶ φίλτροις φάρμακα δοῦναι, um Jem. zu töten, oder ihm Liebe einzuflößen, Antiph. 1.9 ; ἐπ' ὠφελείᾳ ἐψεύδετο 5.37 ; ἐπὶ τῇ δήμου καταλύσει, um die Volksherrschaft zu stützen, 1.36 ; ἐπ' ἀγαθῷ Κύρου, zum Vorteil des Kyrus, Xen. Cyr. 7.4.3, wie ἐπὶ τῷ ἐκείνου κακῷ 4.6.6 ; ἡ γενομένη ἐπὶ τῷ μήδῳ συμμαχία, um den Krieg gegen die Meder zu führen, Thuc. 1.102 ; ἐπί σφισιν ἔχοντες, indem sie es auf sie anlegten, Her. 6.49 ; vgl. Soph. Ant. 974 ; νῆες ἐφ' ἡμῖν τετάχαται, gegen uns, um uns zu unterwerfen, Thuc. 3.13, wie οἱ στρατηγοὶ οἱ ἐπὶ σφίσι τεταγμένοι 2.70 ; νόμους ἐπὶ τοῖς ἀδικοῦσι ἀνεγράψατε, um der Unrechttuenden willen, um sie zu strafen, Dem. 24.5 ; ähnlich ἐπ' ἀνδρὶ νόμον θεῖναι, ἐπὶ πᾶσιν Ἀθηναίοις Andoc. 1.87 ; vgl. Plat. Gorg. 488d ; πάντες γίγνονται ἐπὶ τῷ εὖ καὶ κακῶς πράττειν, das ist ihre Bestimmung, Andoc. 2.5 ; ἐπὶ τῷ ὑβρίζεσθαι, um gemißhandelt zu werden, Thuc. 1.38 ; auch ἐπὶ τούτῳ ὅπως, Xen. An. 7.6.16 ; ἐπὶ πορείᾳ θύεσθαι Cyr. 2.4.18 ; οὐκ ἐπὶ τέχνῃ ἔμαθες ὡς δημιουργὸς ἐσόμενος, ἀλλ' ἐπὶ παιδείᾳ, zur Bildung, Plat. Prot. 312b, u. nachher ἐπὶ τέχνῃ μανθάνει ὡς σοφιστὴς ἐσόμενος, um ein Gewerbe davon zu machen, 315a ; ἐπ' ὠφελείᾳ τῶν φίλων καὶ ἐπὶ βλάβῃ τῶν ἐχθρῶν, zu Nutz und Frommen der Freunde, zum Schaden der Feinde, Rep. I.334b ; ἐπὶ διαβολῇ τῇ ἐμῇ λέγει, um mich zu verleumden, Apol. 20e ; ἐπὶ σωτηρίᾳ Thuc. 2.13 ; Ἐριφύλη ἐπὶ τῇ τοῦ ἀνδρὸς ψυχῇ τὸν ὅρμον δεξαμένη, um das Leben ihres Mannes zu verraten, od. unter der Bedingung, daß sie verriethe, Plat. Rep. IX.590a ; δωροδοκεῖν ἐπὶ πράξει Xen. An. 7.6.17 ; auch bei Sp. nicht selten, z.B. ἐπὶ πολέμῳ διαβαίνειν Ἴβηρα Pol. 2.13.7 ; ἐπ' ἐξανδραποδισμῷ πόλεμον ἐκφέρειν τινί 6.49.1 ; ἐφ' ἑτέρᾳ ἀποδημῶν ἐμπορίᾳ Dem. 52.3. – Bes. vom Preise, vom Lohne, nach dem man strebt, um den man sich bemüht, ἐπί τινι ἁθλεύειν Il. 23.274 ; ἐπὶ ἀέθλῳ, ἐπὶ μισθῷ, ἐπὶ δώρῳ, um den Kampfpreis, um Lohn, um ein Geschenk, 9.602, 10.304, 21.445, Od. 11.548 ; ἐπ' ἀργύρῳ τὴν ψυχὴν προδούς Soph. Ant. 322 ; ἐπὶ κέρδεσι λέγων 1048 ; ἐπὶ κέρδει ποιεῖν τι Xen. Mem. 1.2.56 ; ähnlich ἐπὶ δέκα ταλάντοις γαμεῖν Andoc. 4.13 (vgl. ἐπὶ τῇ ἀδελφῇ δέκα μνᾶς λαβεῖν προῖκα Isae. 2.5); οὐκ ἂν ἐπὶ τῷ βίῳ παντὶ βούλοιτο ἀκοῦσαι, nicht ums Leben, Xen. Mem. 2.2.8 ; ἐπ' οὐδενί, um keinen Preis, Her. 3.38 ; ἐπὶ πόσῳ ἄν τις δέξαιτο, wieviel möchte Einer dafür geben, Plat. apol. 41b. Man vgl. noch ἄγειν τὴν ἐπὶ θανάτῳ Polyaen. 5.2.12 (auch Xen. An. 1.6.10 lesen die besseren mss. ὅτι ἐπὶ θανάτῳ ἄγοιτο für den accus., vgl. auch ἐλάβοντο τῆς ζώνης τὸν Ὀρόντην ἐπὶ θανάτῳ ibid. u. 5.7.34, Mem. 4.4.31 ; ἐπὶ θανάτῳ συλλαβεῖν Isocr. 4.154, wie DS. 16.6 u. Luc. D.Mort. 12.3 ; – ἦσθα ἐπὶ θητείᾳ πλάνης, = θητεύων, Soph. O.R. 1029. Uebh. den Erfolg bezeichnend, μεγάλοι θόρυβοι κατέχουσιν ἡμᾶς ἐπὶ δυσκλείᾳ, so daß ein übler Ruf entsteht, Soph. Aj. 143 ; vgl. noch ἀναλκίδες, οὐδ' ἐπὶ χάρμῃ Il. 13.104 ; μελέους θανάτους εὕροντο δόμων ἐπὶ λύμῃ Aesch. Spt. 861 ; εἴηδ' ἐπὶ νίκῃ Ch. 855 ; vgl. Ag. 995 ; ἐπὶ δορὶ καὶ φόνῳ καὶ ἐμῶν μελάθρων λώβᾳ, daß Mord u. Verwüstung daraus entstehen, Eur. Hec. 649 ; ἐπ' εὐπραξίᾳ μέμνησθέ μου θανόντος Soph. O.C. 1540. – Dah. auch bei Angabe der Zinsen, τοκοφορεῖν ἐπ' ἐννέ' ὀβολοῖς Dem. 59.52 ; δανείζομαι ἐπὶ μεγάλοις τόκοις, auf hohe Zinsen, 1.15. Dah. ἐπὶ δραχμῇ, das ist zu 1% monatlich, nach unserer Weise zu 12% ἐπὶ πέντ' ὀβολοῖς, zu 10%, u. ä. Dem. Anders aber ἐπὶ τοῖς σώμασι μηδένα δανείζειν, auf den Körper, unter Verpfändung des Leibes, Plut. Sol. 15 ; vgl. Dem. 21.45.
6) die Bedingung ; von jeder näheren Bestimmung, unter der Etwas geschieht ; αἱ σπονδαὶ ἐγένοντο ἐπὶ τούτοις, unter den Bedingungen, Her. u. folgde Geschichtsschreiber oft ; bes. in der Vbdg ἐφ' ῷτε mit dem inf., unter der Bedingung, daß, Ar. Ach. 722 ; Plat. Apol. 29c u. oft ; auch ἐπ' ᾧτε ἄρξομαι, Her. 3.83 ; ἐφ' ᾧ τηρήσονται. Thuc. 4.30 ; vollständig : ἐπὶ λόγῳ τοιῷδε ἐφ' ᾧ Her. 7.158 ; ἐπὶ τοῖσδε ἐπ' ᾡτε 5.82, 7.154 ; ἐπὶ τούτῳ ἐφ' ᾡτε, überall ; ἐπ' ἴσοις, unter billigen Bedingungen ; ἐφ' ᾧ μόνον ὑμᾶς κακῶς ποιεῖν Pol. 9.28.7.
7) Allgemeiner ist die Beziehung in τὸ δὲ ἔργον ἐφ' ᾧ καλοῦμεν τὸ ὄνομα, die Sache, der wir den Namen beilegen (bei der wir den Namen aussprechen), Plat. Soph. 218c u. öfter ; ἕκαστον τῶν ὀνομάτων οὐκ ἐπί τινι καλεῖς Parm. 174d ; ἐπὶ μὲν τῇ τοῦ οἰκείου ἔχθρᾳ στάσις κέκληται, ἐπὶ δὲ τῇ τοῦ ἀλλοτρίου πόλεμος, man braucht dabei den Ausdruck Krieg, Rep. V.470b ; vgl. Xen. Cyr. 2.2.12. Bei Sp. auch wie oben, I.2a ; καλεῖν τινα ἐπί τινι, nach Jem. benennen, Plut. Demetr. 2, Rom. 19 ; Luc. Tim. 52.
III. Mit dem accusat., die Bewegung od. Richtung auf ein Ziel ausdrückend,
1) örtlich,
   a) darauf zu, hin, zu, zunächst bei Verbis der Bewegung ; ἐπὶ νῆας ἔρχεσθαι u. ä., Hom. u. Folgde ; bes. nach einem höheren Punkte, auf, ἐπὶ πύργον βαίνειν, ἐπ' ἐπάλξεις, Il. 6.386, 12.375 ; ἀναβαίνειν ἐπὶ τὸ ὄρος u. ä., Her. 1.131 ; Xen. An. 4.1.7 ; ἀναβιβάζειν ἐπὶ τὸν ἵππον 3.4.35, ἐπὶ τοὺς ἵππους ἀναβιβαστέον Plat. Rep. V.467e ; προελθεῖν ἐπὶ τὸ βῆμα Thuc. 2.34 ; ἐπὶ πόλιν διώκων, zur Stadt hin, Aesch. Spt. 89 ; ἐς μακεδόνων χώραν ἁφικόμεσθ' ἐπ' Ἀξίου ποταμόν Pers. 485 ; κέλσας ἐπ' ἀκτάς Eum. 10 ; εἶμ' ἐπὶ ναῦν Soph. Phil. 622 ; ἐπὶ σεμνὸν ἑζόμην βάθρον O.C. 100 ; ἐξῆλθον ἐπὶ τὴν Χαλκιδικήν Thuc. 2.70 ; ὅταν πρὸς δαῖτά τε καὶ ἐπὶ θοίνην ἴωσι Plat. Phaedr. 238b ; κληθεὶς δεῦρ' ἐπὶ δεῖπνον Symp. 174e ; ὁδὸς ἐπὶ Σοῦσα φέρει Xen. An. 3.2.15. Seltener so von Menschen, auf Einen zu, 4.7.23 ; ἐπὶ πόδα ἀναχωρεῖν, s. dieses Verbum. Auch bei Verbis der Ruhe (vgl. εἰς), z.B. καταστὰς ἐπὶ τὸ πλῆθος Thuc. 4.84, d.i. in die Volksversammlung geführt ; καταστὰς ἐπὶ τοὺς Ἀθηναίους ib. 97 ; ἐπιστῆναι ἐπὶ ζυγόν Arr. An. 2.3 ; παρεῖναι ἐπὶ τὰς θύρας Xen. Cyr. 3.3.12, 6.1.1, u. oft in dieser Vrbdg ; vgl. Plat. Symp. 212d ; ἐπὶ τὸν τάφον Thuc. 2.24 ; ἐπὶ τὰς εἰσόδους στῆναι Xen. Cyr. 3.3.68 ; τὰ δόρατα ἐπὶ τὸν δεξιὸν ὦμον ἔχειν, sc. λαβόντες, An. 1.3.25 ; ἦσαν ἐπὶ χαράδραν 4.2.3 ; εἴκαζεν ἐπὶ τὸ ἄκρον ἔσεσθαί σε Luc. Hermot. 2. Bei Sp. geradezu wie ἐπί τινος, z.B. Long. 4.34. In ἐπὶ δεξιά, ἐπ' ἀριστερά, zur Rechten u. Linken, ist immer an die Bewegung dahin zu denken, Il. 7.238, 12.240 u. A. Bes. in Vrbdgn, wie τὰ ἐπ' ἀριστερὰ ἐσπλέοντι τοῦ Ἑλλησπόντου αἵρεε πάντα, Her. 6.33 ; vgl. Xen. An. 6.2.1 ; so ἐπ' ἐκεῖνα, was auch ἐπέκεινα geschrieben wird ; ἐπὶ θάτερα, Thuc. 7.37 ; Xen. An. 5.4.10, Hell. 6.2.7. Aehnlich ἐπὶ δόρυ ἀναστρέφειν, d.i. rechtsumkehrt machen, Xen. An. 4.3.29 ; – ἐπὶ τάδε, oft Pol., diesseits ; – λέγειν ἐπί τινα, zu Jem. sprechen, Her. – Bes. im feindlichen Sinne, gegen, wider, von Hom. an überall, bes. von Menschen, ἐπ' ἄλλην ἄλλος ἴθυνεν δόρυ Aesch. Pers. 403 ; ἐπιθρώσκειν, ὁρμᾶσθαι, Soph. O.R. 469, vgl. 215, Aj. 47, 157 ; ὥσπερ θηρίον ἧκεν ἐφ' ἡμᾶς ὡς διαρπασόμενος Plat. Rep. I.336b.
   b) über od. durch Etwas hin, draufhin, die Ausdehnung u. Verbreitung im Raume bezeichnend, ἐπ' ἐννέα κεῖτο πέλεθρα, er lag da über neun Morgen Landes hingestreckt, Od. 11.577 ; so oft πλεῖν ἐπὶ οἴνοπα πόντον, περᾶν, ὁρᾶν, λεύσσειν, über das Meer hin ; ἐπὶ πολλὰ ἀλήθην, über viele Lande hin, Od. 14.120 ; κλέος πάντας ἐπ' ἀνθρώπους, unter allen Menschen verbreitet, Il. 10.213, vgl. 24.202 ; Hes. O. 11, Th. 95 ; ἐπὶ πᾶσαν χθόνα θεῖον ἐλαύνει Aesch. Pers. 74 ; ἐπὶ τὸ πᾶν πέλαγος Plat. Critia. 108e ; ἐπὶ πᾶσαν Εὐρώπην ἐλλόγιμοι ἦσαν, durch ganz Europa hin, ing. E., 112e ; τὸ κάλλιστον γένος ἐπ' ἀνθρώπους γεγονός Tim. 23a. Auch bei Angabe des Maßes, παρετέτατο ἡ τάφρος ἐπὶ δώδεκα παρασάγγας Xen. An. 1.7.15 ; πλάτος ἔχων πλεῖον ἢ ἐπὶ δύο στάδια Cyr. 7.5.8, öfter, s. unter 3.
2) von der Zeit, Ausdehnung bis zu einem gewissen Punkte ; ἐπὶ χρόνον, auf eine Zeit, eine Zeit lang, Il. 2.299 ; Her. 9.22 ; ἐπ' ἠῶ, bis, um Morgen, Od. 7.288 ; ἐπὶ γῆρας 8.226 ; ἐπὶ πολλὸν χρόνον 12.407, wie ἐπὶ δηρόν, auf lange, Il. 9.415 ; ὁ ἐπ' ἡμέραν ἔχων, der für den Tag zu leben hat, Her. 1.32 u. oft ; vgl. Soph. Tr. 1118. ἐπὶ χρόνον τινά, ἐπὶ πολὺν χρόνον, Plat. Prot. 344b, Phaed. 84c ; ἐπ' ἀνθρώπων γενεάς Xen. Cyr. 5.2.4 ; ἐφ' ἡμέραν ἀρκεῖν 6.2.34 u. A. Aehnlich
3) bei Zahl- u. Maßbestimmungen, bis zu, bis auf ; ἐπὶ διηκόσια, bis zu zweihundert, Her. u. A.; ἐφ' ὅσον, soweit, Il. 3.12, 15.358 ; ἐπὶ τόσον, bis zu dieser Größe, Od. 5.251 ; ὅσσον τ' ἐπὶ ἥμισυ πάσης, bis zur Hälfte des ganzen Schiffes, 13.114 ; ἐπὶ μακρόν, weithin, 6.117 ; διασπειρόμενοι ἐφ' ὅσον καλῶς εἶχε, über einen so weiten Raum hin, als es gut war, Xen. An. 6.1.19, vgl. Cyr. 5.4.84 ; ἐπ' ὅσον ἔποψις τοῦ ἱροῦ εἶχεν Her. 1.64 ; ἐπὶ πολύ, weithin, Thuc. 2.79 ; Xen. An. 1.8.8 ; ἐπὶ πάμπολυ τῆς θαλάττης 7.5.12 (aber ὡς ἐπὶ τὸ πολύ, meistenteils, 3.1.42, Arist. sehr oft); ἐπὶ πολλοὺς τεταγμένοι, viel Mann hoch, 4.8.11 ; vgl. Thuc. 4.93, 94 u. oben I.4 ; ἐπὶ τρεῖς ἀσπίδας Arr.; ἐπὶ μίαν ναῦν Pol. 1.26.13.
4) Uebertr., zu, Zweck u. Absicht auszudrücken ; ἐπὶ ἔργα τράποντο, sie wandten sich zur Arbeit, Il. 3.422 ; ἐπ' ἰθύν, zur Unternehmung, Od. 4.434, ἐφ' ἁρπαγὴν τραπέσθαι Xen. An. 7.1.18 ; ἰέναι ἐπὶ τὸν ἀγῶνα 3.1.22 ; ἰέναι ἐπὶ θήραν Her. 1.37 ; ἐπὶ θεωρίαν Plat. Crit. 52b, ἐπὶ ἐμπορίαν ἀποδημεῖν Lycurg. 57, zum Handel verreisen ; ἐπ' αὐτό γε τοῦτο πάρεσμεν, eben deswegen sind wir hierher gekommen, Plat. Gorg. 447b, οὐκ ἐπὶ τοῦτο ἤλθομεν, wir haben dies nicht unternommen, Xen. An. 2.5.22 ; ἐπὶ πᾶν ἐλθεῖν, Alles unternehmen, Alles aufbieten, 3.1.18 ; εἰς πάντ' ἀφῖγμαι κοὐδὲν εἴργασμαι πλέον Eur. Hipp. 286 ; ἐπὶ πάντ' ἀφίξομαι Soph. O.R. 265, vgl. ἐπ' ἔσχατα βαίνειν, zum Aeußersten, O.C. 217 ; bes. um Etwas zu erreichen, bei den Verbis der Bewegung, στέλλειν ἐπ' ἀγγελίην, auf, nach Botschaft ausschicken, Il. 4.384 ; ἐπὶ βοῦν ἴτω, er gehe, um den Stier zu holen, 3.421 ; seltener auch von Personen, ἐπ' Ὀδυσῆα ἤϊε 5.149 ; ποτὲ μὲν κακὸν ἄλλοτ' ἐπ' ἐσθλὸν ἕρπει Soph. Ant. 364, vgl. Phil. 43 ; πέμπειν ἀρωγὴν ἐπὶ νίκην Aesch. Ch. 471 ; Sept. 843 ; ἐφ' ὃ ἕκαστος πέφυκεν, ὡς ἐπὶ τὸ μὴ πονεῖν γεγονότας Plat. Rep. VII.537a, Legg. VI.779a ; λέγεται Ἡρακλῆς ἐπὶ τὸν Κέρβερον καταβῆναι, nach dem Cerberus, um ihn herauszuholen, Xen. An. 5.10.2 ; ἐπὶ ξύλα παρέπεμψε Thuc. 4.13 ; οἱ ἐπὶ τὰ χρήματα παρόντες Pol. 29.3.7 ; 10.34.8 ; φρύγανα συλλέγειν ὡς ἐπὶ πῦρ Xen. An. 4.3.11.
5) Allgemeine Beziehungen : ἐπὶ στάθμην, nach der Richtschnur, Od. 5.245 ; – ἐπ' ἴσα, adverbial, gleich, unentschieden, vom Treffen, Il. 12.436 ; ἐπὶ πλέον οὐκ ἀκήκοα, mehr, Plat. Phaedr. 261b ; ἐπ' ἔλαττον 93b ; ἐπὶ τὸ βέλτιστον λέγων Gorg. 503e ; vgl. ἐπὶ τὰ γελοιότερα ἐπαινέσαι, so daß es lächerlich wird, Symp. 214e ; Phil. 40b, ἐπὶ τὸ μεῖζον κοσμεῖν, übertreibend, Thuc. 1.10 ; καθ' ἕκαστα – ἐπὶ πάντα, im Allgemeinen, Soph. 235c.
In Zusammensetzungen ist es
   1) örtlich, auf, bei, in, an, sowohl mit dem Begriffe der Ruhe, ἐπίγειος, ἐπιπολάζω, als der Bewegung, ἐπιβαίνω, ἐπιτίθημι ; auch der Richtung nach, u. feindlich, gegen, ἔπειμι, ἐπιστρατεύω, übertr. ἐπιθυμέω, dabei, ἐπιθρηνέω.
   2) zeitlich, darauf, darnach, ἐπιγίγνομαι, ἐπιβιόω ; u. übh. Hinzukommen, ἐπιδίδωμι.
   3) Veranlassung, ἐπιγελάω.
   4) Wiederholung, ἐπέρομαι.
   5) Abhängigkeit, Unterwerfung, ἐπαίτιος, ἐπικίνδυνος. Dah. Gemäßheit, ἐπίκαιρος. – Ueber die Zahlenverbindungen und andere s. die Komposita selbst.
In der Anastrophe ἔπι, oft bei Dichtern, bes. Epikern.
Pape, Griechisch-deutsches Handwörterbuch (3. Aufl., 1914)

TBESG

ἐπί (before a smooth breathing ἐπ᾽, before a rough breathing ἐφ᾽),
prep. with genitive, dative, accusative (accusative most freq. in NT),
with primary sense of superposition, on, upon.
__I. C. genitive,
__1. of place, answering the question, where?
__(a) of the place on which, on, upon: ἐπὶ (τ.) γῆς, Mat.6:10, 19, al.; τ. κεφαλῆς, 1Co.11:10; τ. νεφελῶν, Mat.24:3o, al.; like ἐν, in constr. praegn. after verbs of motion: βάλλειν, Mrk.4:26; σπείρειν, ib. 31; ἔρχεσθαι, Heb.6:7, al.; figuratively, ἐπ᾽ ἀληθείας (MM, see word ἀ.); of the subject of thought or speech, Gal.3:16; of power or authority, over, πάντων, Rom.9:5: τ. γάζης, Act.8:27; ἐξουσία, Rev.2:26 20:6;
__(b) of vicinity, at, by: τ. θαλάσσης, Jhn.6:9; τ. ὁδοῦ, Mat.21:19; τοῦ βάτου, Mrk.12:26 (see Swete, in l.); with genitive of person(s), in the presence of, before, Mat.28:14, Act.23:30, 1Co.6:1, al.
__2. Of time,
__(a) with genitive of person(s), in the time of: ἐπὶ Ἐλισαίου, Luk.4:27; ἐπὶ Κλαυδίου, Act.11:28; ἐπὶ Ἀβιάθαρ ἀρχιερέως, when A. was high priest, Mrk.2:26;
__(b) with genitive of thing(s), at, at the time of: Mat.1:11, Heb.1:2, 2Pe.3:3; ἐπὶ τ. προσευχῶν, Rom.1:10, Eph.1:16, 1Th.1:2, Phm 4.
__II. C. dative, of place, answering the question, where?
__(a) lit., on, upon: Mat.9:16, 14:8, al.; after verbs of motion (see supr., I, 1, (a)), Mat.9:16 Act.8:16; above, Luk.23:38; at, by, Mrk.13:29, Jhn.5:2, Act.5:9, al.;
__(b) metaph., upon, on the ground of, Luk.4:4 (LXX); in the matter of, Mrk.6:52 (see Swete, in l.); upon, of, concerning, Act.5:35, 40; of the ground, reason or motive (Bl., §38, 2; 43, 3), Mat.18:3 19:9, Rom.12:12, al.; ἐφ᾽ ᾧ, for the reason that, because, Rom.5:12 2Co.5:4; after verbs of motion, over, Mat.18:13, Rom.16:19, al.; of a condition (cl.), Rom.8:20, 1Co.9:10; ἐπὶ δυσὶ μάρτυσιν (see Westc. on Heb.9:10), Heb.10:28; of purpose or aim, Eph.2:10, Php.4:10; of authority, over, Mat.24:47 Luk.12:44; of hostility, with dative of person(s) (cl.), against, Luk.12:52; in addition to (cl.), 2Co.7:13; of an adjunct, in, at, on, Php.1:3 2:17.
__III. C. accusative,
__1. of place of motion upon or over, answering the question, whither?
__(a) lit., upon, over: Mat.14:28, 29, Luk.5:19, al. mult.; in NT also, answering the question, where? (as with genitive, dative), Mrk.4:38 11:2, Luk.2:25, Jhn.1:32; ἐπὶ τ. αὐτό, Act.1:15 2:1, al.; of motion to a vicinity, to, Mrk.16:2, Act.8:36, al.;
__(b) metaph. (in wh. 'the accusative is more widely prevalent than it strictly should be,' Bl., §43, 1); of blessings, evils, etc., coming upon one, with accusative of person(s), Mat.10:13 12:28, Act.2:17, Jhn.18:4, Eph.5:6, al.; of addition (dative in cl.), λύπη ἐπὶ λύπην, Php.2:27; ἐπικαλεῖν ὄνομα ἐπί (see: ἐπικαλέω), Act.15:17, Jas.2:7; καλεῖν ἐπί, to call after, Luk.1:59; of number or degree: ἐπὶ τρίς (cl. εἰς τ.), thrice, Act.10:16 11:10; ἐπὶ πλεῖον, the more, further, Act.4:17 2Ti.2:16 3:9 (see also infr., 2, (a)); ἐφ᾽ ὅσον (see infr., ib.), forasmuch as, Mat.25:40, 45, Rom.11:13; of power, authority, control, Luk.1:33, Act.7:10 Rom.5:14, Heb.3:6, al.; of the direction of thoughts and feelings, unto, towards, Luk.1:17 23:28, Act.9:35, 42, Rom.11:22, Gal.4:9, Eph.2:7, 1Ti.5:5, al.; of purpose, for, Mat.3:7, Luk.23:48; ἐφ᾽ ὅ πάρει (Rec. ἐφ᾽ ᾧ, Mat.26:50; of hostility, against, Mat.24:7, Mrk.3:24-26 10:11 13:8, Luk.9:5, Jhn.13:18, Act.7:54, 1Co.7:36, 2Co.1:23; Of reference, concerning, for (cl. usually dative), Mrk.9:12 15:24, Jhn.19:24, Rom.4:9.
__2. Of time,
__(a) during, for: Luk.4:25 (WH, txt., omits ἐπί), Act.13:31 16:18, Heb.11:30, al.; ἐφ᾽ ὅσον (χρόνον), as long as, for so long time as, Mrk.9:15 Rom.7:1, al. (for ἐφ᾽ ὅ in another sense, see supr., 1, (b)); ἐφ᾽ ἱκανόν (see: ἱ), Act.20:11; ἐπὶ πλεῖον (see supr., 1, (b)), yet longer, further, Act.20:9 24:4;
__(b) on, about, towards (cl. εἰς): Luk.10:35 Act.3:1 4:5.
__IV. In composition, ἐπί signifies: up, ἐπαίρω; upon, ἐπίγειος, ἐπιδημέω, ὠπικαθίζω; towards, επιβλέπω, ὠπεκτείνω; over (of superintendence), ἐπιστάτης; again, in addition, ἐπαιτέω; against, ἐπιορκέω, ἐπιβουλή.
(AS)
Translators Brief lexicon of Extended Strongs for Greek based on Abbot-Smith, A Manual Greek Lexicon of the New Testament (1922) (=AS), with corrections and adapted by Tyndale Scholars
memory